ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 5 Ιούνη 2005
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Προς μια ανώτατη εκπαίδευση - εργαλείο των μονοπωλίων

Γρηγοριάδης Κώστας

Στην πρόσφατη Σύνοδο των Ευρωπαίων υπουργών Παιδείας στο Μπέργκεν εξετάστηκε η πορεία υλοποίησης της αντιδραστικής αναδιάρθρωσης στην ανώτατη εκπαίδευση - όπως είχε συμφωνηθεί στην Μπολόνια το 1999 - και τέθηκαν οι ενδιάμεσες προτεραιότητες έως τον επόμενο σταθμό ελέγχου της, που είναι το 2007. Βασικός στόχος της αναδιάρθρωσης αυτής είναι η αποδοτικότερη συμβολή της Ανώτατης Εκπαίδευσης στη στρατηγική της Λισαβόνας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων: Η ολοσχερής, δηλαδή, εξάρτηση της επιστήμης και της έρευνας από τα ιδιοτελή κερδοσκοπικά και γενικότερα πολιτικοϊδεολογικά συμφέροντα του κεφαλαίου και η αναπαραγωγή μέσα από τα ανώτατα ιδρύματα ενός ευέλικτου, προσαρμοστικού και, προπαντός, πειθήνιου εργατικού δυναμικού.

Ετσι, στο όνομα της σύνδεσης της ανώτατης εκπαίδευσης με τις ανάγκες της παραγωγής και της «απασχολησιμότητας» - «κινητικότητας» των αποφοίτων, οι αποφάσεις του Μπέργκεν σηματοδοτούν την επιτάχυνση των μέτρων, τα οποία θα οδηγήσουν:

  • Σε μια πρωτοφανή υποβάθμιση την πλειονότητα των σπουδών, με τη μετατροπή τους σε άθροισμα κατακερματισμένων ρηχών και εφήμερων μαθήσεων, που θα πιστοποιούνται και θα μοριοδοτούνται ανεξαρτήτως του τρόπου και του τόπου απόκτησής τους (δημόσια ΑΕΙ - ΤΕΙ, ιδιωτικά ΙΕΚ, ΚΕΚ, «κολέγια», σεμινάρια, επαγγελματική εμπειρία από αμειβόμενη ή εθελοντική εργασία, εξ αποστάσεως εκπαίδευση, κλπ.).

Απίστευτης πολυπλοκότητας συστήματα και πλήθος δεικτών και κριτηρίων επινοούνται από τα επιτελεία της ΕΕ, με μοναδικό σκοπό τη «συγκρισιμότητα» των εξατομικευμένων πτυχίων και την περιγραφή των αποτελεσμάτων της τραγικής αυτής περιπλάνησης στην αμάθεια, στην αμορφωσιά και την ψευτοαπασχόληση. Μια περιπλάνηση άσκοπη και μάταιη, που θα εκτείνεται «διά βίου», «από τα σπάργανα έως τα σάβανα», όπως μακάβρια και κυνικά δηλώνει η Στρογγυλή Τράπεζα των Ευρωπαίων Βιομηχάνων. Ξεκινώντας, δηλαδή, από την Ανώτατη Εκπαίδευση και τους αποφοίτους της, οι οποίοι θα πρέπει ισόβια να περισυλλέγουν μόρια και καταρτίσεις, προκειμένου να διατηρήσουν το «δικαίωμα στην αναζήτηση εργασίας», η ιδέα της «διά βίου εκπαίδευσης» θα προσβάλει και θα μεταβάλει σταδιακά το σύνολο του εκπαιδευτικού συστήματος, μετατρέποντας ακόμη και το νηπιαγωγείο σε χώρο προετοιμασίας των μελλοντικών, ελαστικών «απασχολήσιμων», για να δυναμώσει η οικονομική και πολιτική κυριαρχία της πλουτοκρατίας.

