Αμέσως μετά την ομιλία του Κ. Λαλιώτη η Αλ. Παπαρήγα έλαβε το λόγο για να δευτερολογήσει και παρατήρησε ότι ο υπουργός Περιβάλλοντος στα 23 λεπτά της ομιλίας του δε βρήκε να πει ούτε μία λέξη για τους σεισμοπαθείς.

«Περίμενα, είπε, να κάνετε έναν απολογισμό για το τι γίνεται με την αποκατάσταση των σεισμοπαθών. Αυτό δεν είναι πρόβλημα; Οφείλατε να ξεκινήσετε από αυτό γιατί είναι τεράστιο πρόβλημα, το οποίο το κρύψατε μέσα στα παραπήγματα και τα προκατασκευασμένα. Ομως το κυρίως πρόβλημα είναι να ξανααποκτήσουν τα σπίτια τους οι άνθρωποι, να τα επιδιορθώσουν και να ξεκινήσει επιτέλους η αντισεισμική θωράκιση και ο έλεγχος στα μεγάλα αστικά κέντρα. Είναι πολύ γνωστά και πολυσυζητημένα θέματα, αλλά δε νιώθετε την ανάγκη μέσα στις προγραμματικές δηλώσεις να πείτε πέντε κουβέντες».

Στη συνέχεια η Αλ. Παπαρήγα έθεσε ένα ερώτημα καλώντας τον πρωθυπουργό να το απαντήσει στη δευτερολογία του:

«Η λέξη που ακούστηκε πολλές φορές ήταν η λέξη ανταγωνιστικότητα. Να γίνει ανταγωνιστική η Ελλάδα, η οικονομία, οι ελληνικές επιχειρήσεις. Ανεξάρτητα πώς σκεφτόμαστε ο καθένας για την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα που ζούμε, ξέρουμε πολύ καλά ότι ανταγωνιστικότητα σημαίνει κέρδη και παρεπόμενό της είναι να στοιχίζει όσο γίνεται λιγότερο το εργατικό δυναμικό. Εξ ου και γίνεται συνεχής συζήτηση για τη μείωση του λεγόμενου κόστους εργασίας.

Ηθελα, λοιπόν, να υποβάλω στον πρωθυπουργό την ερώτηση - όχι σαν μία γενική θέση αλλά σαν μία προσπάθεια - να απαντήσει με ποιες συγκεκριμένες πολιτικές και με ποιους μηχανισμούς μπορούν να εξασφαλίσουν αυτά που λέει η κυβέρνηση. Οτι, δηλαδή, μπορεί να προχωρήσει η ανταγωνιστικότητα και μάλιστα η Ελλάδα να γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο μία χώρα πρώτης γραμμής και ταυτόχρονα μπορεί να ασκηθεί κοινωνική πολιτική και αυτή η ανταγωνιστικότητα να έχει και κοινωνικό πρόσωπο.

Λέω πάρα πολύ συγκεκριμένα. Ο κυρίαρχος του παιχνιδιού σήμερα στην Ελλάδα, εκτός από το κράτος και την κυβέρνηση, είναι το πανίσχυρο, το μεγάλο κεφάλαιο. Αυτό αποφασίζει πού θα κάνει επενδύσεις, σε ποιους τομείς, με ποιους όρους, εάν θα κάνει εδώ επενδύσεις ή θα βγάλει τα κεφάλαια στο εξωτερικό.

Θα ήθελα να ξέρω, λοιπόν, με ποιους μηχανισμούς συγκεκριμένους η ελληνική κυβέρνηση θα ζητήσει από τις μεγάλες καπιταλιστικές επιχειρήσεις, από τους μονοπωλιακούς ομίλους, που είναι και ελληνικής και μη ελληνικής συμμετοχής, πώς θα εξασφαλίσει να διαθέσουν δαπάνες για τη βελτίωση της ζωής των εργαζομένων. Δε λέω για την αποκατάσταση των ζημιών που έχουν υποστεί, μα για τη βελτίωση της ζωής των εργαζομένων.

