Associated Press

To άρρωστο παιδάκι στη Βασόρα πιστεύεται πως έχει χολέρα...

Κεκλεισμένων των θυρών άρχισε, χθες το απόγευμα, η συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, με θέμα την αμερικανο-βρετανική πρόταση για οριστική και άνευ όρων άρση των κυρώσεων σε βάρος του Ιράκ, με εξαίρεση τον τομέα της εισαγωγής όπλων. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, το σχέδιο προβλέπει την άμεση άρση των κυρώσεων και τον τερματισμό του ανθρωπιστικού Προγράμματος Πετρελαίου έναντι Τροφίμων, μέσα σε ένα διάστημα 4 μηνών μετά την εκπνοή της τωρινής δραστηριότητάς του στις 3 Ιούνη.

Στο 8σέλιδο κείμενο, οι ΗΠΑ, με προσθήκη που έκαναν μόλις λίγες ώρες πριν την έναρξη της συνεδρίασης, αναγνωρίζουν «τις υποχρεώσεις των δυνάμεών τους, ως δυνάμεων κατοχής, όπως προκύπτουν από τις συνθήκες της Γενεύης» και προτείνουν τη μείωση της αποζημίωσης που το Ιράκ οφείλει να καταβάλει προς το Κουβέιτ από το 25% των πετρελαϊκών εσόδων του στο 5%. Τονίζεται ότι προτεραιότητα είναι «να εγκαθιδρυθεί η σταθερότητα και η δημοκρατία στο Ιράκ, που θα είναι διεθνώς αναγνωρισμένο» και συμπληρώνεται ότι «είναι αναγκαία η ανάμειξη της διεθνούς κοινότητας, διά μέσου του ρόλου του ΟΗΕ, προκειμένου να υπάρξει νομιμότητα».

Το σχέδιο απόφασης προβλέπει ότι ΗΠΑ και Βρετανία, και, κατά δεύτερο λόγο, οι χώρες που συνεργάστηκαν στην εισβολή θα αποφασίζουν για τις πωλήσεις του ιρακινού πετρελαίου και για τη διανομή των ανάλογων εσόδων «στην ανοικοδόμηση του Ιράκ» μέσα από το «Ταμείο Ιρακινής Βοήθειας». Στις αποφάσεις, ο ΟΗΕ προβλέπεται να έχει συμβουλευτικό ρόλο, συμμετέχοντας σε ένα συμβούλιο μαζί με το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα και άλλους διεθνείς οργανισμούς, όπως άλλωστε και η προσωρινή κυβέρνηση που θα δημιουργηθεί υπό την αμερικανική κατοχική διοίκηση.

Τη διεύθυνση του συμβουλίου θα αναλάβει η Κεντρική Τράπεζα του Ιράκ, της οποίας επικεφαλής, πλέον, είναι ο πρώην υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Πίτερ Μακ Πέρσον. Το σχέδιο απόφασης προτείνει το συγκεκριμένο καθεστώς να ισχύσει, «για τουλάχιστον ένα χρόνο», μέχρις ότου σταθεροποιηθεί η κατάσταση στο Ιράκ και να εκλεγεί νέα κυβέρνηση.

Οι ΗΠΑ δεν αναφέρουν λέξη για το ενδεχόμενο επιστροφής των επιθεωρητών του ΟΗΕ στο Ιράκ, κάτι που αρκετές χώρες, όπως Ρωσία, Γαλλία, Γερμανία, αλλά και Βρετανία με χαμηλότερους τόνους, έχουν ζητήσει για να διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχουν όπλα μαζικής καταστροφής στο Ιράκ, άρα μπορούν να αρθούν οι κυρώσεις. Η Βόννη, αν και αποφεύγει να αναφερθεί ξεκάθαρα στην επιστροφή των επιθεωρητών, επιμένει ότι η οποιαδήποτε ανοικοδόμηση στο Ιράκ και η ενδεχόμενη ανάπτυξη «στρατιωτικής σταθεροποιητικής δύναμης» πρέπει να τεθεί υπό τον έλεγχο του ΟΗΕ. Ανάλογη θέση έχουν εκφράσει Γαλλία - Ρωσία, που μιλούν ανοιχτά για επιστροφή των επιθεωρητών.

