Το πρώτο πράγμα που θα διαπιστώσει εκείνος που θα επισκεφτεί το βράχο του Χονγκ Κονγκ, το οποίο αποτελούσε μέχρι τον Ιούνη βρετανική αποικία, είναι ότι όχι μόνο δεν έχει επηρεαστεί από τον κινεζικό σοσιαλισμό, αλλά, αντίθετα, ότι ο καπιταλισμός είναι παντού παρών.

Με το σχόλιο αυτό φυσικά ειρωνευόμαστε εκείνους που, με αφορμή την ενσωμάτωση του Χονγκ Κονγκ στην Κίνα, έγραψαν πολλά και είπαν πολύ περισσότερα για την κακοτυχία που βρήκε το τελευταίο να προσαρτιστεί στην κομμουνιστική Κίνα.

Λίγες μέρες παραμονής εκεί ήταν αρκετές να διαπιστώσει κανείς ότι ο βασικός μοχλός κίνησης της κοινωνικής, πνευματικής και φυσικά της οικονομικής ζωής, σε μια κατά βάση πλήρως δυτικοποιημένη και απρόσωπη πόλη, είναι το δολάριο. Το Χονγκ Κονγκ έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε διαμετακομιστικό κέντρο παροχής υπηρεσιών, κυρίως τραπεζικών και φυσικά φορολογικός παράδεισος για το ξένο κεφάλαιο. Στις συναλλαγές κυριαρχούν το δολάριο Χονγκ Κονγκ και φυσικά το αμερικανικό δολάριο, το οποίο, εκτός από τα ξενοδοχεία και τις τράπεζες, ανταλλάσσεται στα δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες, ανταλλακτήρια συναλλάγματος που είναι διάσπαρτα στην πόλη.

Για να μην παρεξηγηθούμε βέβαια, οι νομισματικές σχέσεις παίζουν κυρίαρχο ρόλο σε όλες τις χώρες με εδραιωμένη εμπορευματική καπιταλιστική παραγωγή. Μόνο που στο Χονγκ Κονγκ, η αίσθηση της κυριαρχίας και παντοδυναμίας του δολαρίου στις προσωπικές και κοινωνικές σχέσεις ήταν πολύ πιο έντονη, απ' ό,τι στην επίσης καπιταλιστική Ελλάδα.

Και αυτό είναι σε ένα βαθμό φυσικό, μια και, όπως μας εξήγησε Ελληνίδα επιχειρηματίας που ζει εκεί, στο Χονγκ Κονγκ αναπτύχθηκε ο "καθαρόαιμος" καπιταλισμός, χωρίς κρατική παρέμβαση στην αναδιανομή του εισοδήματος και γι' αυτό βέβαια οι κοινωνικές και οικονομικές αντιθέσεις είναι και πολύ πιο οξυμένες.

Αυτό που ξαφνιάζει κάποιον που δε γνωρίζει τα μέτρα και τα σταθμά της κινεζικής πλέον και με ειδικό καθεστώς επαρχίας, είναι η πολύ μεγάλη ακρίβεια. Ακρίβεια η οποία ξεκινά πρώτα και κύρια από τη γη. Οπως μας ανέφερε ο εκεί Ελληνας πρόξενος, ένα τετραγωνικό μέτρο στην "καλή" περιοχή του Χονγκ Κονγκ στοιχίζει σήμερα 30 εκατ. δραχμές! Δηλαδή, ένα διαμέρισμα 100 τετραγωνικών πωλείται στην τιμή των 3 δισεκατομμυρίων δραχμών! Στην ίδια περιοχή το ενοίκιο ενός διαμερίσματος 80 τ.μ. είναι μεγαλύτερο από 1 εκατ. δραχμές, ενώ πανάκριβες - για τα ελληνικά δεδομένα - είναι οι τιμές των ξενοδοχείων, των εστιατορίων, των ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών ειδών. Να σημειώσουμε εδώ ότι η γη ανήκε στην ιδιοκτησία της αγγλικής κυβέρνησης, η οποία κατά καιρούς πραγματοποιούσε δημοπρασίες, με κύριο χαρακτηριστικό τις τεράστιες ουρές των υποψήφιων αγοραστών. Οπως μας εξήγησαν, υπάρχουν Κινέζοι, κυρίως, αλλά και Γιαπωνέζοι επιχειρηματίες με μυθώδεις περιουσίες, οι οποίοι είναι και οι αγοραστές της πανάκριβης γης. Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε ότι η συσσώρευση κεφαλαίου, στη Νοτιοανατολικά Ασία, είναι πολύ πιο άγρια και βάρβαρη από αυτή που γνωρίζουμε στη Δύση.

Στο ξενοδοχείο που διέμενε η αντιπροσωπεία των Ελλήνων δημοσιογράφων, μία βραδιά τιμολογούνταν προς 500 δολάρια Αμερικής (140.000 δραχμές!). Και να σκεφτεί κανείς ότι επρόκειτο για μεσαίας κλάσης ξενοδοχείο. Η παραγγελία ενός "τοστ" στο ξενοδοχείο αυτό, μαζί με την επιβάρυνση εξυπηρέτησης και τον κυβερνητικό φόρο, στοίχιζε 155 δολάρια Χονγκ Κονγκ, ή κάτι περισσότερο από 6.000 ελληνικές δραχμές, ενώ μια απλή μακαρονάδα έφτανε τις 5.000 δραχμές. Απ' ό,τι καταλαβαίνει κανείς, η ακρίβεια τσακίζει κόκαλα, αλλά, για να έχουμε περίπου ένα μέτρο σύγκρισης, να σημειωθεί ότι ο μισθός μιας πρωτοδιοριζόμενης δασκάλας είναι περίπου 1 εκατ. δραχμές. Γενικά, όπως μας πληροφόρησαν, οι μισθοί εκεί είναι 4 - 5 φορές υψηλότεροι από τους αντίστοιχους ελληνικούς, αλλά η αγοραστική τους δύναμη είναι, τελικά, σίγουρα χαμηλότερη.

Πρέπει πάντως να σημειώσουμε ότι στα μικρά μαγαζιά το παζάρι με τις τιμές δίνει και παίρνει. Μετά από λίγα λεπτά "διαπραγματεύσεων" η τιμή ενός εμπορεύματος, π.χ., 1.000 δολαρίων μπορεί να μειωθεί στα 300 ή και 250 δολάρια. Στα μεγάλα πολυκαταστήματα πάντως, που υπάρχουν στους τεράστιους ουρανοξύστες, "παζάρι δε σηκώνει" και οι τιμές είναι αδιαπραγμάτευτες.

Ο τύπος οικοδομής που κυριαρχεί είναι ο ουρανοξύστης ή, στην καλύτερη περίπτωση, πολυκατοικίες 12 - 14 ορόφων. Η κυριαρχία του ουρανοξύστη, ίσως, να δικαιολογείται από την ανάγκη αντιμετώπισης του οικιστικού προβλήματος σε μία έκταση αρκετά μικρή, στην οποία όμως έχουν στοιβαχτεί 6 εκατομμύρια άνθρωποι. Παντού βλέπει κανείς τεράστιους τσιμεντένιους όγκους να υψώνονται κατά μήκος στενών σχετικά δρόμων, ενώ τα βράδια οι φωτισμένοι ουρανοξύστες με τις φίρμες των γνωστότερων πολυεθνικών εταιριών του κόσμου - οι οποίες είναι παρούσες στο Χονγκ Κονγκ - δημιουργούν το γνωστό από ταινίες φαντασμαγορικό θέαμα.

