"Αναδιάρθρωση των δικτύων εξυπηρέτησης" ονομάζεται "κομψά" η προωθούμενη συρρίκνωση της Ελληνικής Λέσχης Περιηγήσεων και Αυτοκινήτου,της γνωστής μας δηλαδή ΕΛΠΑ.Συρρίκνωση, που εκδηλώνεται με ομαδικές απολύσεις εργαζομένων, αλλοίωση του κοινωφελή της χαρακτήρα και με μείωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον αυτοκινητιστή, προς χάριν των ιδιωτικών εταιριών που δραστηριοποιούνται στο χώρο της οδικής βοήθειας.

Η ΕΛΠΑ ιδρύθηκε το 1922, σαν κοινωφελές σωματείο μη κερδοσκοπικό και με στόχο να προσφέρει οδική βοήθεια στα μέλη και τους συνδρομητές του. Μέχρι και πριν 10 χρόνια περίπου - οπότε αρχίζουν να εμφανίζονται οι ιδιωτικές εταιρίες οδικής βοήθειας - ήταν και η μοναδική που παρείχε τέτοιου είδους υπηρεσίες. Ωστόσο, παρά τον ανταγωνισμό των ιδιωτικών εταιριών, εξακολουθεί να κατέχει την πρώτη θέση, με 140.000 περίπου συνδρομητές. "Πρωτιά", που αιτιολογείται από το χαμηλότερο κόστος, τη μεγάλη εμπειρία που διαθέτει μετά από δεκαετίες στο χώρο της οδικής βοήθειας, αλλά και το άριστα ειδικευμένο προσωπικό της.

Αυτό ήταν αρκετό για να μπει η Λέσχη στο "μάτι" των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων του χώρου και να αρχίσει το ξήλωμα. Το 1991 αναδεικνύεται χρονιά - σταθμός. Είναι η χρονιά που υπογράφεται η σύμβαση με την "Ιντεραμέρικαν" για το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα "HELPA".Στόχος - όπως εμφανιζόταν - του προγράμματος ήταν πέραν της οδικής βοήθειας να προσφέρεται στους συνδρομητές και συμπληρωματική ασφαλιστική κάλυψη. Φιλόδοξος στόχος, που πολύ γρήγορα αποδείχτηκε "μπούμερανγκ", μιας και ουσιαστικά το μόνο που έγινε ήταν το να αποκτήσει η "Ιντεραμέρικαν" την απαραίτητη τεχνογνωσία. Με τη λήξη της σύμβασης, ο τότε γενικός διευθυντής της ΕΛΠΑ και άλλα στελέχη της φεύγουν, παίρνοντας μαζί τους και το πελατολόγιο και η Ιντεραμέρικαν ιδρύει δική της εταιρία οδικής βοήθειας... Το κακό προηγούμενο δε "συνέτισε" τη διοίκηση της Λέσχης, που προχωρά σε νέα σύμβαση, με την PROTECTION αυτή τη φορά, για να επαναληφθεί το ίδιο σκηνικό. Η PROTECTION ιδρύει και αυτή την ομώνυμη εταιρία οδικής βοήθειας...

Η ιστορία επαναλαμβάνεται και για τρίτη φορά με την ασφαλιστική εταιρία AGF ΚΟΣΜΟΣ.

Ποιος φταίει; Είναι σημαντικές εδώ οι επισημάνσεις του σωματείου: "Οι συμβάσεις αυτές υπογράφτηκαν χωρίς μελέτη, χωρίς έρευνα αγοράς και χωρίς διαγωνισμό (!), έτσι ώστε να γίνει δυνατή η επιλογή της πιο κατάλληλης και συγχρόνως να επιτευχθούν συμφέροντες οικονομικοί όροι για τη λέσχη μας".

Το "εγχείρημα" της διάλυσης της ΕΛΠΑ συνεχίζεται με άλλη μορφή πλέον. Η διοίκηση της ΕΛΠΑ αρχίζει να κάνει λόγο για οικονομικά προβλήματα και ζημιογόνα γραφεία και εμφανίζει ένα πρόγραμμα επονομαζόμενο "αναδιάρθρωση δικτύων εξυπηρέτησης". Από τις αρχές του χρόνου αρχίζει να υλοποιεί το πρόγραμμα, κλείνοντας μια σειρά επαρχιακά γραφεία, όπως στις Σέρρες, στη Δράμα, στην Πρέβεζα, στη Σπάρτη, στην Κοζάνη, στα Χανιά, στο Αγρίνιο, στην Ιεράπετρα και πρόσφατα στην Αλεξανδρούπολη, στην Ξάνθη και στην Κομοτηνή,που μάλιστα βρίσκονταν σε ιδιαίτερα ευαίσθητες εθνικά περιοχές και υπήρχε ανάγκη διατήρησής τους. Και έπεται συνέχεια.