  • Στην ενίσχυση του επιλεκτικού, ταξικού ρόλου της Ανώτατης Εκπαίδευσης, με τη διάσπασή της σε ακόμη περισσότερους κύκλους (σύντομος προπτυχιακός, προπτυχιακός, «μεταπτυχιακός», διδακτορικό), ανάμεσα στους οποίους θα παρεμβάλλονται ακόμα μεγαλύτερα εμπόδια (γενικευμένα δίδακτρα, αυστηρότερες εξετάσεις κλπ.) αλλά και με τη διαφοροποίηση και πολυτυπία των ανώτατων ιδρυμάτων, που οδηγεί σε δύο βασικές κατηγορίες, με ελάχιστα - και κυρίως ξένα - «κέντρα αριστείας» από τη μια και πάμπολλα ιδρύματα μεταλυκειακής κατάρτισης, από την άλλη.
  • Στον ασφυκτικό καθορισμό και έλεγχο των λειτουργιών της Ανώτατης Εκπαίδευσης με κριτήριο το συμφέρον των μονοπωλίων. Εδώ και καιρό, με μοχλό την εξευτελιστική κρατική χρηματοδότηση, τα ΑΕΙ - ΤΕΙ εξωθούνται σκόπιμα και συνειδητά σε μια επιχειρηματική λειτουργία, που ολοένα και περισσότερο εξαρτά τον προσανατολισμό ακόμη και τα αποτελέσματα της επιστημονικής εργασίας και έρευνας από το συμφέρον των «ιδιωτών» χρηματοδοτών της, των μονοπωλιακών επιχειρήσεων και των διάφορων κεφαλαιοκρατικών οργανισμών (ΕΕ, ΝΑΤΟ, κλπ.). Το μέτρο της αξιολόγησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης έρχεται να επισπεύσει και να βαθύνει τη σχέση των ανώτατων ιδρυμάτων με το μονοπωλιακό κεφάλαιο και τις ανάγκες του, να γίνει η ατμομηχανή της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης. Αντί για την προβαλλόμενη βελτίωση θα επιφέρει μια δραματική χειροτέρευση της ποιότητας της Ανώτατης Εκπαίδευσης, αφού οι εμπνευστές της αξιολόγησης φιλοδοξούν να τη μετατρέψουν -συνδυάζοντάς την με τη χρηματοδότηση - σε ένα ακαταμάχητο όπλο ενάντια στην απροθυμία των πανεπιστημίων να αποδεχτούν και να υλοποιήσουν οικειοθελώς την πολιτική υποβάθμισής τους. Γι' αυτό, άλλωστε, η Σύνοδος του Μπέργκεν ενέκρινε την πρόταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη δημιουργία ενός πανίσχυρου διευρωπαϊκού ελεγκτικού μηχανισμού, με την οικοδόμηση μιας πυραμίδας φορέων και οργάνων αξιολόγησης, στην κορυφή της οποίας θα βρίσκεται ένα ολιγάριθμο, συγκεντρωτικό και απόλυτα ελεγχόμενο από τα μονοπώλια επιτελείο ειδημόνων και εκπροσώπων του κεφαλαίου. Το επιτελείο αυτό, με γνώμονα το συμφέρον της ολιγαρχίας του πλούτου, θα είναι εκείνο που στην ουσία θα καθορίζει, θα συγκεκριμενοποιεί και θα τυποποιεί τα κριτήρια αξιολόγησης των πανεπιστημίων, θα πιστοποιεί τις εθνικές αρχές αξιολόγησης και, γενικότερα, θα συντονίζει, επιθεωρεί και επιτηρεί όλη την πορεία προς την ευρωπαϊκή αγορά τριτοβάθμιας κατάρτισης, που εύσχημα αποκαλείται «Ευρωπαϊκός Χώρος Ανώτατης Εκπαίδευσης».
Υπονομεύουν την επιστημονική εξέλιξη

Στο πνεύμα των αποφάσεων του Μπέργκεν, η κυβέρνηση, με την αμέριστη συμβολή της αξιωματικής αντιπολίτευσης, επισπεύδει αυτές τις μέρες στη Βουλή τη θεσμοθέτηση της διά βίου κατάρτισης στα ΑΕΙ - ΤΕΙ, μέσα από ταχύρυθμα και ευέλικτα, αρθρωτά προγράμματα και εισάγει, για πρώτη φορά, την αντίληψη ενός ενιαίου συστήματος «διά βίου μάθησης», που θα γεφυρώνει και θα ενοποιεί την Ανώτατη Εκπαίδευση, με τη χαμηλοτάτου επιπέδου ψευτο-κατάρτιση (ΙΕΚ, ΚΕΚ, σεμινάρια) και τις εμπειρικές γνώσεις, υποσχόμενη μόρφωση και «πανεπιστημιακά» εφόδια για όλους! Στο πλαίσιο, μάλιστα, αυτού του κατάφωρου ευτελισμού κάθε έννοιας εκπαίδευσης, το υπό ψήφιση νομοσχέδιο επιτρέπει στο ΣΕΒ, στη ΓΣΕΕ, στην ΑΔΕΔΥ και μελλοντικά σε κάθε ακατάλληλο και άσχετο με την εκπαίδευση φορέα να ιδρύει εκπαιδευτικά ιδρύματα οποιασδήποτε βαθμίδας, ακόμη και πανεπιστήμια.

