Στο «Ριζοσπάστη» της 3/3/2002 σε ανάλογο άρθρο γινόταν η εκτίμηση ότι η «αντικειμενικοποίηση» της φορολογίας των μικρών επιχειρήσεων, που πρωτοπαρουσιάστηκε με τα «αντικειμενικά κριτήρια» της ΝΔ και τελειοποιήθηκε με τον «αντικειμενικό» ΦΠΑ του ΠΑΣΟΚ, στο άμεσο μέλλον θα επεκτεινόταν στις ανέλεγκτες χρήσεις, μια εξέλιξη που θα είχε ολέθριες επιπτώσεις στην επιβίωση σημαντικού αριθμού μικρών επιχειρήσεων σε συνθήκες έξαρσης του ανταγωνισμού με το μεγάλο κεφάλαιο και τα μονοπώλια. Δεν μπορούσαμε βέβαια να φανταστούμε ότι αυτή η εκτίμηση θα επαληθευόταν μέσα σε μια βδομάδα. Πολύ περισσότερο, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι αυτό θα γινόταν κατορθωτό με την άμεση συμμετοχή των ηγεσιών των τριτοβάθμιων οργανώσεων του συνδικαλιστικού κινήματος, ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, της πλειοψηφίας τους. Οι διοικήσεις, λοιπόν, της ΓΣΕΒΕΕ, της ΕΣΕΕ και της Ενωσης Επιμελητηρίων προχώρησαν σε μια κατάπτυστη συμφωνία με το υπουργείο Οικονομικών, που υποσκάπτει τη θέση εργασίας και το εισόδημα των εκατοντάδων χιλιάδων μικρών ΕΒΕ και των αυτοαπασχολούμενων. Επειδή αυτή η υπόθεση έχει τέτοιες συνέπειες, αξίζει τον κόπο να μπούμε σε κάποιες λεπτομέρειες.

Οι κινητοποιήσεις για τον «αντικειμενικό» ΦΠΑ ξεκίνησαν πριν από έναν μήνα περίπου με αποκλεισμούς εφοριών από ομοσπονδίες της Κρήτης. Στη συνεχεία μια σειρά από ομοσπονδίες και σωματεία σε όλη την Ελλάδα αποφάσιζαν κινητοποιήσεις ανταποκρινόμενα στις αγωνιστικές διαθέσεις των ΕΒΕ μπροστά στην επερχόμενη φορολογική λαίλαπα. Ταυτόχρονα πίεζαν τη ΓΣΕΒΕΕ να μπει επικεφαλής του αγώνα. Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση και μετά από μιαν άκαρπη συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών, ΓΣΕΒΕΕ και ΕΣΕΕ με ένα «θερμό» δελτίο Τύπου δημοσιοποίησαν την πρόθεσή τους να προχωρήσουν σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις σε αντίθεση με την επιβολή του «αντικειμενικού» ΦΠΑ.

Στη συνεχεία, με μια διαδικασία συνεχών καθυστερήσεων και κωλυσιεργιών από την πλευρά της πλειοψηφίας της διοίκησης της ΓΣΕΒΕΕ, πότε με την πρόφαση του συντονισμού με την ΕΣΕΕ και πότε για τη δήθεν καλύτερη ενημέρωση των ομοσπονδιών, φτάσαμε 5 μέρες πριν την αποφασισμένη για τις 13/3 κινητοποίηση για να τυπωθεί αφίσα. Προκήρυξη δεν κατάφεραν να εκδώσουν ούτε χρησιμοποιήθηκε οποιοδήποτε άλλο μέσο προπαγάνδας, πράγματα πρωτοφανή για παραμονές πανελλαδικής κινητοποίησης. Η αφίσα τελικά δεν έμελλε να βγει από τα γραφεία της ΓΣΕΒΕΕ αφού την ίδια μέρα τα τριτοβάθμια όργανα έκλεισαν συμφωνία με το υπουργείο Οικονομικών. Δυο μέρες πριν την κινητοποίηση οι συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΣΥΝ με συνοπτικές διαδικασίες αποφάσισαν τη ματαίωσή της. Μοναδική παραφωνία η ΔΗΚΕΒΕ και μερικές ομοσπονδίες όπως η ΟΒΣΑ και η Ομοσπ. Δυτικής Ελλάδας, που επέμειναν στην αρχική απόφαση.

