ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ .-

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ επρόκειτο χτες να δώσει την έγκρισή του στην αποστολή ξένων πολυεθνικών στρατευμάτων (10.000 περίπου ανδρών) στο Ανατολικό Ζαϊρ. Ομως, την ίδια στιγμή, η Ρουάντα εξέφραζε τις αντιρρήσεις της θεωρώντας εκπρόθεσμη την επικείμενη στρατιωτική επέμβαση εξαιτίας της έναρξης του επαναπατρισμού περίπου 400.000 Ρουαντέζων προσφύγων της φυλής Χούτου, ενώ το Ζαϊρ επέμενε πως θα πρέπει να έχει το δικαίωμα άσκησης "βέτο" πάνω στο ποιες χώρες θα συμμετάσχουν σ' αυτή τη στρατιωτική επιχείρηση...

Κατόπιν εορτής ή όχι, η στρατιωτική πολυεθνική επιχείρηση στο Ανατολικό Ζαϊρ φαίνεται πως θα αρχίσει στις αρχές της ερχόμενης βδομάδας. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι η συνολική δύναμη δεν ξεπερνάει τους 10.000 με 12.000 άνδρες, από τις ΗΠΑ, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Γαλλία, τη Βρετανία, την Αίγυπτο, τη Νότια Αφρική, τη Βραζιλία, τη Σενεγάλη, την Αιθιοπία, την Ερυθραία, το Καμερούν και άλλες αφρικανικές χώρες. Οι "πλούσιες" χώρες θα αναλάβουν μόνες τους τα έξοδα της συμμετοχής τους, ενώ για τις "φτωχές" αφρικανικές χώρες θα δημιουργηθεί ειδικό ταμείο από τα Ηνωμένα Εθνη για τη χρηματοδότηση της αποστολής τους. Διοικητής των δυνάμεων αυτών θα είναι ο Καναδός αντιστράτηγος Μορίς Μπαρίλ, καθώς όπως είναι γνωστό όλη η επιχείρηση θα διεξαχθεί υπό την ηγεσία του Καναδά.

Διπλωματικές πηγές προσκείμενες στο Συμβούλιο Ασφαλείας, που συνεδρίαζε χτες για να δώσει το "πράσινο φως" σ' αυτή τη στρατιωτική επιχείρηση, υποστήριζαν ότι η αποστολή της δύναμης αυτής θα εκπνεύσει στις 31 Μάρτη 1997. Μέσα σ' αυτό το διάστημα, ο ΓΓ του ΟΗΕ, Μπούτρος Γκάλι, θα πρέπει να κάνει συνεχείς αναφορές για την πορεία της αποστολής των πολυεθνικών στρατευμάτων στο Ανατολικό Ζαϊρ και να προετοιμάσει το έδαφος για τις αντικαταστάτριες στρατιωτικές δυνάμεις που θα αναλάβουν μία "περισσότερο ανθρωπιστική" από "στρατιωτική" αποστολή. Το πώς θα αντιδράσουν οι ξένοι στρατιώτες σ' αυτή την επιχείρηση δεν είναι ιδιαίτερα σαφές. Σύμφωνα με τον Καναδό αντιστράτηγο Μορίς Μπαρίλ, οι στρατιώτες θα έχουν δικαίωμα ρίψης πυρός μόνον για αυτοάμυνα. Δε θα αναμειχθούν διόλου σε τοπικές συγκρούσεις ανάμεσα σε κυβερνητικά στρατεύματα του Ζαϊρ και αντάρτες και θα αποφύγουν με κάθε τρόπο να ανατρέψουν τις "στρατιωτικές ισορροπίες" που υπάρχουν στην περιοχή.

Ανακοινώσεις για την αμερικανική συμμετοχή σ' αυτή την υπόθεση έκανε χτες ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον. Οπως είπε, ήδη από χτες δόθηκε εντολή σε στρατιώτες των στρατιωτικών βάσεων στη Βόρεια Καρολίνα και στην Καλιφόρνια να αναχωρήσουν για τις ΝΑΤΟικές βάσεις της Γερμανίας και της Ιταλίας ώστε να είναι σε ετοιμότητα να μεταβούν στο Ανατολικό Ζαϊρ και την Ουγκάντα.

"Πρέπει όλοι να βοηθήσουμε ώστε οι άνθρωποι αυτοί να καταφέρουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, τη Ρουάντα", υποστήριξε σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου ο Αμερικανός Πρόεδρος επιχειρώντας να κάμψει τις αντιρρήσεις πολλών γερουσιαστών και μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων που φοβούνται πως η αμερικανική συμμετοχή στη στρατιωτική επέμβαση στο Ανατολικό Ζαϊρ θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μία τραγωδία παρόμοια με εκείνη της Σομαλίας του 1992. Οπως έλεγαν χτες χαρακτηριστικά ορισμένοι γερουσιαστές, "οι προθέσεις του Προέδρου είναι καλές, αλλά οι στόχοι δεν είναι καθαροί". Πάντως, το Αμερικανικό Πεντάγωνο διέταξε τη δημιουργία μιας τεράστιας "στρατιωτικής αερογέφυρας" προς τις περιοχές της Κεντρικής Αφρικής, που θα αποτελείται κυρίως από μεταγωγικά αεροσκάφη τύπων C - 141, C - 17, C - 5 και KC - 10. Οι πρώτοι χίλιοι Αμερικανοί πεζοναύτες θα σταλούν στην Γκόμα για να ασφαλίσουν το αεροδρόμιο της περιοχής και οι άλλοι 3.000 θα μεταβούν σε μεθοριακές περιοχές του Ζαϊρ για να δημιουργήσουν τη στρατιωτική αερογέφυρα μεταφοράς ανθρωπιστικής βοήθειας.

