Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ του πολιτικού συστήματος γίνεται με άξονα την αντιπαράθεση για το ποια συνταγή μπορεί να βγάλει το κεφάλαιο ταχύτερα από την κρίση και ταυτόχρονα να ενσωματώσει αποτελεσματικά τις αγωνιστικές διαθέσεις του λαού που κλιμακώνονται. Πάνω εκεί συγκρούονται δύο διαφορετικές αστικές αντιλήψεις, με βασικούς φορείς τη ΝΔ και το ΣΥΡΙΖΑ, στις οποίες αντανακλώνται διαφορετικά συμφέροντα στο εσωτερικό της αστικής τάξης και σε μερίδα των μεσαίων στρωμάτων.

Η ΝΔ, μεγάλο κομμάτι του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ υπερασπίζονται τα μέτρα λιτότητας ως προϋπόθεση για δημοσιονομική εξυγίανση που θα φέρει ανάπτυξη. Δίνουν βάρος στις αντεργατικές - αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις που έχουν καθυστερήσει στην Ελλάδα, λόγω και των αντιστάσεων που πρόβαλλε το εργατικό κίνημα. Στόχος τους είναι να δημιουργήσουν ευνοϊκότερους όρους για επενδύσεις, βελτιώνοντας την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας, με ραγδαία υποτίμηση της εργατικής δύναμης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την άλλη, δεν αμφισβητεί, αλλά ζητά χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής, προκειμένου τα κρατικά ταμεία να διοχετεύουν κονδύλια στους ιδιώτες για να κάνουν επενδύσεις και να έρθει ανάπτυξη. Τον ίδιο στόχο υπηρετεί και η θέση του για «κούρεμα» και διαγραφή μέρους του δημόσιου χρέους. Θέλει απαλλαγή του κράτους από κομμάτι των υποχρεώσεων απέναντι στους δανειστές, προκειμένου να περισσεύουν λεφτά για τους μεγαλοεπιχειρηματίες, τους οποίους μάλιστα ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει «υγιείς».

Ζητά ακόμα μεγαλύτερη ροή ρευστού από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και να υποχρεωθούν οι ελληνικές τράπεζες να κατευθύνουν στην «πραγματική οικονομία», που είναι καπιταλιστική, τα χρήματα που θα πάρουν για την ανακεφαλαιοποίησή τους, με φτηνά δάνεια στους επιχειρηματίες. Για την ενσωμάτωση των λαϊκών αντιδράσεων και τη συγκάλυψη της μαζικής φτώχειας υπόσχεται μέτρα - ασπιρίνη και «δίκτυα» ελεημοσύνης για τους πλέον αδύνατους.

ΜΙΛΑΕΙ ΕΠΙΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝΩΣΗ ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ, με αποκατάσταση των μισθών και μείωση της φορολογίας, προκειμένου να αυξηθεί η ζήτηση. Αυτά είναι χοντρικά τα δύο μείγματα διαχείρισης της κρίσης, που εκφράζει το νέο δίπολο. Τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ υιοθετεί με παραλλαγές και ένα μεγάλο κομμάτι στελεχών του ΠΑΣΟΚ, το οποίο είτε έχει ήδη προσχωρήσει στο νέο σχήμα, είτε διαπραγματεύεται τους όρους για να το κάνει.

Την υιοθετεί ακόμα με παραλλαγές ένα μέρος των κομμάτων της λεγόμενης «εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς», που χρησιμοποιεί αντικαπιταλιστική φρασεολογία, αλλά βλέπει κυβερνητική λύση στο πολιτικό ζήτημα στην Ελλάδα. Στον αντίποδα, ένα μεγάλο κομμάτι στο ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ είναι της ίδιας διαχειριστικής αντίληψης με τη ΝΔ. Πάνω εκεί προσκολλούνται και δυνάμεις από τον λεγόμενο «φιλελεύθερο χώρο», με βασικό κριτήριο τη διασφάλιση της παραμονής της χώρας στην ΕΕ.

Μικρή παρένθεση: Πολλές από τις θέσεις που τώρα εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ, τις προπαγάνδιζε η «αντιμνημονιακή» ΝΔ, πριν απ' τη συγκυβέρνηση Παπαδήμου. Την ίδια πολιτική υλοποιούν κυβερνήσεις σε καπιταλιστικά κράτη, όπως οι ΗΠΑ, για την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κρύβει το θαυμασμό του. Η κεντρική τράπεζα «κόβει» χρήμα, το οποίο διοχετεύει στα μονοπώλια με μηδενικά επιτόκια και την ίδια ώρα καταλύεται κάθε εργασιακό δικαίωμα για να γίνουν επενδύσεις.