Για παράδειγμα: Ασφαλιστικές εισφορές. Θα αυξηθούν από την πλευρά της εργοδοσίας ή θα μειωθούν στο 50% που εκείνη ζητάει; Και αν η πανίσχυρη εργοδοσία, όπως λέει η κυβέρνηση, μέσα στην ελευθερία της αγοράς, δεν υποχρεωθεί να κάνει αλλιώς, τι θα κάνει η κυβέρνηση; Θα αναπληρώσει αυτά που η εργοδοσία δε θέλει να δώσει;

Θα θέλαμε πραγματικά να δούμε τους μηχανισμούς συγκέντρωσης των κοινωνικών πόρων ούτως ώστε η λεγόμενη ανταγωνιστικότητα να αποκτήσει κοινωνικό πρόσωπο. Πώς θα το κάνει;».

«Στη Σύνοδο Κορυφής της Λισαβόνας», συνέχισε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, «η Κομισιόν υπέβαλε ένα κείμενο εργασίας στους πρωθυπουργούς και ανέφερε ως πόρισμα ότι αποτελούν καρκινώματα για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας τα κεφάλαια που διατίθενται για τις κοινωνικές δαπάνες. Και τα ονόμαζε έτσι ακριβώς. Καρκινώματα. Βεβαίως το τελικό κείμενο της Λισαβόνας δε μετέφερε αυτόν τον όρο και πολύ περισσότερο αυτός ο όρος δεν επαναλήφθηκε στις διάφορες συνεντεύξεις Τύπου.

Η λογική και η φιλοσοφία ότι το "κόστος εργασίας" ανεβαίνει όταν διατίθενται ποσά για την κοινωνική ασφάλιση, αυτό σαν λογική και σαν νοοτροπία υπάρχει. Και θα θέλαμε να ακούσουμε τον πρωθυπουργό τι θα κάνει απέναντι σε αυτήν την πραγματικότητα, με ποιους μηχανισμούς. Ας κάνουμε μία παραχώρηση και ας πούμε ότι η κυβέρνηση θέλει να ασκήσει κοινωνική πολιτική. Να μας πει πώς θα την ασκήσει. Ο προϋπολογισμός όσον αφορά το σκέλος των κοινωνικών δαπανών θα γίνεται όλο και μικρότερος.

Ας πούμε πιο συγκεκριμένα για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, που δεν είναι απλώς ασφάλιση, είναι υγεία, συνταξιοδότηση, γενικότερα κοινωνική πολιτική.

Ο νέος υπουργός Εργασίας είπε βέβαια ότι το σύστημα δεν είναι σε κατάσταση άμεσης ανάγκης, ωστόσο δεν έχει βιωσιμότητα. Καταρχήν θα θέλαμε να ακούσουμε γιατί δεν έχει βιωσιμότητα ένα σύστημα το οποίο στηρίχτηκε στην τριμερή χρηματοδότηση, κράτος, εργαζόμενοι, εργοδότες.

Εμείς θεωρούμε ότι είναι ξεπερασμένο αυτό το σύστημα αλλά όχι ότι δεν είναι βιώσιμο. Είναι ξεπερασμένο με την έννοια ότι δεν ανταποκρίνεται στην υπερεκμετάλλευση που υφίστανται οι εργαζόμενοι, είναι αναντίστοιχο με τις ασφαλιστικές εισφορές που καταθέτουν οι εργαζόμενοι και είναι πίσω από τις σύγχρονες ανάγκες, διότι οι νέες ιδέες δεν εμφανίζονται μόνο στην ανταγωνιστικότητα αλλά και στην ανθρώπινη ζωή και τι αντικατοπτρίζει σήμερα ο όρος σύγχρονες ανθρώπινες ανάγκες.

Γιατί δεν είναι βιώσιμο; Γιατί χρεοκόπησε; Χρόνια ολόκληρα η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ έβαζε το ζήτημα από το 1982 για τη δέσμευση και την κατασπατάληση των αποθεματικών των Ταμείων.

Το 1982 δεσμεύτηκαν τα αποθεματικά των Ταμείων που μέχρι τότε ήταν στην Τράπεζα της Ελλάδας άτοκα στην αρχή και στη συνέχεια με ένα ελάχιστο επιτόκιο, κάπου 4%. Μόνο για το ΙΚΑ η δέσμευση αφορούσε 2 δισ. δρχ. Αν το ΙΚΑ όλα αυτά τα χρόνια τα είχε στην τράπεζα η περιουσία του ήδη θα ήταν πολύ περισσότερη. Ομως αυτά δεσμεύτηκαν και δεν αξιοποιήθηκαν όπως έλεγε η κυβέρνηση. Από το τέλος της δεκαετίας του '80 έχουμε ελλείμματα και στη συνέχεια η κυβέρνηση χρωστάει.

