ΒΟΝΝΗ.-

Σε ναυάγιο κατέληξε και ο χτεσινός δεύτερος γύρος των διαβουλεύσεων μεταξύ των πολιτικών διευθυντών της "Ομάδας των Οκτώ" στη Βόννη. Τι "περίεργο"! Το ίδιο επαναλήφθηκε νωρίτερα (γύρω στις 3.00 τα ξημερώματα) και στη συνάντηση των Βίκτορ Τσερνομίρντιν (Ρώσος ειδικός απεσταλμένος για το Γιουγκοσλαβικό), Μάαρτι Αχτισαάρι (Φινλανδός Πρόεδρος) και Στρόουμπ Τάλμποτ (αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ) στη Μόσχα...

Οπως είναι γνωστό, οι πολιτικοί διευθυντές των υπουργείων Εξωτερικών της "Ομάδας των Οκτώ" συναντιούνταν με σκοπό την ολοκλήρωση επεξεργασίας ενός σχεδίου απόφασης με τελική κατεύθυνση το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Ομως αυτό, δηλαδή η γεφύρωση των διαφορών ανάμεσα στα ΝΑΤΟικά και φιλοΝΑΤΟικά μέλη της "Ομάδας των Επτά" (πλουσιότερες χώρες της υφηλίου) και της Ρωσίας, δεν κατέστη δυνατή.

"Οι ειρηνευτικές προσπάθειες διανύουν μία δύσκολη φάση γιατί αναζητούμε κάποιο διέξοδο" είπε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γιόσκα Φίσερ, σε τηλεοπτική συνέντευξη! Πρόκειται σίγουρα για μία "περίεργη" δήλωση, που αφήνει αρκετά υπονοούμενα... Μεταξύ αυτών το γεγονός πως η γερμανική ηγεσία φροντίζει μ' αυτή την "ευκαιρία" να επαναδιατυπώσει τις "ενστάσεις" της για τη "διπλωματική" τακτική του τρόμου (δηλαδή, σφοδροί ΝΑΤΟικοί βομβαρδισμοί ταυτόχρονα με διπλωματικές "ειρηνευτικές" συνομιλίες...).

Νωρίτερα, ο Γκούντερ Πλέγκερ, πολιτικός διευθυντής του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών και προεδρεύων της χτεσινής σύσκεψης των "Οκτώ" στη Βόννη ήταν περισσότερο "αισιόδοξος". Είπε πως αυτός και οι συνάδελφοί του έκαναν "στη διάρκεια τετράωρων συνομιλιών πρόοδο σε λίγα σημεία", δίχως ωστόσο να διευκρινίσει "αυτά τα σημεία"... Πρόσθεσε, εντούτοις, με νόημα πως "φθάσαμε όσο πιο μακριά μπορούσαμε"! Τα πιο "δύσκολα" θέματα των τελευταίων συναντήσεων της "Ομάδας των Οκτώ" εντοπίζονται στο ποιος θα έχει τη διοίκηση (ΗΠΑ ή ΝΑΤΟ;) και ποιο θα είναι το "χρονοδιάγραμμα" και ιδιαίτερα η σαφής "αποστολή" (δύναμη διατήρησης ή επιβολής της ειρήνης;) μιας διεθνούς δύναμης στο Κόσσοβο. Δεύτερο και ιδιαίτερα φλέγον ζήτημα είναι το κοινό αίτημα Ρωσίας και Κίνας για άμεσο τερματισμό των ΝΑΤΟικών επιδρομών στη Γιουγκοσλαβία προ της έναρξης συζητήσεων στην έδρα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ...