Είναι προφανές ότι οι συμβιβασμένες ηγεσίες της ΓΣΕΒΕΕ και της ΕΣΕΕ υποχρεώθηκαν, κάτω από την πίεση των ΕΒΕ, να μπουν επικεφαλής των κινητοποιήσεων με ανομολόγητο στόχο να τις υπονομεύσουν και να τις τορπιλίσουν. Τα ίδια τα γεγονότα επιβεβαιώνουν μια τέτοια εκτίμηση. Οι «κακές γλώσσες» αναφέρουν, μάλιστα, ότι το επιτελείο του κ. Λαλιώτη δούλεψε υπερωρίες το προηγούμενο διάστημα.

Τι περιλαμβάνει όμως αυτή η περιβόητη συμφωνία με το υπουργείο Οικονομικών:

• Για τον «αντικειμενικό» ΦΠΑ της τριετίας 1999-2001 τίποτα που να μην περιλαμβάνει ο νόμος 2753/99 και να μην έχει εξαγγείλει ο υπουργός εδώ και έναν μήνα.

Και όχι μόνον αυτό.

• Επεκτείνει το σύστημα του «αντικειμενικού» ΦΠΑ και για την εξαετία 1993-1998.
• Επιπλέον επιβάλλει χαράτσι 60.000 δρχ. ανά έτος σε κάθε επιχείρηση με τζίρο μέχρι 5 εκατ. δρχ, 100.000 δρχ. μέχρι 20 εκατ, 200.000 δρχ. μέχρι 50 εκατ. και 300.000 δρχ. μέχρι 75 εκατ. Και μάλιστα, βάζει μέσα και τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών με αντίστοιχα ποσά, που μέχρι τότε εξαιρούνταν. Αυτά για το κλείσιμο των ανέλεγκτων χρήσεων 1993-1998.

Εδώ γεννιούνται μια σειρά από ερωτήματα:

• Τέτοια ληστρικά φορολογικά μέτρα πώς είναι δυνατόν να τα δεχτεί μια συνδικαλιστική ηγεσία, και μάλιστα να τα θεωρεί και κατάκτηση;
• Αφού διακηρυγμένος στόχος της ΓΣΕΒΕΕ ήταν η κατάργηση του «αντικειμενικού» ΦΠΑ, και με αυτόν πήγαινε στις διαπραγματεύσεις, πώς μας προέκυψε η επέκτασή του;

Το μόνο που ψελλίζει η πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΒΕΕ ήταν ότι με αυτόν τον τρόπο το κλείσιμο των χρήσεων γίνεται επιεικέστερο γιατί γλιτώνουμε τα πρόστιμα που προβλέπει η ΠΟΛ.1144/98.

Η ΠΟΛ.1144/98 είναι μια εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών που δίνει οδηγίες για το κλείσιμο των ανέλεγκτων χρήσεων και προβλέπει αντικειμενικό προσδιορισμό όλων των στοιχείων μιας επιχείρησης με βάση τους προκαθορισμένους συντελεστές καθαρού κέρδους και πρόστιμα 300% σε περίπτωση αρνητικής απόκλισης από τους καταβληθέντες φόρους. Κανονικό σφαγείο δηλαδή. Η εφαρμογή της εγκυκλίου αυτής, που ήταν η πρόβα του κατοπινού νόμου 2753/99, έφερε αρκετά έσοδα στα ταμεία του κράτους. Ενδεικτικά αναφέρουμε έσοδα 103 εκατ. ευρώ (35,1 δισ. δρχ.) τον Γενάρη και 227,6 εκατ. ευρώ (77,5 δισ. δρχ.) τον Φλεβάρη του 2002. Προσοδοφόρα μέθοδος, όμως εξαιρετικά αργή αφού οι εφορίες μέχρι σήμερα κατάφεραν να περάσουν από το «κρεβάτι του Προκρούστη» έναν μικρό μόνο αριθμό μικρών επιχειρήσεων και οι «τρύπες» του προϋπολογισμού μεγαλώνουν.

