Πολύμορφες εκδηλώσεις, με θέμα «80 χρόνια από τις ηρωικές απεργίες του Μάη και Ιούνη του 1936 στο Βόλο. Εμπνεόμαστε, διδασκόμαστε από τους μεγάλους αγώνες του εργατικού κινήματος», οργάνωσε η ΤΕ Βόλου του ΚΚΕ.

Το ξεκίνημα έγινε την Κυριακή 15/5, με τον ιστορικό περίπατο στα χνάρια της απεργιακής μάχης της 2 Ιούνη του 1936. Οι συμμετέχοντες, με ξεναγό τον Θανάση Βογιατζή, στέλεχος του ΚΚΕ, δημοσιογράφο - ερευνητή, πέρασαν από όλα τα σημεία που κινήθηκε η πορεία των χιλιάδων απεργών, η οποία κατέληξε στη μεγάλη σύγκρουση με τις δυνάμεις καταστολής.

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, από τις 17/5 έως τις 19/5, στο Εργατικό Κέντρο, λειτούργησε έκθεση φωτογραφίας και αρχειακού υλικού για τα γεγονότα εκείνης της περιόδου, την οποία επισκέφτηκε πλήθος εργαζομένων και νεολαίας.

Την Πέμπτη 19/5 πραγματοποιήθηκε στο Εργατικό Κέντρο εκδήλωση, στην οποία προβλήθηκε βίντεο της ΤΕ Βόλου που αναφέρεται στη γέννηση και ανάπτυξη του εργατικού κινήματος στην πόλη, τα γεγονότα του διμήνου Μάη και Ιούνη του 1936 και την καθοριστική συμβολή του ΚΚΕ.

Στην εκδήλωση μίλησε ο Βασίλης Μεταξάς, Γραμματέας της ΤΕ Βόλου του ΚΚΕ, ο οποίος επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι αυτού του είδους οι εκδηλώσεις είναι «για να θυμόμαστε πως τα όποια δικαιώματα και κατακτήσεις των λαϊκών οικογενειών είχαν πάντα την καθοριστική συμβολή του ΚΚΕ και ήταν αποτέλεσμα σκληρών ταξικών αγώνων. Αγώνων που στο τέλος τους μπορεί να μην οδηγούσαν πάντα σε υλοποίηση των αιτημάτων, όπως ο δίμηνος αγώνας του 1936, αλλά έβαζαν παρακαταθήκη, δυνάμωναν το εργατικό κίνημα, ατσάλωναν τις ταξικές δυνάμεις, προετοίμαζαν τους επόμενους νικηφόρους αγώνες».

Και τόνισε: «Η περίοδος που εξετάζουμε, της ανασυγκρότησης του κινήματος και των αγώνων μετά το πισωγύρισμα της μεγάλης κρίσης του 1929 και οι μέθοδοι και η οργάνωσή του με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη, τον Πειραιά, την Καβάλα, την Πάτρα και τον Βόλο, προσφέρουν πολύτιμα υλικά για το σήμερα. Για το πώς ήταν συγκροτημένα τα σωματεία οργανωτικά, τη συμμετοχή των γυναικών, τη λαϊκή αλληλεγγύη, τη δράση στις γειτονιές και τις συνοικίες, για το πώς οργανώνονταν μια απεργία σε δύσκολο χώρο, το πώς οργανώνονταν απεργία σε πολλούς κλάδους, για την καλλιέργεια της ταξικής ενότητας, για τη δράση στο στρατό και τα Σώματα Ασφαλείας. Αξίζει να μελετηθούν και το Κόμμα μας πρωτοστατεί με τις εκδόσεις του σε αυτή τη μελέτη.

(...) Η ιστορία αποδεικνύει ότι βασική προϋπόθεση για να μπορεί να αναπτυχθεί κίνημα τέτοιο που να επιβάλλει τη θέλησή του είναι να υπάρχει ένα ισχυρό ΚΚΕ. Δηλαδή ΚΚΕ ριζωμένο και οικοδομημένο στους τόπους δουλειάς πρώτα απ' όλα, με όλο και πιο πλατιούς και στέρεους δεσμούς με τις μάζες, πρώτα απ' όλα τις εργατικές και ιδιαίτερα τις παραγωγικές ηλικίες. Δεσμοί που θα διαμορφώνονται με τη βαθύτερη ιδεολογική πολιτική δουλειά στην εργατική τάξη ώστε οι εργαζόμενοι να εμπνέονται από τους μεγάλους σκοπούς του Κόμματός μας. Δεσμοί που διαμορφώνονται μέσα από την παραδειγματική στάση των κομμουνιστών μέσα στους χώρους δουλειάς που είναι πρώτοι στον αγώνα και στην οργάνωσή του.

Τα παραπάνω απαιτούν Κόμμα γερό ιδεολογικά και πολιτικά, που θα βγάζει συμπεράσματα από την Ιστορία του και την Ιστορία του εργατικού κινήματος, με στόχο να δυναμώνει την επαναστατική πάλη».

