«Ολα για τις δεξιότητες» είναι η ξεκάθαρη επιταγή του μεγάλου κεφαλαίου, το οποίο βλέπει την αύξηση της κερδοφορίας του και μέσα από την ένταξη της εκπαίδευσης στη συνολική στρατηγική του. Και ενώ μέχρι τώρα το νηπιαγωγείο είχε μείνει έξω από την εντατικοποίηση της σχολικής ζωής, το τελευταίο διάστημα ξεδιπλώνεται μια προσπάθεια να ενταχθεί στο συνολικό σχεδιασμό, για μια εκπαίδευση που θα προγυμνάζει τους αυριανούς απασχολήσιμους, θυσιάζοντας ακόμα και τις ανάγκες της νηπιακής ηλικίας στο βωμό του κεφαλαίου.

Στο πλαίσιο αυτό, και με κοινοτικά κονδύλια του Γ' ΚΠΣ, το υπουργείο Παιδείας, εφαρμόζοντας τις λεγόμενες «καινοτόμες παρεμβάσεις στα ολοήμερα νηπιαγωγεία», απευθύνει πρόσκληση προς τους νηπιαγωγούς για υποβολή σχεδίου εργασίας για τη μετάβαση στο Δημοτικό. Οπως σημειώνεται στο σχετικό κείμενο, «σκοπός της εφαρμογής του Προγράμματος Ολοήμερου στα Νηπιαγωγεία, είναι η αναβάθμιση της προσχολικής εκπαίδευσης και η ολοκληρωμένη προετοιμασία των νηπίων για τη μετάβαση στο δημοτικό σχολείο, η ενίσχυση της κρατικής μέριμνας με στόχο τη μείωση των μορφωτικών διακρίσεων και η διευκόλυνση των γονέων, κυρίως των εργαζομένων». Ουσιαστικά, το υπουργείο αναπαράγει τον προβληματισμό που υπάρχει σε όλη την ΕΕ για το ζήτημα της «μετάβασης» των νηπίων στο Δημοτικό, ένας όρος που επαναλαμβάνεται σε όλο το κείμενο και σημαίνει την αντικατάσταση της προσχολικής αγωγής με όσα στοιχεία σεβασμού στους νόμους της ανάπτυξης των παιδιών είχε, με την προετοιμασία των παιδιών από πολύ νωρίς να ενταχθούν στη λογική της εκγύμνασης σε δεξιότητες, η οποία ξεκινά πια από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού.

Αλλωστε, η αντικατάσταση του όρου «προσχολική αγωγή» από τον όρο «προσχολική εκπαίδευση» δεν είναι τυχαία, αλλά σηματοδοτεί την προσπάθεια να ενταχθεί και το νηπιαγωγείο στη στρατηγική αυτή του μεγάλου κεφαλαίου. Ετσι, στο κείμενο του υπουργείου για τις καινοτόμες παρεμβάσεις, διαβάζουμε ότι «το πρόγραμμα του ολοήμερου νηπιαγωγείου έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα...», «δίνεται έμφαση στον εκπαιδευτικό χαρακτήρα της προσχολικής εκπαίδευσης», «το ολοήμερο νηπιαγωγείο, για να ανταποκριθεί στις ανάγκες και στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας, οφείλει να ενισχύει τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα της προσχολικής εκπαίδευσης», «επιχειρείται η εφαρμογή καινοτόμων παρεμβάσεων που στοχεύουν στην ενίσχυση του ρόλου και της προσφοράς του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου και στη σύνδεσή του με τις άλλες βαθμίδες της εκπαίδευσης» κ.ο.κ. Οταν, λοιπόν, μιλούν για «αναβάθμιση» της προσχολικής εκπαίδευσης δεν εννοούν βέβαια την επίλυση των οξυμένων προβλημάτων που έχει συσσωρεύσει η πολιτική των κυβερνήσεων με τα άθλια κτίρια, τις λειψές υποδομές κλπ. αλλά την κατάργηση της απαραίτητης παιδαγωγικής αυτοτέλειάς του, τη μετατροπή του σε υπο-βαθμίδα του Δημοτικού με όλα τα προβλήματα που έχει το Δημοτικό και σε βάρος των αναγκών αυτής της ηλικίας, παραβιάζοντας τα όρια του παιδικού ψυχισμού και των αναγκών των νηπίων.

