ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 23 Μάρτη 2003
Σελ. /32
Ο χάρτης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων

Γρηγοριάδης Κώστας

Κανείς δε θα μπορούσε να αμφισβητήσει ότι ο πόλεμος στο Ιράκ γίνεται για μια σειρά λόγους που σχετίζονται μεταξύ τους: Ο έλεγχος του πετρελαίου και των οδών διέλευσής του, η υπέρβαση της οικονομικής κρίσης μέσω της καταστροφής και της ανοικοδόμησης που θα ακολουθήσει, η ανακατανομή των σφαιρών επιρροής, έτσι ώστε κάθε ιμπεριαλιστική δύναμη από καλύτερους όρους να αποδυθεί στον ανταγωνισμό με τις άλλες, ο στρατιωτικός έλεγχος της Κεντρικής Ασίας και Μέσης Ανατολής που θα εξασφαλίσει πλεονεκτήματα στον ανταγωνισμό για τις σφαίρες επιρροής και για τις απώτερες επιδιώξεις κάθε ιμπεριαλιστικής δύναμης.

Η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων παίρνει καθημερινά ολοένα και πιο έκδηλες, συχνά εντυπωσιακές μορφές. Ωστόσο, οι αντιθέσεις αυτές δεν αποτελούν καινούριο φαινόμενο.

Παραδείγματα μιας άλλης περιόδου

Ενδεικτικές υπήρξαν οι αντιρρήσεις της Γαλλίας, η οποία αρχικά (δεκαετία 1950) δε συμφωνούσε με την ένταξη της Γερμανίας στο ΝΑΤΟ και με το συνεπαγόμενο μερικό επανεξοπλισμό της. Αργότερα η Γαλλία εξήλθε του στρατιωτικού σκέλους του ΝΑΤΟ και παρέμεινε μόνο στο πολιτικό.

Ενα άλλο παράδειγμα είναι η γαλλοβρετανική επέμβαση στο Σουέζ το 1956. Οταν η αιγυπτιακή κυβέρνηση του Νάσερ αποφάσισε να εθνικοποιήσει τη διώρυγα, Βρετανία και Γαλλία παρενέβησαν στρατιωτικά για την κατάληψή της. Η επιχείρηση κατέληξε σε φιάσκο λόγω της σθεναρής αντίστασης των Αιγυπτίων, οι οποίοι είχαν τη στήριξη της Σοβιετικής Ενωσης και του διεθνούς αντιαποικιοκρατικού κινήματος. Οι ΗΠΑ, υπολογίζοντας την ήττα των Βρετανών, τους άφησαν κυριολεκτικά χωρίς στήριξη για να πετύχουν δύο στόχους: πρώτο, να γίνει κατανοητό ποιος διαφεντεύει στο αντικομμουνιστικό στρατόπεδο και ότι η Βρετανία και η Γαλλία ήταν πλέον δυνάμεις που δεν είχαν πια τη δυνατότητα να προωθήσουν τα συμφέροντά τους στη Μέση Ανατολή όπως πριν. Δεύτερο, οι ΗΠΑ κράτησαν μια κατευναστική στάση προς τις δυνάμεις της εθνικής απελευθέρωσης που κυριαρχούσαν στην Αίγυπτο και έτειναν να κυριαρχήσουν γενικότερα στην περιοχή.

Το 1958 με την εισβολή στο Λίβανο, οι ΗΠΑ χτύπησαν το αναπτυσσόμενο αραβικό εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα και παράλληλα πέταξαν έξω από την περιοχή τη Γαλλία, η οποία είχε κάποιες τελευταίες προσβάσεις σ' αυτήν από την περίοδο της αποικιοκρατικής της ακμής.