Για κάθε γραφείο που κλείνει, η διοίκηση υπογράφει σύμβαση με ιδιωτική εταιρία, που δραστηριοποιείται στην ανάλογη περιοχή, στην οποία παραχωρείται το δικαίωμα παροχής υπηρεσιών οδικής βοήθειας στους συνδρομητές της ΕΛΠΑ. Στον εκάστοτε ιδιώτη προσφέρεται ο κατάλογος των συνδρομητών και η είσπραξη μέχρι και του 80% των εσόδων από τις συνδρομές! Επιπλέον τους προσφέρονται - προκειμένου να μπορούν να εκπληρώσουν το έργο της οδικής βοήθειας - και όλα τα αυτοκίνητα της ΕΛΠΑ δωρεάν!

Παράλληλα καταργήθηκαν πολλά τροχογραφεία, τα οποία πρόσφεραν τη δυνατότητα της άμεσης επικοινωνίας των συνδρομητών με τη Λέσχη και βοηθούσαν σημαντικά στην εγγραφή και νέων μελών.

Τα "ευεργετικά" αποτελέσματα της συρρίκνωσης έχουν νιώσει ήδη οι εργαζόμενοι. Το κλείσιμο των επαρχιακών γραφείων, συνοδεύτηκε από 60 απολύσεις,ενώ στα δυο τελευταία χρόνια το προσωπικό έχει μειωθεί από 730 άτομα, σε 550 συνολικά.Το μέλλον διαγράφεται ακόμα πιο δυσοίωνο. Να σημειώσουμε ότι η διοίκηση είχε ζητήσει στις αρχές του χρόνου την απόλυση του 30% του προσωπικού, δηλαδή 180 άτομα, με βάση τις διαδικασίες του ν. 1384 περί ομαδικών απολύσεων. Η πρότασή της δεν έγινε αποδεκτή, όμως οι απολύσεις συνεχίζονται με βάση το 2% που επιτρέπει ο νόμος.

Μια ακόμη σημαντική συνέπεια της "αναδιάρθρωσης" είναι και η πτώση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών οδικής βοήθειας και κυρίως η, "από την πίσω πόρτα", αλλοίωση του όποιου κοινωφελή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα της ΕΛΠΑ.

Το συνεχές κλείσιμο γραφείων δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά για τη σκοπιμότητά τους και για τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τις αλλεπάλληλες συμβάσεις με ιδιωτικές εταιρίες. Τα επιχειρήματα της διοίκησης υπέρ της "αναδιάρθρωσης" καταρρίπτονται από μόνα τους, μιας και η ΕΛΠΑ έχει ετήσιο προϋπολογισμό μεγαλύτερο από 4,3 δισ. δραχμές και επομένως τους οικονομικούς πόρους, αλλά και την απαραίτητη τεχνογνωσία και τη δεκαετιών πείρα, για να μπορεί από μόνη της, χωρίς ιδιώτες, να προσφέρει και να βελτιώνει την παροχή οδικής βοήθειας. Αλλωστε, η ΕΛΠΑ είναι η μόνη που επιτελεί έργο εθνικής οδικής βοήθειας, λόγω ακριβώς του μη κερδοσκοπικού κοινωφελή - τουλάχιστον μέχρι τώρα - χαρακτήρα της. Εξάλλου για τον ίδιο λόγο απολαμβάνει ειδικής επιχορήγησης από το κράτος. Ετσι, σε κάθε μεταβίβαση αυτοκινήτου ή μοτοσικλέτας καταβάλλεται απ' τον ενδιαφερόμενο ένα παράβολο υπέρ της ΕΛΠΑ (800 δρχ. για αυτοκίνητο και 400 δραχμές για μοτοσικλέτα). Ταυτόχρονα της έχουν παραχωρηθεί και άλλες αρμοδιότητες, όπως η έκδοση πολύπτυχου, απαραίτητο έγγραφο για να μπορεί κάποιος να ταξιδέψει με το αυτοκίνητό του σε τρίτες χώρες εκτός Ελλάδας.