Για τις ανάγκες υλοποίησης του έργου, το υπουργείο απευθύνει πρόσκληση σε όλα τα Ολοήμερα Νηπιαγωγεία της χώρας, να υποβάλουν Σχέδια Εργασίας, με στόχο τη «διευκόλυνση της μετάβασης των νηπίων στο δημοτικό» (PROJECTS).

Στα σχέδια εργασίας, που καλούνται να υποβάλουν τα νηπιαγωγεία, περιλαμβάνονται επισκέψεις γνωριμίας και εξοικείωσης των παιδιών του Νηπιαγωγείου με τους χώρους, τα πρόσωπα, τις εκπαιδευτικές μεθόδους και τις δραστηριότητες της Α' Τάξης των Δημοτικών Σχολείων, ανάπτυξη θεματικών σχεδίων εργασίας (projects) από τα νήπια ή και από συνεργαζόμενους μαθητές και εκπαιδευτικούς νηπιαγωγείων και δημοτικών, «ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της ομαλής μετάβασης των νηπίων από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό Σχολείο», ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των γονέων καθώς και των φορέων της τοπικής κοινωνίας, σε σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία μετάβασης των νηπίων από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό, εκθέσεις, θεατρικά κλπ.

Οπως σημειώνεται, «οι προτάσεις πρέπει να είναι οργανωμένες στη βάση διαθεματικών σχεδίων εργασίας», και αυτό είναι όρος για να εγκριθεί ένα πρόγραμμα που θα υποβάλει το κάθε νηπιαγωγείο. Δηλαδή, πριν καλά καλά τα νήπια καταλάβουν τον κόσμο γύρω τους, εισάγεται η διαθεματικότητα που θρυμματίζει την ενότητα και τη συνοχή συνολικά του γνωστικού αντικειμένου, αλλά και της κάθε επιμέρους διδακτικής ενότητας ή φαινομένου, που βομβαρδίζει τους μαθητές με ασύνδετες πληροφορίες που καλλιεργούν τη σύγχυση και τελικά την αμάθεια.

Οπως ενημερώνει το υπουργείο, κάθε σχέδιο εργασίας χρηματοδοτείται με 700 ευρώ και σε συνθήκες υποχρηματοδότησης, μπορούν να αποτελέσουν το «καρότο» για την επίλυση λειτουργικών προβλημάτων, προκειμένου οι νηπιαγωγοί να αποδεχτούν τη μετατροπή τους σε προγυμναστές δεξιοτήτων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το ότι από αυτό το ποσό, τα 210 ευρώ προορίζονται «για έξοδα προβολής και διαφήμισης», κάνοντας φανερό ότι το υπουργείο θέλει να φτιάξει το προφίλ της ΕΕ, να περάσει σε όλη την κοινωνία το μήνυμα του πώς θέλει την Παιδεία, να εξασφαλίσει συναίνεση με όρους διαφήμισης, αφού πρόκειται για σχέδια που δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των παιδιών.

Πίσω από τους όρους «καινοτομίες», προσαρμογή, ομαλή μετάβαση κρύβεται η προσπάθεια να ενταχθεί το νηπιαγωγείο στο στρατηγικό σχεδιασμό του μεγάλου κεφαλαίου να δουλεύει όλη η εκπαίδευση για λογαριασμό του, να γίνεται από τη νηπιακή ηλικία η εκγύμναση των παιδιών στις απαιτούμενες από την αγορά δεξιότητες. Οι εργοδότες που εκφράζονται μέσα από την πολιτική της ΕΕ για την Παιδεία, ζητούν περισσότερες δεξιότητες, από πιο νωρίς με στόχο μέσα από μια σύντομη και φθηνότερη εκπαίδευση να εξασφαλίζεται μεγαλύτερο ποσοστό υπεραξίας για το μεγάλο κεφάλαιο. Αλλωστε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε κείμενά της έχει επισημάνει ότι η κατάρτιση όταν ξεκινά νωρίτερα - από την προσχολική ηλικία - είναι φθηνότερη απ' όταν γίνεται μετά το λύκειο. Ετσι, προκρίνεται ένα μοντέλο στο οποίο ο νέος τελειώνοντας το υποχρεωτικό σχολείο και ένα πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης θα είναι έτοιμος να ανταποκριθεί στις ανάγκες της καπιταλιστικής παραγωγής, αντί να τελειώνει το λύκειο και κάποια επαγγελματική σχολή.