Ενα τρίτο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η διένεξη ΗΠΑ και ΕΟΚ στις αρχές της δεκαετίας του 1980 για την κατασκευή των αγωγών που θα μετέφεραν φυσικό αέριο από την ΕΣΣΔ στη Δυτική Ευρώπη. Οι ΗΠΑ πίεζαν να μη γίνει το έργο προκειμένου να χτυπήσουν έτσι οικονομικά την ΕΣΣΔ, αλλά και για να μη μειωθεί η δυνατότητα ανάμειξης των ΗΠΑ στα κράτη της ΕΟΚ. Τελικά, η ΕΟΚ, παρά τις θυελλώδεις, δημόσιες και υπόγειες διπλωματικές και οικονομικές συγκρούσεις με τις ΗΠΑ, υποχώρησε γιατί πρυτάνευσε ο βασικός κοινός στόχος όλων των ιμπεριαλιστών: το χτύπημα της ΕΣΣΔ.

Χτυπάμε μαζί, τρώμε χωριστά: ως πότε;

Μετά το 1990 οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις συνέχισαν να αναζητούν τρόπους συμβιβασμού και άμβλυνσης των διαφορών τους, προκειμένου να καταληστεύουν από κοινού τους λαούς ιδιαίτερα μετά τις νέες δυνατότητες που ξανοίχτηκαν μπροστά τους με την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος.

Η τακτική αυτή της από κοινού επίθεσης στους λαούς και της μεταξύ τους διανομής της λείας δεν είναι πρωτόγνωρη. Αξίζει να υπενθυμίσει κανείς το παράδειγμα της ιμπεριαλιστικής διείσδυσης στην Κίνα στις αρχές του 20ού αιώνα. Οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις υποδούλωσαν την Κίνα με κοινή στρατιωτική προσπάθεια. Κάθε μια έπαιρνε μερίδιο ανάλογα με τη στρατιωτική της συμβολή. Οι μεταξύ τους ανταγωνισμοί δεν οδήγησαν σε μεταξύ τους στρατιωτική σύγκρουση, αλλά σε μια ξέφρενη κούρσα ποιος θα καταλάβει περισσότερα εδάφη.

Το μοντέλο αυτό εφαρμόστηκε κατά κάποιο τρόπο στη Γιουγκοσλαβία, παρότι ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις στα τέλη της δεκαετίας του 1990 οξύνθηκε ιδιαίτερα. Αν και οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις έδρασαν από κοινού, είναι γνωστός ο ανταγωνισμός ιδιαίτερα ανάμεσα στις ΗΠΑ και στη Γερμανία για τον έλεγχο της περιοχής των Βαλκανίων. Οι ΗΠΑ εκμεταλλεύτηκαν το γαλλο-γερμανικό ανταγωνισμό στη Γιουγκοσλαβία για να επιβάλουν τη δική τους παρουσία. Παράλληλα, εκμηδένισαν τη ρωσική επιρροή στα Βαλκάνια. Οι αντιθέσεις ανάμεσα σε Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, ΗΠΑ, Ρωσία ήταν φανερές σε κάθε στιγμή.

Ας μην ξεχνάμε για παράδειγμα πως ο UCK χαρακτηριζόταν από τους Αμερικανούς ως τρομοκρατική οργάνωση όσο διάστημα βρισκόταν υπό την επιρροή της Γερμανίας. Οταν οι ΗΠΑ απέκτησαν τον έλεγχό του, τότε έπαψε να είναι τρομοκρατική οργάνωση για τους Αμερικανούς. Αντίθετα, χαρακτηρίστηκε ως τέτοιος από ένα γερμανικό δικαστήριο.

