AP/EMPICS

Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν πλήρη άρση του εμπάργκο όπλων που είχαν επιβάλει στην Κύπρο από τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Η άρση γίνεται στο πλαίσιο υλοποίησης του περιβόητου «East Med Act» («Νόμου για την Εταιρική Σχέση Ενέργειας και Ασφάλειας της Ανατολικής Μεσογείου»), που ψηφίστηκε τον Δεκέμβρη του 2019 με ζητούμενο την αναχαίτιση των «κακόβουλων επιρροών Ρωσίας και Κίνας στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή».

Θυμίζουμε ότι στον ίδιο νόμο - ο οποίος τον περασμένο χρόνο «επικαιροποιήθηκε» παραπέρα - συμπεριλαμβάνονται η διεύρυνση της Ελληνοαμερικανικής Συμφωνίας για τις βάσεις στην Ελλάδα, η παραχώρηση «πλεονάζοντος» στρατιωτικού υλικού στην Ελλάδα για να παίζει τον ρόλο του ΝΑΤΟικού χωροφύλακα, η στενότερη συνεργασία με το Ισραήλ, καθώς και η προώθηση του στόχου για τη συνεκμετάλλευση της Ενέργειας στην περιοχή μέσα και από το Φόρουμ για το Φυσικό Αέριο της Ανατ. Μεσογείου.

Της απόφασης για την ολική άρση του εμπάργκο είχε προηγηθεί η μερική άρση του προ δύο ετών όπως και η ίδρυση του περιφερειακού Κέντρου Εκπαίδευσης σε θέματα Ασφάλειας CYCLOPS (Cyprus Center for Land, Open Seas and Port Security), στη Λάρνακα, με κεφάλαια των ΗΠΑ.

Ενδεικτικό των στοχεύσεων είναι ότι η απόφαση για άρση του εμπάργκο θα ανανεώνεται σε ετήσια βάση, με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ - όπως προβλέπεται - να πρέπει να ελέγχει μεταξύ άλλων κατά πόσο η κυπριακή κυβέρνηση λαμβάνει μέτρα για την απαγόρευση πρόσβασης ρωσικών πολεμικών πλοίων στα λιμάνια για ανεφοδιασμό και εξυπηρέτηση. Ακόμα, κατά πόσο προχωρούν η «καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η χρηματοοικονομική ρυθμιστική εποπτεία», διατύπωση που «φωτογραφίζει» τα ρωσικά κεφάλαια, που για χρόνια «κατευθύνονταν» σωρηδόν στην Κύπρο.

Λίγα 24ωρα μετά την ανακοίνωση για το εμπάργκο όπλων, η πρέσβειρα των ΗΠΑ στη Λευκωσία, Τζούντιθ Γκάρμπερ, και ο υπουργός Αμυνας της Κύπρου, Χαράλαμπος Πετρίδης, υπέγραψαν - πάνω στο αμερικανικό πολεμικό πλοίο «USNS Yuma» που είχε ελλιμενιστεί στη Λεμεσό - τη Διμερή Συμφωνία (Acquisition and Cross - Servicing Agreement - ACSA). Επίσημη ανακοίνωση ανέφερε πως «οι δύο πλευρές υπογράμμισαν ότι οι εν λόγω πρωτοβουλίες προάγουν την περαιτέρω συνεργασία των δύο χωρών στους τομείς της Ασφάλειας και της Αμυνας και αποτελούν έκφραση της κοινής βούλησης για συνέχιση και εμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας».

Ο Κύπριος υπουργός μίλησε για εξέλιξη - σημείο καμπής στις «διμερείς αμυντικές σχέσεις», «για να εμβαθύνουμε τη σχέση ασφάλειάς μας προς όφελος της περιφερειακής σταθερότητας και ευημερίας», συμπληρώνοντας μάλιστα ότι η Συμφωνία δίνει τη δυνατότητα σε πλοία, όπως το «USNS Yuma», να προσεγγίζουν πιο συχνά λιμάνια στην Κύπρο, με τη διαβεβαίωση ότι η απαραίτητη υλικοτεχνική υποστήριξη και υπηρεσίες θα παρέχονται με απρόσκοπτο τρόπο...

Εξάλλου, ο Κύπριος Πρόεδρος, Ν. Αναστασιάδης, ανάρτησε από το περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ μήνυμα για το ότι «τα τελευταία 10 χρόνια, οι στρατηγικοί δεσμοί μεταξύ Κύπρου και Ηνωμένων Πολιτειών έχουν αναβαθμιστεί σημαντικά και ενισχύονται συνεχώς μέσω απτών παραδοτέων»...

