Αν ανατρέξουμε στο διάστημα του τελευταίου τριμήνου, θα βρούμε μια σειρά από ανατιμήσεις ειδών και υπηρεσιών πλατιάς κατανάλωσης, που επιβλήθηκαν είτε από το κράτος και κρατικές ή ημικρατικές υπηρεσίες είτε από πολυεθνικές και άλλες μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις. Στα πλαίσια μιας «μίνι έρευνας» καταγράψαμε: Πρώτον, τις «κανονικές» φθινοπωρινές ανατιμήσεις. Δεύτερον, τις «προ ευρώ» ανατιμήσεις, που επέβαλαν ορισμένοι άλλοι επιχειρηματίες για να... γιορτάσουν την έλευση του ευρώ. Τρίτον, τις «μετά ευρώ» ανατιμήσεις, που εκδηλώθηκαν αμέσως με την κυκλοφορία του ευρώ σε φυσική μορφή. Τέταρτον, ο κύκλος των ανατιμήσεων έκλεισε - αν μπορεί να πει κανείς ότι κλείνει ποτέ ένας τέτοιος κύκλος - με τις αυξήσεις τιμών στα οπωροκηπευτικά, και όχι μόνο, λόγω κακοκαιρίας.
Στις «κανονικές ανατιμήσεις» συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων: α) Οι αυξήσεις κατά 50% στα νοσήλια των καρδιοχειρουργικών επεμβάσεων στο Ωνάσειο και σε ιδιωτικές κλινικές, που επιβλήθηκαν με κοινή υπουργική απόφαση, και οι αυξήσεις από 8,7% έως 25% στα νοσήλια που καταβάλλουν τα ασφαλιστικά ταμεία στις ιδιωτικές κλινικές. β) Οι αυξήσεις στα ασφάλιστρα οχημάτων (αυτοκινήτων, μοτοσικλετών και άλλων οχημάτων), που επιβλήθηκαν από τις ασφαλιστικές εταιρίες από τον περασμένο Οκτώβρη και οι οποίες κυμαίνονται μεταξύ 8% και 10%, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις είναι και μεγαλύτερες. γ) Οι αυξήσεις τιμών σε μια σειρά από είδη και υπηρεσίες, που πέρασαν «στη ζούλα» καθώς ποτέ δεν ανακοινώθηκαν, με τους επιχειρηματίες να δηλώνουν ότι «ελεύθερη αγορά έχουμε, αυξάνουμε όσο θέλουμε και όποτε θέλουμε τις τιμές».
Από τις αρχές του Οκτώβρη, πολλοί μεγαλοεπιχειρηματίες προχώρησαν σε αυξήσεις τιμών, για να εμφανιστούν στη συνέχεια ότι στηρίζουν την προσπάθεια της κυβέρνησης να αποτρέψει την κερδοσκοπία και την αισχροκέρδεια στην κρίσιμη μεταβατική περίοδο αντικατάστασης της δραχμής από το ευρώ. Ετσι, πριν υπογράψουν τις «συμφωνίες κυρίων» για «πάγωμα» των τιμών μέχρι το Μάρτη του 2002, πολλές επιχειρήσεις προχώρησαν σε αρκετά μεγάλες ανατιμήσεις. Με την κίνηση αυτή επιφύλασσαν στον εαυτό τους το «ιερό δικαίωμα» να αυξήσουν τις τιμές 100% ή 200% ή περισσότερο, και άρα τα κέρδη τους, και στη συνέχεια να εμφανιστούν - μειώνοντας μέχρι 3,5 δραχμές με το νόμο για τη στρογγυλοποίηση προς τα κάτω - ότι δεν αισχροκερδούν σε βάρος των καταναλωτών. Στην ουσία, με το νόμο για τις «στρογγυλοποιήσεις» η κυβέρνηση τιμωρεί όσους στρογγυλοποιούν την τιμή ενός προϊόντος 500 δραχμών σε 1,48 ευρώ αντί 1,47 που είναι το «σωστό» και όχι όποιον αυξήσει την τιμή στις 700 δραχμές, ήτοι 2,05 ευρώ, ή στις 1.022,25 δραχμές (3 ευρώ).
