Ερήμωση, ερήμωση και ξανά ερήμωση. Καμία άλλη λέξη δεν περιγράφει την πραγματικότητα, που και μόνο το πέρασμα από τα χωριά αποκαλύπτει. "Πέραν του λεκανοπεδίου, έρημος χώρα και στο Μέτσοβο και στην Κόνιτσα", ήταν μια από τις χαρακτηριστικές φράσεις που ακούσαμε στα Γιάννενα, στην αρχή αυτού του οδοιπορικού. Η πραγματικότητα, ακόμα πιο σκληρή. Σαν το τοπίο που κάνει μεν τους Ηπειρώτες να είναι "αγύριστα κεφάλια", που το παλεύουν, δηλαδή, το πράγμα μέχρι τέλους και που ίσως σ' αυτήν την επιμονή τους να βρίσκεται και η ελπίδα: Πως όσα κι αν μηχανεύονται τα κυβερνητικά επιτελεία, για να βάλουν στο χέρι αυτή την πλούσια - μα κατακερματισμένη σε μικρούς κλήρους - γη, για να την κάνουν αξιοποιήσιμη από μια χούφτα ιδιώτες που προσβλέπουν στις πλουτοπαραγωγικές πηγές αυτού του τόπου, άλλα τόσα θα κάνουν οι Ηπειρώτες για να ανατρέψουν αυτά τα σχέδια.

Ο μηχανισμός εξαγοράς συνειδήσεων, μέσα από ένα τεράστιο πλέγμα ρουσφετολογικού τύπου πολυποίκιλων παρεμβάσεων, που έχουν στήσει κύρια ο σημερινός υπουργός Εσωτερικών Αλέκος Παπαδόπουλος και ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Β. Αργύρης, ενώ κατορθώνει σε μεγάλο βαθμό να εγκλωβίζει πολλούς, δεν έχει μέλλον, καθώς οι γενικής εφαρμογής ρυθμίσεις της τρέχουσας πολιτικής στενεύουν όλο και περισσότερο τα περιθώρια.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως ακόμα και αυτή η τριήμερη περιοδεία, που κάνει αυτές τις μέρες στην περιοχή ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, έχει στηριχτεί μόνο σε δύο - τρία - συγκοινωνιακά κατά κύριο λόγο - έργα και μάλιστα τέτοια που δεν είναι καν άμεσης προτεραιότητας, σε σχέση με τις ανάγκες του λαού της περιοχής.

Ανάγκες που έχουν να κάνουν με την ίδια την παραγωγική βάση η οποία είχε αναπτυχθεί επί αιώνες εκεί, ήταν δημιούργημα του ίδιου του ηπειρώτικου περιβάλλοντος και η οποία σήμερα καταστρέφεται άρδην με τις ίδιες εντολές της Ευρωπαϊκής Ενωσης που επιβάλλουν: Καταστροφή της κτηνοτροφίας, καταστροφή της γεωργίας, καταστροφή των συναφών βιομηχανιών και βιοτεχνιών, δημιουργία δρόμων για να περνούν τα εμπορεύματα των ισχυρών της ΕΕ και παρεμπιπτόντως να διευκολύνεται προοπτικά η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της περιοχής από τους ίδιους. Εντολές που τελικά οδηγούν στην καταστροφή το ίδιο το ανθρώπινο παραγωγικό δυναμικό της επαρχίας, στη μετατροπή του σε άνεργη μάζα, συγκεντρωμένη στα αστικά κέντρα.

Η συνακόλουθη ερήμωση αρχικά των ορεινών χωριών που αρχίζει να γίνεται ορατή ήδη ακόμα και σε χωριά του κάμπου των Ιωαννίνων, καταγράφεται με ψυχρά νούμερα στα δελτία της Στατιστικής Υπηρεσίας, νούμερα που εκτός από το ειδικό ενδιαφέρον που έχουν για τους τεχνοκράτες και του σημερινού εκσυγχρονισμού του καπιταλισμού, είναι αποκαλυπτικά και για τις καταστροφικές επιπτώσεις των πολιτικών που με συνέπεια εφάρμοσαν όλες οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις.

Οι πρωτεύουσες των νομών με περίπου 70.000 κατοίκους στην απογραφή του '61, έφτασαν το '91 κοντά στις 100.000, με τα Γιάννενα να αυξάνουν τον πληθυσμό τους ακόμα και σε βάρος των άλλων τριών μεγάλων πόλεων. Το νούμερο αυτό σήμερα τείνει να μειωθεί όχι από την επιστροφή στα χωριά, αλλά από ένα νέο κύμα μετανάστευσης σε χώρες του εξωτερικού. Ο αγροτικός πληθυσμός από τις 258.000 του 1961, έπεσε στις 201.000 το '91 και η πτώση συνεχίζεται. Οι άνεργοι και ο αστικός πληθυσμός είναι οι μόνοι που αυξάνονται. Τα καλλιεργημένα στρέμματα από τα 1.305.148 το '86, είχαν ήδη πέσει στα 1.269.818 το '93, σαν αποτέλεσμα των αντιαγροτικών πολιτικών.

Τελικά, η κατάταξη της Ηπείρου ως η φτωχότερη επαρχία της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν είναι χωρίς αιτία. Αιτία για την οποία διαμορφώνεται ήδη μία κάποια συνείδηση για την ανατροπή της.

Θ. Λ.