Τα αποτελέσματα, όμως, στη μείωση της ανεργίας (ακόμα και με τους αστικούς στατιστικούς δείκτες) και στον περιορισμό της φτώχειας είναι πενιχρά ή και αντίστροφα. Η ανεργία παραμένει υψηλή τέσσερα χρόνια μετά την κρίση του 2008, η ζήτηση στα συσσίτια αυξάνεται και η ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας είναι αναιμική. Είναι και αυτή μια απόδειξη ότι, ανεξάρτητα από το μείγμα διαχείρισης της κρίσης, τα μονοπώλια είναι αυτά που βγαίνουν κερδισμένα, αφού η σωτηρία τους προϋποθέτει το στραπατσάρισμα του λαού.

Η διαφορά στο μείγμα της διαχείρισης αντανακλάται και στις συμμαχίες που συνάπτει ή επιδιώκει το κάθε κόμμα, στην Ευρωζώνη και παγκόσμια. Η ΝΔ θέλει συνεννόηση με τη Γερμανία και μια ομάδα χωρών της Ευρωζώνης, όπως η Ολλανδία, η Φινλανδία και άλλες, η αστική τάξη των οποίων έχει αντικειμενικό συμφέρον από ένα ισχυρό ευρώ. Στη βάση αυτή προωθούν την εμβάθυνση της πολιτικής και οικονομικής ενοποίησης της ΕΕ, με δημοσιονομική πειθαρχία και ποινές σε βάρος των απείθαρχων χωρών, που φτάνουν μέχρι την αποπομπή από την Ευρωζώνη.

ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΕΡΑ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΕ, με όρους όμως χαλαρής συνομοσπονδίας, ζητάνε άλλες χώρες, όπως η Ιταλία και η Γαλλία, που κοντράρονται με τη Γερμανία σε ζητήματα διαχείρισης της κρίσης. Ζητάνε ακόμα ευρωομόλογο και διαχείριση των κρατικών χρεών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το οποίο απορρίπτει η Γερμανία επειδή λέει ότι ισοδυναμεί με κοπή χρήματος. Μια τρίτη ομάδα, με χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, θέλει ακόμα μεγαλύτερη χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής, που σε συνθήκες κρίσης προκαλεί ασφυξία στις καπιταλιστικές οικονομίες τους.

Είναι φανερό ότι οι αστικές πολιτικές δυνάμεις σε κάθε χώρα της ΕΕ και της Ευρωζώνης διαμορφώνουν θέσεις με κριτήριο τα ιδιαίτερα συμφέροντα ενός τμήματος του κεφαλαίου και των μεσαίων στρωμάτων. Αυτά τα συμφέροντα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη θέση που κατέχουν στην πυραμίδα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, που είναι ανισόμετρη.

Για παράδειγμα, τμήματα της αστικής τάξης σε χώρες που βρίσκονται στην «τρίτη ταχύτητα» της Ευρωζώνης ξέρουν καλά ότι και ανάπτυξη να έρθει, θα πάρουν τα λιγότερα και η επιβίωσή τους θα είναι ακόμα πιο δύσκολη στον εσωτερικό και παγκόσμιο ανταγωνισμό. Από αυτή τη σκοπιά κοντράρουν το κυρίαρχο μείγμα διαχείρισης στην ΕΕ και αναζητούν συμμαχίες που θα τους βοηθήσουν να «βελτιώσουν» τη συνταγή προς όφελός τους.

Καθόλου τυχαία, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ έλεγε τις προάλλες σε συνέντευξή του: «Εχουμε συμμάχους τις χώρες που βυθίζονται στην κρίση χρέους (...) Κυρίως όμως και εμείς και οι παραδοσιακοί μας σύμμαχοι μπορούν να συμμαχήσουν με όσους διατίθενται να αντισταθούν στον μερκελισμό και στην προσήλωση της καγκελαρίου στη λιτότητα». Επιβεβαιώνει, δηλαδή, ότι σύμμαχοι του ΣΥΡΙΖΑ είναι οι αστικές κυβερνήσεις στην ΕΕ και στον υπόλοιπο κόσμο που έχουν πολιτική εναντίωσης στη Γερμανία, για να προωθήσουν τα ιδιαίτερα συμφέροντα της δικής τους αστικής τάξης, σε βάρος των λαών, τους οποίους ενιαία τσακίζουν.

ΜΠΟΡΕΙ ΤΟ ΕΝΑ 'Η ΤΟ ΑΛΛΟ ΜΕΙΓΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ, η στήριξη από το λαό των συμφερόντων του ενός τμήματος των επιχειρηματικών ομίλων εναντίον άλλων, να δώσει διέξοδο από την κρίση προς όφελός του; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά «όχι». Γιατί; Επειδή και η μια και η άλλη συνταγή ταυτίζονται σε δύο στρατηγικής σημασίας παραδοχές: Πρώτον, ότι η διαχείριση θα ασκείται στο πλαίσιο της ΕΕ και, δεύτερον, ότι μοχλός της ανάπτυξης θα είναι τα μονοπώλια, που ζουν και αναπνέουν για το κέρδος.

