Νέες διαστάσεις προσλαμβάνει η καπιταλιστική κρίση στην Ευρωζώνη, μετά την επίσημη προσφυγή της Ισπανίας στην τρόικα (ΕΕ - ΕΚΤ - ΔΝΤ) για τη διάσωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ενώ ταυτόχρονα ενισχύονται οι ανησυχίες των αστών για επέκταση της κρίσης στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, την Ιταλία. Την απόφαση για δανειοδότηση της Ισπανίας με 100 δισ. ευρώ, πήρε το Γιούρογκρουπ σε έκτακτη τηλεδιάσκεψη το Σάββατο.

Μετά την επίσημη αίτηση της Ισπανίας για την εκταμίευση του δανείου, η αξιολόγηση θα γίνει από την Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ, την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή και το ΔΝΤ, καθώς και η πρόταση για τους όρους που θα συνοδεύουν τη συνδρομή. Η διάσωση των ισπανικών τραπεζών από τους «μηχανισμούς στήριξης» της Ευρωζώνης, η οποία θα συνοδεύεται με την υπογραφή μνημονίου, μπορεί να προσφέρει χρόνο στην ισπανική κυβέρνηση, τους εταίρους και δανειστές, ωστόσο δεν αντιμετωπίζει στο ελάχιστο τα αίτια της κρίσης, ενώ οξύνει περαιτέρω τις ενδοϊμπεριαλιαστικές αντιθέσεις και τους ανταγωνισμούς στην Ευρωζώνη για τον επιμερισμό των βαρών.

«Η ισπανική κυβέρνηση λαμβάνει τα δάνεια και θα είναι υπεύθυνη γι' αυτά. Θα υπάρχει επίσης και μία τρόικα. Θα υπάρχει φυσικά εποπτεία ώστε να διασφαλιστεί ότι το πρόγραμμα ακολουθείται, όμως αυτή η εποπτεία αφορά μόνο στις τράπεζες», δήλωσε χθες ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλε σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο Deutschlandfunk. «Φυσικά θα υπάρξουν όροι», δήλωσε από την πλευρά του ο Ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για τον ανταγωνισμό Χ. Αλμούνια, αναφερόμενος στο πρόγραμμα διάσωσης των ισπανικών τραπεζών, στο οποίο εποπτικό ρόλο θα έχει και το ΔΝΤ.

Το ευρωπαϊκό δάνειο θα εισρεύσει στο ισπανικό ταμείο για τη βοήθεια στον τραπεζικό τομέα (FROB), απ' όπου στη συνέχεια θα διοχετευθεί στις τράπεζες. Τα κεφάλαια που θα χορηγηθούν στην Ισπανία θα έχουν «σαφώς» αντίκτυπο στο χρέος της χώρας, υπογράμμισε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «διότι πρόκειται για δάνεια που θα πρέπει να αποπληρωθούν», όπως τόνισε ο εκπρόσωπος του Ο. Ρεν, Α. Αλταφάζ, επιβεβαιώνοντας ότι η σωτηρία των τραπεζών θα φορτωθεί εξολοκλήρου στον ισπανικό λαό.

Σύμφωνα με το Reuters, το πρόγραμμα διάσωσης των ισπανικών τραπεζών θα επιβαρύνει κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες τη σχέση χρέους/ΑΕΠ, ανεβάζοντάς το κοντά στο 90%, σε μία περίοδο που η χώρα είναι αντιμέτωπη με βαθιά κρίση και η ανεργία βρίσκεται στο 24%. Από την μεριά της, η ισπανική κυβέρνηση που εφαρμόζει εδώ και χρόνια άγρια αντιλαϊκά μέτρα, δίχως μνημόνιο, φρόντισε χθες να ανανεώσει τη δέσμευσή της ότι θα συνεχίσει να υλοποιεί τα βάρβαρα μέτρα που έχει προσυμφωνήσει με τα όργανα της ΕΕ στο πλαίσιο του «ευρωπαϊκού εξαμήνου», όπως ανακοίνωσε χθες το ισπανικό υπουργείο Οικονομικών.

