Στην εισηγητική του ομιλία ο Δ. Κουτσούμπας ανέδειξε τα βασικά ζητήματα των «Θέσεων» και η συζήτηση που ακολούθησε, με την κατάθεση πολλών διευκρινιστικών ερωτήσεων, αλλά και παρεμβάσεων, έδωσε τη δυνατότητα να φωτιστούν αρκετές πλευρές τους, που σχετίζονται με:

- Την πολιτική πρόταση του ΚΚΕ για τη Λαϊκή Συμμαχία, τη Λαϊκή Εξουσία και τη Λαϊκή Οικονομία.

- Την οργάνωση της εργατικής και λαϊκής πάλης στην κατεύθυνση της πολιτικής προοπτικής που προτείνει το Κόμμα.

- Τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας και πώς μπορεί να μεγαλώσει περισσότερο η αποδυνάμωση του δικομματισμού, αλλά και να εμποδιστούν τα σενάρια για κυβερνήσεις συνεργασίας.

- Την οικονομική κρίση του καπιταλισμού, τις επιπτώσεις και τους κινδύνους που συνεπάγεται για την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα και τις απαιτήσεις που δημιουργεί για ένταση της ταξικής πάλης και για εργατική - λαϊκή αντεπίθεση.

- Την κατάσταση στο εργατικό, το νεολαιίστικο, γενικότερα, στο λαϊκό κίνημα και την ανάγκη της αλλαγής των κοινωνικοπολιτικών συσχετισμών, υπέρ των αγωνιστικών ταξικών δυνάμεων και του ΚΚΕ.

- Τις αδυναμίες στην κομματική οικοδόμηση και στην προσπάθεια που χρειάζεται για να ξεπεραστούν.

- Τη νέα διεθνή πραγματικότητα μετά τις ανατροπές στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και την κατάσταση στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.

«Ο διάλογος, οι συζητήσεις για τις "Θέσεις" - είπε ο Δ. Κουτσούμπας, παίρνοντας το λόγο μετά το άνοιγμα της συγκέντρωσης από τον Γ. Λούμα, γραμματέα της ΝΕ Μαγνησίας του ΚΚΕ - είναι μια ακόμα ευκαιρία να κερδηθούν, σε μόνιμη βάση, με την εναλλακτική, ριζοσπαστική πρόταση - λύση του ΚΚΕ, όχι μόνο οι φίλοι, οι οπαδοί, οι άνθρωποι που βρίσκονται κοντά στο κόμμα μας, το εκτιμούν και αφουγκράζονται τις απόψεις του, αλλά και αρκετοί από αυτούς που δεν έχουν κάνει το βήμα να φύγουν οριστικά, από τα κόμματα του κατεστημένου».

Αναφερόμενος στο στόχο του 18ου Συνεδρίου, σημείωσε ότι είναι αμετακίνητος και ξεκάθαρος: Να κάνουμε πολύ πιο ισχυρό το ΚΚΕ. Να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για τη συγκρότηση του Αντιμονοπωλιακού - Αντιιμπεριαλιστικού - Δημοκρατικού Μετώπου που θα ηγηθεί της πάλης για τη Λαϊκή Εξουσία και Οικονομία. Να αναδείξουμε την αναγκαιότητα και δυνατότητα του σοσιαλισμού σαν τη μόνη ρεαλιστική και αποτελεσματική απάντηση στην καπιταλιστική βαρβαρότητα.

Το Κόμμα μας - επεσήμανε - πρέπει να είναι έτοιμο να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, ιδιαίτερα στην περίπτωση που έχουμε απότομη άνοδο της λαϊκής πάλης και ορμητική είσοδο νέων μαζών που, οπωσδήποτε, θα κουβαλάνε μαζί τους, μέσα στο κίνημα, την απειρία τους και τις πιθανές αυταπάτες τους.

Εχουμε το καθήκον - συνέχισε - να βάλουμε ακόμα πιο ψηλά τον πήχη των στόχων μας, τον πήχη του χρέους και της ευθύνης για τη συγκρότηση της λαϊκής συμμαχίας, του λαϊκού μετώπου πάλης, την οργανωτική, ιδεολογική, πολιτική ισχυροποίηση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Η ιδιότητα του μέλους και του στελέχους του 90χρονου, πλέον, ΚΚΕ και της 40χρονης, πλέον, ΚΝΕ, οι θέσεις ευθύνης, τα δημόσια αξιώματα δεν απαιτούν μόνο ικανότητα, επάρκεια, αλλά και ετοιμότητα, προθυμία για προσωπικές θυσίες.

Μιλώντας για τη δυναμική ανόδου της λαϊκής πάλης, προώθησης της λαϊκής συμμαχίας και ισχυροποίησης του ΚΚΕ, που περιέχουν οι εξελίξεις μέσα στις οποίες διενεργείται το Συνέδριο, ο Δ. Κουτσούμπας, αναφέρθηκε σε δυο σημαντικά νέα στοιχεία:

Πρώτον, στη σχετική αποδυνάμωση του δικομματισμού που, τα τελευταία χρόνια, πήρε πιο γοργούς ρυθμούς, με αποτέλεσμα, σήμερα, να μην είναι το ίδιο εύκολη και απρόσκοπτη η δικομματική εναλλαγή, όπως παλιότερα. Βεβαίως - τόνισε - η άρχουσα τάξη παίρνει πρόσθετα ιδεολογικά και πολιτικά μέτρα για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, καθώς δεν έχουν παραιτηθεί από την προσπάθεια εγκλωβισμού του λαού και του κινήματος σε λογικές της αστικής διαχείρισης, πότε προβάλλοντας την ανάγκη «ισχυρών κυβερνητικών λύσεων» με την εναλλαγή στη διακυβέρνηση των δυο κομμάτων και πότε τη δήθεν αναγκαιότητα για «κυβερνήσεις συνεργασίας», είτε κεντροδεξιάς, είτε κεντροαριστερής απόχρωσης.