Αρα, ό,τι κι αν υποσχεθεί ο ΣΥΡΙΖΑ στην «άλλη» διαχείριση, τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει προς όφελος του λαού, στο βαθμό που δε διαθέτει στρατηγική σύγκρουσης, αλλά συνεννόησης με την καπιταλιστική ΕΕ. Ενα παράδειγμα: Ο ΣΥΡΙΖΑ λέει ότι θα καταργήσει τους αντεργατικούς - αντιασφαλιστικούς νόμους και θα επαναδιαπραγματευθεί τη δανειακή σύμβαση. Πώς, όμως, θα το κάνει αυτό, όταν οι ανατροπές που προωθούνται στην Ελλάδα προβλέπονται σε συμφωνίες στρατηγικής της ΕΕ και «τρέχουν» σε όλα τα κράτη - μέλη, χάριν της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλίων;

Αλλο παράδειγμα: Λέει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι θα αυξήσει τη φορολογία στο κεφάλαιο, θα τη μειώσει για το λαό και θα αυξήσει τους μισθούς. Πώς, όμως, θα επιβάλει στα μονοπώλια να κάνουν αυξήσεις στους μισθούς; Πώς θα υποχρεώσει τους καπιταλιστές να κάνουν επενδύσεις, όταν προϋπόθεση γι' αυτές σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο είναι το χαμηλό «εργατικό κόστος», τα φορολογικά και άλλα προνόμια, προκειμένου να αυξάνει το περιθώριο κέρδους και να συσσωρεύεται κεφάλαιο;

Λέει ακόμα πως θα χρηματοδοτήσει τις μικρές επιχειρήσεις, για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν, ώστε να έρθει ανάπτυξη. Πώς θα το κάνει όμως αυτό σε συνθήκες απελευθέρωσης των αγορών, όπως προβλέπει η Συνθήκη του Μάαστριχτ, προκειμένου να ενισχυθεί η μονοπώληση σε όλους τους κλάδους; Θα αναγκάσει τις τράπεζες να δανείζουν με καλύτερους όρους τους μικρούς, σε σχέση με τους μεγάλους; Και πώς θα το επιτρέψει αυτό η ΕΕ, αφού παραβιάζει στοιχειώδεις όρους του καπιταλιστικού ανταγωνισμού;

ΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ είναι ότι όσο η Ελλάδα παραμένει δεσμευμένη στη λυκοσυμμαχία της ΕΕ και τα μονοπώλια κρατούν στα χέρια τους τα κλειδιά της παραγωγής, καμιά συνταγή διαχείρισης δεν μπορεί να ανακουφίσει τη λαϊκή οικογένεια, πολύ περισσότερο να δημιουργήσει προϋποθέσεις ευημερίας για το λαό.

Σήμερα, η ανακοπή της πορείας προς την εξαθλίωση για τη συντριπτική πλειοψηφία των λαϊκών στρωμάτων και η αντιστροφή της εξαρτώνται άμεσα από τη συνολική λύση του πολιτικού ζητήματος στην Ελλάδα, το οποίο, όπως σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο, συνίσταται στο ποιος κατέχει την εξουσία και τα μέσα παραγωγής.

Στη λύση αυτού του θεμελιώδους ζητήματος πρέπει να υποτάσσεται η πάλη για την απόκρουση των βάρβαρων μέτρων, για να είναι αποτελεσματική και να ανοίγει δρόμους. Για μια Ελλάδα αποδεσμευμένη από την ΕΕ, με το λαό στην εξουσία, αφέντη στον τόπο του και του πλούτου που παράγει. Για οργάνωση της παραγωγής με κριτήριο τις λαϊκές ανάγκες, χωρίς τη θηλιά του χρέους της πλουτοκρατίας, που η λαϊκή εξουσία θα διαγράψει μονομερώς.

Με διεθνείς σχέσεις στη βάση του αμοιβαίου συμφέροντος, χωρίς δεσμεύσεις από ιμπεριαλιστικές συμφωνίες και οργανισμούς. Μόνο μια τέτοια εξουσία, που θα κοινωνικοποιήσει τα μονοπώλια, μπορεί να εγγυηθεί ευημερία και προκοπή στο λαό, να αποτελέσει φάρο και παράδειγμα για ριζικές αλλαγές και σε άλλες χώρες, με πρωταγωνιστή την εργατική τάξη και τους συμμάχους της από τα λαϊκά στρώματα.