Ταυτόχρονα, πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι και η Ιταλία θα χρειαστεί διεθνή βοήθεια τους επόμενους μήνες, παρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης Κοράντο Πασέρα, ότι «κάνει τα πάντα τους τελευταίους μήνες προκειμένου να διασωθεί από χρηματοοικονομικής πλευράς». Από την πλευρά της, η ιρλανδική κυβέρνηση εκτίμησε χθες ότι η βοήθεια που πέτυχε η ισπανική κυβέρνηση για τις τράπεζες «δεν παρουσιάζει περισσότερα πλεονεκτήματα» σε σχέση με τον δικό της δανεισμό, ο οποίος συμφωνήθηκε στη διάρκεια του 2010. «Η Ισπανία πρέπει να πληρώσει το ίδιο επιτόκιο με την Ιρλανδία», είπε ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Εντα Κένι.

Την ίδια στιγμή, γίνονται γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες γύρω από το αποκαλούμενο «συνολικό σχέδιο» για τη διαχείριση της κρίσης, που προβλέπει βάθεμα της πολιτικής και οικονομικής ενοποίησης. Δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel φέρει την ΕΕ να επεξεργάζεται σχέδιο «δημοσιονομικής ενοποίησης», με την έκδοση ευρω-ομολόγων, βάσει του οποίου χώρες με δημοσιονομικά προβλήματα δεν θα μπορούν να δημιουργούν νέα χρέη χωρίς να εγκρίνεται η ανάγκη πρόσθετου δανεισμού από ειδικό οικονομικό όργανο στην ΕΕ.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, τα κράτη θα μπορούν να διαθέτουν μόνον πόρους που καλύπτονται ήδη από τα έσοδά τους, που σημαίνει ακόμα πιο αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία σε βάρος του λαού. Οποιαδήποτε χώρα χρειάζεται περισσότερα χρήματα από αυτά που έχει στη διάθεσή της, θα πρέπει να γνωστοποιεί τις ανάγκες της στην ομάδα των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, η οποία θα αποφασίζει αν τα αιτήματα είναι δικαιολογημένα και σε ποιο ύψος. Στη συνέχεια θα εκδίδονται ευρωομόλογα για να χρηματοδοτούνται τα νέα αυτά χρέη.

Ενας πρόεδρος, ο οποίος θα κληθεί εν τέλει να αναλάβει καθήκοντα Ευρωπαίου υπουργού Οικονομικών, θα διευθύνει την ομάδα των υπουργών, η οποία θα ελέγχεται από ένα νέο ευρωπαϊκό όργανο, στο οποίο θα έχουν έδρα εκπρόσωποι των εθνικών κοινοβουλίων. Το Der Spiegel διευκρινίζει ότι αυτό το σχέδιο θα ισχύσει μόνον για τα νέα χρέη που θα δημιουργούν οι ευρωπαϊκές χώρες κι όχι για τα παλιά. Στην αναγκαιότητα της δημοσιονομικής ενοποίησης της Ευρωζώνης αναφέρθηκε και η JP Morgan, χθες. «Αυτό που απαιτείται είναι ένα ομοσπονδιακό δημοσιονομικό σύστημα, όμοιο με εκείνο των ΗΠΑ», δήλωσε αξιωματούχος του οίκου.

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συζητούν σχέδια του χειρότερου δυνατού σεναρίου, που θα είναι η απόφαση της Αθήνας να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη, υποστηρίζει το πρακτορείο Reuters, δείχνοντας πως η ανεξέλεγκτη ελληνική χρεοκοπία είναι στο τραπέζι της ΕΕ. Στο πλαίσιο, σύμφωνα με το πρακτορείο, γίνονται συζητήσεις για μέτρα όπως η προσωρινή έξοδος της χώρας από τη Σένγκεν, η εισαγωγή ελέγχων στη διακίνηση κεφαλαίων τουλάχιστον στην Ελλάδα, ακόμα και η επιβολή ορίων στις αναλήψεις μετρητών. Σύμφωνα με το πρακτορείο, οι συζητήσεις πραγματοποιήθηκαν σε τηλεδιασκέψεις του Eurogroup Working Group, τις τελευταίες έξι βδομάδες.