Στο θέμα της αποκατάστασης του περιβάλλοντος εκεί όπου έχει υποστεί μεγάλη ζημιά και στο οικονομικό κόστος που αυτό έχει, αναφέρθηκε στη δευτερολογία της η Αλ. Παπαρήγα και τόνισε:

«Ας αφήσουμε το περιεχόμενο και το ψαχνό του, τι είπε το κάθε κόμμα, και ας μείνουμε στους τίτλους. Στους τίτλους πολλές φορές μπορούμε να συμφωνήσουμε. Παραδείγματος χάρη είναι επιτακτικό να υπάρξουν μέτρα για την αποκατάσταση, εκεί που μπορεί να γίνει και όσο γίνεται, της μεγάλης βλάβης που έχει υποστεί το περιβάλλον. Δε θα πει κανείς "όχι", ό,τι μπορεί να αποκατασταθεί, να αποκατασταθεί.

Ακούστηκε απ' αυτό το βήμα - δεν είναι έξω από τη λογική - ότι πρέπει να υπάρξει μια νέα αντίληψη, μια νέα πολιτική στα θέματα του περιβάλλοντος. Παραδείγματος χάρη με άλλον τρόπο να δούμε τις υποδομές, τα κτίρια της χώρας με βάση τις νέες τεχνολογίες κλπ. Ας πούμε ότι συμφωνούμε και σ' αυτό. Το ερώτημα τώρα είναι: Αυτό απαιτεί χρήμα. Ας πούμε ότι συμφωνούμε στους τίτλους. Ακουσα για τα υπόλοιπα του Γ΄ και του Δ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Θέτω το ερώτημα γιατί βεβαίως έχει και οικονομική πλευρά, αλλά το από πού θα πάρω και πώς θα τα διαθέσω, είναι πολιτικό ζήτημα. Δηλαδή Γ΄ και Δ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης να πάνε γι' αυτά τα ζητήματα.

Μα, στο Δ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης ειδικά, τη μερίδα του λέοντος την παίρνουν οι ιδιώτες. Οι ιδιώτες δεν είναι ο Κώστας, η Μαριγώ και ο Μήτσος! Είναι μεγάλες επιχειρήσεις. Κύριε Παπανδρέου, υπάρχουν ελληνικές επιχειρήσεις σήμερα. Μπορείτε να μου βρείτε καμία μεγάλη; Δε μιλάω για τις μικρές. Οι επιχειρηματίες είναι μονοπωλιακά συγκροτήματα - αυτά εννοούμε εμείς, δεν εννοούμε το μαγαζί της γειτονιάς, ή ακόμα και μικρότερες επιχειρήσεις - που νέμονται το Δ΄ ΚΠΣ και μάλιστα τα χρήματα να τα διαθέσουν περιφερειακά.

Για να μιλήσουμε για αποκατάσταση περιβάλλοντος και όλα αυτά, σημαίνει ότι πρέπει να γίνει αλλαγή τοποθέτησης χρημάτων. Οσα χρήματα και να έχεις, όταν πρόκειται να φτιάξεις έργα που αποκαθιστούν το περιβάλλον και όταν πρόκειται να κάνεις νέες υποδομές - και μάλιστα θα αγοράσεις τις πρώτες ύλες απέξω - αυτά κοστίζουν. Αυτό σημαίνει ότι από αυτά τα χρήματα που υπάρχουν, πολλά πρέπει να αλλάξω και αλλού πρέπει να τα τοποθετήσω. Αυτό είναι πολιτικό ζήτημα.

Ολα αυτά που λέγονται εδώ σαν προτάσεις, είναι προτάσεις που θα τις πάρουν οι μεγάλες επιχειρήσεις και θα κάνουν τις επενδύσεις, εκεί που θέλουν θα κάνουν και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, όχι όμως προς όφελος των πολλών και, επίσης, εκεί που θέλουν, θα διαμορφώσουν νέες υποδομές, νέα κτίρια κλπ.

