ΑΓΚΥΡΑ. -

Την πολυπόθητη γι' αυτόν εντολή σχηματισμού κυβέρνησης έλαβε χτες από τον Πρόεδρο της χώρας ο ηγέτης του ισλαμιστικού "Κόμματος της Ευημερίας" (Ρεφάχ) Νετσμεντίν Ερμπακάν, ο οποίος, όμως, έχει μειωμένες πιθανότητες να επιτύχει το σχηματισμό βιώσιμου κυβερνητικού σχηματισμού.

Ολες οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις, όπως είναι γνωστό, έχουν κατ' αρχάς αποκλείσει τη συνεργασία με τον Ερμπακάν. Ο μόνος που έχει αφήσει ανοιχτό ένα... "παραθυράκι" για ενδεχόμενη σύμπραξη με αυτόν είναι ο ηγέτης του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας, Μεσούτ Γιλμάζ.

Ο τελευταίος υπήρξε άκρως σιβυλλικός σε χθεσινές του δηλώσεις: "Η πιο εύκολη συνεργασία είναι με το Κόμμα του Ορθού Δρόμου και η πιο δύσκολη με το Κόμμα της Ευημερίας, όμως υπάρχουν πράγματα που κάνουν τα εύκολα δύσκολα και τα δύσκολα εύκολα", προειδοποίησε.

Ο Γιλμάζ προφανώς λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη του τις πιέσεις που ασκούνται από το στρατιωτικό πλέγμα, για να μην ανέλθει ο Ερμπακάν στην εξουσία, αλλά, από την άλλη πλευρά τα προβλήματα που εμποδίζουν την καταληκτική συμφωνία με την ηγέτιδα του Κόμματος του Ορθού Δρόμου, Τανσού Τσιλέρ, παραμένουν άλυτα. Ούτε το ποιος θα είναι ο νέος πρωθυπουργός, ούτε το ποια θα είναι η σύνθεση της ενδεχόμενης συμμαχίας, έχουν καθοριστεί από τους δυο επικεφαλής της τουρκικής Δεξιάς.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η χτεσινή δήλωση του Τούρκου Προέδρου, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, ότι "κανείς (από τους ηγέτες των πέντε κομμάτων της νέας Βουλής) δε μου έχει παρουσιάσει ένα κυβερνητικό σχήμα, το οποίο να μπορεί να εξασφαλίσει την εμπιστοσύνη της Βουλής".

Αν, τελικά, ο Ερμπακάν δεν καταφέρει να εξασφαλίσει μια συμμαχία, που να του επιτρέπει να σχηματίσει κυβέρνηση, η εντολή θα περάσει στην υπηρεσιακή πρωθυπουργό, Τανσού Τσιλέρ, της οποίας το κόμμα, αν και ήρθε τρίτο στις εκλογές, κατέλαβε περισσότερες έδρες από το Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας.

Προς εκτόνωση η κρίση στις τουρκικές φυλακές

Σε τροχιά εκτόνωσης φαίνεται να κινείται η μαζική εξέγερση κρατουμένων στις τουρκικές φυλακές. Χτες, μετά την απόλυση του διευθυντή και του υποδιευθυντή της φυλακής Ουμρανίγιε - ήταν από τα κύρια αιτήματα των εξεγερμένων - οι φυλακισμένοι απελευθέρωσαν και τους 29 δεσμοφύλακες και αξιωματούχους που κρατούσαν, σε διάφορα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας. Σύμφωνα με την Τουρκική Ενωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, οι στασιαστές εξασφάλισαν δέσμευση των αρχών για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στις φυλακές. Ακόμη, διατάχθηκε ανάκριση για την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης στην Ουμρανίγιε, την περασμένη Πέμπτη με αφορμή την οποία ξεκίνησαν οι ταραχές. Την ημέρα εκείνη έχασαν τη ζωή τους τρεις κρατούμενοι και τραυματίστηκαν άλλοι τριάντα έξι. Πάντως, παραμένει αδιευκρίνιστο αν οι απεργίες πείνας των κρατουμένων, στις φυλακές της Αλεξανδρέτας, του Σεϊχάν, του Μπαρτίν και του Νεβσεχίρ, θα σταματήσουν μετά τις "διορθωτικές" κινήσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης.

