Μισθοί που συμπιέζονται ενώ τα κέρδη των εταιρειών αυξάνονται. Ωράριο εργασίας που καθορίζεται και «ξεχειλώνει» με βάση τις προθεσμίες και τους στόχους. Περιορισμοί και εμπόδια στη συνδικαλιστική δράση...

Τα παραπάνω συνοψίζουν τα σχέδια της εργοδοσίας στις μεγάλες ελεγκτικές εταιρείες, αλλά και σε μικρότερες λογιστικές επιχειρήσεις.

Για την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι αλλά και για τη δράση που αναπτύσσουν η Ομοσπονδία και το σωματείο για την υπογραφή κλαδικής Συλλογικής Σύμβασης, ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε με τους Νίκο Νότα και Μιχάλη Χασιώτη, αντιπρόεδρο και γενικό γραμματέα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Λογιστών (ΠΟΛ) αντίστοιχα, και την Αμαλία Μωραΐτου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ενωσης Λογιστών Ελεγκτών Περιφέρειας Αττικής (ΕΛΕΠΑ).

Η παρέμβαση της Ομοσπονδίας και του σωματείου αφορά τόσο τις μεγάλες εταιρείες, στις οποίες δίνουν ιδιαίτερο βάρος λόγω της συγκέντρωσης εκατοντάδων εργαζομένων σε καθεμιά από αυτές, όσο και στα μεσαία και μικρά λογιστικά γραφεία και επιχειρήσεις, όπου εργάζεται η πλειοψηφία του κλάδου. Οπως εξηγούν οι συνδικαλιστές, τα προβλήματα που απασχολούν τους εργαζόμενους είναι κοινά, ανεξάρτητα από το χώρο όπου δουλεύουν.

«Στις μεγάλες εταιρείες συγκεντρώνεται σημαντικός αριθμός λογιστών, κυρίως νέων σε ηλικία. Πρόκειται για τα μονοπώλια του κλάδου, που παρέχουν υπηρεσίες οικονομοτεχνικής φύσης, οικονομικές και λογιστικές υπηρεσίες, μεταξύ αυτών επιχειρήσεις όπως η "PwC", η "KPMG", η "Deloitte", η "E&Y" και άλλες», εξηγεί ο Μ. Χασιώτης. Οπως προσθέτει ο Ν. Νότας, εκτός από λογιστές εργάζονται εκεί μια σειρά ειδικότητες: Ελεγκτές, σύμβουλοι επιχειρήσεων, δικηγόροι. «Το σωματείο, με την αλλαγή του καταστατικού στην οποία προχώρησε τα προηγούμενα χρόνια, καλύπτει πλέον όλους τους εργαζόμενους σε αυτές τις εταιρείες, ανεξαρτήτως ειδικότητας», επισημαίνει.

«Οι εργοδότες, όπως συμβαίνει σε όλους τους κλάδους και χώρους δουλειάς, αξιοποιούν το αντεργατικό - αντιλαϊκό οπλοστάσιο», σημειώνει ο Μ. Χασιώτης. Ετσι, στα μονοπώλια του κλάδου δουλεύουν εργαζόμενοι αορίστου χρόνου με χαμηλές αποδοχές, που κινούνται στο ύψος του κατώτερου μισθού ή λίγο πάνω από αυτόν, εργαζόμενοι με ολιγόμηνες συμβάσεις, νέοι κάτω των 25 ετών που αμείβονται με τον «υποκατώτατο» μισθό...

«Συχνά δεν δηλώνεται καν η ειδικότητα. Δηλαδή κάποιος εργαζόμενος μπορεί να ασκεί το επάγγελμα του λογιστή, αλλά να είναι δηλωμένος ως υπάλληλος γραφείου και να κάνει τα πάντα», προσθέτει ο γγ της ΠΟΛ.