Ιδιαίτερα έντονη απέναντι σ' αυτή την ξένη στρατιωτική επέμβαση στο Ζαϊρ ήταν η αντίδραση του πρεσβευτή της Ρουάντα στα Ηνωμένα Εθνη. "Ο λόγος για την έναρξη της πολυεθνικής επιχείρησης που σχεδιάζει το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν υπάρχει πια, επειδή ο πρωταρχικός στόχος ήταν να αποτραπεί μία "ανθρωπιστική" καταστροφή από τους Ρουαντέζους πρόσφυγες στο Ανατολικό Ζαϊρ. Τώρα, που χιλιάδες από τους πρόσφυγες επαναπατρίζονται, μήπως δεν είναι αναγκαία η πολυεθνική δύναμη; Μήπως είναι πρόωρο για το Συμβούλιο Ασφαλείας να βγάλει μία τέτοια απόφαση, η οποία θα ήταν ξεπερασμένη μέσα στις επόμενες 12 ώρες;", τόνισε χαρακτηριστικά ο Ρουαντέζος πρεσβευτής Γιδεόν Καγιναμούρα.

Τις δικές του αντιρρήσεις απέναντι στην επέμβαση πολυεθνικών στρατευμάτων στο Ζαϊρ είχε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αυτής της κεντροαφρικανικής χώρας, Μουτόνμπο Μπακαφουά Νσέντα. "Η χώρα μου χρήζει του δικαιώματος να αρνηθεί σε ορισμένες από τις χώρες που ετοιμάζονται να επέμβουν! Υπήρχαν ορισμένες χώρες (υπαινιγμός για Γαλλία και Βέλγιο) που στην περίπτωση του αιματοκυλίσματος του '94 στη Ρουάντα αναμείχτηκαν είτε δίνοντας όπλα, είτε παρέχοντας στρατιωτικούς εκπαιδευτές", υπογράμμισε ο Νσέντα, μιλώντας στη διάρκεια της Παγκόσμιας Διάσκεψης Τροφίμων στη Ρώμη. Καμία από τις χώρες που ετοιμάζονται να στείλουν στρατιώτες στο Ανατολικό Ζαϊρ δεν αντέδρασε σ' αυτές τις κατηγορηματικές δηλώσεις, τις οποίες έδειξαν να αγνοούν επιδεικτικά...

Σε μία απεγνωσμένη προσπάθεια να βρουν λίγη τροφή και πόσιμο νερό, δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες άρχισαν από χτες να επιστρέφουν στις πατρίδες τους. Αυτή η νέα εξέλιξη διαμορφώνει μία ιδιαίτερα ευμετάβλητη κατάσταση στα σύνορα του Ζαϊρ...

Περίπου 10.000 Ρουαντέζοι πρόσφυγες διέσχισαν χτες τα σύνορα με τη Ρουάντα φτάνοντας στην πόλη Γκιζένι. Ο δρόμος από το Μουγκούνγκα, που είναι το μεγαλύτερο προσφυγικό στρατόπεδο του κόσμου, προς τα σύνορα με τη Ρουάντα ήταν γεμάτος από πλήθος δεκάδων χιλιάδων προσφύγων που σχημάτιζαν μία ουρά 25 χιλιομέτρων. Αλλο ένα κύμα προσφύγων, αποτελούμενο από 70.000 άτομα, διέσχιζε τα σύνορα του Ζαϊρ και περνούσε στην Ουγκάντα. Χιλιάδες άλλοι πρόσφυγες που εκτοπίστηκαν από τις τελευταίες συγκρούσεις επέστρεψαν χτες στα στρατόπεδα της πόλης Γκόμα. Ξένοι δημοσιογράφοι εκτιμούσαν ότι η κίνηση των προσφύγων προς την Γκόμα συνδέεται με την προχτεσινή υποχώρηση ομάδων πρώην παραστρατιωτικών Χούτου της Ρουάντας και μελών ενόπλων οργανώσεων των Χούτου από τον καταυλισμό Μουγκούνγκα κατόπιν της προέλασης των ανταρτικών δυνάμεων. Σύμφωνα με τους πρόσφυγες, οι ένοπλοι Χούτου κατευθύνονται βορειοδυτικά προς την πόλη Μασίσι.

Υπηρεσίες του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες εκτιμούσαν ότι ο αριθμός των προσφύγων που κατευθύνεται προς τη Ρουάντα ξεπερνά τους 400.000.

Ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία μετέδιδαν πληροφορίες για ένταση των μαχών στα βορειοδυτικά του Ζαϊρ, στα σύνορα με την Ουγκάντα. Ο ζαϊρινός στρατός κατέλαβε μεθοριακό φυλάκιο στην Ουγκάντα στην περιοχή Μνιαμπιρόνγκο (380 χλμ. νοτιοδυτικά της Καμπάλα, πρωτεύουσας της Ουγκάντας).