Ερήμωση, ερήμωση και ξανά ερήμωση. Καμία άλλη λέξη δεν περιγράφει την πραγματικότητα, που και μόνο το πέρασμα από τα χωριά αποκαλύπτει. "Πέραν του λεκανοπεδίου, έρημος χώρα και στο Μέτσοβο και στην Κόνιτσα", ήταν μια από τις χαρακτηριστικές φράσεις που ακούσαμε στα Γιάννενα, στην αρχή αυτού του οδοιπορικού. Η πραγματικότητα, ακόμα πιο σκληρή. Σαν το τοπίο που κάνει μεν τους Ηπειρώτες να είναι "αγύριστα κεφάλια", που το παλεύουν, δηλαδή, το πράγμα μέχρι τέλους και που ίσως σ' αυτήν την επιμονή τους να βρίσκεται και η ελπίδα: Πως όσα κι αν μηχανεύονται τα κυβερνητικά επιτελεία, για να βάλουν στο χέρι αυτή την πλούσια - μα κατακερματισμένη σε μικρούς κλήρους - γη, για να την κάνουν αξιοποιήσιμη από μια χούφτα ιδιώτες που προσβλέπουν στις πλουτοπαραγωγικές πηγές αυτού του τόπου, άλλα τόσα θα κάνουν οι Ηπειρώτες για να ανατρέψουν αυτά τα σχέδια.

Ο μηχανισμός εξαγοράς συνειδήσεων, μέσα από ένα τεράστιο πλέγμα ρουσφετολογικού τύπου πολυποίκιλων παρεμβάσεων, που έχουν στήσει κύρια ο σημερινός υπουργός Εσωτερικών Αλέκος Παπαδόπουλος και ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Β. Αργύρης, ενώ κατορθώνει σε μεγάλο βαθμό να εγκλωβίζει πολλούς, δεν έχει μέλλον, καθώς οι γενικής εφαρμογής ρυθμίσεις της τρέχουσας πολιτικής στενεύουν όλο και περισσότερο τα περιθώρια.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως ακόμα και αυτή η τριήμερη περιοδεία, που κάνει αυτές τις μέρες στην περιοχή ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, έχει στηριχτεί μόνο σε δύο - τρία - συγκοινωνιακά κατά κύριο λόγο - έργα και μάλιστα τέτοια που δεν είναι καν άμεσης προτεραιότητας, σε σχέση με τις ανάγκες του λαού της περιοχής.

Ανάγκες που έχουν να κάνουν με την ίδια την παραγωγική βάση η οποία είχε αναπτυχθεί επί αιώνες εκεί, ήταν δημιούργημα του ίδιου του ηπειρώτικου περιβάλλοντος και η οποία σήμερα καταστρέφεται άρδην με τις ίδιες εντολές της Ευρωπαϊκής Ενωσης που επιβάλλουν: Καταστροφή της κτηνοτροφίας, καταστροφή της γεωργίας, καταστροφή των συναφών βιομηχανιών και βιοτεχνιών, δημιουργία δρόμων για να περνούν τα εμπορεύματα των ισχυρών της ΕΕ και παρεμπιπτόντως να διευκολύνεται προοπτικά η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της περιοχής από τους ίδιους. Εντολές που τελικά οδηγούν στην καταστροφή το ίδιο το ανθρώπινο παραγωγικό δυναμικό της επαρχίας, στη μετατροπή του σε άνεργη μάζα, συγκεντρωμένη στα αστικά κέντρα.

Η συνακόλουθη ερήμωση αρχικά των ορεινών χωριών που αρχίζει να γίνεται ορατή ήδη ακόμα και σε χωριά του κάμπου των Ιωαννίνων, καταγράφεται με ψυχρά νούμερα στα δελτία της Στατιστικής Υπηρεσίας, νούμερα που εκτός από το ειδικό ενδιαφέρον που έχουν για τους τεχνοκράτες και του σημερινού εκσυγχρονισμού του καπιταλισμού, είναι αποκαλυπτικά και για τις καταστροφικές επιπτώσεις των πολιτικών που με συνέπεια εφάρμοσαν όλες οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις.

Οι πρωτεύουσες των νομών με περίπου 70.000 κατοίκους στην απογραφή του '61, έφτασαν το '91 κοντά στις 100.000, με τα Γιάννενα να αυξάνουν τον πληθυσμό τους ακόμα και σε βάρος των άλλων τριών μεγάλων πόλεων. Το νούμερο αυτό σήμερα τείνει να μειωθεί όχι από την επιστροφή στα χωριά, αλλά από ένα νέο κύμα μετανάστευσης σε χώρες του εξωτερικού. Ο αγροτικός πληθυσμός από τις 258.000 του 1961, έπεσε στις 201.000 το '91 και η πτώση συνεχίζεται. Οι άνεργοι και ο αστικός πληθυσμός είναι οι μόνοι που αυξάνονται. Τα καλλιεργημένα στρέμματα από τα 1.305.148 το '86, είχαν ήδη πέσει στα 1.269.818 το '93, σαν αποτέλεσμα των αντιαγροτικών πολιτικών.

Τελικά, η κατάταξη της Ηπείρου ως η φτωχότερη επαρχία της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν είναι χωρίς αιτία. Αιτία για την οποία διαμορφώνεται ήδη μία κάποια συνείδηση για την ανατροπή της.

Θ. Λ.