Στη διαδρομή πάντως από το αεροδρόμιο μέχρι το ξενοδοχείο, συναντήσαμε συγκροτήματα κυριολεκτικά άθλιων πολυκατοικιών, οι οποίες έμοιαζαν εγκαταλειμμένες και μόνο τα απλωμένα ρούχα στα μπαλκόνια πρόδιδαν ότι κατοικούνται. Οταν αναφέρθηκε το θέμα αυτό σε αρμόδιους, οι τελευταίοι απάντησαν ότι στα πλαίσια του προγράμματος οικοδόμησης νέων κατοικιών προβλέπεται η μετεγκατάσταση των ενοίκων των πολυκατοικιών αυτών τα επόμενα χρόνια... Μόνο που δε μας εξήγησαν, με τέτοια φοβερή ακρίβεια στις τιμές των ακινήτων, πώς είναι δυνατό εργαζόμενοι να αγοράσουν τα νέα διαμερίσματα. Εντονη επίσης είναι η έλλειψη πράσινου, το οποίο διακρίνεται μόνο σε ορισμένους απομακρυσμένους από την πόλη λόφους.

Στην πόλη ισχύει το αγγλοσαξονικό σύστημα κυκλοφορίας, με το τιμόνι στη δεξιά πλευρά του αυτοκινήτου, κάτι αρκετά επικίνδυνο για κάποιον, που αντιμετωπίζοντας το θέαμα αυτό για πρώτη φορά, του δίνεται η αίσθηση ότι τα αυτοκίνητα κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση από την κανονική τους πορεία.

Οσο για τα φαγητά, όποιος είναι συνηθισμένος στην ευρωπαϊκή κουζίνα και στην κατανάλωση ψωμιού, σίγουρα θα υποφέρει από την κινεζική κουζίνα με τα περίεργα για εμάς φαγητά με τις πολύ βαριές σάλτσες. Με αφορμή αυτό να σημειώσουμε ότι τα φαγητά που προσφέρουν κινεζικά εστιατόρια τα οποία έχουν ξεφυτρώσει σαν μανιτάρια στη χώρα μας, δεν έχουν και πολύ μεγάλη σχέση με τα καθεαυτό κινεζικά, μια και τα φαγητά που προσφέρουν στην Ελλάδα τα έχουν προσαρμόσει στις δικές μας γαστρονομικές συνήθειες.

Το μέλλον του Χονγκ Κονγκ φρόντισε να το ξεκαθαρίσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Κίνας, Λι Πεγκ, το τιμώμενο ασφαλώς πρόσωπο στη Σύνοδο του ΔΝΤ. Στην ομιλία του ανέφερε ότι δεν υπάρχει θέμα οποιασδήποτε παρέμβασης της Κίνας στην οικονομική και κοινωνική δομή της πρώην βρετανικής αποικίας, μία σχέση την οποία συμπύκνωσε στη φράση "μια χώρα - δύο συστήματα". Αν πιστέψουμε πάντως στέλεχος της ελληνικής αντιπροσωπείας, το πανίσχυρο τραπεζικό κεφάλαιο συνεχίζει να διοικεί ουσιαστικά το Χονγκ Κονγκ. Σε συνάντηση που είχε το στέλεχος αυτό με τον πρόεδρο της "Χονγκ Κονγκ Σαγκάη Μπανκ", ο τελευταίος του εκμυστηρεύτηκε ότι ο σημερινός διοικητής του Χονγκ Κονγκ τοποθετήθηκε στη θέση αυτή, μετά από δική του υπόδειξη. Αυτό βέβαια μπορούμε να το αποδώσουμε στην έπαρση και την αλαζονεία που διακρίνει το κορυφαίο στέλεχος μίας από τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες τράπεζες του κόσμου. Το σίγουρο πάντως είναι ότι η κυβέρνηση της Κίνας, όπως η ίδια έχει διακηρύξει, στο Χονγκ Κονγκ θα συνεχίσει την πολιτική των "ανοιχτών θυρών" απέναντι στο ξένο κεφάλαιο. Οι Κινέζοι ηγέτες επιδιώκουν προφανώς να χρησιμοποιήσουν τη νέα επαρχία σαν πύλη εισόδου των ξένων επενδύσεων στην αχανή και αναδυόμενη αγορά τους. Το θέμα, βέβαια, όπως εξηγούν οι ίδιοι, είναι με τι όρους επιδιώκει κανείς τη συνεργασία με το ξένο κεφάλαιο και τι παραχωρήσεις είναι διατεθειμένος να κάνει προκειμένου να προσελκύσει επενδύσεις και να αποκτήσει νέα τεχνολογία. Το πρόβλημα αυτό δεν είναι καινούριο, καθώς στον 20ό αιώνα υπάρχει μεγάλη - θετική και αρνητική - σχετική πείρα, ενώ και η ίδια η Κίνα με τις κυβερνητικές αποφάσεις των τελευταίων χρόνων δείχνει πως έχει συγκεκριμένη στρατηγική για την αξιοποίηση των οικονομικών σχέσεων με τις χώρες του καπιταλισμού.

Οι εργαζόμενοι είναι αντιμέτωποι με μια καθολική επίθεση. Το μεγάλο κεφάλαιο ξέρει ότι η υλοποίηση των αναδιαρθρώσεων θα δημιουργήσει κοινωνικές αντιδράσεις, γι'αυτό ψάχνει συνεχώς τρόπους άμβλυνσής τους. Ενα από αυτά τα μέσα που χρησιμοποιεί είναι και τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης (ΤΣΑ).

Αυτοί οι φορείς είναι:

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, επιχειρήσεις, κοινωνικο-οικονομικές οργανώσεις, συνεταιρισμοί - ενώσεις, επαγγελματικές οργανώσεις, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κλπ.

Το περιεχόμενο των ρυθμίσεων των ΤΣΑ αποτελεί μια από τις στρατηγικές επιλογές του κεφαλαίου στον τομέα της απασχόλησης.

Το "Βήμα" (15 Ιούνη 1997) αναφέρει: "Ο κυριότερος στόχος του Αμερικανού Προέδρου Κλίντον είναι η εύρεση θέσης εργασίας για τα εκατομμύρια των γυναικών που θα πάψουν να παίρνουν επιδόματα από την πρόνοια, ύστερα από τους νόμους που υπέγραψε τον περασμένο Αύγουστο... Τον Ιούνη μάζεψε πάνω από 100 επιχειρηματίες στο Λευκό Οίκο για να τους ανακοινώσει ένα νέο πρόγραμμα εξεύρεσης εργασίας σε όσους θα πάψουν να επιδοτούνται από την πρόνοια... ο προϋπολογισμός προβλέπει 3 δισ. δολ. για επιδοτήσεις θέσεων εργασίας σε περιοχές με μεγάλη ανεργία και άλλα 600 εκατ. δολ. για φορολογικές απαλλαγές εργοδοτών που προσλαμβάνουν όσους έπαψαν να παίρνουν επιδόματα από την πρόνοια".

Είναι αποκαλυπτική η απάντηση του κειμένου του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας (ΕΙΕ) για τα ΤΣΑ στην ερώτηση για το "ποια είναι τα αναμενόμενα αποτελέσματα της υλοποίησής τους", "να στηρίξουν τη θωράκιση της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης".

