Προσπαθείς να αφουγκραστείς τις κουβέντες αυτού του λαού και εκπλήσσεσαι που αντί για κραυγές - όπως θα περίμενες άλλωστε - "μαζεύεις" αποφθέγματα ζωής και ψιθύρους. Κάτι ψιθύρους, που ξεκινούν με παράπονο και πόνο και καταλήγουν σ' ένα απίστευτο πείσμα, σε μια απερίγραπτη δύναμη, σ' ένα μοναδικό μεγαλείο ψυχής και ευγένειας.

Προσπαθείς να καταλάβεις την ψυχολογία αυτού του κόσμου, που κάθε μέρα ξυπνά ευχαριστώντας τον ήλιο που και σήμερα θα τυφλώσει τα μάτια του και κάθε βράδυ κοιμάται γνωρίζοντας πως ίσως αυτή να 'ναι η τελευταία φορά που βλέπει το γέμισμα ή το άδειασμα του φεγγαριού. Και καταβάλλεις δυνάμεις για να μπορέσεις να συνειδητοποιήσεις πως αυτό το μεταίχμιο, αυτή η κατάσταση που τους "περιφέρει" διαρκώς μεταξύ τέρματος και αφετηρίας όχι μόνο δεν τους κάνει ευάλωτους και ανασφαλείς, αλλά τους ατσαλώνει. Με αυτή την απίστευτη δύναμη, που ανάθεμα κι αν ήξεραν πως υπήρχε μέσα τους, πριν ξεκινήσουν τη "δουλιά" τους οι ΝΑΤΟικοί σφαγείς.

Ο Ντέιαν,ας πούμε, είναι ένας 22χρονος Σέρβος που είχε πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα να μας πει. Η συνάντησή μας έγινε τυχαία λίγα μέτρα πιο πάνω απ' την πλατεία Δημοκρατίας στο Βελιγράδι, όπου κάθε μεσημέρι εξακολουθούν να στήνονται οι συναυλίες της ειρήνης και της οργής. Ωστόσο, δεν ήταν τα λόγια του Ντέιαν που μας εξέπληξαν. Ηταν, κυρίως, ο τρόπος που κρατούσε στην αγκαλιά του το κορίτσι του και τα 100 μέτρα που ξαναπερπάτησε για να 'ρθει πάλι κοντά μας και να πει: "Στείλτε στο λαό σας τις ευχαριστίες μας. Πέστε του πως δε θα ξεχάσουμε ποτέ ότι βρίσκεται στο πλευρό μας. Πέστε του, όμως, πως μόνο αυτό δε φτάνει. Υπενθυμίστε του πως όλοι μας έχουμε μια βόμβα πάνω απ' το κεφάλι μας. Γιατί οι Αμερικανοί δεν έχουν κανέναν ενδοιασμό"...

Στον ίδιο δρόμο ο 24χρονος Αϊβαν - αφού πρώτα έβγαλε απ' το κεφάλι του το τζόκεϊ καπέλο του (σ. σ.: είπαμε πως είναι απίστευτη η ευγένεια αυτού του λαού) - δεν κρύβει πως αυτός ο πόλεμος τον τρομάζει. "Ολοι μας φοβόμαστε πολύ. Αλλά πρέπει να ζήσουμε!", λέει χαρακτηριστικά. Το προηγούμενο βράδυ είχε χτυπηθεί η κρατική σερβική τηλεόραση. Ο Αϊβαν δηλώνει σοκαρισμένος. "Δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψω τη φρίκη που νιώθουμε όλοι για τους τρόπους που χρησιμοποιούν οι Δυτικοί για να μας εξοντώσουν. Γιατί αυτός είναι ο στόχος τους. Να διαλύσουν το γιουγκοσλαβικό λαό. Αλλά κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί. Παρακολουθώ κάθε βράδυ τα κανάλια τους. SKY, CNN και BBC. Πληροφορούμε για τις προθέσεις τους, για το ότι θέλουν να στείλουν στη χώρα μου χερσαίες δυνάμεις. Ας έρθουν! Εμείς πια είμαστε προετοιμασμένοι για όλα. Τους περιμένουμε".