ΗΠΑ και ΕΕ

Η κυρίαρχη πολιτική των ΗΠΑ μέχρι σήμερα ευνοούσε μια Ενωμένη Ευρώπη σύμμαχο των ΗΠΑ. Αυτό ήταν φανερό ιδίως στα χρόνια 1945-1990. Συνεχίστηκε και μετά το 1990 παρότι τώρα τα πράγματα είναι πιο δύσκολα για τους Αμερικανούς, αφού έχει εκλείψει το αντίπαλο σοσιαλιστικό δέος. Ωστόσο, στις ΗΠΑ κυριαρχεί η σκέψη ότι μπορούν να παρεμβαίνουν αποφασιστικά στις εξελίξεις στην ΕΕ, αξιοποιώντας την κάθε μία από τις τρεις βασικές χώρες (Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία) ενάντια στην άλλη. Ιδιαίτερο ρόλο παίζει βέβαια η Βρετανία, η οποία μάλιστα φρόντιζε κάθε φορά να προσεγγίζει τη Γερμανία ή τη Γαλλία, παρεμβαίνοντας στην όποια σταθερότητα διαθέτει ο γαλλογερμανικός άξονας, ο οποίος με τη σειρά του διακατέχεται από αντιθέσεις. Ως αντίβαρο στο γαλλογερμανικό άξονα δοκιμάστηκε η γαλλοβρετανική στρατιωτική συνεργασία (Δεκέμβρης 1998) μέχρι και η βρετανοϊταλική στρατιωτική σύγκλιση, που έγινε προσπάθεια να αναβιώσει το 1999. Μάλιστα, μπορεί να ειπωθεί ότι ως ένα σημείο οι ευρωπαϊκές δυνάμεις έχουν ανάγκη (ή τουλάχιστον είχαν ως τώρα) την αμερικανική παρέμβαση, προκειμένου καμία από αυτές να μην αποκτήσει τον αποφασιστικό έλεγχο εντός της ΕΕ.

Πριν τρία χρόνια μάλιστα πολλοί ήταν εκείνοι που προέβλεπαν ότι ο γαλλογερμανικός άξονας πνέει τα λοίσθια ή τουλάχιστον ότι απονευρώνεται σταδιακά εξαιτίας των εσωτερικών του αντιθέσεων. Το καλοκαίρι του 1999 σημειώθηκε μια εντυπωσιακή σύσφιξη των σχέσεων της Γερμανίας με τη Βρετανία, ενώ είχε προηγηθεί προσέγγιση της Βρετανίας με τη Γαλλία.

Σημαντικό ρόλο επίσης στη στρατηγική των ΗΠΑ για την όξυνση των αντιθέσεων εντός της ΕΕ παίζουν, εκτός της Βρετανίας και Ιταλίας, οι νέες υπό ένταξη χώρες. Αυτό φάνηκε περίτρανα με τη στάση των «οκτώ». Πάντως ακόμη και παραδοσιακοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, όπως η Βρετανία, δεν είναι απόλυτα σίγουροι, καθώς υπάρχουν τμήματα του μονοπωλιακού κεφαλαίου που για λόγους οικονομικών συμφερόντων βεβαίως προσβλέπουν στη συμμαχία με το γαλλογερμανικό άξονα ή πάντως δεν επιθυμούν την υποταγή στις αμερικανικές πολυεθνικές.

Ξεχωριστές στιγμές των αντιπαραθέσεων τα τελευταία χρόνια υπήρξαν ακόμη το ζήτημα της «αντιπυραυλικής άμυνας» των ΗΠΑ και του ευρωστρατού.

Η εμπορική αντιπαράθεση ΗΠΑ - ΕΕ δεν είναι καινούρια επίσης. Αποτελεί μάλλον ένα χρόνιο φαινόμενο. Είναι γνωστός ο «πόλεμος» της μπανάνας, του κρέατος, των μεταλλαγμένων. Με πρόσχημα ή αφορμή υπαρκτά ζητήματα σχετικά με την ποιότητα των τροφίμων μαίνεται τα τελευταία χρόνια ο πόλεμος αυτός με τις εξάρσεις και τις υφέσεις του.

Χαρακτηριστικό της οξύτητας του ανταγωνισμού είναι το γεγονός ότι η γερμανική βιομηχανία χάνει περίπου 20 δισ. μάρκα ετησίως από τον αθέμιτο πόλεμο (βιομηχανική κατασκοπία) που διεξάγει σε βάρος της η αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA). Εύγλωττη είναι επίσης η επισήμανση του τέως υπουργού Αμυνας της Γαλλίας Αλέν Ρισάρ, ο οποίος ήδη το 1999 σημείωνε ότι όποτε υπήρξε συγχώνευση αμερικανικής και ευρωπαϊκής εταιρίας κατέληξε σε απορρόφηση από μέρους της αμερικανικής πλευράς.

Να υπενθυμίσουμε ακόμη ότι ματαιώθηκαν τα σχέδια για τη δημιουργία ενιαίου οικονομικού χώρου που θα περιλάμβανε τη Βόρεια Αμερική και την ΕΕ, ενώ συχνά ΗΠΑ και ΕΕ αλληλοκατηγορούνται τελευταία για επιστροφή στη λογική του προστατευτισμού. Μην ξεχνάμε εξάλλου τους πρόσφατους (2001) προστατευτικούς των μεγάλων επιχειρήσεων νόμους των ΗΠΑ, που έγιναν αιτία να προκληθούν ζημιές στις ανταγωνίστριες επιχειρήσεις από την ΕΕ, ύψους 4 δισ. δολαρίων. Η ΕΕ προσέφυγε στον ΠΟΕ διαμαρτυρόμενη για νόθευση του ελεύθερου ανταγωνισμού και η υπόθεση εκκρεμεί όχι απλά γιατί ο ΠΟΕ αδυνατεί να δώσει λύση, αλλά γιατί η ΕΕ κρατά την αντιπαράθεση ακόμη σε χαμηλά επίπεδα.

Αφρική και Λατινική Αμερική

Οι αντιθέσεις ανάμεσα στη Γαλλία και στις ΗΠΑ είχαν εξάλλου εκδηλωθεί με σφοδρότητα από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 στην Αφρική. Το δράμα της Ρουάντα και η σφαγή ενός εκατομμυρίου ανθρώπων που πήρε τη μορφή των φυλετικών συγκρούσεων Χούτου και Τούτσι δεν ήταν τίποτε άλλο από τη σύγκρουση των δύο ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για την κυριαρχία στην πλούσια Κεντρική Αφρική. Στο ίδιο φόντο πρέπει να ερμηνευτούν και οι εξελίξεις με τον εμφύλιο πόλεμο στο Κονγκό και τον πόλεμο που ακολούθησε σε όλη την περιοχή των μεγάλων λιμνών, όπου εμπλέκονται 7 κράτη και 9 «ανταρτικά» κινήματα, τα περισσότερα των οποίων (αν όχι όλα) αποτελούν στρατούς χειραγωγούμενους από διάφορες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ακόμη και σήμερα μαίνεται ο εμφύλιος στο Κονγκό και φαίνεται πως οι ΗΠΑ και η Γαλλία έχουν βάλει το χέρι τους.

Στη Ζιμπάμπουε πάλι, ΗΠΑ και Βρετανία προσπαθούν να ανατρέψουν τον Πρόεδρο Μουγκάμπε και έχουν εξαπολύσει διεθνή εκστρατεία εναντίον του για να αποτρέψουν την απαλλοτρίωση των εκτάσεων που ανήκουν ακόμη σε Βρετανούς, πρώην αποικιοκράτες, καπιταλιστές φάρμερς, αλλά και για να ελέγξουν την πλούσια αυτή χώρα. Ο Πρόεδρος Σιράκ, για να προωθήσει τα γαλλικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα στην περιοχή, δε δίστασε να προσκαλέσει τον Μουγκάμπε στη γαλλοαφρικανική σύνοδο που έγινε τον περασμένο μήνα στο Παρίσι, παρά την απόφαση της ΕΕ να αποκλειστεί ο ηγέτης αυτός από κάθε διεθνή συνάντηση.

Αντίστοιχα, από την πρώτη σύνοδο κορυφής ΕΕ - Αφρικής που έγινε τον Απρίλη του 2000, με στόχο να εντατικοποιηθεί η ιμπεριαλιστική παρέμβαση της Γαλλίας (και από κοντά σε δεύτερο πλάνο της Γερμανίας) στην Αφρική, απουσίαζε, όχι τυχαία, ο Τόνι Μπλερ.