Η πορεία των μισθών είναι αντιστρόφως ανάλογη με αυτήν που καταγράφουν τα κέρδη των εταιρειών. Η τελευταία ΣΣΕ υπεγράφη ανάμεσα στην Ομοσπονδία και τον ΣΕΒ το 2009, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει γενικευτεί το καθεστώς των ατομικών συμβάσεων. «Ο μέσος μισθός των εργαζομένων πέφτει κάθε χρόνο, ενώ ο τζίρος και τα κέρδη έχουν αυξητική πορεία, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια», εξηγεί ο Μ. Χασιώτης. «Η εικόνα αποδεικνύει ότι η κερδοφορία έχει πατήσει και στη διάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων», σχολιάζει.

Ζήτημα που «καίει» τους εργαζόμενους, όπως μας λέει ο Ν. Νότας, αποτελούν οι ατελείωτες ώρες δουλειάς: «Στις μεγάλες εταιρείες ισχύει ο εξής κανόνας: Δεν υπάρχει ωράριο, κυνηγάμε τις προθεσμίες και τους στόχους. Συνήθως ο αριθμός των εργαζομένων ως προς τον όγκο της δουλειάς είναι μικρός. Με δεδομένο ότι και η φύση του επαγγέλματος έχει να κάνει με προθεσμίες, υπάρχουν περίοδοι κατά τις οποίες τα ωράρια ξεφεύγουν από κάθε πλαίσιο: Ξεκινούν από τις 7 το πρωί και τελειώνουν ακόμα και μετά τα μεσάνυχτα». Στα παραπάνω προστίθεται η απαίτηση των εργοδοτών να παρακολουθούν οι εργαζόμενοι μια σειρά σεμινάρια μετά το ωράριο εργασίας και χωρίς να αποζημιώνονται.

Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στα μικρά και μεσαία λογιστήρια. Στις μικρότερες επιχειρήσεις και στα λογιστήρια των εταιρειών επικρατούν οι ελαστικές μορφές απασχόλησης, όπως περιγράφει η Α. Μωραΐτου: «Τα 6ωρα και 4ωρα γίνονται στην πράξη 10ωρα, αφού τα ωράρια καταστρατηγούνται. Για παράδειγμα, στις περιόδους υποβολής φορολογικών δηλώσεων, οι εργαζόμενοι θα φύγουν όταν τελειώσει η δουλειά, πράγμα που σημαίνει 12ωρα και δουλειά τα Σαββατοκύριακα».

Απέναντι σε αυτήν την εργασιακή «ζούγκλα» στους χώρους δουλειάς, η Ομοσπονδία και το σωματείο αντιτάσσουν την οργάνωση της πάλης για κλαδική ΣΣΕ με δικαιώματα και αυξήσεις στους μισθούς.

Στο επικαιροποιημένο σχέδιο κλαδικής Σύμβασης που έχει επεξεργαστεί η Ομοσπονδία ιεραρχούνται τα ζητήματα του ωραρίου, των μισθών, των επαγγελματικών δικαιωμάτων, των αδειών που αφορούν τη μητρότητα, της κάλυψης της απαραίτητης για το επάγγελμα εκπαίδευσης.

«Λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις στον κλάδο, που έχουν να κάνουν και με τη συγκέντρωση στις μεγάλες εταιρείες, φροντίσαμε να καλύπτουμε και τις άλλες ειδικότητες», επισημαίνει ο Ν. Νότας. Με τη σειρά της, η Α. Μωραΐτου επιβεβαιώνει τη σημασία που έχει αυτή η προσαρμογή: «Για παράδειγμα, στις εξορμήσεις σε μεγάλες λογιστικές εταιρείες, υπάρχουν συνάδελφοι που λένε "δεν είμαι λογιστής", ενώ όταν εξηγούμε ότι η Σύμβαση για την οποία παλεύουμε δεν αφορά μόνο τους λογιστές, τότε υπάρχει ενδιαφέρον».