Στη Βουνοπλαγιά,ένα μικρό χωριό έξω απ' τα Γιάννενα, φτάσαμε βράδυ την ώρα που γινόταν η παράδοση γάλατος. Αυτονόητα, στο κέντρο της κουβέντας, η ακόμα πιο χαμηλή τιμή για το γάλα, που καθόρισαν για φέτος οι εταιρίες. Ενταση. Για το κόστος παραγωγής που δεν καλύπτεται από την τιμή του γάλατος. Για τα υψηλά επιτόκια στα δάνεια. Για τη "Δωδώνη" το συνεταιριστικό εργοστάσιο που αντιμετωπίζει τους παραγωγούς σαν μία οποιαδήποτε ιδιωτική εταιρία. "Είμαστε από τις έξι το πρωί στο πόδι. Βράδιασε κι ακόμα σπίτι δεν πήγαμε. Στέλνουν, λέει, ελληνικό στρατό στην Αλβανία για να σιάξουν το κράτος τους κι αυτοί. Τι δουλιά έχουμε εκεί... Δε βλέπουμε τα δικά μας χάλια;". Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ο Πέτρος Φάκας τα είπε όλα. Δίπλα ο Μιχάλης Αδαμαντίδης μίλαγε για τα καπνά και τις ποσοστώσεις. "Δεν μπορώ να ζήσω οικογένεια με 1.200 τόνους. Δουλεύουμε όλοι στα χωράφια". Ο πρόεδρος της κοινότητας, Βασίλης Νάκας,αναλαμβάνει να μιλήσει για όλους και για όλα. Το χωριό έχει τις προϋποθέσεις για να ζήσει τον κόσμο του. Δεκάξι χιλιάδες στρέμματα γης και 3.000 πρόβατα. "Κρατάμε ακόμα", θα πει. Ομως ταυτόχρονα η εικόνα που περιγράφει για τα οικονομικά της κοινότητας δεν είναι καλή. Ολα κι όλα 8 εκατομμύρια η κρατική επιχορήγηση κι άλλα 6,5 από τη νομαρχία. Τα χρέη φέτος έφτασαν στα 17 εκατομμύρια για να γίνουν ορισμένα απαραίτητα έργα. "Πώς να βάλω φόρους; Απ' τη μύγα, σπλήνα βγαίνει; Δεν έχει". Η πλατεία του χωριού είναι πάνω στην Εθνική οδό κι όμως είναι στο σκοτάδι. "Να βάλετε μόνοι σας φώτα, μας λέει η κυβέρνηση. Πού αλλού γίνεται αυτό;". Και σαν να μην έφτανε αυτό, τώρα θα περάσει από το κέντρο του χωριού και η παράκαμψη των Ιωαννίνων. Θα βρεθούν, ξαφνικά, ο παιδικός σταθμός, το σχολείο, το νηπιαγωγείο, το κοινοτικό κατάστημα, όλα μέσα στη λεωφόρο. Τα νέα παιδιά εγκαταλείπουν την κτηνοτροφία. "Ευτυχώς έχουμε οικόπεδα να πουλήσουμε" λέει ο κοινοτάρχης. Κι όταν του εντοπίζουμε ότι αυτό δεν έχει προοπτική, κουνάει το κεφάλι και συμφωνεί: "χωρίς παραγωγικές δομές δεν κρατιέται ο κόσμος". "Το Δελβινάκι - συνεχίζει και δείχνει κατά κει που θα πάει σήμερα και ο Σημίτης - θα συνενωθεί με άλλες κοινότητες. Και λοιπόν; Επρεπε να 'χει 10 εργοστάσια για να κρατήσει το κόσμο. Αλλιώς θα πεθάνει. Με μεγάλους κεντρικούς δρόμους μόνο δεν κρατιέται ο κόσμος. Πώς θα λειτουργήσουν οι συνενώσεις χωρίς καν διακοινοτικούς δρόμους;".

Αργά το βράδυ, σ' ένα άλλο χωριό, στον Πρωτόπαπα,νέοι άνθρωποι συναγμένοι γύρω από τον γέροντα της παρέας μιλάνε πάλι για την τιμή στο γάλα: "Το νερό απ' την πηγή το πληρώνουμε 150 δρχ. Και το γάλα μας το παίρνουνε 200. Βγάλε άκρη". "Μας λένε "μπήκαμε στο Μάαστριχτ" - δεν κατακρίνω το ΠΑΣΟΚ - αλλά γιατί μπήκαμε; Λένε ότι ο Παπαδόπουλος είναι καλός οικονομολόγος. Για ποιον, όμως, είναι καλός; Επειδή χάιδεψε ορισμένους στην περιοχή, από κει θα τον κρίνουμε; Πόσο θα βαστάξει ο λαός;". Ο νεότερος της παρέας είναι παραστατικός: "Γιατί να κάνω μετάνοιες στον πισινό της προβατίνας δυο φορές τη μέρα, 365 μέρες το χρόνο και να μην πάω στο μεροκάματο;". Απ' την κουβέντα βγαίνει ότι 17 οικογένειες στον κάμπο είναι ακόμα χωρίς νερό. Κι από κοντά το σκάνδαλο... Εγινε έργο για να πάρει νερό το "κοτοστάσιο" του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Β. Αργύρη, κι όταν το νερό έφτασε εκεί, δεν πήγε παραπέρα. Ρωτάμε τι θα λέγανε στον πρωθυπουργό αν ξέκοβε το δρόμο του κι έφτανε στο χωριό τους. Απαντά ο Αλέκος Τσίτος: "Καλοσορίσονταν. Μας τάξατε, δεν κάνατε τίποτα. Τώρα κάνετε συγκέντρωση, όχι αποκέντρωση. Ο κόσμος στην επαρχία είναι για σας χωρίς σημασία. Πάει στην πόλη. Πού θα πάει αυτή η κατάσταση;". Η κουβέντα απλώνεται: "Οσοι είναι οργανωμένοι, θα φωνάξουν, κάτι θα πάρουν. Εμείς ανοργάνωτοι τίποτα". Ο γέροντας θυμίζει πως έσφαξε τις γελάδες όταν του βάλανε πρόστιμο 5 εκατομμύρια γιατί έβγαλε παραπάνω γάλα απ' όσο επέτρεπε η ποσόστωση. "Ημουνα πασοκτζής" μονολογεί κι αφηγείται πώς ξεγελάστηκε. "Ολα είναι ψέματα!", λέει με οργή. "Θα πάθουν όλοι μεγάλο αφανισμό" η τελευταία κουβέντα του.