Μέσα σε αυτό το σχεδιασμό, εννοούν την «αναβάθμιση» του νηπιαγωγείου, το οποίο αντιμετωπίζει μια σειρά προβλήματα: Αθλιες υποδομές, με τα τρία τέταρτα των μισθωμένων κτιρίων να στεγάζουν νηπιαγωγεία σε συνθήκες πολλές φορές απαράδεκτες, ιδιωτικοποίηση. Αλλωστε, η ρύθμιση για καθιέρωση ενός χρόνου υποχρεωτικής αγωγής, με τον τρόπο που έγινε, άνοιξε το δρόμο με την αποκέντρωση της εκπαίδευσης με το να δίνεται η δυνατότητα στους δήμους να λειτουργούν τμήματα νηπιαγωγείων στους παιδικούς σταθμούς και έστειλε 35.000 παιδιά στους ιδιώτες.

Οπως επισημαίνει το ΚΚΕ στις θέσεις του για την Παιδεία των σύγχρονων πραγματικών λαϊκών αναγκών, «ο ρόλος του νηπιαγωγείου είναι η διαπαιδαγώγηση, που στηρίζεται στην αυτενέργεια και την αυτόματη έκφραση του παιδιού, το οποίο με την κατάλληλη οργανωμένη παρέμβαση του νηπιαγωγού ανακαλύπτει τον κόσμο, αναπτύσσει τις αισθησιοκινητικές και τις ψυχοσωματικές ικανότητές του, αναγνωρίζει τις συμβιωτικές σχέσεις και τα πρώτα σκιρτήματα κοινωνικής συνείδησης. Δε διδάσκεται τη γλώσσα με τους κανόνες και τις τεχνικές της γραμματικής, αλλά πλουτίζει την επικοινωνιακή του ικανότητα μέσα από τη συναναστροφή του με τους συνομήλικους και άλλους ανθρώπους. Δε «μαθαίνει» μαθηματικά, αποκτά όμως συνείδηση των σχέσεων των πραγμάτων σε μεγέθη, χρώματα και άλλες ιδιότητές τους. Ακριβώς επειδή ο βασικός ρόλος του νηπιαγωγείου είναι η αγωγή και η διαμόρφωση κανόνων ζωής, όπως η επιμέλεια, η εργατικότητα, η υπευθυνότητα, η σωστή διατροφή, η προσωπική φροντίδα και υγιεινή, η καθαριότητα κλπ., απαιτείται η ημερήσια λειτουργία του. Οχι όμως με τις τρισάθλιες προδιαγραφές του ολοήμερου σχολείου, όπου τα παιδιά στον ίδιο χώρο που παίζουν, μαθαίνουν, τρώνε και αν χρειαστεί κοιμούνται. Η ημερήσια λειτουργία του νηπιαγωγείου προϋποθέτει την εξασφάλιση κατάλληλου παιδαγωγικού περιβάλλοντος, που και αυτό συνιστά φορέα αγωγής, με ανάλογο εξοπλισμό και παιδαγωγικό υλικό και διακριτούς χώρους ομοιόμορφης σίτισης και ξεκούρασης των νηπίων, στελεχωμένου με το αναγκαίο παιδαγωγικό και βοηθητικό προσωπικό μέριμνας (νηπιαγωγούς, τραπεζοκόμο, μάγειρα, νοσηλευτή, καθαρίστρια)».

Προϋπόθεση για την κατάκτηση μιας προσχολικής αγωγής που θα σέβεται το παιδί και θα παρέχεται ισότιμα και δωρεάν σε όλα τα παιδιά είναι οι γονείς να δουν τι κρύβεται πίσω από τις «καινοτομίες», να διεκδικήσουν με βάση τις πραγματικές ανάγκες των παιδιών τους αυτό που τους αξίζει.