Μετά την εκρηκτική κερδοφορία - αύξηση κερδών 65% - των τραπεζών, οι μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις αύξησαν το 1995 τα κέρδη τους κατά 28,2%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών.

Η υπερεκμετάλλευση, όμως, των εργατών και η ποικιλότροπη ενίσχυση της κερδοφορίας του μονοπωλιακού κεφαλαίου από τους οικονομικούς μηχανισμούς του αστικού κράτους, δε στάθηκαν ικανά να σβήσουν τη δίψα για πολύ περισσότερα ακόμα κέρδη. Κορυφαίος εκπρόσωπος των βιομηχάνων έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίσει "χαμηλή" την κερδοφορία των επιχειρήσεων σε σχέση με τον διεθνή περίγυρο.

Η ανέλιξη των βιομηχανικών κερδών σε νέα επίπεδα χρησιμοποιήθηκε σαν βάση για να εξαπολύσουν οι βιομήχανοι νέα επίθεση κατά των εργατικών δικαιωμάτων. Σε συνέντευξη που παραχώρησε χτες ο ΣΕΒ, οι εκπρόσωποί του ούτε λίγο ούτε πολύ απαίτησαν "να σταματήσουμε - προφανώς οι εργαζόμενοι - να ζούμε με τα δόγματα του παρελθόντος". Τα "δόγματα του παρελθόντος" προφανώς είναι οι κατακτήσεις του εργατικού κινήματος στη διάρκεια του 20ού αιώνα, οι οποίες θα πρέπει - κατά τους βιομηχάνους - να παραδοθούν επί πίνακι στις ορέξεις του κεφαλαίου.

Με αφορμή το κλείσιμο της πολυεθνικής Good Year, αφού εξέφρασαν τη λύπη τους "επειδή έκλεισε μια επιχείρηση" - σε περίοδο μάλιστα υψηλής κερδοφορίας των μεγάλων επιχειρήσεων - όπως αναγνώρισαν - κάλεσαν την κυβέρνηση "να πάρει τα αναγκαία μέτρα". Κατά τους βιομηχάνους, η Good Year θα μπορούσε να παραμείνει αν το εργατικό κόστος στη χώρα μας εξομοιωνόταν με αυτό της Τουρκίας ή της Πολωνίας, υποψήφιων χώρων εγκατάστασης του πολυεθνικού μονοπωλίου. Για να μην αφήσουν μάλιστα καμία αμφιβολία ανέφεραν χαρακτηριστικά ότι "η Πολωνία διαθέτει ένα εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό, το δε κόστος εργασίας είναι μόλις το 1/5 του αντίστοιχου ελληνικού". Απείλησαν μάλιστα ότι αν δεν υπάρξουν οι αναγκαίες προσαρμογές"στις απαιτήσεις της σκληρής ανταγωνιστικότητας η περίπτωση της Good Year δε θα είναι και η τελευταία...".

Ούτε λίγο ούτε πολύ χαρακτήρισαν "ανοησία" το αίτημα για μείωση των ωρών απασχόλησης, που προβάλλει το εργατικό κίνημα, προκειμένου να μειωθεί η ανεργία. Η επιθετική τους ορμή έφτασε στο σημείο να ασκήσουν κριτική μέχρι και στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας "για την καταπολέμηση της ανεργίας", το οποίο ενισχύει με ζεστό χρήμα τις επιχειρήσεις που προσλαμβάνουν εργαζόμενους σε καθεστώς μερικής απασχόλησης και ορισμένου χρόνου. Κατά τους εκπροσώπους του ΣΕΒ "οι θέσεις εργασίας δε δημιουργούνται με νομοσχέδια αλλά με ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα".

Εν κατακλείδι απαίτησαν τη λήψη άμεσων μέτρων από την κυβέρνηση "ώστε να επανέλθει η οικονομία στην τροχιά της σύγκλισης", καθώς εκτιμούν ότι οι οικονομικοί στόχοι έχουν αποκλίνει από το πρόγραμμα. Τέτοια μέτρα κατά τους βιομηχάνους είναι η δραστική περικοπή των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα, οι ιδιωτικοποιήσεις των ΔΕΚΟ και των προβληματικών, η μείωση του αριθμού των εργαζομένων στο δημόσιο τομέα κλπ.

Αυξημένα κατά 28,2% - τρεις φορές μεγαλύτερα από τον επίσημο πληθωρισμό - ήταν τα κέρδη 2.004 επιχειρήσεων σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΣΕΒ. Ειδικότερα οι επιχειρήσεις αυτές αύξησαν τα κέρδη προ φόρων από 323,34 δισ. δραχμές το 1994 σε 414,1 δισ. δραχμές το 1995.

Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει για μια ακόμη φορά ότι κυρίαρχο στοιχείο της πολιτικής λιτότητας είναι η υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων, η άνοδος του βαθμού εκμετάλλευσης, στην προοπτική της στήριξης των καπιταλιστικών κερδών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αλματώδης κερδοφορία των κερδών των βιομηχανικών επιχειρήσεων έχει ξεκινήσει από το 1986, δεύτερη χρονιά εφαρμογής του προγράμματος λιτότητας (υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κ. Σημίτης) ανακόπηκε προσωρινά την περίοδο 1988 - 89 και εκτινάχτηκε πάλι το 1990 με την εφαρμογή του προγράμματος λιτότητας από την κυβέρνηση της ΝΔ. Το 1992 τα καθαρά κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων (που απασχολούσαν περισσότερο από 100 εργαζόμενους) έφτασαν τα 250 δισ. δραχμές, το 1993 τα 251 δισ. δραχμές, ενώ σύμφωνα με το μικρότερο δείγμα που παρουσίασε χθες ο ΣΕΒ 2.000 επιχειρήσεις μοίρασαν το 1994 323 δισ. δραχμές και το 1995 414 δισ. δραχμές. Πρόκειται ασφαλώς για μια τρομερή μεταφορά εισοδημάτων, μια συσσώρευση κεφαλαίου και πολύ περισσότερο, μια υπερσυσσώρευση κερδών. Την ίδια στιγμή η οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις αυτές αυξήθηκαν μόλις 0,6% από 160.522 το 1994 σε 161.441 το 1995.

Την υπογραφή Προεδρικού Διατάγματος για την προώθηση της σύναψης προγραμματικών συμφωνιών μεταξύ των ΔΕΚΟ και των ελληνικών βιομηχανιών μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο, ανακοίνωσε χτες η υπουργός Ανάπτυξης Β. Παπανδρέου,μετά από ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε σχετικά με το παραπάνω ζήτημα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η θεσμοθέτηση προγραμματικών συμφωνιών αποτελεί αίτημα που προβάλλεται έντονα εδώ και χρόνια από τους διάφορους κοινωνικούς φορείς ως μια διαδικασία που μπορεί να στηρίξει την εγχώρια παραγωγή, εφόσον όμως τηρούνται κάποιοι όροι και προϋποθέσεις. Οι προγραμματικές συμφωνίες είναι συμφωνίες που μπορούν να γίνουν μετά από ένα διαγωνισμό ή και χωρίς διαγωνισμό καν - εφόσον βέβαια προηγηθεί έλεγχος του κόστους και της τιμής που αξίζουν - και οι οποίες εξασφαλίζουν για μακροχρόνιο διάστημα την παραγωγή σε μία παραγωγική μονάδα.Μ' αυτή τη διαδικασία της προγραμματικής συμφωνίας, η εκάστοτε δημόσια επιχείρηση μπορεί απ' τη μια μεριά να αποφύγει τον καθαρό διαγωνισμό - αυτόν στον οποίο παρεμβαίνουν και ξένοι - και να απευθυνθεί μόνο στην ελληνική βιομηχανία, ενώ απ' την άλλη έχει και τη δυνατότητα να ενισχύει την εγχώρια παραγωγή και να ελέγχει και τις τιμές. Βασική προϋπόθεση είναι οι συμφωνίες αυτές να έχουν ως γνώμονα την πραγματική στήριξη της εθνικής μας οικονομίας και κατ' επέκταση την αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των εργαζόμενων και όχι την ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των υπερκερδών των κάθε είδους "αετονύχηδων" μεγαλοβιομήχανων.Απαραίτητο απ' αυτή την άποψη είναι να συνειδητοποιηθεί από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και ιδιαίτερα από τους εργαζόμενους των διαφόρων ιδιωτικών επιχειρήσεων ότι οι προγραμματικές συμφωνίες πρέπει να λειτουργούν σε μία προοπτική ανάπτυξης της εγχώριας τεχνολογικής βάσης και όχι με γνώμονα την πρόσκαιρη κάλυψη κάποιων επιπλέον θέσεων εργασίας.

Αναλυτικότερα, στη χτεσινή ευρεία σύσκεψη που έγινε υπό την προεδρία της Β. Παπανδρέου συμμετείχαν οι διοικήσεις όλων των ΔΕΚΟ, του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ) και της ΓΣΕΕ. Στις δηλώσεις που έκανε μετά τη σύσκεψη, η υπουργός Ανάπτυξης υπενθύμισε την κοινοτική οδηγία 93/38 που εξαιρεί τους τομείς ενέργειας, μεταφορών, νερού και τηλεπικοινωνιών από τις διαδικασίες προμηθειών που προβλέπονται για τους άλλους τομείς. Η μοναδική δημόσια επιχείρηση που έχει ήδη εφαρμόσει το θεσμό των προγραμματικών συμφωνιών είναι η ΔΕΗ, ενώ οι υπόλοιποι φορείς θα μπορέσουν να προχωρήσουν σε σύναψη προγραμματικών συμφωνιών, μετά την υπογραφή του Προεδρικού Διατάγματος που έχει ετοιμάσει ήδη ο τομέας Εμπορίου του υπουργείου Ανάπτυξης. Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθεί η αδικαιολόγητη καθυστέρηση που σημειώθηκε από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στην προώθηση των προγραμματικών συμφωνιών για τις ΔΕΚΟ μέσω της έκδοσης του εν λόγω Προεδρικού Διατάγματος. Το χρονικό διάστημα, που απομένει σύμφωνα με όσα προβλέπει η κοινοτική οδηγία 93/38, είναι πολύ μικρό και για την ακρίβεια, η προθεσμία λήγει στο τέλος του 1997. Οι προγραμματικές συμφωνίες που θα συναφθούν μέχρι τότε, μπορούν να ισχύσουν και για χρονικό διάστημα πέραν του 1997.

Στις δηλώσεις τους μετά τη χτεσινή σύσκεψη, υπέρ της προώθησης των προγραμματικών συμφωνιών τάχθηκαν και οι εκπρόσωποι του ΣΕΒ και της ΓΣΕΕ.

Μιάμιση δραχμή φθηνότερη γίνεται από σήμερα η βενζίνη, ενώ, αντίθετα, το ντίζελ ακριβαίνει 0,2 δρχ. Για την ερχόμενη βδομάδα, μέχρι την 1η Αυγούστου, το υπουργείο Ανάπτυξης, για το λεκανοπέδιο της Αττικής και το νομό Θεσσαλονίκης, προτείνει λιανικές τιμές βενζίνης σούπερ έναντι 211,3 δρχ. το λίτρο και αμόλυβδης βενζίνης έναντι 195,3 δρχ. το λίτρο. Οι αντίστοιχες ενδεικτικές τιμές στην Α Ζώνη είναι, σε δρχ./λίτρο, 216,3 και 200,3,στη Β Ζώνη 219,3 και 203,3 και στη Γ Ζώνη 221,3 και 205,3 (ΦΠΑ 18%) ή 211,3 και 196,3 (ΦΠΑ 13%).

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Δημόσιας Επιχείρησης Πετρελαίου, οι μεταβολές αυτές οφείλονται στη μείωση των διεθνών τιμών της βενζίνης και στην αύξηση των τιμών του ντίζελ. Στο εξεταζόμενο διάστημα επίσης, ανατιμήθηκε η δραχμή έναντι του αμερικανικού δολαρίου, νόμισμα το οποίο και αποτελεί τη βάση για τον υπολογισμό των τιμών των υγρών καυσίμων στις διεθνείς αγορές.

Αύξηση 26,7% σημείωσε η νόμιμη οικοδομική δραστηριότητα των ιδιωτών το τετράμηνο Γενάρης - Απρίλης 1996 σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, η μεγαλύτερη αύξηση, συγκεκριμένα ποσοστό 113,3%, παρατηρείται στη Θράκη, ενώ μικρή μείωση 0,5% σημειώθηκε μόνο στα νησιά του Αιγαίου.

Στα υπόλοιπα διαμερίσματα της χώρας αυξήθηκαν οι χορηγηθείσες άδειες οικοδομών και ο όγκος των κτισμάτων. Συγκεκριμένα, πάντα στο πρώτο τετράμηνο 1996, μεγάλη αύξηση 52,7% σημειώθηκε στο νομό Αττικής, 26% στη λοιπή Στερεά Ελλάδα και την Εύβοια, 1,5% στην Πελοπόννησο, 40% στα Ιόνια νησιά, 5,5% στην Ηπειρο, 30,6% στη Θεσσαλία, 18,9% στη Μακεδονία και 2,1% στην Κρήτη.

Ισχυρή υποχώρηση του γενικού δείκτη κατά 1,30% είχαμε χτες στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, με αποτέλεσμα αυτός να κλείσει με απώλειες στις 876,87 μονάδες, έναντι 888,4 της συνεδρίασης της Τρίτης. Το γενικό δείκτη συμπαρασύρει τεχνικά ο κλάδος των τραπεζών (ο οποίος συμμετέχει με μεγάλο ποσοστό στη διαμόρφωση του γενικού δείκτη), που χτες υποχώρησε κατά 1,85% και προχτές κατά 1,4%, εξαιτίας της αιφνίδιας, όπως αποδείχτηκε, απομάκρυνσης του Τ. Τζαβέλα, τον οποίο η αγορά έκρινε σαν επιτυχημένο, από το "τιμόνι" της Κτηματικής Τράπεζας.