Συνεχίζοντας το ρεπορτάζ στις φοιτητικές εστίες των πανεπιστημίων, ο «Ριζοσπάστης» βρέθηκε στη Θράκη και τις εστίες του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ). Εκεί, φοιτητές μάς μίλησαν για την τραγική κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι ...ελάχιστοι που κατάφεραν να εξασφαλίσουν ένα δωμάτιο στις εστίες, ως αποτέλεσμα της υποχρηματοδότησης των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και της πολιτικής υποβάθμισης που τη συνοδεύει. Μάλιστα, το ΔΠΘ φαίνεται να έχει ανοίξει ήδη τον δρόμο για την παραπέρα είσοδο των ιδιωτών στον τομέα της φοιτητικής μέριμνας, καθώς σε εξέλιξη βρίσκεται διαγωνισμός με χρηματοδότηση πολλών εκατομμυρίων ευρώ και με εξασφαλισμένα κέρδη για δεκαετίες από την κατασκευή εστιών και άλλων δομών μέσω ΣΔΙΤ.

Η Κομοτηνή έχει πλέον γύρω στους 7.000 ενεργούς φοιτητές. Φέτος, περίπου 100 φοιτητές ήταν αυτοί που κατάφεραν να πάρουν ένα δωμάτιο στις εστίες, που αριθμούν σχεδόν 700 δωμάτια. Τον προηγούμενο χειμώνα οι διαθέσιμες κλίνες του ΔΠΘ στην πόλη μειώθηκαν, καθώς το πανεπιστήμιο έπαψε να νοικιάζει τα 110 δωμάτια του κτιρίου «Ευκτήμων». Με πρόσχημα ότι τα μαθήματα γίνονταν πλέον μέσω τηλεκπαίδευσης, η πρυτανεία είχε απομακρύνει τους φοιτητές από τα δωμάτιά τους εκεί, παρά το γεγονός ότι δεκάδες ήταν αυτοί που παρέμειναν σε αυτές και στη συνέχεια, επικαλούμενη την ανάγκη περιορισμού των εξόδων, δεν ανανέωσε τη σύμβαση με τον ιδιώτη στον οποίο ανήκουν τα δωμάτια.

Το συγκρότημα των εστιών στην πανεπιστημιούπολη της Κομοτηνής αντιμετωπίζει χρόνια προβλήματα με την κατάσταση των κτιρίων. Η θέρμανση και η παροχή ζεστού νερού δεν είναι πάντα εξασφαλισμένες, ενώ υπάρχει μεγάλο ζήτημα με τη μούχλα σε κοινόχρηστους χώρους και δωμάτια. Αυτή την περίοδο περισσότερα από 20 δωμάτια είναι ακατοίκητα στις εστίες καθώς είναι ακατάλληλα. Ενας φοιτητής που παίρνει δωμάτιο στις εστίες, καλείται από πέρσι να καταβάλει το ποσό το 200 ευρώ για εγγύηση (μέχρι τότε ο κανονισμός όριζε το ποσό στα 90 ευρώ), ενώ συνήθως θα χρειαστεί άλλα τόσα για επισκευές - τα οποία και πάλι βάζει από την τσέπη του. Μάλιστα, η εγγύηση των 200 ευρώ πρέπει να καταβληθεί μέσα σε λίγες μέρες από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, με την απειλή πως εάν ο φοιτητής δεν τα εξασφαλίσει έγκαιρα, θα χάσει το δικαίωμά του στο δωμάτιο!

Ο Γιάννης Βαγενάς, φοιτητής στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ, που μένει στις εστίες, μιλώντας για την κατάσταση που επικρατεί σε αυτές, μοιράστηκε την εμπειρία του από τον περσινό Φλεβάρη, όταν μέσα στον παγετό τα δωμάτια είχαν μείνει χωρίς ζεστό νερό για πάνω από έναν μήνα, μέσα σε περίοδο καραντίνας. «Από τότε ζούμε στην αβεβαιότητα μήπως ξανασυμβεί», είπε χαρακτηριστικά. Μάλιστα, πρόσθεσε πως εκείνη την περίοδο ορισμένα κτίρια δεν είχαν καν θέρμανση. «Πολλοί ήταν οι φοιτητές που έκαναν μπάνιο ζεσταίνοντας το νερό με βραστήρες, και όταν αρχίσαμε να κάνουμε παρεμβάσεις στην Πρυτανεία και τη διοίκηση των εστιών, φτάσαμε στο σημείο να ακούσουμε πως επειδή είναι λίγα τα δωμάτια που κατοικούνται μέσα στην καραντίνα, θα ήταν σπατάλη να λειτουργούν όλα τα θερμαντικά σώματα, και οι φοιτητές θα πρέπει να βρουν δικά τους ηλεκτρικά σώματα αν θέλουν να έχουν θέρμανση».