Για τις πρωτοβουλίες της Ομοσπονδίας και του σωματείου, με επίκεντρο τη ΣΣΕ, μιλά ο Ν. Νότας: «Εχουμε ετοιμάσει μια τετρασέλιδη ανακοίνωση που παρουσιάζει συνοπτικά τη Σύμβαση. Εκτός από τις εξορμήσεις, οργανώνουμε συσκέψεις ανά χώρο δουλειάς και ανά περιοχή. Στόχος είναι η Σύμβαση να γίνει κτήμα των εργαζομένων και ο αγώνας για την υπογραφή της δική τους υπόθεση. Εχουν γίνει βήματα, χρειάζονται όμως ακόμα περισσότερες πρωτοβουλίες ώστε να ασκήσουμε πραγματικά πίεση στην κατεύθυνση της διεκδίκησης της Σύμβασης».

Συνοψίζοντας την πείρα της Ομοσπονδίας και των σωματείων, ο Μ. Χασιώτης επισημαίνει ότι στις περιπτώσεις που η παρέμβαση συνδέθηκε με συγκεκριμένα προβλήματα καταγράφηκαν αποτελέσματα στη συσπείρωση και την κινητοποίηση των εργαζομένων. Στις ίδιες περιπτώσεις, η εργοδοσία ενοχλήθηκε περισσότερο και επιστράτευσε διάφορα μέσα ενάντια στη συνδικαλιστική δράση, μεταξύ των οποίων απολύσεις πρωτοπόρων εργαζομένων, ακόμα και εκλεγμένων συνδικαλιστών.

Τα ηνία στην επίθεση στα συνδικαλιστικά δικαιώματα κρατά η εργοδοσία της «PwC», γεγονός που δεν είναι άσχετο με το ρόλο του «λαγού» που παίζει η συγκεκριμένη επιχείρηση στον κλάδο.

Η επίθεση της εργοδοσίας εντείνεται, καθώς βρίσκει εμπόδιο στα σχέδιά της την Ομοσπονδία και το σωματείο. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν βάλει στον «πάγο» την αξίωση της εργοδοσίας να επεκτείνει το ωράριο από τις 8 στις 9 ώρες, ενώ έχουν συμβάλει ώστε οι υπερωρίες, τουλάχιστον στα γραφεία, να πληρώνονται. Αντίστοιχα, σοβαρό μέτωπο άνοιξαν κόντρα στις ατομικές συμβάσεις που έφερε η εταιρεία, κομμένες και ραμμένες στα μέτρα της: Δουλειά χωρίς συγκεκριμένη ειδικότητα, χωρίς σταθερό ημερήσιο και εβδομαδιαίο ωράριο, δυνατότητα για συνεχόμενη εργασία 12 ημερών, «σπάσιμο» του εργάσιμου χρόνου σε ενεργό και ανενεργό, μετατροπή μέρους του μισθού σε «οικειοθελή παροχή». Απέναντι στη σύμβαση αυτή οργανώθηκαν συσκέψεις και καθημερινή συζήτηση με τους εργαζόμενους, παρεμβάσεις στην Επιθεώρηση Εργασίας και το υπουργείο. Είναι ενδεικτικό ότι η σύμβαση κρίθηκε «μη σύννομη», γεγονός φυσικά που δεν πτόησε την επιχείρηση. «Συνεχίζουμε τη δράση αντιπαραβάλλοντας στην ατομική σύμβαση και τους απαράδεκτους όρους την ανάγκη να παλέψουμε για την υπογραφή κλαδικής Σύμβασης, με βάση το σχέδιο της Ομοσπονδίας», τονίζουν οι συνδικαλιστές.