Ο 26χρονος Στριντζάν Ντραγκόγιεβιτς,απ' την πλευρά του, θα επισημάνει: "Ακόμα δεν έχουμε νιώσει τις συνέπειες αυτού του πολέμου. Πιστεύω ότι θα τις καταλάβουμε μετά από δύο με τρεις μήνες. Η κατάσταση που θα διαμορφωθεί τότε θα είναι πολύ άσχημη. Πριν πέντε χρόνια ο κόσμος στη χώρα μας ήταν πολύ φτωχός. Οι βομβαρδισμοί θα μας ξαναφέρουν στο ίδιο σημείο. Μόνο που τώρα δεν είμαι σίγουρος αν θα μπορέσει πολύς κόσμος και πάλι να επιβιώσει".

Αναφέρει ως παράδειγμα την Πάνσοβα, μια μικρή πόλη που βρίσκεται 30 χιλιόμετρα έξω απ' το Βελιγράδι. "Σ' αυτή την πόλη υπήρχαν τέσσερις οικονομικές μονάδες. Τρεις απ' αυτές έχουν καταστραφεί ήδη απ' τις ΝΑΤΟικές βόμβες. Περισσότερα από 1.000 άτομα είναι χωρίς δουλιά. Και το ερώτημα είναι: Τι θα γίνουν αυτοί οι άνθρωποι και οι οικογένειές τους όταν τελειώσει ο πόλεμος;", αναρωτιέται. Δεν μπορεί, όμως, και να μην επισημάνει: "Το ΝΑΤΟ ωστόσο αγνοεί το πείσμα και το θάρρος αυτού του λαού". Μην είσαι και τόσο σίγουρος Στριντζάν...

Τον 74χρονο Μίοντραγκ Ντράκοβιτς,συνταξιούχο καθηγητή Φιλολογίας, τον συναντήσαμε έξω απ' το κτίριο της βομβαρδισμένης κρατικής τηλεόρασης. Τότε που κανείς ακόμα δεν ήξερε πόσοι άνθρωποι βρίσκονταν κάτω απ' τα συντρίμμια. "Ανησυχώ γι' αυτή την κατάσταση, γιατί δεν ξέρω ούτε πώς, ούτε πότε θα τελειώσει", θα μας πει.

Θα ξεκαθαρίσει ωστόσο πως δε φοβάται για τον εαυτό του, "φοβάμαι για τα παιδιά και τα εγγόνια μου", θα εκτιμήσει πως "η τραγωδία αυτού του πολέμου είναι ότι για μια ακόμα φορά σαν χώρα θα αναγκαστούμε να ξεκινήσουμε απ' την αρχή", θα χαρακτηρίσει τον Κλίντον ως τον "μεγαλύτερο ηθοποιό του αιώνα" και θα δηλώσει ευχαριστημένος απ' τη στάση πολλών λαών απέναντι στους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς. "Δύο πράγματα με συγκλονίζουν αυτές τις ημέρες. Κατ' αρχάς το ότι οι λαοί, κυρίως της Ευρώπης, διαφοροποιούνται απ' τις κυβερνήσεις τους και ζητούν να λήξει αυτός ο βρώμικος πόλεμος. Εσείς, ως Ελληνίδα, καταλαβαίνετε τι εννοώ. Και το δεύτερο έχει να κάνει με το δικό μου λαό. Που αντιμετωπίζει αυτή την τρομερή κατάσταση εκπληκτικά και με θάρρος", θα πει ο 74χρονος καθηγητής.

Και σα να 'θελε κάποιος να τον επιβεβαιώσει, την ώρα εκείνη ακούγεται στο Βελιγράδι ο τρομακτικός ήχος της σειρήνας. Ο Μ. Ντράκοβιτς χαμογελά μαλακά και ψιθυρίζει: "Βλέπετε δεν κουνιέται κανένας. Οι σειρήνες ηχούν κι εμείς συνεχίζουμε τη ζωή μας"...