Ο Γάλλος Πρόεδρος δήλωνε σιβυλλικά ότι η Γαλλία «θα συμμετάσχει στις συζητήσεις δημιουργικά και ανοιχτά», επαναλαμβάνοντας ότι ο ΟΗΕ «πρέπει να έχει κεντρικό ρόλο». Ο Ρώσος πρέσβης στον ΟΗΕ, Σεργκέι Λαβρόφ, αρκέστηκε να τονίσει ότι «έχει πολλές ερωτήσεις να θέσει στον Αμερικανό ομόλογό του». Οσα οι περισσότεροι δε λένε ανοιχτά, διατυπώθηκαν σαφώς από τον επίτροπο αρμόδιο για την Ανάπτυξη και την Ανθρωπιστική Βοήθεια, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Πουλ Νίλσον, ο οποίος εκτίμησε ότι «οι ΗΠΑ σκοπεύουν να οικειοποιηθούν το ιρακινό πετρέλαιο και έχουν βάλει, ήδη, πλώρη για τον ΟΠΕΚ. Δεν πρόκειται να φύγουν από το Ιράκ».

Ανάλογη άποψη επικρατεί και στην ιρακινή κοινή γνώμη, όπως μεταδίδουν τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία. Η συντριπτική πλειοψηφία των Ιρακινών τάσσεται υπέρ της άρσης των κυρώσεων, αλλά επιθυμεί το ιρακινό πετρέλαιο να το διαχειριστεί ο ΟΗΕ, και στη συνέχεια μια ακηδεμόνευτη ιρακινή κυβέρνηση. Αν δεν εγκριθεί το σχέδιο απόφασης των ΗΠΑ, ουδείς θα μπορεί νομικά, μετά τις 3 Ιούνη, να πωλήσει το ιρακινό πετρέλαιο.

Η Ουάσιγκτον, σε μια προσπάθεια να κάμψει τις ρωσικές αντιρρήσεις και ταυτοχρόνως να απομονώσει τη Γαλλία, φέρεται να διαβεβαιώνει τη Μόσχα ότι θα γίνουν σεβαστά τα υπάρχοντα συμβόλαια εκμετάλλευσης του ιρακινού πετρελαίου, που έχουν υπογραφεί στο πλαίσιο του ανθρωπιστικού προγράμματος του ΟΗΕ, εκ των οποίων μεγάλο μέρος είναι ρωσικών συμφερόντων. Επίσης, ο Πρόεδρος Μπους αναμενόταν να προσπαθήσει να δελεάσει τις αραβικές χώρες προτείνοντας τη δημιουργία ζώνης ελεύθερου εμπορίου ΗΠΑ - Αραβικών χωρών, εντός της δεκαετίας, και είσοδο αρκετών από αυτές στον ΠΟΕ, εφόσον αποδεχτούν «τους αμερικανικούς όρους αναδιαμόρφωσης της περιοχής».

Ολα αυτά τα σενάρια, πάντως, στο Ιράκ ακούγονται εξαιρετικά μακρινά, καθώς σε μείζον πρόβλημα αναδεικνύεται, πλέον, η επιδημία χολέρας, που απειλεί, πλέον, και τη Βαγδάτη μετά τη Βασόρα. Η έλλειψη ασφάλειας στις μετακινήσεις δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες των γιατρών, ενώ επιβεβαιώθηκε ότι υπάρχει επιδημία διάρροιας. Ο στρατιωτικός διοικητής του Ιράκ και της εισβολής, Τόμι Φρανκς, αποπειράθηκε να κατευνάσει τις επικρίσεις, τονίζοντας ότι «θα υπάρξουν δύσκολες στιγμές στο άμεσο μέλλον και αρκετή βία ακόμη, αλλά θα πετύχουμε, τελικά, να υπάρξει τάξη και ασφάλεια». Αλλωστε, όπως ανακοίνωσε, δεν προβλέπεται καμία μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στη χώρα.