Επί παραδείγματι, η μελέτη που έχει κάνει ο ΟΟΣΑ για νέες ανθεκτικότερες κατασκευές, με βάση τις κλιματικές αλλαγές, υποδομές και κτίρια, στις χώρες του ΟΟΣΑ τα έξοδα θα κυμανθούν στα 150 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ στη χώρα μας θα χρειαστούν 9.054 περιβαλλοντικά έργα, προϋπολογισμού 1,4 εκατομμυρίων ευρώ. Αν πούμε ότι αυτά τα έργα τα παίρνουν να τα κάνουν οι επιχειρηματίες, αυτοί μπορούν να τα κάνουν, παίρνοντας καταρχήν και επιδοτήσεις από τους αναπτυξιακούς νόμους κλπ., ακόμα και δάνεια από τις τράπεζες, έχουν τις προϋποθέσεις, θα βάλουν και αυτοί ένα κομμάτι και θα κάνουν τις νέες υποδομές.

Οι μικρές επιχειρήσεις μπορούν να τα κάνουν; Και μάλιστα τώρα οι τράπεζες για να σου δώσουν δάνειο, παίρνουν σαν κριτήριο το ποσοστό εκπομπών ρύπων που έχεις και αν είναι μεγάλο δε σου δίνουν ή σου δίνουν και σου βάζουν δυσβάστακτους όρους. Και μιλάμε τώρα για διεθνείς τράπεζες, οι οποίες ασχολούνται με αυτό το ζήτημα, της πράσινης οικονομίας. Μπορούν να τα βγάλουν πέρα οι μικρές επιχειρήσεις;

Να σας πω και κάτι άλλο. Πρέπει να κτιστούν και σπίτια. Θα πάμε να κτίσουμε σπίτια που θα μπορούν να διατηρούν τη θερμότητα ή τη δροσιά και να μη χρειάζεται να έχουμε air condition ή καλοριφέρ. Οι μεγάλες εταιρείες θα κερδίσουν. Πώς θα κάνουμε αυτά τα σπίτια; Ποιος θα μπορέσει να τα αγοράσει;

Είναι ωραία να τα λέμε όλα αυτά, αλλά θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ποιος θα πληρώσει. Διότι, είτε πλούσια χώρα είσαι, είτε φτωχή, έχεις έναν προϋπολογισμό. Το πού τον διανέμεις όμως, παίζει ρόλο. Η πράσινη οικονομία, κύριε Παπανδρέου, με το περιεχόμενο που έχει - ο τίτλος ωραίος είναι - θα οδηγήσει πραγματικά σε ακόμη μεγαλύτερη πόλωση ανάμεσα σε πλούτο και φτώχεια. Θα εκτοπιστούν ακόμη και επιχειρηματίες πιο μεγάλου βεληνεκούς. Θα γίνει συγκέντρωση πλούτου και να το πούμε καθαρά. Αυτοί που κατέστρεψαν το περιβάλλον και κέρδισαν, αυτοί έρχονται να το σώσουν, πάλι κερδίζοντας».

Αναφερόμενη στις επιδιώξεις των πολυεθνικών, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπογράμμισε:

«Ποιοι ασχολούνται με τα ζητήματα αυτά; Παραδείγματος χάρη, η ΤΟΥΟΤΑ, η FIAT, η HONDA επενδύουν για να φτιάξουν το νέο οικολογικό αυτοκίνητο. Θα το φτιάξουν - εγώ σας λέω, ήδη υπάρχουν τέτοια μοντέλα - και μετά θα το διαδώσουν. Η τιμή θα είναι υψηλή. Θα το πάρουν κάποιοι. Μετά θα αρχίσουν να λένε ότι "δεν μπορείς να κυκλοφορήσεις αν δεν έχεις οικολογικό αυτοκίνητο". Αυτό θα γίνει, κάποιοι θα έχουν το οικολογικό. Είναι σαν το ζήτημα της αλλαγής των παλιών μοντέλων αυτοκινήτων. Πόσα χρόνια κράτησε στην Ελλάδα; Πάρα πολλά. Αν είχαν 20 και 30 χρόνια περιθώριο - δε θυμάμαι πόσο ήταν στην Ελλάδα, δεν ξέρω από αυτοκίνητα - να αλλάξουν το αυτοκίνητο, για το οικολογικό θα σου πουν "σε πέντε χρόνια καινούριο αυτοκίνητο". Μετά θα βγει ένα άλλο οικολογικό που θα είναι καλύτερο και θα σου πουν "πάρε το, άλλαξε και το καινούριο". Βεβαίως, θα μου πείτε ότι θα υπάρξει πολιτική δημόσιων μέσων μεταφοράς. Μα, όταν αυτές οι αυτοκινητοβιομηχανίες - οι οποίες θα είναι πολύ πιο ισχυρές, εάν είχαμε πενήντα, τώρα θα έχουμε δέκα - ασχολούνται με το οικολογικό αυτοκίνητο, είναι φανερό ότι οι συντηρητικές, αντιλαϊκές κυβερνήσεις θα συνεχίζουν να έχουν μία πολιτική που θα ευνοεί το αυτοκίνητο.