Φυσικά, με τον ίδιο ακριβώς στόχο, τη διατήρηση της Τουρκίας στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο και την ισχυροποίηση της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ απέναντι σε Ρωσία αλλά και Κίνα, συνεχίζεται και το «μεγάλο παζάρι» ΗΠΑ - Τουρκίας.

Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντονι Μπλίνκεν, σε συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επιβεβαιώνοντας πόσο «παρακολουθούνται» η διαμεσολάβηση και η σχέση της με τη Μόσχα, επαίνεσε «ιδιαίτερα το έργο που έχει κάνει η Τουρκία για να βοηθήσει στην ίδρυση του λιμανιού σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα...». Επίσης, ο Μπλίνκεν δήλωσε «ευγνώμων για το έργο που κάνουμε μαζί ως σύμμαχοι και εταίροι του ΝΑΤΟ, για τις πολλές προκλήσεις ασφαλείας που αντιμετωπίζουμε μαζί».

Θυμίζουμε ότι είχε προηγηθεί την περασμένη βδομάδα νέα συνάντηση του Μηχανισμού Στρατηγικού Διαλόγου ΗΠΑ - Τουρκίας, με τη συμμετοχή της Αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών, Β. Νούλαντ, ενώ τουρκική ανακοίνωση τόνιζε ότι οι δύο πλευρές «επιβεβαίωσαν την ισχυρή τους συνεργασία ως εταίροι και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ και δεσμεύτηκαν για ουσιαστικό διάλογο σε στρατηγικά παγκόσμια και περιφερειακά ζητήματα αλλά και τομείς διμερούς συνεργασίας».

Καθόλου δεν εμπόδισε τα νέα αμερικανικά συγχαρητήρια προς την Αγκυρα η νέα επίδειξη προκλητικότητας της τουρκικής αστικής τάξης, με τον Ρ. Τ. Ερντογάν να διαφημίζει τη γεωπολιτική αξία της χώρας του (και) για το αμερικανοΝΑΤΟικό «μαγαζί»: Από το βήμα της ΓΣ του ΟΗΕ ο Τούρκος Πρόεδρος υπενθύμισε ότι η Τουρκία βρίσκεται «στην καρδιά μιας περιοχής που ταλανίζεται από προβλήματα, και προσπαθούμε πάντα να πρωταγωνιστούμε για επίλυση των προβλημάτων» και τόνισε ότι «είμαστε δυνατοί σύμμαχοι του ΝΑΤΟ που συνεισφέρουμε στην ασφάλεια και του ΝΑΤΟ αλλά και της Ευρώπης», ζητώντας «αλληλεγγύη» από τους «συμμάχους».

Καθόλου τυχαία ξεχώρισε το Συριακό, θέμα που απασχολεί ΗΠΑ - ΝΑΤΟ και ως ανάχωμα στην επιρροή Ρωσίας - Ιράν στη Μέση Ανατολή, επέμεινε ότι η Αγκυρα καταβάλλει «μεγάλες προσπάθειες για ειρήνη και σταθερότητα» στα Βαλκάνια, όπου επίσης χοντραίνει η αντιπαράθεση Δύσης - Ρωσίας, αλλά και επέκρινε την Ελλάδα ότι ευθύνεται για τα προβλήματα στο Αιγαίο.

Σε ένα νέο παραλήρημα, μάλιστα, χαρακτήρισε «γελοία» την Ελλάδα που «επιδιώκει να κάνει επίδειξη δύναμης», υποστηρίζοντας ότι «εμείς, στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, θέλουμε να λυθούν όλα με βάση τους κανόνες της καλής γειτονίας και με βάση το Διεθνές Δίκαιο» αλλά και τονίζοντας πως «στην Ανατολική Μεσόγειο η διατήρηση της ειρήνης εξαρτάται από τον σεβασμό των δικαιωμάτων όλων των πλευρών». Για να καταλήξει, εκφράζοντας την προσδοκία «η Ελλάδα να αφήσει κατά μέρος τις προκλήσεις και την κλιμάκωση και να ανταποκριθεί στις εκκλήσεις μας για αλληλεγγύη και συνεργασία», υπενθυμίζοντας την «Ευρωμεσογειακή Σύνοδο που έχουμε προτείνει η οποία θα υπηρετήσει αυτόν τον σκοπό».