Χρωστάει όλη αυτήν την επιστροφή των αποθεματικών και μάλιστα με την υπεραξία που αυτά θα μπορούσαν να πάρουν.

Χρωστάει η κυβέρνηση το μερίδιό της από την τριμερή χρηματοδότηση, που την κατέβαλε για να μειώσει τις απώλειες που είχε με το νόμο της ΝΔ, που βεβαίως τον πολέμησε το ΠΑΣΟΚ αλλά στη συνέχεια τον άφησε.

Χρωστάει η κυβέρνηση ως εργοδότης στα Ταμεία, τις υποχρεώσεις που είχε για τις προβληματικές, και δε δίνει τίποτα από αυτά και λέει μετά ότι δεν είναι βιώσιμο το ασφαλιστικό σύστημα. Γιατί δεν επιστρέφετε τα λεφτά που χρωστάτε και μετά ελάτε να συζητήσουμε εάν το ασφαλιστικό είναι βιώσιμο. Οχι να βάζετε τα ασφαλιστικά ταμεία στο χρηματιστήριο.

Εμείς θεωρούμε ύποπτο το γεγονός ότι λέγεται πως θα γίνει εκσυγχρονισμός των ασφαλιστικών ταμείων και δεν αναφέρεται το γενικό πλαίσιο και η φιλοσοφία».

«Και τέλος», σημείωσε η Αλέκα Παπαρήγα, «ένα σχόλιο για την ομιλία του υπουργού Εξωτερικών, που είπε ότι η Ελλάδα με το τέλος του ψυχρού πολέμου βρήκε το φυσικό της χώρο. Βεβαίως, αφού δεν μπορούσε μέχρι το 1990 να κάνει ό,τι ήθελε στα Βαλκάνια, γιατί εκεί υπήρχε προστασία και των συνόρων και της αυτοτέλειας των κρατών.

Ζήσαμε την περίφημη συνάντηση της σερβικής αντιπολίτευσης, πολιτικοί παράγοντες, εκκλησιαστικοί παράγοντες. Βεβαίως προκαλεί και η προσφώνηση του κυρίου Ρόντου και η τοποθέτηση του Αρχιεπισκόπου, ο οποίος απέδειξε για μία ακόμα φορά ότι η φιλία η ελληνοσερβική γι' αυτόν δεν είναι υπεράνω πολιτικής, έχει συγκεκριμένο στόχο.

Εδώ όμως το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι ενθαρρύνθηκαν οι απόψεις για ανεξαρτητοποίηση του Κοσσόβου. Εδώ έγινε και κάτι πολύ σοβαρό. Συζητήθηκε καθαρά η διαδικασία ανατροπής της κυβέρνησης Μιλόσεβιτς. Εμείς δεν είμαστε ούτε απόλυτοι υπερασπιστές της κυβέρνησης, ούτε καμιάς κυβέρνησης δίπλα μας. Το θέμα όμως είναι άλλο. Οτι η ελληνική κυβέρνηση, για πρώτη φορά ανοιχτά, προσχώρησε σε μία τέτοια διαδικασία. Και ας μην πει ο υπουργός Εξωτερικών ή ο πρωθυπουργός ότι ήταν μία κοσμική συνάντηση στην ελεύθερη Ελλάδα όπου ο καθένας μπορεί να έρθει και να συζητήσει οπουδήποτε. Ξέρουμε πολύ καλά ότι αυτή η συνάντηση έγινε με προετοιμασία τριών μηνών και έχει σχέση με προετοιμασία και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του υπουργείου Εξωτερικών. Ηταν μεθοδευμένη και προετοιμασμένη συνάντηση με συγκεκριμένο στόχο.

Βεβαίως έγινε αυτή η ακατάλληλη προσφώνηση του στελέχους του υπουργείου Εξωτερικών και ο Γ. Παπανδρέου δεν μπόρεσε να πάρει ανοιχτά μέρος στη διαδικασία και φρόντισε να κάνει ορισμένες επίσημες μεν αλλά κάπως πιο προσεκτικές κινήσεις.

Το θέμα είναι πάρα πολύ σοβαρό και να μας εξηγήσει η ελληνική κυβέρνηση εάν, εκτός των άλλων υποχρεώσεων που έχει αναλάβει, είναι να παίξει το ρόλο του πολιορκητικού κριού στην ανατροπή της κυβέρνησης Μιλόσεβιτς.

Αν αυτά είναι τα νέα ήθη και οι νέες ιδέες της "νέας τάξης πραγμάτων", πρέπει να σας πούμε ότι εμείς τέτοιο ρόλο για την Ελλάδα δεν τον θέλουμε και νομίζω ότι αυτό δεν είναι μία στενή κομματική άποψη αλλά εκφράζει ευρύτερα τον ελληνικό λαό ή ένα μέρος του.

Οταν εμείς θέλουμε ισχυρή Ελλάδα τη θέλουμε να αντιστέκεται έστω, εν πάση περιπτώσει, και κάπου κάπου είτε στις ΗΠΑ, είτε στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ.

Εμείς θέλουμε καθολική αντίσταση, αλλά τουλάχιστον να δείξει την ισχύ της, να λέει και κανένα ΟΧΙ επιτέλους το 2000. Ούτε ένα ΟΧΙ, και αυτόν το ρόλο δεν παίζετε. Το ρόλο της χώρας που δε δέχεται να παίξει βρώμικο ρόλο στην ανατροπή της κυβέρνησης Μιλόσεβιτς, που είναι προανάκρουσμα για την πλήρη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας».

Τη συνέχιση των βασικών κατευθύνσεων της μέχρι τώρα ασκούμενης κυβερνητικής πολιτικής, με μεγαλύτερη, όμως, ένταση, επιβεβαίωσαν, με τις παρεμβάσεις τους στη Βουλή, στη συζήτηση επί των προγραμματικών δηλώσεων, οι υπουργοί της νέας κυβέρνησης.

Το επερχόμενο «κύμα» ιδιωτικοποιήσεων και ξεπουλήματος του δημόσιου τομέα προανήγγειλε, με την ομιλία του στη Βουλή, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γιάννος Παπαντωνίου, με «σημαία» την «ιστορική στιγμή», όπως τη χαρακτήρισε, της εισόδου της χώρας στην ΕΕ. Συγκεκριμένα, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας έκανε λόγο για «διαρθρωτικές αλλαγές», που αφορούν «την απελευθέρωση των αγορών, την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, τις εξαγορές και συγχωνεύσεις στον τομέα των τραπεζών και των τηλεπικοινωνιών, με παραδείγματα τη διαδικασία επιλογής στρατηγικού συνεταίρου από την Εμπορική Τράπεζα, την εισαγωγή της ΑΤΕ στο Χρηματιστήριο, την επιλογή στρατηγικού συνεταίρου στον ΟΤΕ, τη μετοχοποίηση της ΔΕΗ, του ΟΠΑΠ, των Οργανισμών Λιμένων Πειραιώς και Θεσσαλονίκης, τη μερική ιδιωτικοποίηση της "Ολυμπιακής" και των αμυντικών βιομηχανιών». Αναφερόμενος στις προβλέψεις του για τους δείκτες της οικονομίας, μίλησε για ρυθμούς ανάπτυξης, που θα προσεγγίσουν το 5%, σημειώνοντας ότι το ΑΕΠ μέσα στο 2000 θα αυξηθεί στο 3,8%, ενώ το χρέος του δημόσιου τομέα θα μειωθεί κατά 6% στα επόμενα έξι χρόνια, και το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης, ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα μειωθεί στο 2,1% το 2000 και στο 0,2% το 2001, ενώ για το 2002 προβλέπεται πλεόνασμα της τάξης του 0,2%.