Για να μην πολυλογώ, το ζήτημα για μας είναι ότι το πεδίο μελετών και ερευνών για εναλλακτικές πηγές και μορφές ενέργειας, για νέου τύπου κατοικίες, είναι μεγάλο και ο κάθε ένας μας θα πρέπει να σέβεται και να υποκλίνεται στην επιστήμη. Αυτό όμως που έχει μεγάλη σημασία είναι την έρευνα ποιος την κάνει και για ποιο σκοπό, την ανάπτυξη ποιος την κάνει και για ποιο σκοπό; Κι εδώ δεν μπαίνει απλώς ζήτημα μιας κυβερνητικής συναλλαγής, αλλά αν θέλουμε να μιλάμε ουσιαστικά, εδώ μπαίνει ζήτημα για το ποια τάξη κυβερνά και η κυβέρνηση εκπροσωπεί αυτήν την τάξη. Ετσι είναι. Μιλάμε για δισεκατομμύρια χρήματα.

Θα πάνε να πουλήσουν οικολογικό αυτοκίνητο στην Αφρική; Ακουσα από τον πρωθυπουργό - έχω όμως και υπόψη μου - ότι η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες ασχολούνται πάρα πολύ με το να μην καταστραφεί οικολογικά η Αφρική ή ότι έχει καταστραφεί ένα μέρος - γιατί έχει καταστραφεί - και το τι θα γίνει. Ολοι αυτοί που ενδιαφέρονται για την Αφρική, ενδιαφέρονται είτε για να τους πουλήσουν προϊόντα, είτε για να καταλάβουν αγορές και, βεβαίως, για να τα κάνουν αυτά, πρέπει να ελέγξουν και το πολιτικό σύστημα των χωρών αυτών.

Και το περιβάλλον, λοιπόν, είναι αναπόσπαστο στοιχείο της γενικής πολιτικής. Αυτό δε σημαίνει - και το ξεκαθαρίζω - ότι είναι μάταιοι οι αγώνες. Καθόλου δεν είναι μάταιοι. Υπάρχουν πράγματα που μπορούν να κατακτηθούν. Αλλωστε, το να κάνουμε και πάρκο και τις ακτές να ελευθερώσουμε, όταν υπάρξει ένα κίνημα, μπορείς να το πετύχεις, αλλά το ζήτημα του ενιαίου ενεργειακού σχεδιασμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της πράσινης οικονομίας ή της πράσινης ανάπτυξης είναι η νέα μορφή επέλασης του κεφαλαίου.

Αυτό να το πούμε καθαρά και από εκεί και πέρα τώρα, για το άρθρο 24 βεβαίως να παλέψουμε, αλλά αποδείχτηκε, όπως με το άρθρο 16, ότι το κεφάλαιο έχει πάρα πολλούς δρόμους. Αυτό δε σημαίνει ότι δε θα του αφαιρούμε εμπόδια, γιατί μπορεί να μπει από έναν άλλο δρόμο, αλλά μην κοροϊδευόμαστε τώρα ότι ένα άρθρο 16 μας γλίτωσε από την ιδιωτική παιδεία και πολύ περισσότερο το άρθρο 24 θα μας γλιτώσει από αυτό το μεγάλο κρίσιμο πρόβλημα του περιβάλλοντος, το οποίο συμφωνούμε ότι υπάρχει, αλλά διαφωνούμε στο ποιος είναι ικανός και αν έχει καλή πρόθεση για να υλοποιήσει μία φιλοπεριβαλλοντική, δηλαδή φιλολαϊκή πολιτική».