Υποστήριξε ότι η ελληνική πλευρά «ποτέ δεν έκανε ένα θετικό βήμα και αυτό δείχνει ποιος θέλει ειρήνη και σταθερότητα και ποιος θέλει να προκαλεί και να δημιουργεί συρράξεις», εξαπολύοντας σειρά άλλων κατηγοριών κατά της Ελλάδας, π.χ. της Ελληνικής Ακτοφυλακής για παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων στο Αιγαίο με αποτέλεσμα ναυάγια και νεκρά παιδιά, μιλώντας για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας». Μίλησε ακόμη για «τουρκική μειονότητα» στη Θράκη που δέχεται «διακρίσεις», αλλά και «δύο κράτη και δύο διαφορετικά έθνη» που υπάρχουν στην Κύπρο, ζητώντας «διευθέτηση σε δίκαιο, μόνιμο και βιώσιμο πλαίσιο» και να σταματήσει η «τυραννία» του αποκλεισμού του ψευδοκράτους.

Σημειωτέον, ο Ερντογάν συναντήθηκε στο περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ και με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Γιαΐρ Λαπίντ, την πρώτη τέτοια συνάντηση μετά από 14 χρόνια, κι έναν μόλις μήνα μετά τη συμφωνία για την πλήρη αποκατάσταση των διμερών διπλωματικών σχέσεων.

Από τη μεριά της, η ελληνική κυβέρνηση διαμήνυσε σε όλους τους τόνους ότι «δεν χρειαζόμαστε άλλη πηγή γεωπολιτικής αστάθειας στην Ανατολική Μεσόγειο όταν διεξάγουμε πόλεμο εναντίον της Ρωσίας και προσπαθούμε να υποστηρίξουμε την Ουκρανία», όπως είπε ο πρωθυπουργός από τη Νέα Υόρκη (βλέπε αναλυτικά δίπλα), δίνοντας το στίγμα των αμερικανοΝΑΤΟικών σχεδιασμών που σφραγίζουν και το παζάρι με την αστική τάξη της Τουρκίας.

Στο περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ «έτρεξαν» και συναντήσεις για τον ρόλο της ΝΑ Μεσογείου στην «απεξάρτηση από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες». Σε αυτές πρωτοστάτησε και ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, νυν αρμόδιος στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ για θέματα Ενέργειας, Τζ. Πάιατ.

Την ίδια στιγμή, η κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία προσθέτει νέα ορμή στις επικίνδυνες διεργασίες και στο Κυπριακό.

Μετά το διάγγελμα Πούτιν, ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, ανέβαλε συνάντηση που επρόκειτο (όπως κάθε χρονιά) να έχει με τον Ρώσο ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ, αφού «ενεργοποιήθηκαν οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για αποφυγή διμερών συναντήσεων με τη Ρωσία», όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης, Μάριος Πελεκάνος.

Την ίδια στιγμή, αν και η ρωσική πρεσβεία στη Λευκωσία προσπάθησε να διαψεύσει σχετικά δημοσιεύματα, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρ. Τ. Ερντογάν, επέμεινε ότι σε συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλ. Πούτιν, συζητήθηκε όντως η πιθανότητα απευθείας πτήσεων ανάμεσα σε Ρωσία και Κατεχόμενα, κάτι που θα πρόσθετε νέα δεδομένα στις προσπάθειες διεθνούς αναβάθμισης του ψευδοκράτους. Μετά τη «Μιλιέτ», την Παρασκευή και η «Γενί Σαφάκ» μετέδωσε ότι τον Νοέμβρη θα ξεκινήσουν πτήσεις από τη Ρωσία προς το νέο αεροδρόμιο Ερτζάν, στο ψευδοκράτος, μέσω Αττάλειας.

Ολα αυτά ενώ ανακοινώθηκε και επίσημα η πρόσκληση της Τουρκίας στην πρώτη συνάντηση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, αρχές Οκτώβρη στην Πράγα. Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, μίλησε για «μια κρίσιμη στιγμή για τα κράτη - μέλη της ΕΕ και τους εταίρους μας να επαναδεσμευτούν σταθερά στις θεμελιώδεις αρχές και αξίες μας», επισημαίνοντας ότι «για να πετύχει μια τέτοια κοινότητα, δεν μπορούν να υπάρχουν γκρίζες ζώνες». Αναφερόμενος στην Τουρκία δεν παρέλειψε να θίξει κι αυτός τον «αξιέπαινο, καθοριστικό ρόλο (της) στη διαμεσολάβηση μιας συμφωνίας για τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας», όπως και το «επικίνδυνο παιχνίδι σκοπιμότητας» που παίζει «αρνούμενη να ενταχθεί στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας». Καταλήγοντας είπε ότι «πρέπει να αφήσουμε μια για πάντα πίσω μας την εποχή της αθωότητας» της Ευρώπης...