ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 7 Σεπτέμβρη 2024 - Κυριακή 8 Σεπτέμβρη 2024
Σελ. /48
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΕΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΕΚΟ
Το παράδειγμα των αστικών συγκοινωνιών

Eurokinissi

Η υπόθεση «ιδιωτικοποιήσεις των κρατικών επιχειρήσεων με μοντέλο ΔΕΗ» εμφανίστηκε στα ΜΜΕ μετά από συνέντευξη του υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, που μίλησε για αλλαγή της εικόνας του Υπερταμείου και τη μεγαλύτερη συμβολή του στην ανάπτυξη της οικονομίας, καθώς και για τις ΔΕΚΟ που εποπτεύονται από το Υπερταμείο, όπως και για τη δημιουργία Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου, αλλά και την καλύτερη αξιοποίηση των ακινήτων της ΕΤΑΔ. Και πρόβαλε τέσσερις άξονες για την υλοποίηση των παραπάνω, που είναι:

  • Πιο σύγχρονο μοντέλο διακυβέρνησης του Υπερταμείου.
  • Απορρόφηση από το Υπερταμείο των ΤΑΙΠΕΔ και ΤΧΣ.
  • Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο.
  • Μοντέλο ΔΕΗ στις ΔΕΚΟ που εποπτεύονται από το Υπερταμείο.
Νέα επίθεση στους εργαζόμενους

Αυτό υλοποιείται τώρα με βάση τον νόμο 5131/2024 και φαίνεται ότι ξεκίνησε με τις αστικές συγκοινωνίες. Στο ρεπορτάζ αναφέρεται ότι ο σχεδιασμός του υπουργείου «περιλαμβάνει γεωγραφική επέκταση των αστικών δρομολογίων στην Αττική και διαγωνισμό για νέες παραχωρήσεις γραμμών, οδηγώντας το προβληματικό ΚΤΕΛ Αττικής στο δίλημμα της ειδικής εκκαθάρισης ή στη διάσωση από γνωστό κουμπάρο-συλλέκτη, έτσι ώστε να ενταχθεί ό,τι σώζεται από δικαιώματα γραμμών, εγκαταστάσεις, άδειες και λεωφορεία σε άλλα νομικά πρόσωπα - το θέμα αφορά πάνω από 500 οικογένειες με εργασιακή σχέση στο ΚΤΕΛ Αττικής»(«Εφημερίδα των Συντακτών», 28/08/24).

Οι πρόσφατες αλλαγές σε 8 από τις ΔΕΚΟ του Υπερταμείου - μεταξύ των οποίων ο όμιλος ΟΑΣΑ και οι θυγατρικές του «Οδικές Συγκοινωνίες» (ΟΣΥ) και «Σταθερές Συγκοινωνίες» (ΣΤΑΣΥ) - που θα αρχίσουν να υλοποιούνται μετά τη ΔΕΘ, προβλέπουν ότι μέχρι τις 31 Δεκέμβρη πρέπει να ολοκληρωθούν μια σειρά από προκαταρκτικές ενέργειες και παράλληλα θα ξεκινήσουν η κατάργηση της μονιμότητας, η ανακοίνωση νέων συμβάσεων αμοιβών, η σύνταξη νέου εσωτερικού κανονισμού, η πρόσληψη συμβασιούχων και η «κατάργηση της δυσκαμψίας στις προσλήψεις και στις προμήθειες».

Με τον νέο νόμο 5131/2024, προσλαμβάνονται στελέχη από τον ιδιωτικό τομέα με απλή διαδικασία και για συγκεκριμένη διάρκεια θητείας (4 έτη με δυνατότητα ανανέωσης μία φορά), με βάση αποφάσεις του διευθύνοντος συμβούλου κάθε εταιρείας, και γίνονται πιο ευέλικτες οι διαδικασίες προσλήψεων προσωπικού.

Προβλέπεται ότι η εταιρεία και οι θυγατρικές της μπορούν να αποφασίζουν τη μεταφορά εργαζομένων από την εταιρεία στις θυγατρικές και αντίστροφα.

Στο άρθρο 21 του νόμου αναφέρεται ότι οι προσλήψεις προσωπικού γίνονται με συμβάσεις εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου, σύμφωνα με την πολιτική προσλήψεων που εγκρίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο κάθε εταιρείας, έπειτα από εισήγηση της αντίστοιχης επιτροπής προσλήψεων και αμοιβών, και το επιχειρησιακό σχέδιο των εταιρειών. Οι εταιρείες μπορούν να συνάπτουν συμβάσεις έμμισθης εντολής (συμβάσεις με πρόσωπα που ασκούν δραστηριότητες και έξω από αυτήν την εταιρεία, π.χ. ελεύθεροι επαγγελματίες, και αμείβονται περιοδικά), ενώ επιτρέπονται οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου για την κάλυψη πρόσκαιρων, παροδικών ή εποχικών αναγκών (έως 8 μήνες σε διάστημα 12 μηνών με δυνατότητα ανανέωσης μόνο μία φορά).