Στην εισηγητική του ομιλία ο νομάρχης Αθηνών τόνισε την ανάγκη των ΤΣΑ όχι μόνο για την "αντιμετώπιση" της ανεργίας, αλλά και γιατί "σε ορισμένες συνοικίες κινδυνεύει άμεσα η κοινωνική συνοχή!".

Μέσω των ΤΣΑ επιδιώκουν να περάσουν την "κοινωνική συναίνεση", οδηγώντας στην πλήρη χειραγώγηση των εργαζομένων από όλους τους μηχανισμούς του συστήματος, στη διάσπαση της εργατικής τάξης και στο χτύπημα του εργατικού κινήματος.

Στόχος των ΤΣΑ είναι να περάσουν, από την πλευρά τους, τις αλλαγές στους όρους αγοράς και πώλησης της εργατικής δύναμης προς όφελος του κεφαλαίου. Να προωθήσουν την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων εργασίας και να καθιερώσουν τις ευέλικτες μορφές, την εξατομίκευση της διαπραγμάτευσης πώλησης της εργατικής δύναμης, καταργώντας τις ΕΣΣΕ.

Ετσι οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας ουσιαστικά θα καταργηθούν. Οι εργαζόμενοι θα αναγκάζονται να υπογράφουν συμβάσεις κάτω των ΕΓΣΣΕ, να εργάζονται με μερική απασχόληση, με μειωμένα έως καθόλου ασφαλιστικά δικαιώματα. Κάτι που θα επιβαρύνει σημαντικά τις γυναίκες που ήδη αποτελούν την πλειοψηφία των ανασφάλιστων.

Με τα ΤΣΑ θα προωθηθεί μια συνολική ανατροπή στη μέχρι σήμερα γνωστή διευθέτηση - διαχείριση του εργάσιμου και ελεύθερου χρόνου εργασίας.

Η μια θέση εργασίας θα μοιράζεται σε 2 ή 3 εργαζόμενους. Θα χρησιμοποιούν τον εργαζόμενο από το πρωί έως το βράδυ, όποτε θέλουν, για όσες ώρες θέλουν. Αυτή η ανατροπή στην οριοθέτηση του εργάσιμου από τον ελεύθερο χρόνο, ιδιαίτερα για τις γυναίκες, θα είναι επώδυνη. Θα τις οδηγήσει σε πλήρη ανακαταμερισμό του ημερήσιου και εβδομαδιαίου χρόνου, εις βάρος της ξεκούρασής τους, θα ανατρέψει την ουσία χρήσης του ελεύθερου χρόνου, όπως ενασχόληση με κοινωνικές δραστηριότητες, ανάπαυση, διακοπές, κλπ. από τη στιγμή που αυτός ο χρόνος θα είναι σε διαρκή αναμονή των απαιτήσεων του εργοδότη.

Η εφαρμογή αυτών των υποβαθμισμένων εργασιακών σχέσεων θα δώσει τη δυνατότητα να προχωρήσουν πιο εύκολα σε μια γενική θεσμοθέτησή τους.

Τα ΤΣΑ και οι "κοινωνικοί εταίροι" του θα λειτουργούν ως μηχανισμοί προώθησης της μαύρης αγοραπωλησίας εργατικής δύναμης, του ρουσφετιού, της "πολιτισμένης" τρομοκρατίας. Στη βάση της ατομικής διαπραγμάτευσης και της αποδυνάμωσης του σωματείου ή της πλήρους ενσωμάτωσής του θα είναι πολύ δύσκολη οποιαδήποτε διεκδίκηση.

Θα πατούν πάνω στην ανάγκη της γυναίκας για δουλιά, παρέχοντάς της μια κακοπληρωμένη - χωρίς δικαιώματα - εργασία. Δηλαδή μια γυναίκα μισοάνεργη και αρκετά φτωχή.

Με πολλή μεθόδευση στήνεται μια μεγάλη επιχείρηση, που στοχεύει στην οικονομική εξαγορά τμημάτων των εργαζομένων για την πλήρη ενσωμάτωσή τους. Επιχειρούν να υποκαταστήσουν ή να αδρανοποιήσουν τους φορείς του λαϊκού κινήματος με διάφορους θεσμούς, εγκλωβίζοντάς τους σε Δίκτυα Εμπειρογνωμόνων, Κέντρα Μελετών - Ερευνών για τις Γυναίκες, όπως π. χ. Κέντρο Νέων Ευκαιριών και Υποστήριξης Γυναικών Δυτικής Αθήνας του ΑΣΔΑ, Κέντρο Γυναικών του Δήμου Ν. Λιοσίων κλπ.

Γυναικείες επιτροπές των δήμων, που ήταν προϊόν της σύνδεσης του λαϊκού κινήματος με προοδευτικές πλειοψηφίες στην ΤΑ, μετατρέπονται πλέον, με την αλλαγή συσχετισμού των δυνάμεων στην ΤΑ, σε επιτροπές μπίζνες γούμαν, φιλανθρώπων κυριών ή απεργοσπαστικών μηχανισμών, όπως στην περίπτωση των κυριών του Δήμου Ν. Φιλαδέλφειας όπου χρησιμοποιήθηκαν για να ανοίξουν παράνομα το παιδικό σταθμό το Πάσχα, ενάντια στις εργαζόμενες που περιφρουρούσαν τα δικαιώματά τους και τον εργασιακό τους χώρο.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αξιοποιείται, για να γίνει πιο εύκολο το πέρασμα αυτών των επιλογών του μεγάλου κεφαλαίου.

Σαν μεγάλο παζάρι μπορούν να χαρακτηριστούν οι σύνοδοι του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ενα παζάρι, όπου γίνονται διαπραγματεύσεις, κλείνονται συμφωνίες, βολιδοσκοπούνται προθέσεις και αναθερμαίνονται γνωριμίες. Ενα παζάρι που συνήθως στο ρόλο του εμποράκου, που έχει απλώσει την πραμάτειά του για να προσελκύσει πελάτες, βρίσκονται οι περιφερειακές χώρες του πλανήτη (στη σύνοδο του Χονγκ Κονγκ συμμετείχαν 181 χώρες) και στο ρόλο του αγοραστή, ενός αγοραστή δύστροπου, αλαζόνα και απαιτητικού, οι ισχυρές καπιταλιστικές χώρες της Δύσης, οι μεγάλοι τραπεζικοί όμιλοι και οι πολυεθνικές εταιρίες. Ολοι αυτοί αποτελούν το επίκεντρο του ενδιαφέροντος στους διαδρόμους των εργασιών της συνόδου, καθώς οι εκπρόσωποι, κυβερνητικοί και μη κυβερνητικοί των περιφερειακών χωρών, επιδιώκουν εναγωνίως μια ολιγόλεπτη συνάντηση μαζί τους, όπου θα τους εκθέσουν τα "προτερήματα" της χώρας τους, σε περίπτωση που την επιλέξουν για να επενδύσουν. Συνήθως οι τυπικές αυτές συναντήσεις ολοκληρώνονται με μία εθιμοτυπική φωτογραφία, με τον ισχυρό τραπεζικό παράγοντα να έχει μία αυτάρεσκη πόζα και τον εκπρόσωπο της "περιφέρειας" με ένα πλατύ χαμόγελο γεμάτο ικανοποίηση. Ο τελευταίος θα χρησιμοποιήσει τη φωτογραφία αυτή - την οποία θα κορνιζάρει σε περίοπτη θέση στο γραφείο του και προφανώς θα χρησιμοποιήσει στο φυλλάδιο της προεκλογικής του εκστρατείας - σαν διαβατήριο ισχύος και αναγνώρισης, ενώ ο πρώτος θα την πετάξει στο πρώτο καλάθι των αχρήστων που θα βρει μπροστά του. Αν όχι ο ίδιος, ένας από το βοηθητικό του προσωπικό.