Δεύτερον, στην οικονομική κρίση του καπιταλισμού, που φέρνει, πιο διακριτά, στην επιφάνεια τον άλλο δρόμο πάλης και ανάπτυξης, το ίδιο το ζήτημα της ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και της επιτακτικότητας, της αμεσότητας και της αναγκαιότητας της κοινωνικοποίησής τους, καθώς και της εξουσίας της εργατικής τάξης.

Ταυτόχρονα - υπογράμμισε - δεν υποτιμάμε και το γεγονός ότι δημιουργούνται και ορισμένες προϋποθέσεις να δυναμώσει το ρεύμα του ρεφορμισμού και του οπορτουνισμού, στο βαθμό που δε γίνονται μαζικές θετικές διεργασίες προς όφελος της εναλλακτικής λύσης εξουσίας που προβάλλουμε εμείς οι κομμουνιστές. Ετσι κι αλλιώς - συνέχισε - η κρίση απαιτεί εργατική λαϊκή αντεπίθεση, ένταση της ταξικής πάλης, αγώνα γύρω από αντιμονοπωλιακούς στόχους υπέρ των εργαζομένων. Γραμμή ασυμφιλίωτης αντίθεσης και πάλης και όχι γραμμή αναδίπλωσης, υποχώρησης, συμβιβασμού, «εργασιακής ειρήνης» για να κλείσουν γρηγορότερα τις πληγές τους οι εκμεταλλευτές, οι καπιταλιστές.

Το ποιο θα είναι «το διά ταύτα», το πού δηλαδή, θα στραφούν οι εξελίξεις, έχει σχέση με το πώς θα διαμορφωθεί ο συσχετισμός δύναμης, υπογράμμισε ο Δ. Κουτσούμπας και τόνισε: Να γιατί υποστηρίζουμε ότι το σύνθημα του Συνεδρίου «ΚΚΕ Ισχυρό - Συνέδριο Αντεπίθεσης», είναι απολύτως επίκαιρο, αποκτά συγκεκριμένο περιεχόμενο.

Δεν είναι ένα σύνθημα για να συγκινήσει προσωρινά, προσυνεδριακά, τα μέλη και τους φίλους του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Το χρησιμοποιούμε με πλήρη συνείδηση, αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση, πατώντας στην εκτίμηση για την ανοδική πορεία του ΚΚΕ, η οποία είναι εμφανής στο τελευταίο τετράχρονο, αλλά και ως αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς όλα αυτά τα 18 χρόνια που μεσολάβησαν από το Φλεβάρη του 1991, όταν είχε πραγματοποιηθεί το 13ο Συνέδριο της κρίσης και της διάσπασης. Σήμερα, δεν υπάρχει κανένας σοβαρός άνθρωπος που να μην αναγνωρίζει ότι αυτό που κατάφερε το ΚΚΕ, αυτά τα 18 χρόνια που ακολούθησαν την κρίση και την αντεπανάσταση, είναι άθλος μπροστά στην επίθεση που οι αντίπαλοι εξαπέλυσαν εναντίον του και η οποία δεν έχει καταλαγιάσει, άσχετα αν δεν μπορεί να βρει έδαφος μέσα στην προοδευτική λαϊκή εργατική συνείδηση, ακριβώς λόγω της ύπαρξης και της πρωτοποριακής δράσης του Κόμματός μας.

Ομως, δε βλογάμε τα γένια μας και δε λέμε μεγάλες κουβέντες, θα συζητήσουμε για τις καθυστερήσεις και τις αδυναμίες μας, είπε, υπογραμμίζοντας ότι όσο το εργατικό κίνημα δε βρίσκεται στο ύψος των περιστάσεων, θα παραμένουν οι αδυναμίες στην κομματική οικοδόμηση, ενώ επεσήμανε ότι παραμένουν ισχυρές οι συνέπειες από την υποχώρηση της επαναστατικής συνείδησης και σημείωσε ότι, σε συνθήκες λαϊκής δυσαρέσκειας υπάρχει κίνδυνος ανάπτυξης του οπορτουνισμού.

Ο Δ. Κουτσούμπας απηύθυνε κάλεσμα στα μέλη, στους φίλους και τους οπαδούς του ΚΚΕ και της ΚΝΕ να βάλουν τα δυνατά τους για την επίτευξη των στόχων του Συνεδρίου, ανεβάζοντας την απαιτητικότητα από τον εαυτό τους και τη μαχητικότητά τους, καθώς στις εξελίξεις που έρχονται το Κόμμα πρέπει να παίξει το ρόλο της εμπροσθοφυλακής που, με επικεφαλής το ταξικό εργατικό κίνημα, την κοινωνική συμμαχία, πρέπει να βρεθεί σε θέση αντεπίθεσης για να αποτρέψει τα χειρότερα, να επιβάλλει κατακτήσεις, να βρεθεί στην πορεία διεκδίκησης της Λαϊκής Εξουσίας.