Τα προβλήματα της ΕΛΠΑ δε σταματούν εδώ. Είναι χαρακτηριστικές οι πιο κάτω επισημάνσεις του σωματείου των εργαζομένων σε παλαιότερη επιστολή του προς τα τακτικά μέλη της ΕΛΠΑ: "Η διοίκηση της ΕΛΠΑ - σημείωνε - έχει κατηγορηθεί από μέλη του ΔΣ, από τακτικά μέλη, από τον Τύπο, για ηγεμονισμό, κακή διοίκηση, έλλειψη προβλεπτικότητας και προσαρμογής στα σημερινά δεδομένα, καθώς και για μεγάλο αριθμό χαριστικών ενεργειών, προμηθειών και συμβάσεων, των οποίων το άκρως βλαπτικό για τα συμφέροντα της Λέσχης αποτέλεσμα έχει εμφανιστεί. Υπενθυμίζουμε ότι όσα απ' τα τακτικά μέλη στο παρελθόν τόλμησαν να ασκήσουν έλεγχο και κριτική στις πράξεις της διοίκησης διεγράφησαν"! Με την ίδια επιστολή το σωματείο ζητούσε από τα τακτικά μέλη να συγκαλέσουν έκτακτη Γενική Συνέλευση, να συζητήσουν τα καθοριστικά για το μέλλον της ΕΛΠΑ προβλήματα και να πάρουν αποφάσεις.

Πρόσφατα έγινε μέσα από την τακτική Γενική Συνέλευση των μελών η ανάδειξη νέας διοίκησης, ωστόσο το πρόγραμμα "αναδιάρθρωσης" συνεχίζεται απρόσκοπτα...

Αμεση και δυναμική ήταν η αντίδραση των εργαζομένων, οι οποίοι αυτό το διάστημα βρίσκονται σε συνεχείς αγωνιστικές κινητοποιήσεις, παλεύοντας ενάντια στο κλείσιμο των επαρχιακών γραφείων και τις ομαδικές απολύσεις και διεκδικώντας την άμεση ανάκληση όλων των απολύσεων που έχουν γίνει μέχρι τώρα.

Οπως επισημαίνει ο Χ. Τσικρίκας,πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων ΕΛΠΑ, "κατά τη γνώμη μας με το πρόγραμμα "αναδιάρθρωσης" η διοίκηση της Λέσχης προωθεί τη συρρίκνωση και την οριστική διάλυσή της, αφού ουσιαστικά αφαιρεί τον κύριο οικονομικό πόρο της ΕΛΠΑ, που είναι η υπηρεσία οδικής βοήθειας. Αμεσα διαφαινόμενο αποτέλεσμα είναι η απόλυση των 550 εργαζομένων σε αυτήν. Παράλληλα η ΕΛΠΑ, με την παράδοση των περιφερειακών γραφείων στους διάφορους ιδιώτες, αποκτά πλέον κερδοσκοπικό χαρακτήρα".

Ενα από αιτήματα αιχμής του σωματείου - σημειώνει - είναι και να γίνει διαχειριστικός και οικονομικός έλεγχος στην ΕΛΠΑ από το υπουργείο Οικονομικών. "Θέλουμε σαν σωματείο - τονίζει - να έχουμε σαφή εικόνα των οικονομικών της Λέσχης, πιστεύοντας ότι ο ισχυρισμός περί ζημιογόνων περιφερειακών γραφείων δεν ευσταθεί. Επίσης γιατί αιωρούνται διάφορες υπόνοιες για τυχόν κακοδιαχείριση των οικονομικών της ΕΛΠΑ. Παλαιότερα είχε ξαναγίνει έλεγχος απ' το υπουργείο Οικονομικών στην ΕΛΠΑ (περίοδος '85-'87). Τον έλεγχο διενήργησε ελεγκτής του υπουργείου Οικονομικών, ο οποίος τις διάφορες διαπιστώσεις που έκανε τις απέδωσε στον ερασιτεχνισμό των διοικούντων και τελικά έβγαλε απαλλακτικό βούλευμα. Μετά απ' αυτό, ο συγκεκριμένος ελεγκτής προσλήφθηκε σαν ειδικός σύμβουλος στην ΕΛΠΑ, θέση όπου παρέμεινε μέχρι που απεβίωσε. Γι' αυτό και ζητάμε ο κρατικός έλεγχος να είναι πραγματικός και ουσιαστικός".

Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ

Το δρόμο της ιδιωτικοποίησης έχει πάρει και η ΕΛΠΑ