«Εθνικό διάλογο για το εκλογικό σύστημα», εξήγγειλε χθες, στην ομιλία της στη Βουλή, η υπουργός Εσωτερικών Βάσω Παπανδρέου, χωρίς, όμως, να ορίσει χρονοδιάγραμμα ή να δώσει την παραμικρή διευκρίνιση. Οπως επισήμανε, πρόκειται για ένα «βήμα», στα πλαίσια της πραγματοποίησης «ενός διαρκούς ανοιχτού κοινωνικού διαλόγου με συμμετοχή σε αυτόν όλων των νομιμοποιούμενων φορέων της κοινωνίας», στο οποίο θα συμπεριλαμβάνεται και το θέμα της «νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας», με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, όπως αναφέρεται. Στην κατεύθυνση αυτή, σημείωσε, η κυβέρνηση θέσπισε το θεσμό του Εθνικού Συμβουλίου Στρατηγικής για τη Δημόσια Διοίκηση, που «έχει ως αποστολή την υλοποίηση του εθνικού διαλόγου» και «την υποβολή προτάσεων και την αποτίμηση της αποτελεσματικής λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης».

Επίσης, δήλωσε ότι θα καταθέσει τις επόμενες μέρες τροπολογία στη Βουλή «για τη μετατροπή των συμβάσεων ορισμένου χρόνου και έργου υπαλλήλων του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ», ενώ παράλληλα επιτέθηκε στη ΝΔ, χαρακτηρίζοντας «φληναφήματα» τις καταγγελίες της για νόθευση του εκλογικού αποτελέσματος μέσω παράνομων ελληνοποιήσεων.

Τις δυσοίωνες προβλέψεις για αντεργατικού χαρακτήρα αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας, ενίσχυσε, με την παρέμβασή του, ο νέος υπουργός Εργασίας Τάσος Γιαννίτσης. Επανέλαβε, ουσιαστικά, στην ομιλία του τη γριφώδη φράση του πρωθυπουργού, σχετικά με το ότι «θα προηγηθεί κοινωνικός διάλογος και δε θα θιγούν τα ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα», σημειώνοντας ότι «δεν είμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης», σε μια εμφανή προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Ο υπουργός Εργασίας επανέλαβε, επίσης, τις προεκλογικές κυβερνητικές δεσμεύσεις για κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό της εισφοράς κύριας ασφάλισης στο ΙΚΑ όσων αμείβονται με κατώτατο ημερομίσθιο, ενώ πρόσθεσε ότι η κατώτατη σύνταξη του ΙΚΑ θα είναι 150.000 δραχμές.

Εκ νέου απαντήσεις στο θέμα των Ολυμπιακών Αγώνων έδωσε, με την παρέμβασή του, ο υπουργός Πολιτισμού, Θεόδωρος Πάγκαλος, λέγοντας ότι η Ελλάδα είναι η μικρότερη χώρα που θα διοργανώσει τέτοιους αγώνες και προσθέτοντας ότι η πορεία των έργων θα ολοκληρωθεί χωρίς προβλήματα.

Τη συνέχιση των διαρθρωτικών μέτρων, που έχουν ληφθεί στην Ελληνική Αστυνομία, ως εγγύηση για την αποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας, παρουσίασε, στην παρέμβασή του, ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Ανέφερε, συγκεκριμένα, την ίδρυση του αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ, την αποκέντρωση της Αστυνομίας με την ίδρυση Αστυνομικών Διευθύνσεων στην περιφέρεια, την ίδρυση Ινστιτούτου Αντιεγκληματικής Πολιτικής, και την αναδιοργάνωση όλων των υπηρεσιών με ανακατανομή του προσωπικού.

Για την ανάγκη διαμόρφωσης «δέσμης κανόνων υγιούς ανταγωνισμού, στο πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ», έκανε λόγο ο υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Παπουτσής, προσθέτοντας, επίσης, ότι η πολιτική του υπουργείου θα κινηθεί στην κατεύθυνση της «ενθάρρυνσης της ελληνικής ακτοπλοΐας να προετοιμαστεί με εντατικούς ρυθμούς για να μπορέσει να αντιμετωπίσει με επιτυχία την πρόκληση της απελευθέρωσης των θαλάσσιων εσωτερικών μεταφορών».

«Πολιτικό που τόλμησε με γενναιότητα», χαρακτήρισε τον προκάτοχό του στο υπουργείο Παιδείας ο νέος υπουργός Πέτρος Ευθυμίου, σημειώνοντας ότι θα υπάρξουν παρεμβάσεις, όπου κριθεί αναγκαίο, στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.