Μετά το "ναυάγιο" στις συνομιλίες που είχε από αργά το βράδυ της Πέμπτης έως τις 3.00 χτες τα ξημερώματα με τους Αχτισαάρι και Τάλμποτ ο Βίκτορ Τσερνομίρντιν, δεν είχε παρά να αποφασίσει την αναβολή των εκ των προτέρων προγραμματισμένων συναντήσεών του με τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Παπανδρέου και τον ειδικό απεσταλμένο του ΓΓ του ΟΗΕ για το Γιουγκοσλαβικό (και πρώην πρωθυπουργό της Σουηδίας) Καρλ Μπιλντ. Ο Τσερνομίρντιν επρόκειτο να συζητήσει με τους Παπανδρέου και Μπιλντ την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στα θύματα του ΝΑΤΟικού πολέμου στη Γιουγκοσλαβία.

Πάντως, ο Μάαρτι Αχτισαάρι,μετά το αδιέξοδο στη μαραθώνια συνάντηση της Μόσχας, επιστρέφοντας στο Ελσίνκι, δήλωσε πως οι "διαπραγματεύσεις αρχίζουν κάπως να καλυτερεύουν", ότι "εντούτοις υπάρχουν ακόμη πληθώρα ζητημάτων που είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιλυθούν" και πως "οι λύσεις γι' αυτά δεν ευχαριστούν απαραίτητα όλους, αλλά ίσως αυτό να γίνει περισσότερο αντιληπτό όταν στερέψουν οι εναλλακτικές προτάσεις"...

Ο Τάλμποτ,από την πλευρά του, ήταν ως συνήθως λιγόλογος και με αναφορές που επιχειρούσαν να αντιστρέψουν τις εντυπώσεις για τις πραγματικές "διπλωματικές" προθέσεις της Ουάσιγκτον... Γι' αυτό και δήλωσε: "Οι συνομιλίες μου εδώ στη Μόσχα, αυτή τη φορά, ήταν επαρκώς εποικοδομητικές και σοβαρές για να δικαιολογούν την επιστροφή μου και πάλι στη ρωσική πρωτεύουσα την ερχόμενη βδομάδα".

Αργότερα, πάντως, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Ιγκόρ Ιβάνοφ συναντήθηκε με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Στρόουμπ Τάλμποτ, αρκούμενος να δηλώσει ακολούθως "πως οι συνομιλίες συνεχίζονται κυρίως στο ζήτημα της διεθνούς παρουσίας στο Κόσσοβο και σ' εκείνο της απόσυρσης των σερβικών δυνάμεων από την επαρχία". Ο ίδιος σημείωσε πως "οι διαφωνίες συνεχίζονται", προσθέτοντας πως "το σημαντικότερο είναι να καταλήξουμε σε παύση των στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά της Γιουγκοσλαβίας".

Ωστόσο, αν και χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, ο υφυπουργός Αμυνας της Βρετανίας, Νταγκ Χέντερσον,έσπευσε να "απαντήσει" κατά κάποιον τρόπο στην πρότερη πρόταση του Ιταλού πρωθυπουργού Ντ'Αλέμα (για έστω και προσωρινή διακοπή των επιδρομών), αλλά και στην παραπάνω φράση του Ιγκόρ Ιβάνοφ λέγοντας: "Μέχρι το Βελιγράδι να αρχίσει να συμμορφώνεται προς τους όρους του ΝΑΤΟ, πρόθεσή μας είναι να συνεχίσουμε να ασκούμε πίεση στον Μιλόσεβιτς"!

Ιδιαίτερη επιμονή στο "αρραγές και καλά συντονισμένο μέτωπο" των ΝΑΤΟικών συμμάχων διέκρινε κανείς στις χτεσινές δηλώσεις της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαντλίν Ολμπράιτ.