Δίπλα του στέκονται δύο κυρίες, γύρω στα πενήντα. Απευθυνόμαστε στην πρώτη, στην Νένα Μένιτς,και παρατηρούμε ότι στο άκουσμα της σειρήνας δεν κουνήθηκε ούτε... πόντο απ' τη θέση της. Μας καρφώνει με ένα απίστευτο, απερίγραπτο βλέμμα και λέει τονίζοντας μια - μια τις λέξεις της: "Το ότι βρίσκομαι στο δρόμο έχει να κάνει με τη συνείδησή μου. Είμαι Σέρβα και είναι ντροπή να ακούω σειρήνα και να τρέχω να κρυφτώ"...

Τα μάτια της φίλης της βουρκώνουν. Είπαμε, στα μάτια αυτού του λαού όταν δε συναντάς τη χαρά που δίνει το δίκιο του αγώνα, βλέπεις τον πόνο που προκαλεί η φρίκη του πολέμου. "Είναι πολύ βαρύ το πλήγμα που δέχεται αυτές τις μέρες ο λαός της χώρας μου, αλλά κυρίως τα παιδιά αυτού του τόπου. Εγώ μπορεί να μην έχω παιδιά, αλλά νιώθω όλα τα παιδιά των Βαλκανίων δικά μου παιδιά", θα πει η Λουτσία Βιντέκα.Η Λουτσία - που ξέρει πως στα ελληνικά το όνομά της προφέρεται Λουκία - θα συμπληρώσει: "Ολος ο "πολιτισμένος" κόσμος έχει ευθύνες γι' αυτό το έγκλημα που γίνεται στη χώρα μου. Γιατί μην ξεχνάς πως ο πόλεμος, όταν γίνεται, έχει παντού και πάντα λερωμένα με αίμα χέρια". Κανείς δεν το ξεχνά αυτό...

Ενα από τα τόσα... λάθη του ΝΑΤΟ. Συντρίμμια και πόνος, στο Αλέξινατς

Οι Ελληνες της αποστολής διεθνιστικής αλληλεγγύης έξω από το βομβαρδισμένο κτίριο της σερβικής τηλεόρασης. Τότε που ένωσαν τις δυνάμεις τους με την απίστευτη δύναμη του γιουγκοσλάβικου λαού

Η 4χρονη Αννα σχηματίζει με τα δάχτυλά της το σήμα της νίκης. Μαθήματα πίστης κι αγώνα, ακόμα και από αυτή τη μικρή Σέρβα...

Νένα Μένιτς: "Είμαι Σέρβα και είναι ντροπή ν' ακούω σειρήνα και να τρέχω να κρυφτώ"

"Ο λαός μου αντιμετωπίζει αυτή την τρομερή κατάσταση εκπληκτικά και με θάρρος", θα δηλώσει ο 74χρονος Μ. Ντράκοβιτς

"Ολος ο "πολιτισμένος" κόσμος έχει ευθύνες γι' αυτό το έγκλημα που γίνεται στη χώρα μου", υπογραμμίζει η Λουτσία Βιντέκα

"Το ΝΑΤΟ αγνοεί το πείσμα και το θάρρος αυτού του λαού", δηλώνει ο 26χρονος Στριντζάν

Ενας ακόμα στόχος. Ντυμένος στα μαύρα. Ενα ακόμα παράδειγμα πείσματος και ψυχής

Ανθρωποι κάθε ηλικίας αγοράζουν κεριά. Μόνιμη εικόνα στους κεντρικούς δρόμους του Βελιγραδίου. Γιατί τα "έξυπνα όπλα" δεν αφήνουν πίσω τους μόνο ξεσκισμένες σάρκες. Αφήνουν και ξεσκισμένες καρδιές

Τρεις ανθρώπινες ζωές χάθηκαν σ' αυτό το σπίτι, στο Αλέξινατς. Κι όμως η ζωή συνεχίζεται με απίστευτο θάρρος

ΑΠΟΣΤΟΛΗ: Μπέρρυ ΤΣΟΥΓΚΡΑΝΗ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Βαγγέλης ΤΟΚΑΣ