Οσον αφορά τα μέτρα προστασίας για την πανδημία, ο ίδιος μας είπε πως η μοναδική διαφορά που υπάρχει σε σχέση με πριν είναι πως πλέον οι φοιτητές μπαίνουν με μάσκα στη λέσχη και παίρνουν το φαγητό τους σε πακέτο. «Μια φορά στο τόσο γίνεται κάποια απολύμανση. Ούτε μέτρα για τα λεωφορεία, που είναι ασφυκτικά γεμάτα, ούτε καν κάποιο προληπτικό τεστ στους εστιακούς δεν έχει γίνει».

Η κατάσταση είναι εξίσου τραγική και στην Ξάνθη, όπου το ΔΠΘ διαθέτει περίπου 560 δωμάτια για τους 4.000 ενεργούς φοιτητές στην πόλη. Φέτος, λίγο πριν ανοίξουν οι σχολές, στις εστίες υπήρχε μόλις ένα κενό δωμάτιο διαθέσιμο. Για τους φοιτητές που σπουδάζουν στην Ξάνθη και ιδιαίτερα τους πρωτοετείς που δικαιούνται δωμάτιο, είναι συνηθισμένο να περιμένουν μέχρι και τον Δεκέμβρη για να μπουν σε αυτό και μέχρι τότε διαμένουν σε δωμάτια ξενοδοχείων ή ταξιδεύουν από τις πόλεις τους, και όλα αυτά με δικά τους έξοδα. Επίσης από την τσέπη τους βάζουν οι φοιτητές τα χρήματα για τις όποιες επιδιορθώσεις μπορεί να χρειαστεί κάποιο δωμάτιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν λειτουργεί η συντριπτική πλειοψηφία των καλοριφέρ, με τους φοιτητές να θερμαίνονται με ηλεκτρικά σώματα.

Επίσης, μέσα στην περίοδο της πανδημίας, αν κάποιος φοιτητής νοσήσει και πρέπει να παραμείνει σε καραντίνα, η σίτισή του είναι περίπου «ατομική υπόθεση», καθώς δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη, πέρα από το ότι η λέσχη επιτρέπει στους συμφοιτητές του να παραλάβουν αυτοί τη μερίδα του φαγητού του και να του την αφήνουν έξω από το δωμάτιο.

Για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εστιακοί φοιτητές στην Ξάνθη μιλήσαμε με την Σταυρούλα Αποστολίδου, μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Οικοτρόφων Φοιτητών Ξάνθης. «Για τα οξυμένα και διαχρονικά προβλήματα στις Φοιτητικές Εστίες της Ξάνθης, τα οποία εντάθηκαν ακόμα πιο πολύ κατά την περίοδο της πανδημίας και ιδιαίτερα του lockdown, ο Σύλλογός μας βγήκε μπροστά, αγωνιστικά, μετρώντας βήματα και κατακτήσεις», μας είπε: «Οι υπάρχουσες δομές στην πόλη μας είναι ελάχιστες, παλιές και κακοσυντηρημένες και οι φοιτητές ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα σωρό προβλήματα όπως οι συχνές διακοπές ζεστού νερού και ρεύματος, άθλιας ποιότητας και ποσότητας της σίτισης, ενώ φέτος ιδιαίτερα έντονο ήταν το ζήτημα του στεγαστικού, με εκατοντάδες πρωτοετείς και δευτεροετείς φοιτητές να βρίσκονται σε πολύμηνη αναμονή για να πάρουν το δωμάτιό τους.

Παρ' όλα αυτά, ο Σύλλογος με αυξημένα αντανακλαστικά κατάφερε, ύστερα από έντονες πιέσεις στην πρυτανεία του ΔΠΘ και στις αρχές του ΙΝΕΔΙΒΙΜ, να συνεχιστεί κανονικά η σίτιση των δεκάδων φοιτητών που αναγκάστηκαν να μείνουν πίσω την περίοδο των περσινών Χριστουγέννων εν μέσω πανδημίας, μπήκε μπροστά για να επιλυθούν έγκαιρα οι διακοπές ζεστού νερού, ενώ συνεχίζουμε στον ίδιο δρόμο για να μη μείνει κανένας φοιτητής εκτός στέγης».