Η υπουργός μιλώντας στην εκπομπή του "ABC" "Καλημέρα Αμερική" υποστήριξε πως όλοι "μέσα στο ΝΑΤΟ υποστηρίζουμε την κλιμάκωση των βομβαρδισμών με τους οποίους και θα υπερνικήσουμε. Σκοπός μας είναι ο επαναπατρισμός των προσφύγων και είμαστε όλοι ενωμένοι σ' αυτό"... Τα - αν και όχι ιδιαίτερα αφανή... - "πυρά" των συγκεκριμένων δηλώσεων της Ολμπράιτ στόχευαν στις "προτάσεις" Ιταλίας και Ελλάδας περί σύντομης παύσης των βομβαρδισμών, αλλά και στις έντονες αρνήσεις των Γερμανών για συμμετοχή σε χερσαίες επιχειρήσεις στο Κόσσοβο. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως η Ολμπράιτ, μιλώντας προηγουμένως και στο BBC, σχολίασε τις παραπάνω αντιδράσεις λέγοντας: "Υπάρχουν πολλές διαφορετικές ιδέες, αλλά στο βάθος υπάρχει ένα σχέδιο δράσης - ότι συνεχίζουμε τις αεροπορικές επιχειρήσεις - και το σχέδιο αυτό λειτουργεί και προκαλεί σημαντικές ζημιές στη σερβική στρατιωτική δομή"!

Αυτά όσον αφορά τις δηλώσεις σε ΜΜΕ. Η στάση της ωστόσο ήταν αισθητά διαφορετική, όταν αντιμετώπισε χτες ερωτήσεις γερουσιαστών! Απαντώντας σε ερωτήσεις τους, η Ολμπράιτ - για πρώτη φορά (!) - δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο παραμονής μικρής δύναμης των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων στο Κοσσυφοπέδιο μετά τον τερματισμό των ΝΑΤΟικών επιδρομών.

"Εχει γίνει κάποια συζήτηση για το εάν σε κάποια φάση θα πρέπει να επιτραπεί η παρουσία μερικών Σέρβων γύρω από ορισμένους ιερούς τόπους τους", είπε συγκεκριμένα η υπουργός, προσθέτοντας πως "έχει συζητηθεί η δυνατότητα παραμονής ορισμένων δυνάμεων κοντά στα μνημεία που έχουν ιστορική αξία για τους Σέρβους". Ωστόσο, δεν παρέλειψε να επαναλάβει - έστω και στο τέλος... - πως η απομάκρυνση όλων των δυνάμεων του Βελιγραδίου είναι ένας από τους βασικούς στόχους του ΝΑΤΟ.

Αυτή η δήλωση προέκυψε μετά τις ιδιαίτερα επίμονες ερωτήσεις Αμερικανών γερουσιαστών εάν οι σερβικές δυνάμεις ασφαλείας θα πρέπει να αποσυρθούν στο σύνολό τους από το Κοσσυφοπέδιο. Μάλιστα, λέγεται πως η αφορμή γι' αυτή την επιμονή στάθηκε το γεγονός ότι στις τελευταίες αμερικανο-ρωσικές διαβουλεύσεις στη Μόσχα, αλλά και στο ανακοινωθέν των υπουργών Εξωτερικών της "Ομάδας των 8" στο Πέτερσμπεργκ δεν αναφέρεται η λέξη "όλες", όταν γίνεται λόγος για την αποχώρηση των σερβικών δυνάμεων από το Κοσσυφοπέδιο.

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΛΟΝΔΙΝΟ - ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ.-

Μηδενός εξαιρουμένου, πολιτικοί ηγέτες και στρατιωτικοί ιθύνοντες στους κόλπους της Συμμαχίας έχουν επιδοθεί σε ένα αέναο κρυφτό με τις λέξεις, με μοναδικό στόχο να επιβάλουν ή να υποβάλουν απόκρυψη της πραγματικότητας και της αλήθειας, όπου τα πάντα μπορεί να είναι πιθανά και δυνητικά, όταν ο χρόνος κριθεί κατάλληλος. Οπότε, οποιαδήποτε λύση δοθεί, θα είναι ανακούφιση ως προς το απροσδιόριστο.