Ισως κάποιος χαρακτηρίσει την παρουσίαση αυτή έντονα επηρεασμένη από "αριστερή κακεντρέχεια". Ομως είναι η απόλυτη πραγματικότητα. Ο μόνος νόμος που ισχύει στις συναντήσεις αυτές είναι ο νόμος της ισχύος και της δύναμης, η οποία προσδιορίζει και τους ρόλους του καθένα. Και αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό, αν αναλογιστούμε ότι ο καπιταλισμός διακρίνεται έντονα από τη δαρβίνεια λογική της επικράτησης του ισχυρού, ενώ για τον χαμένο και αδύνατο δεν υπάρχει έλεος.

Και για του λόγου το αληθές, αναφέρουμε τις εμπειρίες που αποκόμισε σημαντικός τραπεζικός παράγοντας της χώρας μας στη συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο του κολοσσιαίου τραπεζικού οργανισμού "Χονγκ Κονγκ Σαγκάη Μπανκ". "Μας άκουσε με ευγένεια - ανέφερε ο Ελληνας τραπεζίτης - αλλά ξέρετε αυτοί έχουν και το στοιχείο της υπεροχής απέναντί σου. Εκεί που τους μιλάς, γυρίζουν και σου λένε ότι το Ενεργητικό της Τράπεζάς τους είναι 40 φορές ο Κρατικός Προϋπολογισμός της χώρας μας". Με αυτά τα δεδομένα, καταλαβαίνει κανείς με ποιο πνεύμα πραγματοποιούνται οι συναντήσεις. Η ελληνική αντιπροσωπεία, την οποία απάρτιζε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας και πλήθος τραπεζικών παραγόντων (συμμετείχαν διοικητές και υποδιοικητές από όλες τις μεγάλες ελληνικές τράπεζες) παρουσίασε στους υψηλούς προσκεκλημένους τα αποτελέσματα της οικονομικής πολιτικής. Οτι το 1998 θα έχουμε επιτύχει τους στόχους των κριτηρίων του Μάαστριχτ, ότι προωθούμε αλλαγές στην αγορά εργασίας και στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα στην κατεύθυνση του "απασχολήσιμου" και του "ασφαλίσιμου", ενώ στη συνέχεια πέρασαν στο "ψητό". "Ψητό" για τους ισχυρούς είναι ότι μεσοπρόθεσμα θα βγουν στο σφυρί όλες οι ΔΕΚΟ και η χώρα ενδιαφέρεται από σοβαρούς... "αποκρατικοποιητές". Από κοντά έρχεται και το δέλεαρ των έργων για την Ολυμπιάδα του 2004 και πάει λέγοντας. Εκεί ο Γ. Παπαντωνίου επανέφερε πάλι το θέμα της δημιουργίας των μεγάλων έργων με αυξημένη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, προφανώς επειδή τα τρισ. των διαφορών πακέτων εξάρτησης είναι καλό επιχείρημα για την προσέλκυση ξένων "επενδυτών". Ετσι έκλεισαν τις "δουλιές" με τις πολυεθνικές χρηματιστηριακές εταιρίες "Λίμαν Μπράδερς" και "Σόλομον Μπράδερς" και με την Τράπεζα του Χονγκ Κονγκ.

Ασφαλώς η σύνοδος του ΔΝΤ υπήρξε μία πολύτιμη εμπειρία για τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιούνται οι διεθνείς "μπίζνες". Οπου διαπιστώνεις την "καταπίεση" που υφίστανται οι εκπρόσωποι από τις διάφορες μπανανίες της υφηλίου από το πολυεθνικό κεφαλαίο. Οι οποίοι με τη σειρά τους βγάζουν τα απωθημένα τους στους ίδιους τους λαούς τους.

Η εφαρμογή των ΤΣΑ ξεκινά σε περιοχές με οξυμένη ανεργία, γιατί οι εργαζόμενοι είναι πιο ευάλωτοι στις πιέσεις της εργοδοσίας.

Οι 7 επιλέξιμες περιοχές - πιλότοι εφαρμογής τους είναι:

Η Ζώνη Κοζάνης - Φλώρινας, οι δυτικές συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά, οι Ν. Αχαϊας, Ν. Μαγνησίας, Ν. Δράμας, Ν. Ημαθίας, Ν. Βοιωτίας.

Να π. χ. γιατί ο ΣΕΒ ζητά από τον "κοινωνικό διάλογο" ανάμεσα στα άλλα: "Οι αμοιβές των εργαζομένων στις βιομηχανικές περιοχές σε κρίση όπως Λαύριο, Πάτρα, Χαλκίδα κλπ. να είναι έως και 10% χαμηλότερες από την εθνική, κλαδική και ομοιοεπαγγελματική συλλογική σύμβαση εργασίας".

Μια έρευνα του ΑΣΔΑ στη Δυτική Αθήνα το 1992, σχετικά με τη γυναικεία απασχόληση έδειξε τα εξής:

α) Ιδιαίτερα χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο.

β) Πολύ χαμηλό ποσοστό οικονομικά ενεργών γυναικών στην περιοχή.

γ) Υψηλό ποσοστό ανεργίας.

δ) Από τις εργαζόμενες γυναίκες οι περισσότερες είναι εργάτριες (34,8%) και υπάλληλοι γραφείου (17%).

ε) Ο δευτερογενής τομέας καλύπτει το 47% της οικονομικής δραστηριότητας στην περιοχή και απασχολεί το 42% των γυναικών (δηλ. βιοτεχνίες, βιομηχανίες ιματισμού, κλωστοϋφαντουργίας, διάφορα εργοστάσια).

στ) Η έκταση της απασχόλησης των γυναικών στον κλάδο του ιματισμού μέσω των συνεργείων φασόν εκτιμάται ως ιδιαίτερα μεγάλη.

Να, γιατί ο κ. Σημίτης έδωσε και δίνει ιδιαίτερο πολιτικό βάρος στη Δ. Αθήνα.

Παράλληλα προσπαθούν να προλάβουν μια δεύτερη μαζική εσωτερική μετανάστευση κατοίκων αυτών των περιοχών, στην Αθήνα, γιατί θα δημιουργήσει εκρηκτική κατάσταση στο χτυπημένο από την ανεργία λεκανοπέδιο της Αττικής.

Με τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση, συγκαλύπτει τη θεμελιακή αιτία της ανεργίας δηλαδή την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, τους νόμους της υπεραξίας και του κέρδους, της ανισόμετρης ανάπτυξης, το μονοπωλιακό ανταγωνισμό, που είναι βάση της αντίθεσης ανάμεσα στον πλούτο και τη φτώχεια, την οικονομική κρίση (καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων με κλείσιμο επιχειρήσεων, ανεργία, κλπ.).

Η χαμηλή ειδίκευση των γυναικών ως ένα βαθμό επιδρά στην ανεργία, όμως δεν παίζει καθοριστικό ρόλο, ούτε είναι η αιτία του προβλήματος.

Οι γυναίκες π. χ. στη "Ράξτα" στο Περιστέρι, στην SCS στη Μεταμόρφωση ή στην "Πειραϊκή - Πατραϊκή" δεν απολύονται γιατί είναι ανειδίκευτες.

Το μορφωτικό επίπεδο των γυναικών γενικά έχει ανέβει. Εχει ανέβει όμως παράλληλα και η ανεργία τους και μάλιστα ποσοστιαία περισσότερο στα ανώτερα μορφωτικά επίπεδα.

Βάσει στοιχείων μελέτης του Πανελλαδικού Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάργησης και Απασχόλησης (ΠΙΕΚΑ), για την επαγγελματική κατάρτιση και την απασχόληση, οι κατώτερες εκπαιδευτικές βαθμίδες, σε αντίθεση με τα μεσαία επίπεδα (ανώτερη και μέση εκπαίδευση), παρουσιάζουν εξαιρετικά μικρά ποσοστά ανεργίας, της τάξης του 4%-5%. (2)

Η εξειδίκευση των εργαζόμενων και φυσικά και των γυναικών είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο.

Ομως για ποια επαγγελματική εξειδίκευση συζητάμε, όταν αυτή γίνεται στα πλαίσια της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, ακόμη και με τη συμμετοχή συνδικαλιστικών ή μαζικών φορέων, αντί αυτή να αποτελεί βασικό μέρος μιας αναβαθμισμένης δημόσιας και δωρεάν παιδείας;

Για τι είδους εξειδίκευση γίνεται λόγος, όταν οι όποιες εκπαιδευτικές προσπάθειες της ΕΕ για τις γυναίκες περιορίζονται (συνειδητά) σε πρόχειρα και αντιεκπαιδευτικά στην ουσία σεμινάρια, όταν η εξειδίκευση σ' έναν τομέα δουλιάς δεν μπορεί να γίνει μέσα σε 6 μήνες με 2 ή 3 ώρες ημερησίως;

Για ποια συμβολή της εκπαίδευσης στην επαγγελματική ειδίκευση γίνεται λόγος, όταν η μεταλυκειακή κατάρτιση, τα προγράμματα της ΕΕ, προσανατολίζονται στον τομέα των υπηρεσιών; Και όσον αφορά τις γυναίκες, σχετίζονται με τομείς που είναι τα πιο κακοπληρωμένα επαγγέλματα;

Τα σεμινάρια της ΕΕ στρέφονται σε μεγάλο βαθμό στην εκπαίδευση άνεργων γυναικών, σε επιχειρηματίες, μπέιμπι - σίτερ ή μανικιουρίστριες.

Π. χ. το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) χρηματοδοτεί ειδικά μέτρα για τις γυναίκες από το 1978 ιδίως για κατάρτιση στο τομέα των υπηρεσιών ή την επιχειρηματική δραστηριότητα.

Η πρωτοβουλία "Leader II" όπου δίνονται οι "ευκαιρίες" στις γυναίκες να αναλάβουν τοπικά έργα, με στόχο την αγροτική ανάπτυξη, όπως αγροτο-τουρισμό, παραγωγή και εμπόριο τοπικών ειδών, ανάπτυξης μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

Ο ΑΣΔΑ στη Δυτ. Αθήνα π. χ. πραγματοποίησε 3 προγράμματα εκπαίδευσης γυναικών: για κοπή ρούχων με κομπιούτερ, για μεταφραστές και για εκπαίδευση Τσιγγάνων στη ραπτική.

Θα μαθαίνεις τόσα όσα έχει ανάγκη ο εργοδότης. Σήμερα θα μαθαίνεις αυτό το κομμάτι δουλιάς, αύριο κάτι άλλο και πάει λέγοντας. Σαν δαμόκλειος σπάθη θα κρέμεται στα κεφάλια των γυναικών μια διαρκής ανάγκη "ειδίκευσης μιας χρήσης".

Η γενική και ανώτερης ποιότητας παιδεία και επαγγελματική ειδίκευση θα αποτελεί προνόμιο των λίγων, που θα έχουν την οικονομική δυνατότητα, αφού επεκτείνεται η ιδιωτικοποίηση στην ανώτερη εκπαίδευση, και σε ένα εκτεταμένο δίκτυο επαγγελματικής κατάρτισης ανάμεσα στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Η εφαρμογή του περιεχομένου των ΤΣΑ για την απασχόληση θα επιδεινώσει τη θέση των γυναικών στην αγορά εργατικού δυναμικού, την κατάσταση συνολικά της εργατικής οικογένειας.

"Βραδυφλεγή βόμβα αποτελούν η φτώχεια και οι ανισότητες στο σύγχρονο κόσμο, που αν δεν έχει ενεργοποιηθεί ακόμα "θα εκραγεί κατά πρόσωπο στα παιδιά μας". Δίχως δράση, μέσα σε τριάντα χρόνια, οι διαφορές θα είναι ακόμα μεγαλύτερες. Ο πληθυσμός που φυτοζωεί, κερδίζοντας δύο δολάρια τη μέρα, θα αυξηθεί, από 3 δισ. σήμερα, σε 5 δισ. τα επόμενα 30 χρόνια. Αλλα 1,3 δισεκατομμύρια άτομα ζουν σήμερα με 1 δολάριο τη μέρα! 100 εκατομμύρια άνθρωποι λιμοκτονούν και 150 εκατομμύρια δεν έχουν πατήσει το πόδι τους ούτε μία μέρα σε σχολείο. Επίσης, τα επόμενα 30 χρόνια, το 25% των τροπικών δασών θα έχουν καταστραφεί, αντί για το 4% που χάνεται σήμερα.

Χωρίς ισότητα δεν μπορεί να υπάρξει σταθερότητα. Το κυριότερο αντίδοτο είναι η οικονομική ανάπτυξη και η συνετή διαχείριση των δημόσιων πραγμάτων".

Τα παραπάνω ...φρικιαστικά θα μπορούσαν να αποτελούν παρέμβαση κάποιου πολέμιου του διεθνούς καπιταλισμού και των αδιεξόδων που έχει δημιουργήσει στην ανθρωπότητα το οικονομικό σύστημα που στηρίζεται στο κέρδος. Γιατί τα στοιχεία για τη φτώχεια και την επερχόμενη οικολογική καταστροφή είναι, όχι απλώς συγκλονιστικά, αλλά τρομακτικά. Κυριολεκτικά, βραδυφλεγής βόμβα. Το σχετικό απόσπασμα, όμως, είναι από την εναρκτήρια ομιλία του προέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας, Τζέιμς Γούλφσον. Τι συμβαίνει λοιπόν; Εχθροί του συστήματος κορυφαίοι εκπρόσωποί του, όπως ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας; Οχι, βέβαια. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα έχουν καταγγελθεί παγκοσμίως σαν υπεύθυνοι για την εξάπλωση της φτώχειας και της δυστυχίας σε εκατοντάδες κράτη του Τρίτου Κόσμου. Είναι ακριβώς οι μηχανισμοί του διεθνούς κεφαλαίου, οι οποίοι χορηγούν τη "βοήθεια" προς τις τρίτες χώρες με βαρύτατους όρους, όπως η υποτίμηση των εθνικών νομισμάτων, η περικοπή των δημοσίων δαπανών, το πάγωμα μισθών, ιδιωτικοποιήσεις επιχειρήσεων κλπ. "Συνταγές" που έχει γευτεί και η χώρα μας, ελέω Μάαστριχτ.

Η θέση για το ρόλο που έχουν διαδραματίσει το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα στην εξάπλωση της φτώχειας, δεν είναι μια "στενή" θέση μερικών αμετανόητων, αλλά ευρύτατα διαδεδομένη, ειδικά τις δεκαετίες του '70 και του '80. Να υπενθυμίσουμε μόνο ότι στα συρτάρια της ΕΡΤ υπάρχει ντοκιμαντέρ ολλανδικής παραγωγής (είχε προβληθεί στις αρχές του '80), στο οποίο καταγγέλλεται σαν δολοφονική η πολιτική του ΔΝΤ απέναντι στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Επομένως, όταν οι εκπρόσωποί του μιλάνε για τη φτώχεια στον κόσμο και την οικολογική καταστροφή, το κάνουν μόνο και μόνο για να προειδοποιήσουν τους ισχυρούς ηγέτες της Γης ότι η κατάσταση αυτή εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για κοινωνικές εκρήξεις. Και πραγματικά, αυτή η τρομακτική εξάπλωση της φτώχειας και της δυστυχίας δεν μπορεί παρά να είναι ο προάγγελος των αυριανών κοινωνικών εξεγέρσεων.

Ο Γούλφσον, μάλιστα, επιχείρησε με την ομιλία του να βγάλει ...λάδι το καπιταλιστικό σύστημα και να το απενοχοποιήσει από τις ευθύνες για το γεγονός ότι οι 9 στους 10 κατοίκους του πλανήτη ζουν σε κατάσταση εξαθλίωσης. Σαν εξιλαστήριο θύμα μάλιστα, πάνω στο οποίο φόρτωσαν τις ευθύνες της μαζικής φτώχειας, "ανακάλυψαν" τους ηγέτες των διεφθαρμένων καθεστώτων του Τρίτου Κόσμου, που κατασπαταλούν τη "βοήθεια" για να πλουτίζουν οι ίδιοι. Οτι υπάρχει διαφθορά, όχι μόνο στον Τρίτο Κόσμο, αλλά και σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο, είναι γνωστό. Αλλά να αναζητούν τις ευθύνες της φτώχειας στη διαφθορά, είναι καθαρή δημαγωγία, αφού η "βοήθεια" που δίνεται στις τρίτες χώρες είναι αρκετά μικρή, ενώ η Παγκόσμια Τράπεζα γνωρίζει πολύ καλά ότι η βοήθεια αυτή προορίζεται αποκλειστικά για τη συντήρηση των αντιδραστικών καθεστώτων των χωρών αυτών, που λειτουργούν σαν πράκτορες του διεθνούς κεφαλαίου, τόσο στην προώθηση των προγραμμάτων λιτότητας, που επεξεργάζονται στην Ουάσιγκτον, όσο και στη διατήρηση μηχανισμών προστασίας των διεφθαρμένων καθεστώτων.

Αξίζει να επισημάνουμε, τέλος, ότι η παράθεση των στοιχείων για τη φτώχεια στον κόσμο και την επερχόμενη οικολογική καταστροφή, είναι και μία ομολογία της χρεοκοπίας του καπιταλιστικού συστήματος και της αδυναμίας του να αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα του πλανήτη. Ο σημερινός υπερώριμος καπιταλισμός, όχι μόνο δεν μπορεί να προσφέρει θετικά στην εξέλιξη της ανθρωπότητας, αλλά έχει γίνει επικίνδυνος για το μέλλον του κόσμου.

Τριακόσια πενήντα χρόνια μετά την επανάσταση του Κρόμβελ και 208 χρόνια μετά τη μεγάλη Γαλλική Επανάσταση, η οποία διά πυρός και σιδήρου προώθησε τον αστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας, οι καπιταλιστικές παραγωγικές σχέσεις έχουν τόσο πολύ σαπίσει, ώστε η περαιτέρω διατήρησή τους για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν μπορεί παρά να συνοδεύεται από ένα δυσβάστακτο και πολύ επώδυνο, έως και αιματηρό, κόστος που θα κληθούν να πληρώσουν οι εργαζόμενοι σ' ολόκληρο τον πλανήτη.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα έχουν καταγγελθεί παγκοσμίως σαν υπεύθυνοι για την εξάπλωση της φτώχειας και της δυστυχίας σε εκατοντάδες κράτη του Τρίτου Κόσμου. Είναι ακριβώς οι μηχανισμοί του διεθνούς κεφαλαίου, οι οποίοι χορηγούν τη "βοήθεια" προς τις τρίτες χώρες με βαρύτατους όρους

"Χρησιμοποίηση ανέργων για τη φύλαξη σχολείων, φύλαξη παιδιών, θέσπιση κατ' οίκον υπηρεσιών για άτομα που δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν, φύλαξη και εκπαίδευση παιδιών προσχολικής ηλικίας, αξιοποίησης της εθελοντικής εργασίας προς όφελος της τοπικής εργασίας..." (3)

Και τα ΤΣΑ μέσω της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα προωθήσουν στην πράξη από τη δική τους πλευρά, την ιδιωτικοποίηση της ΚΠ.

Για να περάσει το χτύπημα των κοινωνικών κατακτήσεων των εργαζόμενων για δημόσια και δωρεάν παιδεία, υγεία, ασφάλιση, (αυτή που έχει κατακτηθεί τα προηγούμενα χρόνια), προβάλλονται διάφορα ιδεολογήματα.

Διακηρυγμένες θέσεις της ΕΕ και της κυβέρνησης είναι ότι πρέπει να δεθούν οργανικά η "κοινωνική πολιτική (ΚΠ) με την ανταγωνιστική οικονομία της αγοράς".

Λένε ότι το κράτος δεν πρέπει να διασφαλίζει το ίδιο την κοινωνική προστασία και τα δικαιώματα, αλλά να παίζει ένα συντονιστικό και ελεγκτικό ρόλο. Τον κύριο ρόλο θα τον παίξει το κεφάλαιο, η φιλανθρωπία, η κοινωνική αλληλεγγύη.

Ισχυρίζονται ότι τα 2/3 ευνοούνται από την υπάρχουσα ΚΠ και ότι αδικείται το 1/3. Αρα τα 2/3 πρέπει να πληρώσουν με διάφορους τρόπους, ώστε να βελτιωθεί η θέση των υπολοίπων. Βέβαια όταν εννοούν να πληρώνουν οι πολλοί, απομονώνουν την ολιγαρχία και ρίχνουν τα βάρη στην εργατική τάξη, η οποία θα χρυσοπληρώνει για παροχή ελάχιστων και κακής ποιότητας υπηρεσιών της ΚΠ.

Σήμερα, το περιεχόμενο της ΚΠ περιλαμβάνει ορισμένα μέτρα για κατηγορίες εργαζόμενων με πολύ χαμηλά εισοδήματα, για τους σχεδόν εξαθλιωμένους.

Θα χρησιμοποιούν άνεργους σ' αυτούς τους τομείς, με το σκεπτικό ότι δεν μπορεί να παίρνουν τα ψίχουλα του επιδόματος ανεργίας.

Η χρησιμοποίηση των γυναικών και ιδιαίτερα ανέργων, και μέσα από τα ΤΣΑ για την ιδιωτικοποίηση της ΚΠ είναι εμφανής.

