ΤΕΧΕΡΑΝΗ.-

Σε πεδίο μάχης μετατράπηκε, χτες, το κέντρο της ιρανικής πρωτεύουσας, όπου, για έκτη συνεχόμενη ημέρα, φοιτητές συγκρούστηκαν τόσο με φανατικούς ισλαμιστές όσο και με ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας. Τα δακρυγόνα έπεφταν ...βροχή, οι συλλήψεις είναι αναρίθμητες και ο αριθμός των τραυματιών άγνωστος, καθώς οι Ιρανοί αστυνομικοί είχαν εντολή να μην επιτρέψουν την πραγματοποίηση καμίας "συνάθροισης". Εντούτοις, δεν κατάφεραν να απομακρύνουν εντελώς το πλήθος από τους δρόμους, με αποτέλεσμα μέχρι αργά χτες το βράδυ συγκρούσεις να διεξάγονται σε διάφορες συνοικίες της Τεχεράνης ενώ, ήδη, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης που ελέγχονται από τους σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές αποκαλούσαν, πλέον, τους διαδηλωτές "ταραξίες, που υλοποιούν σχέδιο αποσταθεροποίησης ξένων δυνάμεων".

Σκληρές οδομαχίες σημειώνονταν μέχρι αργά χτες το βράδυ στους δρόμους της Τεχεράνης. Σύμφωνα με ειδησεογραφικές πληροφορίες, ομάδες διαδηλωτών είχαν διασκορπιστεί σε διάφορες συνοικίες, είχαν βάλει φωτιά σε λάστιχα για να αντιμετωπίσουν το αποπνιχτικό νέφος των δακρυγόνων και με πέτρες και ξύλα συγκρούονταν με τους άνδρες της αστυνομίας, αλλά και των εξτρεμιστικών ισλαμιστικών οργανώσεων. Οπως μετέδιδε το Γαλλικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ένοπλοι φανατικοί ισλαμιστές έλεγχαν την κίνηση, με την ανοχή της Αστυνομίας στις βασικότερες οδικές αρτηρίες της πρωτεύουσας, ενώ αποκλεισμένη ήταν η κεντρική λεωφόρος της αγοράς, όπου όλα τα καταστήματα είχαν κατεβάσει τα ρολά.

Το πρωί δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές, φοιτητές και πολίτες συγκεντρώθηκαν στην περίμετρο του Πανεπιστημίου της Τεχεράνης, διαμαρτυρόμενοι για την απόφαση του κυβερνήτη της πρωτεύουσας να απαγορεύσει τις συγκεντρώσεις, "εξαιτίας της συμπεριφοράς ορισμένων ακραίων στοιχείων". Η απόφαση, που κοινοποιήθηκε αργά το βράδυ της Δευτέρας, τέθηκε αμέσως σε εφαρμογή με την επιδρομή που πραγματοποίησαν οι αστυνομικές δυνάμεις στους συμμετέχοντες στην καθιστική διαμαρτυρία στο προαύλιο του Πανεπιστημίου, που είχε ως αποτέλεσμα να τραυματιστούν, σύμφωνα με συντηρητικούς υπολογισμούς, 50 διαδηλωτές.

Χθες το πρωί, ελικόπτερα της αστυνομίας κάλεσαν τους συγκεντρωμένους να διαλυθούν, προειδοποιώντας ότι η αστυνομία έχει εντολή να προβεί σε συλλήψεις για όσους δεν υπακούσουν. Οι διαδηλωτές δε διαλύθηκαν και ακολούθησαν, ευρείας κλίμακας, συμπλοκές κατά τη διάρκεια των οποίων δεν έχει καταστεί δυνατό να υπολογιστούν οι τραυματίες και οι συλληφθέντες, οι οποίοι, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, ανέρχονται σε εκατοντάδες. Βιτρίνες καταστημάτων καταστράφηκαν, αυτοκίνητα πυρπολήθηκαν, πυροβολισμοί ηχούσαν, ενώ απέτυχε η προσπάθεια των διαδηλωτών να επιτεθούν στο υπουργείο Εσωτερικών και στα γραφεία της σκληροπυρηνικής ισλαμιστικής εφημερίδας "Καϊχάν".