Οπως εξηγούν, η προσπάθεια περιορισμού της παρουσίας τους στους χώρους δουλειάς είναι κοινός τόπος στις επιχειρήσεις:«Στις εξορμήσεις φροντίζουν να κλειδώνουν τις πόρτες, δημιουργώντας κλίμα φόβου στους εργαζόμενους. Προσπαθούν να περιορίσουν τις περιοδείες. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρνούνται την είσοδο σε συνδικαλιστικές αντιπροσωπείες του σωματείου, της Ομοσπονδίας, ακόμα και σε συνδικαλιστές εκλεγμένους στο ΕΚΑ και στη ΓΣΕΕ, όπως έκανε πρόσφατα η "PwC". Εχουν φτάσει ακόμα και στο σημείο να κλειδώνουν πόρτες και να επιστρατεύουν σεκιουριτάδες για να εμποδίσουν όχι μόνο συνδικαλιστές αλλά και εργαζόμενους να μπουν στο χώρο εργασίας. Εχουν χτυπήσει ακόμα και το συναγερμό για την εκκένωση του κτιρίου!», αναφέρουν.

Σε άλλες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα στην «Deloitte», «δέχονται» την πραγματοποίηση περιοδείας, αλλά δίνουν αναλυτικές ...οδηγίες: «Θα περιοριστείτε σε συγκεκριμένο χώρο», «η ανακοίνωση που θα μοιράσετε θα αφορά τη γενική κατάσταση και δεν θα αναφέρεται σε κάτι που θα βλάψει μακροπρόθεσμα την εταιρεία», «θα συνοδεύεστε», είναι μερικές από αυτές.

Η Ομοσπονδία Λογιστών, ιδρυτικό μέλος του ΠΑΜΕ, στο συνέδριό της τον περασμένο Δεκέμβρη έθεσε μια σειρά στόχους προκειμένου να συμβάλει στην προσπάθεια των ταξικών δυνάμεων για ανασύνταξη του εργατικού κινήματος. Ανάμεσα στους στόχους αυτούς, ο Μ. Χασιώτης υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η ισχυροποίηση της Ομοσπονδίας και των σωματείων της μέσα σε μεγάλους εργασιακούς χώρους, με τη δημιουργία επιχειρησιακών σωματείων, επιτροπών αγώνα, σωματειακών επιτροπών, αλλά και με τη σύσταση σωματείων σε μια σειρά περιοχές.

«Θέλουμε να πυκνώσουν οι γραμμές της Ομοσπονδίας με νέα σωματεία και έχει μπει ένα απαιτητικό σχέδιο, το οποίο παλεύουμε να υλοποιήσουμε ιεραρχώντας χώρους και πόλεις με βιομηχανικές περιοχές, με μεγάλες εταιρείες», υπογραμμίζει.

Στην κατεύθυνση αυτή χρειάζεται να δυναμώσουν και τα σωματεία που ήδη υπάρχουν, προσθέτει ο Ν. Νότας, ενώ η Α. Μωραΐτου υπενθυμίζει ότι το ίδιο ισχύει και για την ΕΛΕΠΑ, που τον προσεχή Νοέμβρη προχωρά σε αρχαιρεσίες. «Επιδιώκουμε στις αρχαιρεσίες να εκφραστεί η δουλειά που έχει γίνει στην Αθήνα με αυξημένη συμμετοχή των εργαζομένων. Το επόμενο διάστημα θα προχωρήσουμε σε καμπάνια νέων εγγραφών, πρωτοβουλίες για τη Σύμβαση, αλλά και για το ζήτημα των πλειστηριασμών που επίσης απασχολεί», σημειώνουν. Από το πρόγραμμα δράσης δεν λείπουν και μια σειρά πρωτοβουλίες όπως η διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων, αλλά και κύκλων σεμιναρίων και μαθημάτων.

Μέσα από τις διαφορετικές πρωτοβουλίες ο στόχος είναι ένας: Να φτάνει σε όλο και περισσότερους εργαζόμενους το μήνυμα πως δεν είναι μόνοι τους απέναντι στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, πως υπάρχει η Ομοσπονδία, το σωματείο τους, που τους καλούν να πάρουν μέρος στον αγώνα και αναπτύσσουν δράση για κάθε ζήτημα που τους απασχολεί.