Ο υπουργός Οικονομικών είχε πρόθεση να επιβάλει μια διαδικασία που οι μικροεπιχειρηματίες θα αναλάμβαναν οι ίδιοι να υπολογίσουν τη «φοροδιαφυγή» τους, έτσι ώστε και γρήγορα να τελειώσει η δουλιά και να γλιτώσουν οι εφορίες από ατέρμονους πολλαπλασιασμούς και συγκρίσεις. Και μάλιστα, είχε εξαγγείλει μια τέτοια ρύθμιση για το επόμενο διάστημα, αφού πρώτα το κράτος εισπράξει τον «αντικειμενικό» ΦΠΑ. Και αυτό γιατί μια πολλαπλή φορολογική επίθεση στις τσέπες των ΕΒΕ θα προξενούσε ένα πολιτικό κόστος δυσβάστακτο, μπροστά στις δημοτικές εκλογές.

Και εδώ παρεμβαίνουν σαν «από μηχανής θεός» οι πλειοψηφίες της ΓΣΕΒΕΕ και της ΕΣΕΕ και με την παραπάνω συμφωνία δίνουν το άλλοθι της κοινωνικής συναίνεσης στην κυβέρνηση. Τα περί «επιεικέστερων ρυθμίσεων» δεν αντέχουν σε σοβαρή κριτική. Η ΠΟΛ.1144/98 μπορεί να προέβλεπε εξοντωτικά πρόστιμα, ταυτόχρονα όμως έδινε τη δυνατότητα του συμβιβασμού με έκπτωση κατά 1/3 στο συνολικά υπολογιζόμενο χρέος. Επίσης δεν υπήρχε το κατά επιχείρηση χαράτσι που προβλέπεται από την τωρινή συμφωνία. Δηλαδή, μια από τα ίδια για τους φορολογούμενους.

Από έναν πρόχειρο υπολογισμό το κράτος προβλέπεται να εισπράξει μόνο από το χαράτσι ανά επιχείρηση 1 δισ. ευρώ (340 δισ. δρχ.) και πολλαπλάσιο νούμερο από τις διαφορές του ΦΠΑ για την εξαετία 1993-1999. Αυτή είναι, όντως, μια γερή μπάζα.

Πέρα όμως από το χέρι βοήθειας στην κυβέρνηση, η κατάπτυστη συμφωνία της ΓΣΕΒΕΕ είχε και μιαν άλλη παράμετρο, εξίσου σημαντική. Για πρώτη φορά από την εφαρμογή των «αντικειμενικών κριτηρίων» το τριτοβάθμιο συνδικαλιστικό όργανο των ΕΒΕ συμφώνησε στην αντικειμενικοποίηση της φορολογίας των μικρών επιχειρήσεων. Μπορεί μέχρι τώρα το συνδικαλιστικό κίνημα να μην κατάφερε μια ουσιώδη νίκη σε αυτό το μέτωπο, όμως είχε πάγιο αίτημα την αναγνώριση των βιβλίων εσόδων-εξόδων ως τη μοναδική βάση για τον υπολογισμό των οικονομικών στοιχείων μιας μικροεπιχείρησης και την κατάργηση κάθε μορφής αντικειμενικών κριτηρίων.

Με αυτήν τη συμφωνία η συμβιβασμένη ηγεσία της ΓΣΕΒΕΕ, όχι μόνο καταπατάει πάγιες θέσεις του συνδικαλιστικού κινήματος (αυτό το έχει κάνει και στο παρελθόν), όχι μόνο γίνεται ο καλύτερος κυματοθραύστης των αγώνων (και αυτό το έχει κάνει στο παρελθόν), αλλά αποδεικνύεται και επικίνδυνη για την επιβίωση εκατοντάδων χιλιάδων μικρών επιχειρήσεων.

Μπορεί η πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΒΕΕ να κατάφερε να θολώσει τα νερά, όμως η απάτη δε θα κρατήσει πολύ γιατί σε λίγο θα αρχίσουν να έρχονται τα «φιρμάνια» της εφορίας. Μοναδική ελπίδα αντίστασης των μικρών ΕΒΕ και αυτοαπασχολούμενων στη φοροεπιδρομή της κυβέρνησης είναι η συσπείρωσή τους γύρω από τα σωματεία και ο συντονισμός και η ανάπτυξη των αγώνων σε ανώτερο επίπεδο, παρακάμπτοντας τις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες.