Στόχος του συνόλου των μέτρων που προωθούνται είναι η θωράκιση του κεφαλαίου για την περίοδο που θα ακολουθήσει μετά την κρίση και με δεδομένο ότι δεν μπορούν να αξιοποιηθούν ξανά οι παρεμβάσεις των προηγούμενων χρόνων που συνέβαλαν στην επιβράδυνση του οικονομικού κύκλου
Ο μόνος τρόπος που, από τη σκοπιά της υπηρέτησης των συμφερόντων της άρχουσας τάξης, μπορεί να εξασφαλιστεί η ισχυροποίηση του κεφαλαίου είναι η ολοκληρωτική αναθεώρηση, η πλήρης ανατροπή της θέσης που κατέχουν στην κοινωνία οι εκμεταλλευόμενες τάξεις και στρώματα. Και όταν σήμερα μιλάμε για ριζικές ανατροπές, εννοούμε αναποδογύρισμα στις ίδιες τις έννοιες της εργασίας, των εργατικών αμοιβών, των εργασιακών σχέσεων, της συνταξιοδότησης, των συντάξεων, της Παιδείας, της Υγείας κ.ο.κ. Στην πραγματικότητα επιδιώκεται ξαναμοίρασμα της τράπουλας, μέσα από την πλήρη άλωση λαϊκών κατακτήσεων και εργασιακών δικαιωμάτων, που είχαν κερδηθεί, με αγώνες και αίμα, ολόκληρη την μεταπολεμική περίοδο.
Το αστικό κράτος, ως μηχανισμός που υπηρετεί τα συμφέροντα του κεφαλαίου συνολικά, πάντα είχε ενεργό συμμετοχή στη διαμόρφωση των ισορροπιών και την εξασφάλιση ευνοϊκών συνθηκών για την κερδοφορία του κεφαλαίου. Αυτό γίνεται με τις συνεχείς - και συνεχώς αναβαθμιζόμενες - παρεμβάσεις του, που ιδιαίτερα την περίοδο του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού αγκαλιάζουν όλο το φάσμα των οικονομικών σχέσεων. Πρόκειται για παρεμβάσεις οι οποίες, στην πραγματικότητα, επιδιώκουν να δώσουν «ανάσες» στο κεφάλαιο, μέχρι να ξεσπάσει η επόμενη οικονομική κρίση. Προσβλέπουν στη χρονική καθυστέρηση, στη μετάθεση, στην αναβολή της εκδήλωσης της επερχόμενης, κάθε φορά, οικονομικής κρίσης. Παρεμβάσεις που ανάλογα με τις συγκυρίες μπορεί να εμφανίζονται και αποτελεσματικές, έτσι που οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου και οι απολογητές του συστήματος να αποθρασύνονται εντελώς και να φτάνουν στο σημείο να διαφημίζουν ότι το καπιταλιστικό σύστημα βρήκε το φάρμακο και απαλλάχτηκε από τις κρίσεις που πάντα το μάστιζε. Παραμύθια...
Η άλλη είναι ότι όσο οι παρεμβάσεις της ΕΕ και των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ συνέβαλαν πράγματι στο τρενάρισμα της εκδήλωσης της οικονομικής κρίσης, τόσο η κρίση, όποτε και αν αυτή εκδηλωνόταν, θα είχε πιο άγρια χαρακτηριστικά, εντονότερη σφοδρότητα, περισσότερο βάθος και μεγαλύτερη διάρκεια, ενώ η όποια ύφεση θα ήταν αναιμική, καχεκτική και σε κάθε περίπτωση απειλούμενη να μην εξελιχθεί άμεσα σε αναζωογόνηση. Αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα.
Οι παράγοντες που συνέβαλαν στο να ...καθυστερήσει η εμφάνιση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, συνδέονται αφ' ενός με τις συνολικότερες εξελίξεις στις καπιταλιστικές χώρες και τις διεθνείς ανακατατάξεις και αφ' ετέρου σε παρεμβάσεις που έγιναν στο εσωτερικό. Πρόκειται για παράγοντες λίγο - πολύ γνωστούς, ωστόσο έχει μια σημασία, μη διαφεύγουν της προσοχής. Αν όχι για άλλο λόγο, απλά επειδή πρόκειται για δεδομένα και ρυθμίσεις που δε θα μπορέσουν να ξαναχρησιμοποιηθούν στο μέλλον. Γι' αυτό, άλλωστε, υπάρχει σήμερα βιασύνη να περάσουν τα αντιδραστικά μέτρα, αφού ο οικονομικός κύκλος που ξεκινά με την τωρινή κρίση απαιτεί τη λήψη άλλου είδους μέτρων και πολιτικών, που μπορεί να είχαν προβλεφθεί και είναι ενσωματωμένες στη Στρατηγική της Λισαβόνας, στην ΕΕ όμως θεωρούν ότι τα βήματα που έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση δεν είναι επαρκή.