Στη Βουνοπλαγιά,ένα μικρό χωριό έξω απ' τα Γιάννενα, φτάσαμε βράδυ την ώρα που γινόταν η παράδοση γάλατος. Αυτονόητα, στο κέντρο της κουβέντας, η ακόμα πιο χαμηλή τιμή για το γάλα, που καθόρισαν για φέτος οι εταιρίες. Ενταση. Για το κόστος παραγωγής που δεν καλύπτεται από την τιμή του γάλατος. Για τα υψηλά επιτόκια στα δάνεια. Για τη "Δωδώνη" το συνεταιριστικό εργοστάσιο που αντιμετωπίζει τους παραγωγούς σαν μία οποιαδήποτε ιδιωτική εταιρία. "Είμαστε από τις έξι το πρωί στο πόδι. Βράδιασε κι ακόμα σπίτι δεν πήγαμε. Στέλνουν, λέει, ελληνικό στρατό στην Αλβανία για να σιάξουν το κράτος τους κι αυτοί. Τι δουλιά έχουμε εκεί... Δε βλέπουμε τα δικά μας χάλια;". Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ο Πέτρος Φάκας τα είπε όλα. Δίπλα ο Μιχάλης Αδαμαντίδης μίλαγε για τα καπνά και τις ποσοστώσεις. "Δεν μπορώ να ζήσω οικογένεια με 1.200 τόνους. Δουλεύουμε όλοι στα χωράφια". Ο πρόεδρος της κοινότητας, Βασίλης Νάκας,αναλαμβάνει να μιλήσει για όλους και για όλα. Το χωριό έχει τις προϋποθέσεις για να ζήσει τον κόσμο του. Δεκάξι χιλιάδες στρέμματα γης και 3.000 πρόβατα. "Κρατάμε ακόμα", θα πει. Ομως ταυτόχρονα η εικόνα που περιγράφει για τα οικονομικά της κοινότητας δεν είναι καλή. Ολα κι όλα 8 εκατομμύρια η κρατική επιχορήγηση κι άλλα 6,5 από τη νομαρχία. Τα χρέη φέτος έφτασαν στα 17 εκατομμύρια για να γίνουν ορισμένα απαραίτητα έργα. "Πώς να βάλω φόρους; Απ' τη μύγα, σπλήνα βγαίνει; Δεν έχει". Η πλατεία του χωριού είναι πάνω στην Εθνική οδό κι όμως είναι στο σκοτάδι. "Να βάλετε μόνοι σας φώτα, μας λέει η κυβέρνηση. Πού αλλού γίνεται αυτό;". Και σαν να μην έφτανε αυτό, τώρα θα περάσει από το κέντρο του χωριού και η παράκαμψη των Ιωαννίνων. Θα βρεθούν, ξαφνικά, ο παιδικός σταθμός, το σχολείο, το νηπιαγωγείο, το κοινοτικό κατάστημα, όλα μέσα στη λεωφόρο. Τα νέα παιδιά εγκαταλείπουν την κτηνοτροφία. "Ευτυχώς έχουμε οικόπεδα να πουλήσουμε" λέει ο κοινοτάρχης. Κι όταν του εντοπίζουμε ότι αυτό δεν έχει προοπτική, κουνάει το κεφάλι και συμφωνεί: "χωρίς παραγωγικές δομές δεν κρατιέται ο κόσμος". "Το Δελβινάκι - συνεχίζει και δείχνει κατά κει που θα πάει σήμερα και ο Σημίτης - θα συνενωθεί με άλλες κοινότητες. Και λοιπόν; Επρεπε να 'χει 10 εργοστάσια για να κρατήσει το κόσμο. Αλλιώς θα πεθάνει. Με μεγάλους κεντρικούς δρόμους μόνο δεν κρατιέται ο κόσμος. Πώς θα λειτουργήσουν οι συνενώσεις χωρίς καν διακοινοτικούς δρόμους;".

Αργά το βράδυ, σ' ένα άλλο χωριό, στον Πρωτόπαπα,νέοι άνθρωποι συναγμένοι γύρω από τον γέροντα της παρέας μιλάνε πάλι για την τιμή στο γάλα: "Το νερό απ' την πηγή το πληρώνουμε 150 δρχ. Και το γάλα μας το παίρνουνε 200. Βγάλε άκρη". "Μας λένε "μπήκαμε στο Μάαστριχτ" - δεν κατακρίνω το ΠΑΣΟΚ - αλλά γιατί μπήκαμε; Λένε ότι ο Παπαδόπουλος είναι καλός οικονομολόγος. Για ποιον, όμως, είναι καλός; Επειδή χάιδεψε ορισμένους στην περιοχή, από κει θα τον κρίνουμε; Πόσο θα βαστάξει ο λαός;". Ο νεότερος της παρέας είναι παραστατικός: "Γιατί να κάνω μετάνοιες στον πισινό της προβατίνας δυο φορές τη μέρα, 365 μέρες το χρόνο και να μην πάω στο μεροκάματο;". Απ' την κουβέντα βγαίνει ότι 17 οικογένειες στον κάμπο είναι ακόμα χωρίς νερό. Κι από κοντά το σκάνδαλο... Εγινε έργο για να πάρει νερό το "κοτοστάσιο" του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Β. Αργύρη, κι όταν το νερό έφτασε εκεί, δεν πήγε παραπέρα. Ρωτάμε τι θα λέγανε στον πρωθυπουργό αν ξέκοβε το δρόμο του κι έφτανε στο χωριό τους. Απαντά ο Αλέκος Τσίτος: "Καλοσορίσονταν. Μας τάξατε, δεν κάνατε τίποτα. Τώρα κάνετε συγκέντρωση, όχι αποκέντρωση. Ο κόσμος στην επαρχία είναι για σας χωρίς σημασία. Πάει στην πόλη. Πού θα πάει αυτή η κατάσταση;". Η κουβέντα απλώνεται: "Οσοι είναι οργανωμένοι, θα φωνάξουν, κάτι θα πάρουν. Εμείς ανοργάνωτοι τίποτα". Ο γέροντας θυμίζει πως έσφαξε τις γελάδες όταν του βάλανε πρόστιμο 5 εκατομμύρια γιατί έβγαλε παραπάνω γάλα απ' όσο επέτρεπε η ποσόστωση. "Ημουνα πασοκτζής" μονολογεί κι αφηγείται πώς ξεγελάστηκε. "Ολα είναι ψέματα!", λέει με οργή. "Θα πάθουν όλοι μεγάλο αφανισμό" η τελευταία κουβέντα του.

Από τις 31 κοινότητες της Επαρχίας Πωγωνίου οι 25 τάχθηκαν κατά των αναγκαστικών συνενώσεων με αποφάσεις των Κοινοτικών Συμβουλίων. Προχτές το βράδυ, 107 κοινοτάρχες του Νομού Ιωαννίνων συγκρότησαν Επιτροπή Αγώνα για το ίδιο θέμα. Μιλήσαμε με τρεις από τους προέδρους που πήραν τη σχετική πρωτοβουλία.