Χαρακτηριστική είναι επίσης η πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου της Γαλλίας στην Αλγερία, η οποία χαρακτηρίστηκε ιστορική και εντάσσεται βεβαίως στον πόλεμο ΗΠΑ - Γαλλίας για το πετρέλαιο, μια και η Αλγερία διαθέτει άφθονο αφ' ενός και αφ' ετέρου μαστίζεται από την υποκινούμενη ισλαμική ένοπλη δραστηριότητα.

Εμφανής είναι η αντιπαράθεση των πολυεθνικών μονοπωλίων Γαλλίας και ΗΠΑ - Βρετανίας στον εμφύλιο της Ακτής Ελεφαντοστού, αλλά και στα πραξικοπήματα και την πολιτική αναταραχή σε πολλά άλλα κράτη της μαρτυρικής μαύρης ηπείρου. Στο μεταξύ, οι ΗΠΑ εδραίωσαν τη στρατιωτική τους παρουσία στο κρίσιμο στρατηγικά σημείο στο Κέρας της Αφρικής, απέναντι από τη χερσόνησο της Σαουδικής Αραβίας και στην είσοδο της Ερυθράς Θάλασσας.

Αλλά ακόμη και στη Λ. Αμερική, την «πίσω αυλή» των ΗΠΑ, κάνουν προσπάθειες να διεισδύσουν Γερμανία, Γαλλία, αλλά και Ιαπωνία, των οποίων οι επενδύσεις στην περιοχή αυτή ανεβαίνουν χρόνο με το χρόνο. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι το εμπόριο του Μεξικού με τις ΗΠΑ μειώθηκε από το 92% του συνόλου στο 70%. Το εμπόριο των κρατών της Μερκοσούρ (Βραζιλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη, Παραγουάη) με τις ΗΠΑ μειώθηκε από το 17% το 1994 στο 14% το 1998, ενώ το πρώτο γραφείο της Μερκοσούρ έξω από τα σύνορά της άνοιξε το Νοέμβρη του 2002 στο Βερολίνο.

Εξάλλου, ένα από τα πρώτα ταξίδια του νέου Προέδρου της Βραζιλίας ήταν η επίσκεψή του στη Γερμανία. Η Βραζιλία, ως σημαντική περιφερειακή δύναμη, διεκδικεί μεγαλύτερη αυτονόμηση από τις ΗΠΑ, ενώ με τη Γερμανία τη συνδέουν οικονομικοί δεσμοί εδώ και δεκαετίες. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου που η ΕΕ, ενώ ταυτίστηκε με τις ΗΠΑ στην υποστήριξη του αποτυχημένου τελικά πραξικοπήματος ενάντια στον λαοφιλή Πρόεδρο της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες που έγινε στις 11.4.2002, διαφοροποιήθηκε στο τέλος της περασμένης χρονιάς από τις ΗΠΑ, οι οποίες στήριξαν τη νέα προσπάθεια ανατροπής του Τσάβες μέσω του λοκ άουτ της εταιρίας πετρελαίου.

ΗΠΑ και Ρωσία

Αναμφισβήτητα μία από τις επιδιώξεις του πολέμου στο Ιράκ είναι η σύσφιξη του κλοιού γύρω από τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ φοβούνται εξαιρετικά την προοπτική προσέγγισης της Γερμανίας με τη Ρωσία, όπως και αντίστοιχα στην Ανατολή την προσέγγιση της Κίνας με τη Ρωσία. Δεν είναι απαραίτητο να υπογραμμίσουμε ότι η διαμόρφωση μιας ευρύτατης συμμαχίας από τη Γαλλία και τη Γερμανία μέχρι τη Ρωσία και την Κίνα θα αποτελούσε θανάσιμο κίνδυνο για την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ. Βέβαια, ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι εξαιρετικά δύσκολο να συμβεί, καθώς υπάρχουν σημαντικές διαφορές συμφερόντων ανάμεσα στις προαναφερόμενες δυνάμεις, αλλά και οι σχέσεις της κάθε μιας από αυτές τις δυνάμεις με τις ΗΠΑ διαφέρουν στον οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό τομέα. Αρα, οι ΗΠΑ έχουν την ευχέρεια, τουλάχιστον ακόμα, να προβαίνουν σε διάφορους χειρισμούς που θα αποτρέπουν την προσέγγιση όλων αυτών των δυνάμεων σε έναν αντιαμερικανικό, πλην όμως ιμπεριαλιστικό άξονα.