Σημαντικότατη «ανάσα», στρατηγικής σημασίας για τις καπιταλιστικές χώρες και την προσπάθεια τους να «επιβραδύνουν» τον οικονομικό κύκλο, ήταν οι ανατροπές του σοσιαλισμού στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, σε μια περίοδο που οξύνονταν οι ενδοϊμπεριαλιστικές, αλλά και οι εσωτερικές τους αντιθέσεις. Οι ανατροπές λειτούργησαν ως βαλβίδα εκτόνωσης της κρίσης που απειλούσε να ξεσπάσει και λειτούργησαν ως το σύγχρονο Ελντοράντο, για τα πολυεθνικά κεφάλαια και τους επιχειρηματικούς κολοσσούς της Δύσης. Το άνοιγμα νέων αγορών στην Ανατολική Ευρώπη με τις ευκαιρίες εξαγωγής τεράστιων κεφαλαίων προς αυτές και η παράλληλη δυνατότητα που απέκτησαν οι πολυεθνικές να τροφοδοτούν μαζικά τις αγορές της Δύσης με εμπορεύματα που παράγονται σε χώρες με σημαντικά χαμηλότερο κόστος (Κίνα, Ινδία κλπ.), αποτέλεσαν για το κεφάλαιο το μάννα μιας απίστευτης κερδοφορίας και υπερσυγκέντρωσης κεφαλαίων. Τώρα, μπορούσαν να υλοποιούν-πωλήσουν την παραγωγή τους ποντάροντας στα (έτσι κι αλλιώς) πενιχρά εισοδήματα των εργαζομένων στις καπιταλιστικές χώρες, εξασφαλίζοντας όμως υψηλά ποσοστά κέρδους, αφού τα αποσπούσαν από εργαζόμενους που έκαναν την ίδια δουλειά με τους συναδέλφους τους στη Δύση, αλλά «αμείβονταν» με μεροκάματα που με τη βία έφταναν το 1 και τα 2 δολάρια τη μέρα. Από αυτή τη διαδικασία αξιοποίησης της νέας τάξης στις διεθνείς αγορές και της ...μετάθεσης του ξεσπάσματος της οικονομικής κρίσης για κάποια μελλοντική στιγμή (όπως καλή ώρα είναι οι μέρες που περνάμε τώρα) κέρδισε και η ντόπια άρχουσα τάξη, αφού σε έναν πρώτο καταμερισμό, που έκανε με τις άλλες χώρες της ΕΕ, βρήκε την ευκαιρία να γίνει «εξωστρεφής» και όσα δεν μπορούσε να κερδίσει στη χώρα, τα κερδίζει στο πολλαπλάσιο εκμεταλλευόμενη τους λαούς των Βαλκανίων. Μόνο μέσα στην περίοδο 2000-2008, οι εξαγωγές ελληνικών κεφαλαίων έφτασαν τα 14,7 δισ. ευρώ.
Αν δούμε τις παρεμβάσεις που έγιναν μέσα στη χώρα, και τον τρόπο που αυτές επέδρασαν στον οικονομικό κύκλο, τότε πολύ εύκολα μπορεί να συνειδητοποιηθεί το μέγεθος της ...προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ προς το κεφάλαιο. Μια προσφορά που περιλαμβάνει: Την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων (Τράπεζες, ΟΤΕ, ΔΕΗ, Ναυπηγεία, Διυλιστήρια, ΕΟΤ κλπ.) και άρα της εξασφάλισης ζωτικού χώρου για την κερδοφόρα δραστηριότητα των συγκεντρωμένων κεφαλαίων. Την πολιτική της λεγόμενης απελευθέρωσης των αγορών (τηλεπικοινωνίες, ενέργεια, μεταφορές, υπηρεσίες), που οδήγησε στην εκχώρηση ολόκληρων τομέων της οικονομίας στο μεγάλο κεφάλαιο. Το σύστημα των «συμπράξεων» (εθνικοί οδοί, αεροδρόμια, γέφυρες κλπ.) του ιδιωτικού με το δημόσιο τομέα, μέσω του οποίου παραδόθηκαν οι υποδομές της χώρας σε διάφορες πολυεθνικές. Τα κονδύλια των μεγάλων έργων, με τα οποία «μπούκωσαν» για μια ολόκληρη δεκαετία τα διάφορα επιχειρηματικά σχήματα. Κι αν συνεχίσουμε, μπορούμε να δούμε την παγίδα που έστησε η κυβέρνηση Σημίτη με το χρηματιστήριο όπου έγινε μια τεράστια κλοπή των λαϊκών αποταμιεύσεων, το κόλπο με την παραποίηση των στατιστικών στοιχείων, που επίσης έγινε για λογαριασμό της ντόπιας άρχουσας τάξης και προκειμένου να εξασφαλιστεί η είσοδος της χώρας στην ΟΝΕ κ.ο.κ.
Ενδεχόμενα το στοιχείο που δείχνει με τον πιο τρανταχτό τρόπο την προσπάθεια των κυβερνητικών παρεμβάσεων ώστε να διατηρηθεί η εικόνα της ανοδικής πορείας, ήταν η, μέσω της απελευθέρωσης του τραπεζικού συστήματος, διόγκωση του δανεισμού των νοικοκυριών. Μια ιδιότυπη ...«τιτλοποίηση» των μελλοντικών λαϊκών εισοδημάτων, που υποθηκεύονται στις τράπεζες, μόνο και μόνο για να μπορούν οι επιχειρήσεις να πωλούν τα εμπορεύματά τους και να μετατίθεται η κρίση υπερπαραγωγής, που λέγαμε παραπάνω, για αργότερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τραπεζικά δάνεια προς τα νοικοκυριά από 6% του ΑΕΠ το 1998 και περίπου 38% το 2005, πέρσι ξεπέρασαν το 50% του ΑΕΠ!!! Δηλαδή, αν δεν υπήρχαν τα δάνεια...
Τώρα πια, η προς εκποίηση περιουσία του Δημοσίου έχει ουσιαστικά περιοριστεί, οι απελευθερωμένες αγορές ακολουθούν το δρόμο των επιχειρηματικών ανταγωνισμών, οι «συμβάσεις» δεν προσφέρονται αφού τα φιλέτα έχουν ήδη φαγωθεί, ενώ η μέθοδος του τραπεζικού δανεισμού των νοικοκυριών έχει φτάσει στα όριά της. Αρα, κάτι άλλο χρειάζεται προκειμένου να στηριχθεί το κεφάλαιο και οι εκπρόσωποί του, την επόμενη μέρα της κρίσης. Κι αυτό, όπως έχουν συνομολογήσει και το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ με την ΕΕ, θα είναι η κλιμακούμενη και σε όλα τα μέτωπα επίθεση σε βάρος των εργαζομένων, με στόχο να δημιουργηθούν μέσα από το παραπέρα χτύπημα των λαϊκών εισοδημάτων και κατακτήσεων οι αναγκαίες για το κεφάλαιο συνθήκες κερδοφορίας και αναπαραγωγής του, μέχρι να χτυπήσει την πόρτα η νέα οικονομική κρίση και ξανά μανά από την αρχή.
Αυτού του είδους οι επιλογές στήριξης του κεφαλαίου όχι μόνο δεν προσφέρουν οτιδήποτε θετικό στους εργαζόμενους, αλλά είναι απόλυτα ταυτισμένες με την όλο και μεγαλύτερη χειροτέρευση της θέσης τους. Οσο, μάλιστα, δείχνουν ότι μπορούν να τις υπομένουν, τόσο οι άλλοι θα εντείνουν την επιθετικότητά τους, αξιώνοντας με κάθε θυσία περισσότερα κέρδη και μεγαλύτερη συσσώρευση κεφαλαίων.
Ο μόνος τρόπος να απαλλαγούν οι εργαζόμενοι και τα άλλα λαϊκά στρώματα από αυτή τη λαίλαπα των αντιδραστικών μέτρων και της αντιλαϊκής πολιτικής, είναι να συνειδητοποιήσουν τη δύναμή τους, να πιστέψουν ότι δε χρωστάνε ούτε ένα ευρώ στην υπόθεση της σωτηρίας του κεφαλαίου και των κεφαλαιοκρατών. Και σε τελευταία ανάλυση να κυριαρχήσει στη σκέψη τους το αυτονόητο, ότι τα εργοστάσια και οι μηχανές μπορούν και χωρίς τα αφεντικά να λειτουργήσουν μια χαρά, ενώ χωρίς τη δική τους παρουσία, συμμετοχή και εργασία, είναι κουφάρια απλά και άχρηστα.