Σκοτσέζικο ντους, όπου εναλλάσσονται μία το ζεστό και μία το κρύο, που σ' αυτήν την περίπτωση είναι η κλιμάκωση των ΝΑΤΟικών επιθέσεων - είτε με βομβαρδισμούς είτε και με χερσαίες δυνάμεις - και ο υποτιθέμενος "διπλωματικός πυρετός". Τη μία μέρα οι φωνές για παύση των βομβαρδισμών, ώστε να πάρουν τη σκυτάλη οι διαπραγματεύσεις, την επομένη η προοπτική των χερσαίων δυνάμεων. Και τούμπαλιν.

Χτες σειρά και πάλι των Βρετανών, που παίζουν πολύ επιτυχώς το ρόλο των "πολεμόχαρων". Ο υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ, που βρίσκεται από προχτές στις ΗΠΑ για να έχει συναντήσεις με την Αμερικανίδα ομόλογό του Μαντλίν Ολμπράιτ και όχι μόνο, δήλωσε ότι αναμένει η εκστρατεία βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ να καθυποτάξει το γιουγκοσλαβικό στρατό πριν από το χειμώνα, αφού "δεν βλέπει να υπάρχουν ενδείξεις ότι με τη φθορά που έχει υποστεί μέχρι στιγμής, θα μπορέσει να αντέξει μέχρι τον Αύγουστο ή το Σεπτέμβρη", υποστήριξε ο Κουκ, στην κοινή τηλεοπτική συνέντευξή του με την Ολμπράιτ στο δίκτυο ABC. Ασφαλώς δεν ήταν η πρεμιέρα των δυο τους, απλώς η τελευταία μιας σειράς κοινών εμφανίσεων... "Οι σκοποί είναι σταθεροί, οι προϋποθέσεις σαφείς και θα υπερισχύσουμε", συμπλήρωσε η Ολμπράιτ την εικόνα. Οσο για διαφόρους που έβλεπαν "ραγίσματα" στους κόλπους του ΝΑΤΟ, αλλά και ότι ορισμένες χώρες - μέλη του ΝΑΤΟ επιθυμούν μια προσωρινή διακοπή των βομβαρδισμών, ο Κουκ τόνισε ότι η Γιουγκοσλαβία πρέπει πρώτα να κάνει παραχωρήσεις, ενώ η Ολμπράιτ συμπλήρωσε χαρακτηριστικά ότι το ΝΑΤΟ συνεχίζει το σχεδιασμό για την αποστολή χερσαίων δυνάμεων στο Κόσσοβο, παρά τις αντιρρήσεις της Γερμανίας.

Το θέμα των χερσαίων αποτέλεσε και το κυρίαρχο θέμα του Κουκ επί τη αφίξει του στις ΗΠΑ, την Πέμπτη, όπου αμέσως κάλεσε το ΝΑΤΟ να προχωρήσει στην προετοιμασία μιας χερσαίας στρατιωτικής επέμβασης στο Κοσσυφοπέδιο, για να συμπληρώσει, εξαιτίας της εμφανιζόμενης αμερικανικής αναποφασιστικότητας, ότι συμφωνεί απολύτως με την τακτική του ΝΑΤΟ - αυτή των αεροπορικών βομβαρδισμών - και επανέλαβε τη δήλωση του Προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον:"Πρέπει να προετοιμαστούμε, ώστε να είμαστε έτοιμοι να εκμεταλλευτούμε αυτή την επιτυχία και να πάμε τους πρόσφυγες στα σπίτια τους. Οπως δήλωσε ο Πρόεδρος, καμία επιλογή δεν έχει αποκλειστεί και ο σχεδιασμός προχωρεί".