Εκτός της Τουρκίας, οι διαμαρτυρίες για τα επεισόδια στις τουρκικές φυλακές συνεχίζονται. Στην Ελβετία χτες εκρηκτικοί μηχανισμοί εκτοξεύτηκαν εναντίον τουρκικής ναυτιλιακής εταιρίας, ενώ κατά τη διάρκεια διαδήλωσης στη Ζυρίχη Τούρκοι μετανάστες κατέλαβαν τα γραφεία τουρκικής τράπεζας. Οι διαδηλωτές διένειμαν προκηρύξεις και αποχώρησαν ήσυχα μόλις έφθασαν επί τόπου οι αρχές. Εκπρόσωπος της αστυνομίας δήλωσε ότι εναντίον των περίπου 12 καταληψιών δε θα ασκηθεί ποινική δίωξη.

Πιθανή ευθύνη των αρχών για το θάνατο δημοσιογράφου

Κατηγορίες εναντίον των αρχών ασφαλείας για το θάνατο του δημοσιογράφου Μετίν Γκοκτεπέ διατύπωσε χτες η εφημερίδα "Εβρενσέλ". Η εφημερίδα καταγγέλλει ότι ο συντάκτης της, ο οποίος προχτές παρακολουθούσε την κηδεία των κρατούμενων, που έχασαν τη ζωή τους στην επιχείρηση καταστολής της εξέγερσης στη φυλακή Ουμρανίγιε, συνελήφθη μαζί με άλλους και στη συνέχεια "εξαφανίστηκε".

Ο δημοσιογράφος συνελήφθη μαζί με συναδέλφους του των εφημερίδων "Γενί Γουζγίλ" και "Τζουμχουριέτ", οι οποίοι αμέσως απελευθερώθηκαν, όμως ο ίδιος "ξυλοκοπήθηκε και οδηγήθηκε στην Ασφάλεια". Αλλοι, που επίσης είχαν συλληφθεί από αστυνομικούς, μαρτυρούν ότι ο Γκοκτεπέ οδηγήθηκε "σε άγνωστο μέρος".

Ο εισαγγελέας της περιοχής Εγιούπ της Κωνσταντινούπολης είπε σε δικηγόρους ότι "όσοι συλληφθέντες δεν καταζητούνται θα αφεθούν ελεύθεροι". Αργότερα, ένας από τους συλληφθέντες τηλεφώνησε στην "Εβρενσέλ" και είπε ότι ο δημοσιογράφος δολοφονήθηκε.

Ο εισαγγελέας, σε σχετική ερώτηση, επιβεβαίωσε το θάνατο του δημοσιογράφου. Παραδέχτηκε ότι είχε συλληφθεί, όμως ισχυρίστηκε ότι πριν το θάνατό του είχε αφεθεί ελεύθερος. Αλλά σύμφωνα με μαρτυρίες ο Γκοκτεπέ πέθανε στην ασφάλεια και οδηγήθηκε κατόπιν αλλού. Η υπόθεση παραμένει αδιευκρίνιστη.

• Την ευθύνη για τη χτεσινή δολοφονία δύο ανώτερων επιχειρηματικών στελεχών και μιας εργαζόμενης στην εταιρία "Τογιοτασά" διεκδίκησε το ακροαριστερό κίνημα "Επαναστατικό Κόμμα Λαϊκής Απελευθέρωσης" (DHKP-C). Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο "Ανατολή", τη δολοφονία διέπραξαν ένοπλοι που άνοιξαν πυρ στα γραφεία της έδρας της εταιρίας. Ο εκπρόσωπος της οργάνωσης, που διεκδίκησε την ευθύνη για την επίθεση στη μεικτή εταιρία Τογιοτασά, τουρκικών και ιαπωνικών συμφερόντων, δε διευκρίνισε τους λόγους για τους οποίους προχώρησε σε αυτήν.