Ιδού μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Πριν ολοκληρωθεί ο κύκλος επίθεσης στα λαϊκά εισοδήματα με τις «ευρω-ανατιμήσεις», τα εργαζόμενα νοικοκυριά-καταναλωτές βρέθηκαν αντιμέτωπα με τις τσουχτερές αυξήσεις τιμών στα εισαγόμενα και εγχώρια οπωροκηπευτικά. Με πρόσχημα - αυτή τη φορά - το κύμα κακοκαιρίας που αγκάλιασε όλη σχεδόν την Ελλάδα, καταγράφηκαν στην αγορά αυξήσεις μέχρι 400% στις τιμές των οπωροκηπευτικών, τριπλασιάστηκαν και σε ορισμένες περιπτώσεις εξαπλασιάστηκαν οι τιμές στις αντιολισθητικές αλυσίδες για τα αυτοκίνητα, και πάει λέγοντας. Για παράδειγμα, το εισαγόμενο σπανάκι πουλιέται πάνω από 1.000 δραχμές το κιλό, τα εισαγόμενα μαρούλια προς 300 δραχμές κλπ., ενώ ακούστηκε στην περίοδο της κακοκαιρίας πως οι αντιολισθητικές αλυσίδες είχαν φτάσει να πωλούνται μέχρι και 100.000 δραχμές το ζευγάρι!
Επιχειρώντας να κατευνάσει την οργή των καταναλωτών, η κυβέρνηση βγήκε προχτές και έδωσε στη δημοσιότητα μια λίστα με επιχειρήσεις, μεταξύ αυτών και πολυεθνικών, όπως η ΝΕΣΤΛΕ, η «Κόκα Κόλα», «PepsiCo- HBH», στις οποίες απειλεί να επιβάλει πρόστιμο μέχρι 500 ευρώ (170.000 δραχμές!). Η κατηγορία που βαρύνει τις παραπάνω και άλλες επιχειρήσεις δεν είναι ότι επιδόθηκαν σε αισχροκέρδεια, αλλά «επειδή προχώρησαν σε αυξήσεις τιμών χωρίς να ενημερώσουν το υπουργείο Ανάπτυξης 20 μέρες νωρίτερα για το ύψος των ανατιμήσεων»! Το γεγονός, ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δουλεύει και πασχίζει με τον καλύτερο τρόπο να υπηρετήσει τα συμφέροντα των μονοπωλίων και γενικότερα του μεγάλου κεφαλαίου, τεκμηριώνεται και από τα εξής δύο περιστατικά: Πρώτον, από την ομολογία του υπουργού Ανάπτυξης, Ακη Τσοχατζόπουλου, ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει τίποτε για την αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας, με το... αφοπλιστικό επιχείρημα ότι «η αγορά είναι ελεύθερη». Δεύτερον, από τη γραπτή ανακοίνωση της πολυεθνικής ΝΕΣΤΛΕ, που - απαντώντας στις κυβερνητικές κατηγορίες, ότι δεν ενημέρωσε το υπουργείο Ανάπτυξης 20 μέρες πριν προχωρήσει στις ανατιμήσεις - διευκρινίζει πως είναι «άλλο θέμα οι εξελίξεις των τιμών (σ.σ. διάβαζε το δικαίωμα των μεγαλοεπιχειρηματιών να ανεβάζουν όποτε και όσο θέλουν τις τιμές) και άλλο οι στρογγυλοποιήσεις».
Συνοψίζοντας θα λέγαμε, ότι όλα τα παραπάνω είναι η αρχή στην εντός ΟΝΕ εποχή. Είναι βέβαιο, πως στο επόμενο διάστημα θα κλιμακωθούν οι κερδοσκοπικές ανατιμήσεις διά της «στρογγυλοποίησης». Ετσι, εκτός από τις προαποφασισμένες αυξήσεις στα τιμολόγια του ΟΤΕ (το πάγιο τέλος αυξάνεται 21,45%, καταργείται το φτηνό νυχτερινό τιμολόγιο για αστικές κλήσεις κλπ.) και στην παροχή τηλεφωνικών υπηρεσιών του ΕΛΤΑ (χορηγήσεις πιστοποιητικών μέσω του τηλεφωνικού αριθμού 1502) από 500 σε 682 δραχμές, είναι βέβαιο ότι οι επιχειρήσεις θα προχωρήσουν σε νέες ανατιμήσεις στρογγυλοποιώντας προς τα πάνω τις τιμές για να απαλλάξουν τους πελάτες από τα «ψιλά». Συνέπεια όλων αυτών είναι να στρογγυλοποιούνται προς τα κάτω οι μισθοί, οι συντάξεις και γενικότερα τα λαϊκά εισοδήματα. Η κυβερνητική πολιτική τούς δίνει το δικαίωμα, σε όποιον τους ζητήσει το λόγο, να απαντήσουν: Ελεύθερη αγορά έχουμε και αισχροκερδούμε γιατί έτσι μας αρέσει!