Ηδη από το 3ο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα της ΕΕ για τις ίσες ευκαιρίες μεταξύ ανδρών - γυναικών (1990-1995) τονιζόταν η ανάγκη της ενασχόλησης των γυναικών με τις "εκ του σύνεγγυς υπηρεσίες" σαν απάντηση στην ανεργία τους και τις εξελίξεις στην παραγωγή.

Από το 1992, βάσει οδηγίας της ΕΕ ψηφίστηκε σχετικός νόμος να κρατάνε οι μητέρες στο σπίτι τους έως και 5 παιδιά, σαν μορφή επαγγελματικής ενασχόλησής τους. (Δηλαδή, αντί για ίδρυση δημόσιων παιδικών σταθμών με επιστημονικό προσωπικό που να παρέχουν προσχολική αγωγή, χρησιμοποιούν επιχειρηματίες νταντάδες για πάρκινγκ παιδιών σε διαμερίσματα).

Τα ΤΣΑ, για να εξυπηρετήσουν από την πλευρά τους, τους στρατηγικούς στόχους του κεφαλαίου, θα χρησιμοποιήσουν σε αυτές τις υποβαθμισμένες εργασιακές σχέσεις, στα κακοπληρωμένα επαγγέλματα, το πιο αδύνατο μέρος του εργατικού δυναμικού, τις γυναίκες και τους νέους.

Παράδειγμα, στη Μεγ. Βρετανία, ο κ. Μπλερ ανακοίνωσε σχέδιο διευκόλυνσης να εργαστούν - έστω με μερική απασχόληση - οι ανύπαντρες μητέρες, οι οποίες υπολογίζονται στις 800.000. (ΤΑ ΝΕΑ, 04/06/97).

Γι' αυτό, η επιλογή νέων γυναικών, αλλά και γυναικών άνω των 45 μέσα από τα ΤΣΑ, δεν είναι τυχαία. Η απογραφή του πληθυσμού 1961 - 1981, της ΕΣΥΕ, δείχνει ότι στην ηλικία μεταξύ 20 - 25 ετών υπάρχει μια θεαματική βουτιά 14% στη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας, επανακάμπτοντας ως ένα βαθμό μετά ως τα 45 όπου ακολουθεί πάλι μια πτωτική πορεία της τάξης του 10%.

Η αστική τάξη ξέρει καλή ανάγνωση και γραφή.

Η ηλικία των 20 - 25 είναι αυτή που η νέα συνήθως δημιουργεί οικογένεια και αποκτά παιδιά. Η ανεργία, σε συνδυασμό με τις ελλείψεις σε παιδικούς

σταθμούς, τα ωράρια των σχολείων που δε συμβαδίζουν με αυτά των εργαζόμενων, αναγκάζουν τις γυναίκες να απέχουν από την παραγωγή για να λύσουν τέτοιου είδους προβλήματα. Δεν είναι τυχαίο που αυτές οι ηλικίες καταφεύγουν στη μερική απασχόληση.

Σε έρευνα της ΕΕ το 1993, μεταξύ των 2 γονέων που έχουν παιδιά ως 10 ετών, και εργάζονταν με μερική απασχόληση, οι μητέρες ήταν 40% έναντι 3% των πατέρων. Ενώ σε γονείς που δεν εργάζονταν καθόλου, οι γυναίκες ήταν 41% έναντι 4% των ανδρών. (4)

Σε άλλη έρευνα στην Αθήνα, οι γυναίκες που είχαν διακόψει την εργασία τους και εργάζονταν το 1995, είχαν παιδιά ηλικίας άνω των 6 ετών, ή το 66% των γυναικών που είχαν εργαστεί στο παρελθόν, αλλά διέκοψαν την εργασία τους πριν τις γεννήσεις των παιδιών τους, είχαν στην πλειοψηφία τους παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Από άποψη ταξικής διάρθρωσης, αξίζει να πούμε - βάσει της ίδιας έρευνας - ότι οι περισσότερες γυναίκες που εργάζονται αλλά εμφανίζουν διακοπές, περιλαμβάνονται στην κατηγορία των εργατών και των απασχολουμένων στην παροχή υπηρεσιών, (60%). (5)

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει έρευνα του ΠΙΕΚΑ για την απασχόληση, δείχνει ότι το 1994, έχασαν την εργασία τους περίπου 60.000 άτομα ηλικίας 45 - 64 ετών εκ των οποίων οι 40.000 περιήλθαν στην κατάσταση αέργου και οι 20.000 στην κατάσταση του ανέργου. Στα στοιχεία αυτά οι γυναίκες αποτελούν μεγάλο μέρος.

Οι γυναίκες αυτής της ηλικίας, ενώ είναι ακόμα δυνάμει ικανές για εργασία, είναι άνεργες και δυσκολεύονται να βρουν δουλιά. Παράλληλα, σε αυτή την ηλικία, έχουν διευρυνθεί οι ανάγκες της οικογένειάς τους κύρια λόγω των παιδιών, τα οποία βρίσκονται συνήθως σε μια ηλικία που απορροφούν επιπλέον χρηματικά ποσά για φροντιστήρια, για κάλυψη ατομικών αναγκών τους.Για να προλάβουν τις αντιδράσεις τους, θα τις χρησιμοποιήσουν μέσω των ΤΣΑ εκμεταλλευόμενοι τις συσσωρευμένες ανάγκες τους, σαν το πιο κακοπληρωμένο εργατικό δυναμικό, ψευτοβολεύοντας την κατάστασή τους.

"Σήμερα είμαστε σε άλλη φάση. Αρπάζουνε τις κατακτήσεις... Σήμερα η γυναίκα πρέπει ν' αντιπαρατεθεί στη συνολική πολιτική. Δε φτάνει να διεκδικεί κάποια ζητήματα ή να περιμένει ότι με τα υπομνήματα ή τις συνηθισμένες κινητοποιήσεις θα έχει λύσεις... Η γυναίκα πρέπει να διεκδικήσει τις λύσεις σε συνδυασμό με πολιτικές αλλαγές. Αν πούμε ότι μόνο με τους αγώνες μπορούν να λύσουν τα προβλήματά τους, λέμε τη μισή αλήθεια... Αν αυτοί οι αγώνες δεν αγγίζουν τον πυρήνα της πολιτικής, θα είναι αγώνες δίχως αποτέλεσμα" (6).

Είναι σημαντικό λοιπόν για τις κομμουνίστριες και τους κομμουνιστές προς τα πού θα στραφεί η αυξανόμενη δυσαρέσκεια των γυναικών. Ιδιαίτερα στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές, που έχουν οριστεί ως πιλότοι εφαρμογής των Τοπικών Συμφώνων Απασχόλησης (ΤΣΑ), η δουλιά της ιδεολογικοπολιτικής διαφώτισης των γυναικών θα πρέπει να συνδυαστεί με τη δουλιά της συμμετοχής τους σε αγώνες για άμεσες διεκδικήσεις. Να ενισχυθεί στη συνείδησή τους η αξία της συλλογικής πάλης, ο ρόλος του σωματείου, του συλλόγου, της επιτροπής αγώνα, μέσα από την πάλη των πιο πρωτοπόρων δυνάμεων του κάθε χώρου.

Επειδή είναι ένα ευρύτερο κοινωνικό πρόβλημα, μπορεί να επιτευχθεί και μια γενικότερη συσπείρωση φορέων όπως ΤΑ, σωματείων, ενάντια στα ΤΣΑ. Οι πρωτοπόρες ταξικές δυνάμεις μπορούν να συμβάλουν στον ταξικό προσανατολισμό και στην οικοδόμηση του αντιιμπεριαλιστικούαντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου.