Βασικός στόχος των ΗΠΑ είναι μια υποταγμένη σε αυτούς καπιταλιστική Ρωσία, της οποίας η κυβερνώσα οικονομική και πολιτική ολιγαρχία θα απολαμβάνει ορισμένα προνόμια από αυτή τη συμμαχία - υποταγή. Και καλύτερα υποταγμένη Ρωσία είναι η διαμελισμένη και άρα πιο αδύναμη Ρωσία. Είναι γνωστό ότι η ναζιστική Γερμανία είχε συμφωνήσει με την Ιαπωνία το Δεκέμβρη του 1941 το διαμελισμό της ΕΣΣΔ και όλης της Ευρασίας κατά μήκος του 70ού παράλληλου. Τα σχέδια αυτά επανέρχονται δίχως άλλο και σήμερα στην επικαιρότητα στο πλαίσιο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.

Η ανατροπή της σοβιετικής εξουσίας συνοδεύτηκε από τη διάλυση του κράτους και τη δημιουργία πολλών ανεξάρτητων κρατών από τη Βαλτική και την Ουκρανία μέχρι τα κράτη της Κ. Ασίας. Τα περισσότερα από αυτά βρέθηκαν υπό αμερικανική επιρροή. Η Κ. Ασία μάλιστα θεωρείτο από τον αρχηγό της CIA των αρχών της δεκαετίας του 1980 Ου. Κέισι ως το «μαλακό υπογάστριο» της Σοβιετικής Ενωσης. Ηδη από τότε, οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, με τη βοήθεια ακραίων ισλαμικών στοιχείων από τη Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν επιχειρούσαν να διεισδύσουν (πολιτικά στην αρχή και στρατιωτικά στη συνέχεια) στην περιοχή, εκμεταλλευόμενες τις μουσουλμανικές παραδόσεις των λαών της περιοχής, αλλά και αδυναμίες και δυσκολίες στη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Ωστόσο, η σταδιακή σταθεροποίηση και μερική ενδυνάμωση της αστικής τάξης στη Ρωσία επιτρέπει τη σταδιακή ανάκτηση της επιρροής της σε μερικά από τα κράτη αυτά, ενώ οι ΗΠΑ επεκτείνουν τη στρατιωτική τους παρουσία σε Ουγγαρία, Τσεχία, Πολωνία, Ουζμπεκιστάν χωρίς να ξεχνάμε την έμμεση τουλάχιστον παρουσία τους στον Καύκασο.

Ανατολική Ασία

Παράλληλα, γίνεται πλέον ολοένα και πιο φανερό ότι ένας από τους βασικούς στόχους της αμερικανικής επιθετικότητας ενάντια στη ΛΔ Κορέας είναι, εκτός από την περικύκλωση της Ρωσίας και της Κίνας, η χαλιναγώγηση της Ιαπωνίας, η οποία αναγκάζεται πλέον να σύρεται πίσω από τις αμερικανικές πρωτοβουλίες στην περιοχή και να ψαλιδίζει τα σχέδιά της για ενεργητικότερη αυτοτελή παρέμβαση, ενώ αναγκάστηκε να διακόψει τη διαδικασία διαλόγου και συνεργασίας που είχε αναπτύξει με τη ΛΔ Κορέας.

Απέναντι στην Κίνα οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν την τακτική του μαστιγίου και του καρότου. Οι ΗΠΑ αξιοποιούν βέβαια την Ιαπωνία για να ασκούν πίεση στην Κίνα, αλλά παράλληλα αξιοποιούν την παρουσία της Κίνας για να αναχαιτίσουν τα μεγαλοϊδεατικά σχέδια της Ιαπωνίας. Εξάλλου, το αμερικανικό μονοπωλιακό κεφάλαιο προσπαθεί να επεκτείνει την επιρροή του στην Ινδία, ανερχόμενη περιφερειακή δύναμη, η οποία από τη δημιουργία της ως ανεξάρτητο καπιταλιστικό κράτος κρατούσε μέχρι πρόσφατα αποστάσεις από τις ΗΠΑ.