Ολα τα παραπάνω πράγματι προβλέπονται στον νόμο 5131/2024. Και όλα τα παραπάνω αποτελούν ένα πλαίσιο λειτουργίας ιδιωτικού επιχειρηματικού ομίλου.

Μια μορφή εμπορευματοποίησης για εξασφάλιση κερδοφορίας

Η πλήρης εμπορευματοποίηση των συγκοινωνιών - μεταφορών ευρύτερα, μπορεί να υπηρετηθεί με διάφορες μορφές (π.χ. κρατική, ιδιωτική, δημοτική, μεικτή επιχείρηση). Εχουμε γνωρίσει π.χ. τα ΚΤΕΛ ως ιδιωτική μορφή. Η ουσία είναι η υποταγή του συγκοινωνιακού έργου στις ανάγκες της κερδοφορίας ενός ομίλου ή του αστικού κράτους ως συλλογικού καπιταλιστή. Το «μοντέλο ΔΕΗ» στις αστικές συγκοινωνίες αυτήν την ουσία υπηρετεί.

Η νέα εταιρεία αστικών συγκοινωνιών ονομάζεται «Συγκοινωνίες ΑΕ». Και ιδιοκτησιακά εμφανίζεται ένας μόνο μέτοχος, η κυβέρνηση. Η εμπορευματοποίηση του αστικού συγκοινωνιακού έργου από την εταιρεία, που θα συνεχίζει ιδιοκτησιακά να ανήκει στο κράτος, είναι πολύμορφη και δεν γνωρίζουμε ακόμη ποια ακριβώς μορφή θα πάρει, η οποία πάντα λειτουργεί σε όφελος του κεφαλαίου. Αλλωστε, το «μοντέλο ΔΕΗ» απέδειξε ότι την έκανε κερδοφόρα, στο πλαίσιο του ανταγωνισμού με τα άλλα μονοπώλια - παραγωγούς και παρόχους ηλεκτρικού ρεύματος, μετά την εφαρμογή της πολιτικής «απελευθέρωσης» σε βάρος των εργαζομένων της, της εργατικής τάξης, του λαού. Η εργατική τάξη, ο λαός, πληρώνει το ηλεκτρικό ρεύμα πανάκριβα. Τώρα έγινε αυτό; Οχι. Η ΔΕΗ την περίοδο της κρίσης είχε αυξήσει τα τιμολόγιά της για τα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά κατά 165%. Απλά το αποτέλεσμα «μοντέλο ΔΕΗ» δείχνει, μαζί με την «απελευθέρωση», το χρηματιστήριο κ.λπ., επιτάχυνση της κλοπής εισοδήματος από την εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα στο πλαίσιο και της «πράσινης μετάβασης». Που δείχνει ότι αυτή η πολιτική είναι πολλαπλά εγκληματική (κλέβει πολλαπλά μαζί με την εκμετάλλευση των εργαζομένων της ΔΕΗ), για την εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα αλλά πολλαπλά ωφέλιμη για το κεφάλαιο. Ανάλογα αποτελέσματα πρέπει να αναμένονται και για για τις αστικές συγκοινωνίες, που θα γίνουν πανάκριβες (τιμές στα εισιτήρια που θα βγάζουν κέρδη για την επιχείρηση ή τις επιχειρήσεις αστικών συγκοινωνιών) για την εργατική τάξη, τον λαό, τις γυναίκες και τη νεολαία των λαϊκών στρωμάτων, εκτός και αν το κράτος αποφασίσει να υπάρχει ένα σχετικά φτηνό εισιτήριο και η επιχείρηση να ενισχύεται αδρά από τον κρατικό προϋπολογισμό (λεφτά των εργαζομένων) για να είναι κερδοφόρα, δηλαδή είτε έτσι είτε αλλιώς πάλι πληρώνουν ο λαός και οι εργαζόμενοι του κλάδου που θα τους εκμεταλλεύονται στυγνά.

Η εργατική τάξη διεκδικεί

Βεβαίως, και ως κρατική επιχείρηση, οι αστικές συγκοινωνίες για να έχουν σχετικά φτηνό εισιτήριο ενισχύονταν από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή οι εργαζόμενοι, ο λαός, πέρα από το εισιτήριο πλήρωναν τις συγκοινωνίες και από τη φοροληστεία τους. Στον καπιταλισμό λοιπόν για την εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα το ζήτημα μπαίνει ως εξής: «Αστικές συγκοινωνίες, για το κέρδος και τους επιχειρηματίες ή για την κάλυψη λαϊκών αναγκών».

