Εμφανίστηκε, λοιπόν, και το ευρώ σε... φυσική μορφή. Κάπου 3 εκατομμύρια «συσκευασίες εξοικείωσης» φαίνεται πως έγιναν ανάρπαστες. Δύσκολα εξηγήσιμο το φαινόμενο, αφού τα κέρματα των 5.000 δραχμών που προμηθεύτηκαν όσοι στήθηκαν στις ουρές, δεν έχουν πέραση μέχρι και την επόμενη Τρίτη. Περιέργεια; Αγνοια; Ο,τι και να πει κανείς, μέσα θα είναι. Πολύ περισσότερο που κάποιοι φαντάστηκαν - ορισμένοι μάλιστα έκαναν και σκηνές στους τραπεζοϋπαλλήλους - ότι το πρώτο πεντοχίλιαρο σε ευρώ θα δίνεται, σε όσους προλάβουν, ...δωρεάν. Εμείς, λίγες μέρες πριν ξεσπάσει το κομφούζιο των πρώτων ημερών -γιατί για κομφούζιο θα πρόκειται- επιμένουμε: Το νέο νόμισμα, ως καθημερινό συναλλακτικό μέσο, αργά ή γρήγορα θα το συνηθίσουμε και σχετικά γρήγορα θα γελάμε με τα τωρινά καμώματα και τις... ανυπέρβλητες δυσκολίες που, ίσως δικαιολογημένα, προβάλλονται από ορισμένες κατηγορίες του πληθυσμού. Ολοι, μηδενός εξαιρουμένου, ακόμα και οι μεγάλης ηλικίας συνταξιούχοι, σε λίγες βδομάδες, άντε δυο-τρεις μήνες θα προσαρμοστούμε και μάλιστα αναγκαστικά, αφού σε ευρώ θα πληρωνόμαστε και σε ευρώ επίσης θα πληρώνουμε για τις διάφορες υπηρεσίες και τα είδη που θα αγοράζουμε. Μοναδική προϋπόθεση για τους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα είναι να έχουν ευρώ. Να διαθέτουν μισθούς και συντάξεις, εισόδημα γενικά σε τέτοια επίπεδα που να μπορούν να καλύπτουν τις στοιχειώδεις ανάγκες τους. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται το όλο ζήτημα. Η αντικατάσταση ενός νομίσματος από κάποιο άλλο, από μόνη της, δε δημιουργεί σημαντικά προβλήματα, αλλά τα προβλήματα είναι δυνατόν να γνωρίσουν μεγαλύτερη όξυνση στην περίπτωση τη δική μας. Συνθήκες, δηλαδή, που η εφαρμοζόμενη πολιτική, και οι προοπτικές που έχουν χαράξει άρχουσα τάξη και κυβερνώντες, κινείται πάνω σε ράγιες που οδηγούν στην όλο και μεγαλύτερη όξυνση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει το σύνολο του ελληνικού - και όχι μόνο - λαού.

Εδώ ακριβώς βρίσκεται και η ουσία του συνόλου των προβλημάτων που δημιουργούνται με το ευρώ. Με το γεγονός, δηλαδή, ότι το ενιαίο νόμισμα των 12 χωρών της ζώνης της ΟΝΕ δεν είναι αποτέλεσμα μιας... τεχνικής διευκόλυνσης για τις μεταξύ τους συναλλαγές, αλλά το επιστέγασμα, το αποκορύφωμα μιας συνολικής στρατηγικής, που καθορίστηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Της στρατηγικής της οικονομικής ολιγαρχίας για την προώθηση της καπιταλιστικής ολοκλήρωσης στο χώρο της Ευρώπης. Ποιον εξυπηρετεί αυτή η προοπτική; Με δεδομένο ότι στις ταξικές κοινωνίες είναι αδύνατον να κερδίζουν όλοι, ποιοι κερδίζουν; Ποιοι χάνουν;