Ο Περικλής Μέγας,πρόεδρος Μονολιθίου,αναφέρει πως η σχετική απόφαση πάρθηκε ομόφωνα. "Ας κληρώσουν, λέει, χαρακτηριστικά, όποιο χωριό θέλουν κι ας κάνουν δημοψήφισμα. Και να τ' αφήσουν αυτά που λένε ότι αντιδρούμε για τις συντάξεις των προέδρων. Είναι πολλοί αυτοί που δεν παίρνουν σύνταξη. Είναι παγίδα το "αποφασίστε υποχρεωτικά με ποιον θα συνενωθείτε"".

Ο Νίκος Σιαραβάς,πρόεδρος Σερβιανών συμπληρώνει: "Λένε ανάπτυξη, όμως χωρίς χρήμα δε γίνεται. Τα προγράμματα, που λένε ότι πρέπει να διαχειριστούν από δήμους, μπορούμε να τα διαχειριστούμε και μόνοι μας, δε χρειάζεται συνένωση. Το θέμα είναι ποια προγράμματα. Λέμε ότι πρέπει να ενισχυθεί ο πρωτογενής τομέας για να κρατηθεί ο κόσμος στα χωριά. Μας λένε να μαζέψουμε λεφτά με ΤΑΠ και φόρους, αν θέλουμε ανάπτυξη. Αυτό, βέβαια, δεν μπορούν να το επιβάλουν με προέδρους κοινοτήτων που έχουν άμεση σχέση με τον κόσμο, κι έτσι πάνε να φτιάξουν με το ζόρι απρόσωπους δήμους".

"Τα χωριά σήμερα είναι αυτό που λέμε "κοψίδι κοψίδι". Ο δήμος θα είναι το σφαχτό. Αρα μπορούν να κερδίσουν οι ιδιώτες. Εμείς, τι να φορολογήσουμε, το παρκάρισμα των γαϊδουριών, ή το νεκροταφείο; Εγώ μόνο από εκεί μπορώ να πάρω", συνεχίζει ο Περικλής. "Επειτα, λέει, τα χωριά έχουν ιστορία. Δεν τα φτιάξανε επειδή τους κάπνισε στα βουνά. Στα Τζουμέρκα, ένα χωριό το λένε Ελληνικό, δηλαδή, δεν πατήθηκε. Πώς θα το καταργήσουμε; Τώρα η γραμματέας μαζί με τ' άλλα παίρνει και πίεση από τα γερόντια. Αύριο; Οταν έχει Κοινοτικό Συμβούλιο μαζεύεται όλο το χωριό, δουλεύει το καφενείο. Αύριο;". "Ο ετεροδημότης συντηρεί τη ρίζα του, άρα δύο εργάτες δουλεύουν για να φτιάξουν το σπίτι του. Οταν καταργηθεί η κοινότητα, γιατί να ξανάρθει;" ρωτά ο Νίκος. "Να δεις που θα αναγκαστούν στο τέλος να δώσουν κίνητρα για να γυρίσει ο κόσμος στα χωριά", απαντά ο Περικλής.

"Ας το καταλάβουν, λέει ο Θόδωρας Καντζάς,πρόεδρος της Αμπελιάς.Δε δεχόμαστε το "αποφασίζομεν και διατάσσομεν"! Από το '84 το ΠΑΣΟΚ κάνει συνενώσεις με διάφορα ονόματα. Στα Συμβούλια Περιοχής αρπαχτήκαμε πάλι. Μετά από δύο χρόνια, ακόμα χωρίς υποδομές. Φεύγουν τώρα και οι τελευταίες αμφιβολίες. Για παράδειγμα: Παλιά ο Δήμος Ιωαννίνων πέταγε τα σκουπίδια του στην Αμπελιά. Μας είχαν για β κατηγορία. Μάχες τότε. Σήμερα, το ίδιο θα γίνεται. Ο δήμος θα στείλει εδώ τη βρωμιά αφού τα δικά του οικόπεδα τα έχει πουλήσει. Παράλληλα, το κράτος ξεφορτώνεται τις υπηρεσίες. Θα βάζουμε φυλακή εμείς τους κατοίκους. Είμαι 12 χρόνια πρόεδρος. Παλεύουμε 10 χρόνια για ένα τσιφλίκι. Τώρα στη δίκη δεν πήγε κανένας μάρτυρας γιατί δεν ξέρουν για ποιανού δήμου τα συμφέροντα θα το κάνουν. Να πάρουν μόνοι τους στην κυβέρνηση τις αποφάσεις. Δε θα μας βάλουν να τσακωθούμε με τους κατοίκους. Ποια φορολογία να αντέξει αυτός ο κόσμος; Και τα καπνά ακόμα τα καταργήσαμε".

"Θα κάνουμε προσφυγή στο ΣτΕ, δε θα μείνουμε έτσι", συνεχίζει ο Θόδωρας. "Χρειάζονται άλλα μέτρα για να μείνει ο κόσμος, λέει. Για παράδειγμα: Πώς θα μοιράζονται τα χρήματα; Οπως κάνει στην Ηγουμενίτσα επειδή κατάγεται από κει ο υπουργός; Εχουμε δημητριακά και δεν έχουμε ένα σιλό στην Πρέβεζα που μας βολεύει. Τα δίνει στην Ηγουμενίτσα που δεν έχει υποδομή. Τα δίνει στην Εγνατία επειδή το ζητάει η ΕΕ. Στο τέλος θα καταργήσει και τις νομαρχίες. Χρειάζεται ενίσχυση η επαρχία, όχι ρουσφέτια. Στην Εύβοια δίνει 7% επιδότηση στο επιτόκιο. Εδώ τίποτα. Να κάνουν ορθολογικό καταμερισμό. Βάλανε ποσοστώσεις στο γάλα και δεν πήραν υπόψη ότι υπάρχουν και τα παιδιά των κτηνοτρόφων που αν μείνουν θα βγάζουν τη δική τους παραγωγή".