• Μπορείτε να δείτε το βίντεο που ετοίμασε η ΤΕ Βόλου, στο πόρταλ «902.gr», στη διεύθυνση www.902.gr/node/97487.

Ολες σχεδόν οι μέρες του Μάη του '36 στο Βόλο είναι μέρες σκληρού απεργιακού αγώνα. Η χρονιά ξεκινά με τις βουλευτικές εκλογές στις 26/1, που φέρνουν πάλι το ΚΚΕ πρώτο κόμμα μέσα στην πόλη του Βόλου. Στις 13/4 πεθαίνει ο πρωθυπουργός Δεμερτζής και ο βασιλιάς κάνει πρωθυπουργό τον Μεταξά, η κυβέρνηση του οποίου παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης απ' όλα τα αστικά κόμματα.

Στους χώρους δουλειάς επικρατούν συνθήκες μεσαίωνα. Από τα μέσα Απρίλη καταγράφεται έντονη κινητικότητα στους καπνεργάτες και μετά από συμφωνία των δύο βασικών σωματείων, της «Αναγέννησης» και της «Ομόνοιας», κατεβαίνουν σε απεργία στις 30/4, διεκδικώντας αυξήσεις στα μεροκάματα και καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Αμέσως μετά τους καπνεργάτες, στην απεργία μπαίνουν κι άλλοι κλάδοι. Στις 7/5 απεργούν φορτοεκφορτωτές, καραγωγείς, τυπογράφοι, στις 8/5 οι 200 εργάτες στου Τσαλαπάτα, ενώ την ίδια μέρα, τα Ανεξάρτητα Συνδικάτα όπου δρούσαν οι ταξικές δυνάμεις, κηρύσσουν 24ωρη απεργία αλληλεγγύης στον αγώνα των καπνεργατών, με την απόφαση να υπογράφει ο προϊστάμενος των συνδικάτων, Δ. Μπασδέκης, γνωστό στέλεχος του ΚΚΕ. Στις 9/5 σε τρίωρη στάση προχωρούν οι μεταλλεργάτες του Σταματόπουλου και του Μπένη, ενώ στις 13/5, μετά από απόφαση των ΔΣ των 13 σωματείων που ανήκουν στα Ανεξάρτητα Συνδικάτα, πραγματοποιείται πανεργατική απεργία αλληλεγγύης στους εργαζόμενους που βρίσκονται σε απεργιακό αγώνα, αλλά και για τα αιματηρά γεγονότα της Θεσσαλονίκης. Η πόλη του Βόλου νεκρώνει, αφού στην κινητοποίηση παίρνει μέρος και η Ενωση Επαγγελματικών Σωματείων. Το απόγευμα της ίδιας μέρας γίνεται ογκώδες συλλαλητήριο.

Αργά το βράδυ λύεται η απεργία των καπνεργατών, που κερδίζουν τις αυξήσεις που διεκδικούσαν, ύστερα από συμφωνία που υπέγραψε η Ομοσπονδία τους.

Στις 18/5 ξεσπά απεργία στο καροποιείο Μπάνη, στις 22/5 στο εργοστάσιο Ματσάγγου, στις 27/5 στον απεργιακό αγώνα μπαίνουν οι 1.000 εργαζόμενοι στην κλωστοϋφαντουργία Παπαγεωργίου και οι 500 του Μουρτζούκου.

Την Κυριακή 31/5 στο Νεκροταφείο του Βόλου πραγματοποιείται μνημόσυνο για τα θύματα των γεγονότων της Θεσσαλονίκης.

Την 1η Ιούνη κηρύσσουν απεργία οι 800 εργάτες Μετάλλου των εργοστασίων Γκλαβάνη, Σταματόπουλου, Αξελού, Κανάκη, Ροδίτη, Κασσιόπουλου, Μπαλντούμη, ύστερα από απόφαση του Σωματείου των Μηχανοσιδηρουργών, καθώς, επίσης, οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων και ταξί, οι εισπράκτορες των λεωφορείων και οι μηχανικοί αυτοκινήτων.

Από τα ξημερώματα της 2ας Ιούνη, λόγω των πληροφοριών που είχε για επικείμενη απεργία, η Ασφάλεια έχει παρατάξει δυνάμεις της σχεδόν σε όλα τα εργοστάσια..

Το πρωί, 3.000 απεργοί καπνεργάτες τραβούν για τα Ανεξάρτητα Συνδικάτα κι άλλοι 1.000 απεργοί υφαντουργοί, μηχανουργοί, καπνεργάτες κ.λπ. για το καπνεργοστάσιο του Ματσάγγου, να ενισχύσουν τις εργάτριες να κατέβουν στην απεργία.