Εντούτοις, δεν ήταν μόνο ο Κουκ που βρέθηκε στο προσκήνιο. Ο υφυπουργός Ενόπλων Δυνάμεων Νταγκ Χέντερσον "ξεκαθάρισε", σε δηλώσεις του προς τους δημοσιογράφους, πως ασχέτως αν γνωρίζει ότι ο Μιλόσεβιτς δεν μπορεί να ανταποκριθεί αυτοστιγμεί στα αιτήματα του ΝΑΤΟ, θα συνεχίσει τη στρατιωτική του εκστρατεία "μέχρι η Γιουγκοσλαβία να αρχίσει να συμμορφώνεται προς τους όρους αυτούς". Ο Χέντερσον έκανε τα σχόλια αυτά, όταν ρωτήθηκε αν το ΝΑΤΟ εξετάζει την ιταλική πρόταση να σταματήσει τις αεροπορικές επιδρομές πριν το Βελιγράδι αποδεχτεί όλους τους όρους του ΝΑΤΟ, ξεκαθαρίζοντας ότι "η θέση του ΝΑΤΟ παραμένει αμετάβλητη".

Στη συνέχιση των βομβαρδισμών συμφώνησαν χτες και ο Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Χαβιέ Σολάνα κατά τη συνάντησή τους... μέχρι να πραγματοποιηθούν οι όροι που έχει θέσει η Συμμαχία. Για άλλη μια φορά, ο Σολάνα χαρακτήρισε τη συνάντηση με τον Βρετανό πρωθυπουργό "πολύ χρήσιμη", όπως αντίστοιχα έκανε και μετά τη συνάντησή του με τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάσιμο Ντ' Αλέμα, που είχε διαφοροποιήσει τη στάση του.

Φυσικά, σ' αυτό το παιχνίδι, που θα μπορούσε να ονομάζεται "βαδίζοντας στην κόψη του ξυραφιού", δε θα μπορούσαν να λείψουν και τα δυτικά ΜΜΕ. Το ρόλο του "αντιπολιτευόμενου" στις βρετανικές θέσεις έπαιξαν δύο πολύ έγκυρες εφημερίδες και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Οι "Τάιμς" του Λονδίνου και η "Ουάσιγκτον Ποστ".

Σύμφωνα, λοιπόν, με το πρωτοσέλιδο των "Τάιμς", "ο σερβικός στρατός δεν έχει καμφθεί ύστερα από οχτώ βδομάδες, ομολογεί το υπουργείο Αμυνας". Η εφημερίδα, επικαλούμενη πηγές του υπουργείου, τις οποίες δεν κατονομάζει, έγραφε ότι οι σερβικές δυνάμεις στο Κοσσυφοπέδιο έχουν υποστεί ελάχιστα πλήγματα, παρά τις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ που συνεχίζονται εδώ και οχτώ βδομάδες, περιορίζοντας τη δυνατότητα ελιγμών των Σέρβων. Φυσικά, η κυβέρνηση της Βρετανίας διέψευσε αμέσως το δημοσίευμα, ανακράζοντας "κερδίζουμε".