"Θα βρούμε τρόπο να πάρει το μήνυμα ο Σημίτης", κλείνει την κουβέντα ο Νίκος.

Οταν τέλειωσε η σύσκεψη των 107 αιρετών η απόφαση ήταν καταπέλτης για την κυβέρνηση. Το σχέδιο για τις αναγκαστικές συνενώσεις χαρακτηρίστηκε αντισυνταγματικό, αντιδημοκρατικό και αντιαναπτυξιακό. Οι μεθοδεύσεις της κυβέρνησης, καταγγέλθηκε ότι έχουν στόχο την παγίδευση και εξαπάτηση των κοινοτήτων, παρουσιάζοντας ως συναίνεση το προϊόν της παραπληροφόρησης και του εξαναγκασμού των αιρετών να αποδεχτούν τις συνενώσεις.

Το ψήφισμα που εξέδωσε η Επιτροπή Αγώνα ΟΤΑ Νομού Ιωαννίνων αναφέρει πως δε θα επιτραπεί η παραπέρα υποβάθμιση των χωριών και πως οι κοινοτάρχες θα αγωνιστούν μαζί με το λαό για να αποτρέψουν την ερήμωση των χωριών. Ανάμεσα σε άλλα οι κοινοτάρχες απαιτούν να θεσμοθετηθούν πόροι στήριξης των χωριών και να σταματήσει η τακτική επιβολής "ανταποδοτικών" τελών και πρόσθετων νέων φόρων, ενώ τονίζουν πως δε θέλουν να γίνουν τα χωριά ελκυστικοί στόχοι ιδιωτών. Συμπληρώνουν, ακόμα, πως "το έμμεσο ξερίζωμα των κατοίκων της υπαίθρου ίσως συμβάλλει για να πιάσει η κυβέρνηση τους στόχους που βάζει η Ευρωπαϊκή Ενωση για συρρίκνωση του αγροτικού πληθυσμού στο 8%".

Το ψήφισμα θα δοθεί στους αρμόδιους, ενώ η Επιτροπή Αγώνα προγραμματίζει την κλιμάκωση και το συντονισμό των αγώνων σε πανελλήνια κλίμακα. Παράλληλα, καλεί εκπροσώπους παρόμοιων κινήσεων να επικοινωνήσουν στα τηλέφωνα: 0651 - 21617, 55570, 34458, 42654 και 26251.

Από τις 31 κοινότητες της Επαρχίας Πωγωνίου οι 25 τάχθηκαν κατά των αναγκαστικών συνενώσεων με αποφάσεις των Κοινοτικών Συμβουλίων. Προχτές το βράδυ, 107 κοινοτάρχες του Νομού Ιωαννίνων συγκρότησαν Επιτροπή Αγώνα για το ίδιο θέμα. Μιλήσαμε με τρεις από τους προέδρους που πήραν τη σχετική πρωτοβουλία.

Ο Περικλής Μέγας,πρόεδρος Μονολιθίου,αναφέρει πως η σχετική απόφαση πάρθηκε ομόφωνα. "Ας κληρώσουν, λέει, χαρακτηριστικά, όποιο χωριό θέλουν κι ας κάνουν δημοψήφισμα. Και να τ' αφήσουν αυτά που λένε ότι αντιδρούμε για τις συντάξεις των προέδρων. Είναι πολλοί αυτοί που δεν παίρνουν σύνταξη. Είναι παγίδα το "αποφασίστε υποχρεωτικά με ποιον θα συνενωθείτε"".

Ο Νίκος Σιαραβάς,πρόεδρος Σερβιανών συμπληρώνει: "Λένε ανάπτυξη, όμως χωρίς χρήμα δε γίνεται. Τα προγράμματα, που λένε ότι πρέπει να διαχειριστούν από δήμους, μπορούμε να τα διαχειριστούμε και μόνοι μας, δε χρειάζεται συνένωση. Το θέμα είναι ποια προγράμματα. Λέμε ότι πρέπει να ενισχυθεί ο πρωτογενής τομέας για να κρατηθεί ο κόσμος στα χωριά. Μας λένε να μαζέψουμε λεφτά με ΤΑΠ και φόρους, αν θέλουμε ανάπτυξη. Αυτό, βέβαια, δεν μπορούν να το επιβάλουν με προέδρους κοινοτήτων που έχουν άμεση σχέση με τον κόσμο, κι έτσι πάνε να φτιάξουν με το ζόρι απρόσωπους δήμους".

"Τα χωριά σήμερα είναι αυτό που λέμε "κοψίδι κοψίδι". Ο δήμος θα είναι το σφαχτό. Αρα μπορούν να κερδίσουν οι ιδιώτες. Εμείς, τι να φορολογήσουμε, το παρκάρισμα των γαϊδουριών, ή το νεκροταφείο; Εγώ μόνο από εκεί μπορώ να πάρω", συνεχίζει ο Περικλής. "Επειτα, λέει, τα χωριά έχουν ιστορία. Δεν τα φτιάξανε επειδή τους κάπνισε στα βουνά. Στα Τζουμέρκα, ένα χωριό το λένε Ελληνικό, δηλαδή, δεν πατήθηκε. Πώς θα το καταργήσουμε; Τώρα η γραμματέας μαζί με τ' άλλα παίρνει και πίεση από τα γερόντια. Αύριο; Οταν έχει Κοινοτικό Συμβούλιο μαζεύεται όλο το χωριό, δουλεύει το καφενείο. Αύριο;". "Ο ετεροδημότης συντηρεί τη ρίζα του, άρα δύο εργάτες δουλεύουν για να φτιάξουν το σπίτι του. Οταν καταργηθεί η κοινότητα, γιατί να ξανάρθει;" ρωτά ο Νίκος. "Να δεις που θα αναγκαστούν στο τέλος να δώσουν κίνητρα για να γυρίσει ο κόσμος στα χωριά", απαντά ο Περικλής.