Είναι φανερό ότι οι εξελίξεις αυτές, πέρα από τις βαριές συνέπειες για τους φοιτητές, τους γονείς και τους διδάσκοντες στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, απειλούν και υπονομεύουν βαθιά την επιστημονική εξέλιξη και την ανθρώπινη πρόοδο γενικότερα. Αποκαλύπτουν την επιχείρηση ολοσχερούς διαστροφής της κοινωνικής αποστολής της επιστήμης από τις δυνάμεις του μεγάλου κεφαλαίου, που από μέσον για την απαλλαγή του ανθρώπου από τις υλικές στερήσεις και τα πνευματικά δεσμά, τη μετατρέπουν ολοένα και περισσότερο σε εργαλείο άντλησης υπερκερδών, υπερεκμετάλλευσης και διαιώνισης της κοινωνικής αδικίας. Οι εξελίξεις αυτές αποδεικνύουν ταυτόχρονα ότι η κρίση της Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι κρίση του καπιταλιστικού συστήματος συνολικά, που εξάντλησε προ καιρού κάθε προοδευτικό απόθεμα και μόνο τα χειρότερα έχουμε να περιμένουμε από αυτό. Με άλλα λόγια, επιβεβαιώνουν τη βασική θέση του Κόμματός μας ότι ο αγώνας για την αναγέννηση της Παιδείας συνδέεται άρρηκτα με τον αγώνα για την αναδιοργάνωση ολόκληρης της κοινωνίας. Γι' αυτό το ΚΚΕ καλεί όχι μόνο τον κόσμο της εκπαίδευσης, αλλά όλο το λαό να συσπειρωθεί σε ένα παλλαϊκό μέτωπο για την Παιδεία και την κοινωνία των σύγχρονων αναγκών και απαιτήσεων, διεκδικώντας:

  • Την ακύρωση των μέτρων της Μπολόνια και κάθε νόμου που έρχεται να προσαρμόσει την εκπαίδευση στις νέες απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και ζωής.
  • Το καθολικό δικαίωμα σε μια ενιαία δωδεκάχρονη βασική - γενική εκπαίδευση με σκοπό την ολόπλευρη διαμόρφωση της προσωπικότητας και την αρμονική ανάπτυξη των ικανοτήτων κάθε νέου, πριν από οποιαδήποτε επαγγελματική επιλογή ή ειδίκευση. Αυτό το δικαίωμα είναι η ικανή και αναγκαία στην εποχή μας συνθήκη, για να μπορεί κάθε άνθρωπος ελεύθερα και σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής του να συνεχίσει αν θέλει τις σπουδές του, να παρακολουθεί και να απολαμβάνει κάθε παλιό και νέο επίτευγμα στο σύστημα της ανθρώπινης γνώσης και του πολιτισμού.
  • Την αναδιαμόρφωση μιας αληθινά Ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης με ισότιμα ιδρύματα, τμήματα και σχολές, που θα συνεργάζονται - αντί να ανταγωνίζονται - για να εξασφαλίζουν υψηλού επιπέδου επιστημονική μόρφωση στους αποφοίτους τους και για να αναπτύσσουν την επιστήμη, με κριτήριο τη γενική πρόοδο και ευημερία και όχι τη συσσώρευση πλούτου και εξουσίας στα χέρια των λίγων.
  • Την κατοχύρωση αποκλειστικά δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης, βασική προϋπόθεση του ενιαίου χαρακτήρα και της κοινωνικής της αποστολής. Την κάλυψη του συνόλου των εκπαιδευτικών αναγκών από τον κρατικό προϋπολογισμό, στην κατεύθυνση της κατάργησης κάθε μορφής ιδιωτικοποίησης, άμεσης ή έμμεσης, σε όλες τις βαθμίδες της.
  • Την εξασφάλιση σταθερής δουλιάς με πλήρη δικαιώματα για όλους.

Τ. Π.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