Για την οικονομική ολιγαρχία, η ΟΝΕ, το ευρώ και η παραπέρα ενίσχυση της ΕΕ αποτελούν οπωσδήποτε μια υπέρβαση. Μια διαδικασία απόλυτα αναγκαία, προκειμένου να καταλάβει και να κατακτήσει νέες θέσεις στον ανταγωνισμό με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα στις σύγχρονες συνθήκες. Κυρίως νέους όρους και καλύτερες προϋποθέσεις συνολικά για τη διεύρυνση της κερδοφορίας του, μέσα από τη δημιουργία ενιαίων θεσμών και κέντρων εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης και του συνόλου των εργαζομένων. Οι εργαζόμενοι, πρώτα και κύρια η εργατική τάξη, θα 'ναι αυτοί που θα κληθούν να πληρώσουν το μάρμαρο. Γι' αυτούς η παραπέρα καπιταλιστική ολοκλήρωση είναι ταυτισμένη με τη διαιώνιση της λιτότητας σε ό,τι αφορά τα εισοδήματά τους, αλλά και βίαιες «προσαρμογές» σε όλα τα δεδομένα που καθορίζουν τη θέση τους σ' αυτό το ίδιο το κεφαλαιοκρατικό σύστημα. Ο σύγχρονος καπιταλισμός, η ενιαία πορεία των εκπροσώπων του κεφαλαίου της Ευρώπης στα πλαίσια της ΕΕ, προϋποθέτει την πλήρη και γενικευμένη αμφισβήτηση του συνόλου των κατακτήσεων που εδώ και δεκαετίες θεωρούνταν δεδομένες. Αλλωστε, ουδείς από τους εμπνευστές του αναβιωμένου σύγχρονου Μεσαίωνα δεν κρύβει τα σχέδιά του. Ολοι τους, άσχετα από το περιτύλιγμα με το οποίο σερβίρουν τα αντιδραστικά τους σχέδια, ομολογούν πως επανεξετάζονται τα πάντα. Και εδώ που τα λέμε, δε χρειάζονται καν οι δικές τους ομολογίες. Το αποδεικνύει η πορεία που ακολουθήθηκε από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ μέχρι σήμερα. Το επιβεβαιώνουν οι διάφορες εκδοχές των «προγραμμάτων σύγκλισης», «σταθερότητας» κ.ο.κ. Προγράμματα που οι εργαζόμενοι ήδη γεύονται εδώ και αρκετά χρόνια, οι δε επιπτώσεις τους θα γίνονται όλο και πιο δυσβάστακτες, όσο οι λαϊκές δυνάμεις δε βάλουν οριστικό φραγμό στα άνομα σχέδια της πλουτοκρατίας.

Ο «Ρ», δέκα περίπου μέρες πριν το ευρώ γίνει το νόμισμα των καθημερινών μας συναλλαγών, επαναφέρει ορισμένα ζητήματα χρηστικής σημασίας για το νέο νόμισμα, διατυπώνοντας ταυτόχρονα και μια προτροπή: Να μην αφεθούμε στο άγχος και τον εκνευρισμό που έτσι κι αλλιώς θα κάνουν έντονα την εμφάνισή τους τις επόμενες βδομάδες. Γιατί αν μη τι άλλο, ενώ η προσαρμογή στο νέο τρόπο συναλλαγών σύντομα θα αποτελεί πραγματικότητα, η άλλη υπόθεση, η υπόθεση της ανατροπής των δεδομένων που μας οδήγησαν στο ευρώ, θέλει γερά νεύρα, κουράγιο, επιμονή και αντοχές...

Στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση, στη ζώνη του ευρώ, συμμετέχουν οι 12 από τις 15 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πρόκειται για τις: Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Φινλανδία. Δε συμμετέχουν η Μ. Βρετανία, η Δανία και η Σουηδία.

Το ευρώ, θεωρείται επίσημο νόμισμα των παραπάνω χωρών από την 1η του Γενάρη του 2001, με βάση τις ισοτιμίες που είχαν αποφασιστεί από το Δεκέμβρη του 1999 για τις 11 και από το Γενάρη του 2000 για την Ελλάδα. Ετσι, εδώ και ένα χρόνο τα μέχρι τώρα εθνικά νομίσματα αποτελούν απλές υποδιαιρέσεις του ευρώ, οι οποίες φαίνονται και στο σχετικό πίνακα. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η ισοτιμία έχει «κλειδωθεί» στις 340,75 δραχμές για κάθε ευρώ.