Οσο για την "Ουάσιγκτον Ποστ", κινήθηκε σε τελείως διαφορετικό επίπεδο. Σε χτεσινό της δημοσίευμα, υποστήριζε ότι τα 24 αμερικανικά ελικόπτερα "Απάτσι" ΑΗ - 64 αναπτύχθηκαν στην Αλβανία, όχι, στην πραγματικότητα, για να πολεμήσουν, αλλά με την ελπίδα ότι η παρουσία τους θα κάνει τον Μιλόσεβιτς να υποχωρήσει. Η "Ουάσιγκτον Τάιμς" επικαλούμενη στρατιωτικές πηγές αναφέρει ότι "όταν ο στρατηγός Ουέσλι Κλαρκ, ζήτησε τα "Απάτσι", η απόφαση για την ανάπτυξή τους ελήφθη με βάση την υπόθεση ότι η μεταφορά τους στην περιοχή θα ωθούσε τον Μιλόσεβιτς να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων", δήλωσε στρατιωτικός υπεύθυνος, τον οποίο επικαλείται η εφημερίδα και ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί και διευκρίνισε ότι "αν ήθελαν πράγματι να χρησιμοποιήσουν τα "Απάτσι" στη μάχη, θα είχαν στείλει "Λονγκμπόου"", πρόσθεσε ο υπεύθυνος, αναφερόμενος στην τελειότερη έκδοση των ελικοπτέρων ΑΗ - 64. Ομως, παραδέχτηκε ότι καθώς επρόκειτο για μια πλήρη ανάπτυξη, στην οποία περιλαμβάνονται μονάδες χερσαίων δυνάμεων επιμελητειακής και τακτικής υποστήριξης, οι στρατιωτικές αρχές θα μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να αποφασίσουν τη δραστηριοποίηση των "Απάτσι". Εκτός των άλλων, σύμφωνα με την εφημερίδα, οι στρατιωτικοί σύμβουλοι του Κλίντον άφησαν πρόσφατα να εννοηθεί ότι τα "Απάτσι" δεν επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν ποτέ στη Γιουγκοσλαβία, επειδή είναι πολύ ευάλωτα από τους πυραύλους εδάφους - αέρος SAM - 7 που εκτοξεύονται από φορητούς εκτοξευτήρες.

ΣΚΟΠΙΑ.-

Περιπλέκονται ακόμα περισσότερο τα πράγματα στη δύσμοιρη ΠΓΔΜ που ζει τη δική της αγωνία και το δικό της τρόμο, βλέποντας όλα τα σενάρια ανοιχτά και τη χώρα έρμαιο. Από τη στιγμή που άρχισε η μαζική είσοδος των Αλβανών από το Κόσσοβο, δύο μήνες πριν, πολλοί έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για μία εθνοτική ανατροπή που θα μπορούσε να αποβεί μοιραία.

Αραγε, αυτή η στιγμή καταφθάνει; Δεν είναι σίγουρο. Πάντως η συνέντευξη Τύπου του ηγέτη του "Δημοκρατικού Κόμματος των Σέρβων της ΠΓΔΜ", Ντράγκισα Μίλετιτς,αφήνει πολλά περιθώρια ερμηνείας αλλά και ανησυχίας, αφού κατήγγειλε δημόσια χτες ότι πολλοί Σέρβοι αλλά και Σλαβομακεδόνες, ορθόδοξοι, όπως ο ίδιος τους χαρακτήρισε, εξαιτίας των πιέσεων και του εκφοβισμού εκ μέρους των Αλβανών - πολλοί πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν σε χωριά της μεθορίου σε σπίτια ομοεθνών τους - και κυρίως του UCK εξαναγκάζονται να μεταναστεύσουν από τα χωριά και τις πόλεις που ζουν, στα σύνορα με το Κόσσοβο, προς τις κεντρικές και νότιες περιοχές της χώρας. Συγχρόνως ο Μίλετιτς κατήγγειλε ότι στις 13 και 14 Μάη η Αστυνομία προέβη σε συλλήψεις έξι Σέρβων κατοίκων της ΠΓΔΜ και ενός Γιουγκοσλάβου υπήκοου, με την κατηγορία αρχικά των τρομοκρατικών ενεργειών και στη συνέχεια της αντικρατικής δράσης. Οι επτά παραμένουν προφυλακισμένοι και ο Μίλετιτς αναρωτήθηκε πώς μπορεί να στηριχτεί η κατηγορία της αντικρατικής δράσης, εφόσον ακόμα και αν οι κατηγορίες εναντίον τους ευσταθούν η δράση τους στρεφόταν κατά του ΝΑΤΟ και όχι κατά του κράτους.

Βομβαρδισμένες εγκαταστάσεις καυσίμων της "Γιουγκοπετρόλ"

Αλλος ένας νεκρός κρατούμενος στη φυλακή Ιστοκ

Τανκς του αλβανικού στρατού κατευθύνονται στα σύνορα με τη Σερβία