Να βάλουμε θέμα στα Δημοτικά Συμβούλια να μην αποδεχτούν τα ΤΣΑ με μαζική παρουσία γυναικών. Να αναπτυχθεί κίνημα σχετικά με την ανεργία σε αυτές τις περιοχές. Οι δημοτικές κινήσεις, σε συνεργασία και με άλλους φορείς, θα μπορούσαν να βάλουν ένα τέτοιο κεντρικό στόχο συσπείρωσης. Διαφώτιση για το ποια ΤΑ χρειάζονται οι γυναίκες.

Να κινητοποιήσουμε γυναίκες με παραστάσεις, διαμαρτυρίες, τόσο σε τοπικό όσο και σε κεντρικό επίπεδο.

Μπορούν να συγκροτηθούν λαϊκές επιτροπές αγώνα ενάντια στην ανεργία, ανάμεσα σε κλάδους.

Θα μπορούσε να υπάρξει ίσως και πανελλαδικός συντονισμός πάλης φορέων αυτών των περιοχών με κεντρικές μορφές πάλης.

Σε αυτή την οργάνωση της πάλης είναι πολύ σημαντικό να απευθυνθούμε πρώτα και κύρια στις γυναίκες της εργατικής τάξης.

Π.χ. οι γυναίκες πάνω από 45 που απολύονται από τον Ιματισμό και την Κλωστοϋφαντουργία, γυναίκες εμποροϋπαλλήλοι της ίδιας ηλικίας.

Οι νέες κοπέλες εμποροϋπάλληλοι με τις νέες ιδιωτικές υπαλλήλους κλπ., εντάσσοντας αυτή την εξειδικευμένη συσπείρωση γυναικών στη γενική συσπείρωση πάλης του σωματείου, των λαϊκών επιτροπών αγώνα.

Τα αιτήματα πάλης που μπαίνουν από το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, είναι αιτήματα απόκρουσης της φιλομονοπωλιακής πολιτικής, της διεκδίκησης λύσης στα προβλήματα των εργαζομένων, της συσπείρωσης στον αγώνα ενάντια στα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό.

Ανάλογα με τη δυναμική του κινήματος ως ένα βαθμό μπορεί να υπάρξουν κάποιες κατακτήσεις. Ομως δε θα πρέπει να καλλιεργούμε αυταπάτες στους εργαζόμενους και τις γυναίκες.

Η λύση της συντριπτικής πλειοψηφίας των αιτημάτων συνδέεται αντικειμενικά με μια άλλη πολιτική, που απαιτεί τη λύση και του προβλήματος της εξουσίας.

Καμιά ανάπτυξη, "καμιά αύξηση του εγχώριου προϊόντος, εάν και εφόσον επιτευχθεί, δε σημαίνει και ευημερία του λαού, όταν το μόχθο του τον καρπώνεται η οικονομική ολιγαρχία... Οι απαιτήσεις του λαού, των εργαζομένων, πρέπει να συμπυκνώνονται όλο και περισσότερο στο αίτημα: Τέρμα στα προνόμια και την εξουσία των λίγων, φτάνει πια η ανοχή στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, στα κεντροδεξιά και κεντροαριστερά σενάρια... Καμιά κυβέρνηση μονοκομματική ή πολυκομματική δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί λύσεις υπέρ των εργαζομένων και ουσιαστικές αλλαγές, όσο αυτές κινούνται μέσα στη σημερινή στρατηγική. Μόνο μια εξουσία που εκπροσωπεί πραγματικά τα λαϊκά συμφέροντα και όχι τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου, των πολυεθνικών" (7).

Αυτός ο αγώνας ενάντια στην ανεργία, στο χτύπημα των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων, μπορεί και πρέπει να οδηγήσει στην ενίσχυση του ΚΚΕ. Να αναδείξει και να πείσει για τον αναντικατάστατο και πρωτοποριακό πολιτικό του ρόλο στην πάλη της εργατικής τάξης ενάντια στα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό, για το σοσιαλισμό.

Κείμενα: Αλέκα ΓΙΑΝΝΟΥΣΗ

1) ΓΣΕΕ: Η παρέμβαση του συνδικαλιστικού κινήματος για την ανεργία, 1997, σελ. 28 - 31

2) Περιοδικό ΕΡΓΑΣΙΑ, έκδοση ΟΑΕΔ/ΠΙΕΚΑ, τεύχος 10, 1996, σελ. 4 - 10

3) ΤΣΑ: Εκδοση του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας, σελ. 14, 18

4) European Commission Network on Childcare and other measures to reconcile employment and family responsibilities, 1993

5) ΕΚΚΕ: Η οικογένεια στην Αθήνα. Οικογενειακά πρότυπα και συζυγικές πρακτικές. Αθήνα 1995, σελ. 114 - 117

6) Εισηγητική ομιλία της ΓΓ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα, στο "Τιτάνια", στην εκδήλωση της ΚΟΑ για την 8η Μάρτη 1997.

7) Ανακοίνωση του ΠΓ του ΚΚΕ, 25/06/97

Το Χονγκ Κονγκ έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε διαμετακομιστικό κέντρο παροχής υπηρεσιών, κυρίως τραπεζικών και φυσικά φορολογικός παράδεισος για το ξένο κεφάλαιο

ΑΠΟΣΤΟΛΗ:

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

Ολοκληρώθηκαν την προηγούμενη βδομάδα οι εργασίες της Συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που αυτή τη φορά πραγματοποιήθηκαν στο Χονγκ Κονγκ. Στη Σύνοδο παραβρέθηκε πολυμελής ελληνική αντιπροσωπεία, η οποία είχε μια σειρά επαφές με ξένους τραπεζίτες και άλλους εκπροσώπους του μεγάλου κεφαλαίου, με στόχο την περιβόητη προσέλκυση ξένων κεφαλαίων προς τη χώρα μας. Ενδεικτική ήταν και η επίσημη παρέμβαση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας, ο οποίος αφού υπερθεμάτισε υπέρ όλων των στόχων που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση και την αντιλαϊκή καταιγίδα που πλήττει τους λαούς της Ευρώπης, έδωσε έμφαση στο πρόγραμμα ξεπουλήματος των ΔΕΚΟ που έχουν δρομολογήσει οι "εκσυγχρονιστές" στη χώρα μας.

Στο περιθώριο πάντως της Συνόδου το παζάρι δίνει και παίρνει και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις εκεί κλείνονται οι περισσότερες "συμφωνίες" των εκπροσώπων του διεθνούς κεφαλαίου με τις διάφορες κυβερνήσεις. Στην πραγματικότητα πρόκειται για τις γνωστές συμφωνίες - παρέμβαση των πολυεθνικών στην κατάρτιση και υλοποίηση συγκεκριμένων αντιλαϊκών προγραμμάτων σε διάφορες χώρες του κόσμου, με αντάλλαγμα κάποια κονδύλια που προορίζονται για τη στήριξη των αντιδραστικών καθεστώτων στις χώρες αυτές.

Ο "Ρ" βρέθηκε στο Χονγκ Κονγκ και επιχειρεί σήμερα να μεταφέρει ορισμένες εικόνες από τη φετινή Σύνοδο και κύρια το κλίμα που επικρατούσε στο περιθώριο των εργασιών της