Σημαντικός είναι για τις ΗΠΑ και ο έλεγχος των λεγόμενων κομβικών κρατών. Ινδονησία, Ινδία, Πακιστάν, Τουρκία, Αίγυπτος, Αλγερία, Ν. Αφρική, Μεξικό, Βραζιλία είναι μερικά από τα κράτη όπου η αμερικανική οικονομική, πολιτική και στρατιωτική παρουσία πρέπει να εξασφαλιστεί ή να εδραιωθεί παραπέρα όταν είναι ήδη εξασφαλισμένη.

Ποια προοπτική για την ανθρωπότητα;

Ηδη από το 1915 ο Λένιν τόνιζε ότι, καθώς η δύναμη της κάθε ιμπεριαλιστικής δύναμης αλλάζει με την πορεία της οικονομικής εξέλιξης, «για να ελεγχθεί η πραγματική δύναμη ενός καπιταλιστικού κράτους, δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρξει άλλο μέσο εκτός από τον πόλεμο. Στις συνθήκες του καπιταλισμού είναι αδύνατη μια ισόμετρη οικονομική ανάπτυξη των διαφόρων οικονομιών και των διαφόρων κρατών. Στις συνθήκες του καπιταλισμού δεν μπορεί να υπάρχουν άλλα μέσα για την αποκατάσταση από καιρό σε καιρό της παραβιασμένης ισορροπίας, εκτός από τις κρίσεις της βιομηχανίας και τους πολέμους στην πολιτική». Οι όποιες συμφωνίες των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για από κοινού καταλήστευση λαών και χωρών είναι μόνο προσωρινές.

Οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι όμως και η βαρβαρότητα που τους συνοδεύει δεν αποτελούν το αναπόφευκτο μέλλον της ανθρωπότητας. Οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι «εκπαιδεύουν» αντικειμενικά τις δυνάμεις της αντίστασης και της ανατροπής. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι υπάρχουν δύο ΗΠΑ, δύο Γερμανίες, δύο Γαλλίες κλπ. Υπάρχουν οι ΗΠΑ των μονοπωλίων και οι ΗΠΑ της εργατικής τάξης και του αντιπολεμικού κινήματος. Υπάρχει η Γερμανία του μεγάλου κεφαλαίου και η Γερμανία της εργατιάς και του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα κλπ. Υπάρχει η Ελλάδα της ολιγαρχίας που βοηθάει τη διεξαγωγή του πολέμου στο Ιράκ, αλλά υπάρχει και η Ελλάδα που αντιστέκεται: όλοι εμείς, η ελπίδα δηλαδή.

Πηγές

Β. Ι. Λένιν, «Για τους δίκαιους και άδικους πολέμους», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», 1986.

Z. Brzezinski, «Η μεγάλη σκακιέρα», εκδ. Λιβάνη, 1998.

Z. Brzezinski, «Η γεωστρατηγική τριάδα», εκδ. Ευρασία, 2002.

P. Schweizer, «Η νίκη - Η μυστική στρατηγική της αμερικανικής κυβέρνησης που προκάλεσε την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης», εκδ. Παπαζήση, 2002.

R. Chase, P. Kennedy, «Τα κομβικά κράτη και η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ», εκδ. Παπαζήση, 2001.

L. Thurow, «Ο επερχόμενος οικονομικός πόλεμος μεταξύ Ιαπωνίας, Ευρώπης και Αμερικής», εκδ. Λιβάνη, 1995.

P. Engelhard, «Ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος έχει αρχίσει», εκδ. Λιβάνη, 1999.


Του
Δημήτρη ΚΑΛΤΣΩΝΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