"Ενότητα" και "Δε θέλουμε κυβερνητική βία, δε θέλουμε μισθοφόρους αστυνομικούς", ήταν δύο από τα βασικά συνθήματα των διαδηλωτών, που ανέδειξαν σε ήρωα των κινητοποιήσεών τους τον Πρόεδρο Μοχάμαντ Κχαταμί, από τον οποίο ζητούν να προχωρήσει τάχιστα στις μεταρρυθμίσεις. Αντίθετα, το μένος τους έχει συγκεντρώνει ο πνευματικός ηγέτης της χώρας Αγιατολάχ Αλί Κχαμενεϊ, ο οποίος, μαζί με τον σκληροπυρηνικό κλήρο, ελέγχει πλήρως την αστυνομία, το στρατό, τις μυστικές υπηρεσίες, τη δικαιοσύνη και τα κρατικά ΜΜΕ.

Ο ίδιος ο Κχαμενεϊ, ένα 24ωρο νωρίτερα, είχε προσπαθήσει να εξευμενίσει τους διαδηλωτές χαρακτηρίζοντας "απαράδεκτη τη βία που ασκήθηκε εναντίον τους". Η προσπάθεια του Κχαταμί δε φαίνεται να έπεισε τους διαδηλωτές, ενώ, χθες, οι εφημερίδες των φανατικών ισλαμιστών, όπως η "Τζαμχούρι ιε Ισλαμί", αλλά και τα κρατικά κανάλια που ελέγχονται από αυτούς, χαρακτήριζαν, πλέον, "ταραξίες" τους συμμετέχοντες στις διαδηλώσεις και τους κατηγορούσαν ότι φέρνουν σε πέρας "σχέδιο αποσταθεροποίησης, δημιουργίας εσωτερικής έντασης και διασάλευσης της τάξης που έχει εκπονηθεί από ξένα κέντρα". Η κρατική τηλεόραση απηύθυνε διαρκείς εκκλήσεις για ηρεμία και καλούσε, ανάμεσα στο έκτακτο πρόγραμμα θρησκευτικών και πατριωτικών ασμάτων, τον ιρανικό λαό να συμμετάσχει στις σημερινής πανεθνικές συγκεντρώσεις, που διοργανώνουν οι ισλαμιστές "κατά των εχθρών του ισλαμικού συστήματος που επιδιώκουν την ανατροπή του".

Από την πλευρά του, ο Ιρανός Πρόεδρος Μοχάμαντ Κχαταμί καθώς και οι εφημερίδες, που πρόσκεινται σε αυτόν, καλούσαν και χτες τους διαδηλωτές να μην πάρουν μέρος σε συγκεντρώσεις, προκειμένου να αποκατασταθεί η ηρεμία και να μη "δοθούν αφορμές στους εχθρούς των μεταρρυθμίσεων να ασκήσουν ακόμη μεγαλύτερη βία". Οπως μετέδιδαν τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, οι χτεσινές διαδηλώσεις, που πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες μεγάλες πόλεις του Ιράν, ήταν οι πολυπληθέστερες από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979.

Την οργισμένη αντίδραση του ιρανικού υπουργείου Εσωτερικών προκάλεσαν οι δηλώσεις των ΗΠΑ, αλλά και του Ισραήλ, που υπεράσπισαν τις φοιτητικές κινητοποιήσεις. Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζέιμς Φόλεϊ υπογράμμισε ότι θα πρέπει να γίνουν σεβαστές οι φοιτητικές διαμαρτυρίες και να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις του Μοχάμαντ Κχαταμί, αλλά τόνισε ότι η Ουάσιγκτον παραμένει πάντα στο δρόμο της σύσφιγξης των σχέσεων με την Τεχεράνη.

"Αναμενόμενη εξέλιξη" χαρακτήρισε, από την πλευρά του, τις φοιτητικές κινητοποιήσεις, ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ, ο οποίος επέρριψε τις ευθύνες στο "καταπιεστικό και αναχρονιστικό καθεστώς", ενώ εξήρε την κουλτούρα και την πλούσια ιστορία του ιρανικού λαού. Την υποστήριξή της στο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του Μοχάμαντ Κχαταμί εξέφρασε και η Γαλλία. Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών, Μπερνάρ Βαλερό, απέφυγε να καταδικάσει τους σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές, αλλά εξέφρασε την ανησυχία του Παρισιού για τις εξελίξεις και εκτίμησε ότι κάθε μεταρρύθμιση προκαλεί εντάσεις, αλλά θα πρέπει να είναι, πάντα, σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ελευθερίες.

Την απερίφραστη καταδίκη της για τη χρήση βίας κατά των φοιτητών εξέφρασε, χτες, η Διεθνής Ομοσπονδία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων - FIDH, η οποία κάλεσε τις ιρανικές αρχές να αποδεχτούν την αποστολή διεθνούς επιτροπής που θα διεξαγάγει έρευνες για τα τεκταινόμενα.