"Ας το καταλάβουν, λέει ο Θόδωρας Καντζάς,πρόεδρος της Αμπελιάς.Δε δεχόμαστε το "αποφασίζομεν και διατάσσομεν"! Από το '84 το ΠΑΣΟΚ κάνει συνενώσεις με διάφορα ονόματα. Στα Συμβούλια Περιοχής αρπαχτήκαμε πάλι. Μετά από δύο χρόνια, ακόμα χωρίς υποδομές. Φεύγουν τώρα και οι τελευταίες αμφιβολίες. Για παράδειγμα: Παλιά ο Δήμος Ιωαννίνων πέταγε τα σκουπίδια του στην Αμπελιά. Μας είχαν για β κατηγορία. Μάχες τότε. Σήμερα, το ίδιο θα γίνεται. Ο δήμος θα στείλει εδώ τη βρωμιά αφού τα δικά του οικόπεδα τα έχει πουλήσει. Παράλληλα, το κράτος ξεφορτώνεται τις υπηρεσίες. Θα βάζουμε φυλακή εμείς τους κατοίκους. Είμαι 12 χρόνια πρόεδρος. Παλεύουμε 10 χρόνια για ένα τσιφλίκι. Τώρα στη δίκη δεν πήγε κανένας μάρτυρας γιατί δεν ξέρουν για ποιανού δήμου τα συμφέροντα θα το κάνουν. Να πάρουν μόνοι τους στην κυβέρνηση τις αποφάσεις. Δε θα μας βάλουν να τσακωθούμε με τους κατοίκους. Ποια φορολογία να αντέξει αυτός ο κόσμος; Και τα καπνά ακόμα τα καταργήσαμε".

"Θα κάνουμε προσφυγή στο ΣτΕ, δε θα μείνουμε έτσι", συνεχίζει ο Θόδωρας. "Χρειάζονται άλλα μέτρα για να μείνει ο κόσμος, λέει. Για παράδειγμα: Πώς θα μοιράζονται τα χρήματα; Οπως κάνει στην Ηγουμενίτσα επειδή κατάγεται από κει ο υπουργός; Εχουμε δημητριακά και δεν έχουμε ένα σιλό στην Πρέβεζα που μας βολεύει. Τα δίνει στην Ηγουμενίτσα που δεν έχει υποδομή. Τα δίνει στην Εγνατία επειδή το ζητάει η ΕΕ. Στο τέλος θα καταργήσει και τις νομαρχίες. Χρειάζεται ενίσχυση η επαρχία, όχι ρουσφέτια. Στην Εύβοια δίνει 7% επιδότηση στο επιτόκιο. Εδώ τίποτα. Να κάνουν ορθολογικό καταμερισμό. Βάλανε ποσοστώσεις στο γάλα και δεν πήραν υπόψη ότι υπάρχουν και τα παιδιά των κτηνοτρόφων που αν μείνουν θα βγάζουν τη δική τους παραγωγή".

"Θα βρούμε τρόπο να πάρει το μήνυμα ο Σημίτης", κλείνει την κουβέντα ο Νίκος.

Οταν τέλειωσε η σύσκεψη των 107 αιρετών η απόφαση ήταν καταπέλτης για την κυβέρνηση. Το σχέδιο για τις αναγκαστικές συνενώσεις χαρακτηρίστηκε αντισυνταγματικό, αντιδημοκρατικό και αντιαναπτυξιακό. Οι μεθοδεύσεις της κυβέρνησης, καταγγέλθηκε ότι έχουν στόχο την παγίδευση και εξαπάτηση των κοινοτήτων, παρουσιάζοντας ως συναίνεση το προϊόν της παραπληροφόρησης και του εξαναγκασμού των αιρετών να αποδεχτούν τις συνενώσεις.

Το ψήφισμα που εξέδωσε η Επιτροπή Αγώνα ΟΤΑ Νομού Ιωαννίνων αναφέρει πως δε θα επιτραπεί η παραπέρα υποβάθμιση των χωριών και πως οι κοινοτάρχες θα αγωνιστούν μαζί με το λαό για να αποτρέψουν την ερήμωση των χωριών. Ανάμεσα σε άλλα οι κοινοτάρχες απαιτούν να θεσμοθετηθούν πόροι στήριξης των χωριών και να σταματήσει η τακτική επιβολής "ανταποδοτικών" τελών και πρόσθετων νέων φόρων, ενώ τονίζουν πως δε θέλουν να γίνουν τα χωριά ελκυστικοί στόχοι ιδιωτών. Συμπληρώνουν, ακόμα, πως "το έμμεσο ξερίζωμα των κατοίκων της υπαίθρου ίσως συμβάλλει για να πιάσει η κυβέρνηση τους στόχους που βάζει η Ευρωπαϊκή Ενωση για συρρίκνωση του αγροτικού πληθυσμού στο 8%".

Το ψήφισμα θα δοθεί στους αρμόδιους, ενώ η Επιτροπή Αγώνα προγραμματίζει την κλιμάκωση και το συντονισμό των αγώνων σε πανελλήνια κλίμακα. Παράλληλα, καλεί εκπροσώπους παρόμοιων κινήσεων να επικοινωνήσουν στα τηλέφωνα: 0651 - 21617, 55570, 34458, 42654 και 26251.

"Μέχρι τις Βρυξέλλες ν' ακουστεί καλά, θέλουμε ειρήνη, μόρφωση, δουλιά","Οχι στο διάλογο ΓΣΕΕ - Σημίτη, με τις Βρυξέλλες οδηγό, μας κλείνουνε το σπίτι", "Εμείς το λέμε, δεν υποχωρούμε, με αγώνες ταξικούς θα δικαιωθούμε".Εκατοντάδες εργαζόμενοι από τα Γιάννενα, την Πρέβεζα, την Ηγουμενίτσα και την Αρτα διαδήλωσαν χτες το βράδυ από το Εργατικό Κέντρο Γιαννίνων μέχρι τη Νομαρχία, όπου και επέδωσαν το ψήφισμα της συγκέντρωσής τους, που οργανώθηκε για να προϋπαντήσουν τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη, ο οποίοςφτάνει σήμερα στην περιοχή. Κεντρικός ομιλητής ήταν ο Φ. Μπράγιας, μέλος της διοίκησης του Εργατικού Κέντρου Γιαννίνων και χαιρέτισαν εκπρόσωπος του ΕΚ Πρέβεζας και ο πρόεδρος του Συνδικάτου Οικοδόμων Ηγουμενίτσας. Τη συγκέντρωση οργάνωσαν πρωτοβάθμια σωματεία των τεσσάρων Εργατικών Κέντρων της περιοχής.

Στο ψήφισμα που επιδόθηκε στη νομαρχία και στο τμήμα που αφορά ειδικότερα στην Ηπειρο, μεταξύ άλλων, αναφέρονται:

Αγωνιζόμαστε και διεκδικούμε: Πολιτική φιλίας, ειρήνης και οικονομικής συνεργασίας με την Αλβανία, η μειονότητα να γίνει γέφυρα φιλίας και συνεργασίας. Να αποσυρθεί το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα από τη χώρα αυτή, όπως και όλα τα ΝΑΤΟικά στρατεύματα. Στήριξη και εκσυγχρονισμό της υπάρχουσας παραγωγικής βάσης της περιοχής, προστασία και ανάπτυξη της ντόπιας αγροτικής παραγωγής και της κτηνοτροφίας. Ανάπτυξη της βιομηχανίας και βιοτεχνίας στη βάση αξιοποίησης της ντόπιας παραγωγής, έργα υποδομής σε αυτή την κατεύθυνση. Παραγωγική ανάπτυξη, με στήριξη σε ένα εκδημοκρατισμένο δημόσιο τομέα, τις συνεταιριστικές οργανώσεις, την τοπική αυτοδιοίκηση, τους μικρομεσαίους ΕΒΕ. Να μη δοθεί η "Δωδώνη" στους ιδιώτες, να στηριχτεί η βιομηχανία Ξύλου, η "Μεταλλουργική" και άλλες βιομηχανίες της περιοχής, συνεταιριστικές και μη.

Καλούμε, καταλήγει το ψήφισμα των συγκεντρωμένων, τους εργαζόμενους και τα συνδικάτα της περιοχής, αταλάντευτα και χωρίς συμβιβασμούς, ενωτικά και αγωνιστικά, να στρατευτούν στον αγώνα για να μην περάσει η πολιτική της ανεργίας, της φτώχειας και της εξαθλίωσης, να μην περάσει η πολιτική της υποταγής στο μεγάλο κεφάλαιο.

"Μέχρι τις Βρυξέλλες ν' ακουστεί καλά, θέλουμε ειρήνη, μόρφωση, δουλιά","Οχι στο διάλογο ΓΣΕΕ - Σημίτη, με τις Βρυξέλλες οδηγό, μας κλείνουνε το σπίτι", "Εμείς το λέμε, δεν υποχωρούμε, με αγώνες ταξικούς θα δικαιωθούμε".Εκατοντάδες εργαζόμενοι από τα Γιάννενα, την Πρέβεζα, την Ηγουμενίτσα και την Αρτα διαδήλωσαν χτες το βράδυ από το Εργατικό Κέντρο Γιαννίνων μέχρι τη Νομαρχία, όπου και επέδωσαν το ψήφισμα της συγκέντρωσής τους, που οργανώθηκε για να προϋπαντήσουν τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη, ο οποίοςφτάνει σήμερα στην περιοχή. Κεντρικός ομιλητής ήταν ο Φ. Μπράγιας, μέλος της διοίκησης του Εργατικού Κέντρου Γιαννίνων και χαιρέτισαν εκπρόσωπος του ΕΚ Πρέβεζας και ο πρόεδρος του Συνδικάτου Οικοδόμων Ηγουμενίτσας. Τη συγκέντρωση οργάνωσαν πρωτοβάθμια σωματεία των τεσσάρων Εργατικών Κέντρων της περιοχής.

Στο ψήφισμα που επιδόθηκε στη νομαρχία και στο τμήμα που αφορά ειδικότερα στην Ηπειρο, μεταξύ άλλων, αναφέρονται:

Αγωνιζόμαστε και διεκδικούμε: Πολιτική φιλίας, ειρήνης και οικονομικής συνεργασίας με την Αλβανία, η μειονότητα να γίνει γέφυρα φιλίας και συνεργασίας. Να αποσυρθεί το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα από τη χώρα αυτή, όπως και όλα τα ΝΑΤΟικά στρατεύματα. Στήριξη και εκσυγχρονισμό της υπάρχουσας παραγωγικής βάσης της περιοχής, προστασία και ανάπτυξη της ντόπιας αγροτικής παραγωγής και της κτηνοτροφίας. Ανάπτυξη της βιομηχανίας και βιοτεχνίας στη βάση αξιοποίησης της ντόπιας παραγωγής, έργα υποδομής σε αυτή την κατεύθυνση. Παραγωγική ανάπτυξη, με στήριξη σε ένα εκδημοκρατισμένο δημόσιο τομέα, τις συνεταιριστικές οργανώσεις, την τοπική αυτοδιοίκηση, τους μικρομεσαίους ΕΒΕ. Να μη δοθεί η "Δωδώνη" στους ιδιώτες, να στηριχτεί η βιομηχανία Ξύλου, η "Μεταλλουργική" και άλλες βιομηχανίες της περιοχής, συνεταιριστικές και μη.

Καλούμε, καταλήγει το ψήφισμα των συγκεντρωμένων, τους εργαζόμενους και τα συνδικάτα της περιοχής, αταλάντευτα και χωρίς συμβιβασμούς, ενωτικά και αγωνιστικά, να στρατευτούν στον αγώνα για να μην περάσει η πολιτική της ανεργίας, της φτώχειας και της εξαθλίωσης, να μην περάσει η πολιτική της υποταγής στο μεγάλο κεφάλαιο.