Οι αστικές συγκοινωνίες στον καπιταλισμό υπηρετούν σε μεγάλο βαθμό τη μεταφορά εργαζομένων προς και από τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις, αλλά από και προς την αγορά για την εξασφάλιση εμπορευμάτων και υπηρεσιών, αναγκαίων για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης, διαδικασία από την οποία κερδίζουν οι καπιταλιστές στέλνοντας τον λογαριασμό στον λαό.

Βεβαίως, η εμπορευματοποίηση των αστικών συγκοινωνιών δεν άρχισε τώρα. Σε αυτό το πλαίσιο δόθηκε αστικό συγκοινωνιακό έργο στα ΚΤΕΛ (έγινε προσπάθεια να δοθεί και σε τουριστικά γραφεία με ιδιοκτησία σε λεωφορεία), με δεδομένες τις τραγικές ελλείψεις σε λεωφορεία στις κρατικές εταιρείες, ακόμη και σε αυτά τα παμπάλαια με τις πολλές ζημιές, χωρίς ανταλλακτικά, αλλά και «κουρασμένα» μέχρι αντικατάστασης, τα οποία κρατούν οι εργαζόμενοι με «νύχια και με δόντια» ώστε να παρέχεται έστω και αυτό το με τεράστιες ελλείψεις αστικό συγκοινωνιακό έργο.

Η βολική για την κυβέρνηση κριτική της σοσιαλδημοκρατίας αφήνει απέξω την ταξική ουσία του ζητήματος και εστιάζει στο ότι η κυβέρνηση παραδίδει τις αστικές συγκοινωνίες σε φιλικά μετοχολόγια. Οξύνουμε την αντιπαράθεση με την κάλπικη κριτική της σοσιαλδημοκρατίας και τη γραμμή για υπεράσπιση του παλιού κρατικού μονοπωλίου ως τάχα φιλολαϊκής διεξόδου.

Αλλωστε, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ είναι συνένοχοι για την προώθηση της «απελευθέρωσης» των συγκοινωνιών σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΕ (νόμοι Ρέππα, Σπίρτζη κ.λπ.).

Η εργατική τάξη αγωνίζεται για φτηνές, γρήγορες, ασφαλείς συγκοινωνίες σε όφελος των αναγκών του λαού, αλλά αυτό μπορεί να εξασφαλιστεί ουσιαστικά και σταθερά μόνο αν αυτές αποτελούν κοινωνική ιδιοκτησία.

Για να ανοίξει αυτός ο δρόμος, που προϋποθέτει η εξουσία και η οικονομία να είναι στα χέρια της εργατικής τάξης και όχι των επιχειρηματικών ομίλων, οργανώνουμε τον αγώνα με στόχους πάλης που να έρχονται σε αντίθεση με τα συμφέροντα του κεφαλαίου και να φωτίζουν τον δρόμο της πάλης για τον σοσιαλισμό. Στόχους πάλης όπως, για παράδειγμα:

  • Φτηνά εισιτήρια στις αστικές συγκοινωνίες και κάλυψη των όποιων ελλειμμάτων από τους επιχειρηματικούς ομίλους αποκλειστικά.
  • Δωρεάν αστικές συγκοινωνίες για τις ώρες που μετακινούνται εργαζόμενοι από το σπίτι στη δουλειά και από τη δουλειά στο σπίτι.
  • Δωρεάν αστικές συγκοινωνίες για κάποιες κατηγορίες όπως π.χ. για ανέργους, φοιτητές, σπουδαστές, μαθητές, φαντάρους, ΑμεΑ, μονογονεϊκές οικογένειες, παιδιά κ.ά.
  • Μόνιμη σταθερή δουλειά για τους εργαζόμενους.
  • Σταθερό ημερήσιο εργάσιμο χρόνο 35ωρο - 7ωρο - 5ήμερο
  • ΣΣΕ με μισθούς που να καλύπτουν τις ανάγκες τους.
  • Συνθήκες υγείας και ασφάλειας με γιατρούς Εργασίας και τεχνικούς Ασφάλειας από το κράτος. Οχι στην εντατικοποίηση της δουλειάς.
  • Οχι νυχτερινή δουλειά για τις γυναίκες, στήριξη της μητρότητας, κοινωνική πολιτική με βάση τις ανάγκες των εργαζομένων στις συγκοινωνίες και των οικογενειών τους.

Οι δυνάμεις του ΚΚΕ μπαίνουν μπροστά για την οργάνωση του αγώνα με σταθμό την επιτυχία του μεγάλου συλλαλητηρίου στη ΔΕΘ.


Του
Στέφανου ΛΟΥΚΑ*
*Ο Στέφανος Λουκάς είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