Στην Ορεστιάδα, για τα μόλις 85 δωμάτια των φοιτητικών εστιών καταθέτονται κάθε χρόνο πάνω από 100 αιτήσεις φοιτητών. Προκειμένου η διοίκηση να «διαχειριστεί» την έλλειψη διαθέσιμων κλινών, προχωρά στην απομάκρυνση όσων φοιτητών συμπληρώνουν 5 έτη σπουδών από τα δωμάτιά τους, ούτε καν δηλαδή στο θεσμοθετημένο όριο του «ν+2». Για το κτίριο υπάρχει μόλις μία καθαρίστρια, ενώ το γεγονός ότι δεν πραγματοποιούνται συχνές απεντομώσεις έχει δημιουργήσει σοβαρό ζήτημα με κατσαρίδες στο κτίριο, όπως καταγγέλλουν οι φοιτητές.

Πρόσφατα, ένα ακόμη ζήτημα που προέκυψε στάθηκε η αφορμή για να συζητήσουν οι φοιτητές την αναγκαιότητα ίδρυσης φοιτητικού συλλόγου στις εστίες. Στο κτίριο υπάρχει ένας χώρος όπου υπάρχουν πλυντήρια, τα οποία ωστόσο δεν εγκαταστάθηκαν εκεί από το πανεπιστήμιο, αλλά από φοιτητές με δικά τους έξοδα, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν τα πήραν μαζί τους όταν αποφοίτησαν. Πλέον αυτά έχουν χαλάσει, και καθώς η διεύθυνση υποστηρίζει πως εφόσον δεν τοποθετήθηκαν εκεί από το πανεπιστήμιο, το ίδιο δεν έχει ευθύνη να τα επιδιορθώσει.

Οι εστιακοί φοιτητές με αφορμή το παραπάνω πρόβλημα πραγματοποίησαν συνέλευση. Οπως μας μετέφερε η Σοφία, φοιτήτρια στο 2ο έτος του Τμήματος Δασολογίας, όσοι φοιτητές συμμετείχαν κατέληξαν στο να υπογράψουν κείμενο για την ίδρυση συλλόγου. Στη συνέχεια, με το κείμενο αυτό πέρασαν από κάθε δωμάτιο προκειμένου να υπογράψουν όλοι οι εστιακοί φοιτητές και πλέον ετοιμάζεται το καταστατικό. «Ολοι οι φοιτητές αποδέχονται και συμφωνούν στην αναγκαιότητα που υπάρχει να ιδρυθεί ένας σύλλογος στις εστίες, παρά την απειρία που υπάρχει από συλλογικές διαδικασίες ώστε να μπορούμε καλύτερα να διεκδικούμε λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, που είναι πολλά. Μέσα σε έναν μήνα η συντριπτική πλειοψηφία των εστιακών έχει υπογράψει, και είμαστε αισιόδοξοι πως οργανωμένοι μέσα από τον σύλλογό μας θα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στις εστίες».

Σε αυτή την τραγική κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές του ΔΠΘ στο ζήτημα της στέγασης, οι κυβερνήσεις και οι πρυτανικές αρχές, στο πλαίσιο της λογικής κόστους - οφέλους με βάση την οποία επιλέγει συνολικά τα έργα η ΕΕ, προχώρησαν στη δημιουργία εστιών με ΣΔΙΤ, σε ένα έργο που βρίσκεται στη Β' φάση του διαγωνισμού, με προϋπολογισμό 107,3 εκατομμύρια ευρώ (χωρίς ΦΠΑ).

Το έργο αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο 2022, ενώ στον διαγωνισμό συμμετέχουν μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι. Ο ανάδοχος που θα επιλεχθεί θα κατασκευάσει 4 κτίρια φοιτητικών εστιών, χώρο σίτισης φοιτητών και πανεπιστημιακών κατοικιών στην Αλεξανδρούπολη, 2 κτίρια φοιτητικών εστιών, χώρο σίτισης, ξενώνα φιλοξενίας και πανεπιστημιακές κατοικίες, όπως και μια νέα κεντρική βιβλιοθήκη στην Κομοτηνή, αλλά και ένα νέο ερευνητικό κέντρο στην Ξάνθη, τα οποία θα διαχειρίζεται για 30 χρόνια. Ολο αυτό το διάστημα, οι πληρωμές θα πραγματοποιούνται από το Πανεπιστήμιο με καταβολή πληρωμών διαθεσιμότητας, κατά την περίοδο λειτουργίας.

Με λίγα λόγια, η διαχρονική πολιτική υποχρηματοδότησης της φοιτητικής μέριμνας δημιούργησε ένα τεράστιο κενό και μια κατάσταση από την οποία θα εξασφαλιστεί άμεσο κέρδος για τους εργολάβους, αλλά και για το πανεπιστήμιο, το οποίο φιλοδοξεί να εξασφαλίσει κονδύλια από τη λειτουργία του «κέντρου αριστείας».