Στην οδό Ερμού και στις παρόδους γύρω από το εργοστάσιο, οι απεργοί δέχονται δολοφονική επίθεση με επέλαση του ιππικού και πεζικού. Στη συμπλοκή τραυματίζονται πολλοί. Οι απεργοί συνεχίζουν και λιθοβολούν το εργοστάσιο. Δέχονται νέα επίθεση με πυροβολισμούς. Ανασυντάσσονται, διαδηλώνοντας στη διασταύρωση των οδών Δημητριάδος με Ιωλκού, όπου τους γίνεται νέα δολοφονική επίθεση. Τραυματίζεται βαριά ο υπάλληλος Μαραγκόπουλος, 20 ετών, κι ένας καπνεργάτης. Επεισόδια γίνονται και στην παραλία, όπου απεργοί αφοπλίζουν χωροφύλακες. Η πόλη αρχίζει να νεκρώνει. Τα μαγαζιά κλείνουν. Η συγκοινωνία έχει διακοπεί. Στους δρόμους υπάρχουν μόνο οι απεργοί και οι χωροφύλακες, οι οποίοι αποφεύγουν να κινηθούν στους κεντρικούς δρόμους.

Μετά τις 11.00, οι απεργοί συγκλίνουν προς τη στοά Γκέσκου (μεταξύ Αντωνοπούλου και Κ. Καρτάλη), όπου είναι τα γραφεία των Ανεξάρτητων Συνδικάτων, και εκεί ήδη βρίσκονται εκατοντάδες εργαζόμενοι. Στους συγκεντρωμένους μιλούν οι Τσίγκας από τα Ανεξάρτητα Συνδικάτα, Σέγκλιας από το Καπνεργατικό Σωματείο «Αναγέννηση», Πέρπερας από την Οργάνωση του ΚΚΕ στο Βόλο και άλλοι ομιλητές κι εγκρίνεται ψήφισμα.

Αποφασίζεται όλοι μαζί να πάνε στο Τηλεγραφείο, για να στείλουν τηλεγράφημα στην κυβέρνηση και να της ανακοινώσουν τα αιτήματά τους. Η πορεία ξεκινά από την Κ. Καρτάλη με κατεύθυνση το Τηλεγραφείο, στη διασταύρωση των οδών Δημητριάδος με Μαυροκορδάτου. Οταν φτάνει στη διασταύρωση με την Σπ. Σπυρίδη, οι διαδηλωτές εφοδιάζονται με πέτρες, τούβλα και δοκάρια, τα οποία ξηλώνουν από τη μάντρα Τσουκάτου. Στη διασταύρωση Δημητριάδος με Κουμουνδούρου βρίσκεται το κτίριο του Λιμεναρχείου και στο δρόμο μπροστά υπάρχει μικρή φρουρά χωροφυλάκων και στρατιωτών που το φρουρεί και διαθέτει, εκτός των άλλων, και ένα οπλοπολυβόλο, το οποίο είναι στημένο με την κάννη του προς τους διαδηλωτές...

Η πορεία, της οποίας προηγούνται δύο γυναίκες, η Κατερίνα Κουκά και η Ευδοκία Τερεζή, που κρατούν τα πένθιμα λάβαρα, πλησιάζει. Οταν η κεφαλή της φτάνει μπροστά στο φαρμακείο Πολυζώη, ο διοικητής της φρουράς Τριανταφύλλου διατάζει τους άνδρες του να πυροβολήσουν.

Νεκρός πέφτει ο 30χρονος ραπτεργάτης Ν. Μπουμπαγιατζής από τη Νέα Ιωνία και τραυματίζονται έξι. Η σορός του ραπτεργάτη μεταφέρεται στα γραφεία των Ανεξάρτητων Συνδικάτων, τοποθετείται σε φέρετρο στολισμένο με λουλούδια και δημιουργείται τιμητική φρουρά εργατών δίπλα του. Στη συνέχεια, περνάει στα χέρια της Χωροφυλακής, που τον κηδεύει παρουσία μόνο ενός παπά και των αστυνομικών οργάνων. Οι δυο αδελφές του πηγαίνουν στο νεκροταφείο να τον δουν, αλλά δεν τους επιτρέπεται η είσοδος από τα φρουρούντα αστυνομικά όργανα...

Στο μεταξύ, η πόλη είχε καταληφθεί από την αστυνομία και το στρατό και η Ασφάλεια προχωρά σε συλλήψεις. Το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Βόλου εξετάζει 92 υποθέσεις και παραπέμπει 16 για κακούργημα και 41 σε βαθμό πλημμελήματος. Οι ποινές είναι βαριές. Από 18 χρόνια σε φυγόδικους που δεν πιάστηκαν και βρίσκονταν στην παρανομία, μέχρι και 9 χρόνια στους βασικούς κατηγορούμενους και από 9 μήνες μέχρι 2,5 χρόνια στους υπόλοιπους που κρίθηκαν ένοχοι.