Στο ανανεωτικό «αμπαλάζ» του ΠΑΣΟΚ, τόσο στις εξαγγελίες του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, όσο και στις διάφορες εμφανίσεις του νεοφώτιστου Γιώργου Παπανδρέου, η νεολαία και η Παιδεία κατέχουν «εξέχουσα θέση». Παρουσιάζονται ως προτεραιότητες και τομείς, όπου υπήρξε μεγάλη προσφορά και «κοσμογονικές αλλαγές και βελτιώσεις», όπου έγιναν άλματα και γι' αυτό καλούν τον ελληνικό λαό να επιβραβεύσει την πολιτική του ΠΑΣΟΚ.

Η πραγματικότητα, ωστόσο, που βιώνουν τα λαϊκά στρώματα είναι πολύ διαφορετική. Η Παιδεία αποτελεί για τις λαϊκές οικογένειες από τα πιο σημαντικά προβλήματα, αφού αυτό που επιτεύχθηκε είναι η σταδιακή και όλο μεγαλύτερη εμπορευματοποίησή της. Ο μεγαλύτερος κερδισμένος είναι η παραπαιδεία που διογκώθηκε.

Η πολιτική, τα μέτρα που ακολουθήθηκαν τα τελευταία χρόνια από το ΠΑΣΟΚ και στηρίχτηκαν στα κεντρικά ζητήματα από τη ΝΔ αποτέλεσαν την εφαρμογή των κεντρικών επιλογών του μεγάλου κεφαλαίου, κατεδαφίζουν με γοργούς ρυθμούς δικαιώματα και κατακτήσεις και θέτουν τα θεμέλια για ακόμα πιο αντιδραστικά μέτρα που έρχονται και που, παρά τις αποπροσανατολιστικές διακηρύξεις και υποσχέσεις, μόνον ο αγώνας μπορεί να αποτρέψει.

Η πολιτική της χρόνιας υποχρηματοδότησης έχει συσσωρεύσει πληθώρα προβλημάτων, τόσο στην υποδομή, όσο και στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης και ο κατάλογος των περιπτώσεων, για τις οποίες οι γονείς καλούνται, άμεσα ή έμμεσα, να πληρώνουν για την εκπαίδευση των παιδιών τους, συνεχώς μεγαλώνει. Την ίδια στιγμή, κοινή διαπίστωση όσων εμπλέκονται στην εκπαίδευση είναι ότι το κόστος ολοένα μεγαλώνει και η Παιδεία γίνεται φτωχότερη σε ουσιαστική γνώση.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Γονέων - Μαθητών Ελλάδας, ο «κεφαλικός φόρος», που καλούνται να πληρώσουν οι Ελληνες γονείς για την Παιδεία, οι συνολικές ιδιωτικές δαπάνες ανέρχονται, σύμφωνα με μελέτες, σε 3,1 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Σ' αυτά αντιστοιχούν δαπάνες από την προσχολική αγωγή μέχρι το πανεπιστήμιο για διάφορες δραστηριότητες, φροντιστήρια και ιδιαίτερα, μουσική, αθλητισμό, γλώσσες, βιβλία, σχολικά είδη, κλπ., αλλά και για εξωσχολικά μαθήματα, έξοδα σπουδών φοιτητών και σπουδαστών (στέγαση και σίτιση), επαγγελματική κατάρτιση και λοιπά.

Οι κρατικές δαπάνες για την εκπαίδευση βρίσκονται στο μισό του μέσου όρου των ευρωπαϊκών χωρών, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, ενώ στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες οι παντός είδους εκπαιδευτικές δαπάνες απορροφούν το 8,6% του οικογενειακού προϋπολογισμού, στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται σε 17,1%.

Πέρα από την αφαίμαξη που υφίσταται άμεσα η ελληνική λαϊκή οικογένεια με τα ποσά που δαπανά για την αγορά βιβλίων, υλικών και για να πληρώσει την παραπαιδεία, την οποία έθρεψε η μεταρρύθμιση, η εμπορευματοποίηση δε σταματά εκεί. Ευθύνες για τη χρηματοδότηση πλευρών της εκπαίδευσης παραπέμπονται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, χωρίς την αντίστοιχη χρηματοδότηση, με αποτέλεσμα ο «λογαριασμός» να πηγαίνει και πάλι στους εργαζόμενους.

Στο πλαίσιο αυτό, η συζήτηση που άνοιξε ο Γ. Παπανδρέου για ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων και από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης δείχνει ακόμα περισσότερο ότι πρόκειται για προσπάθεια έμμεσης ιδιωτικοποίησης, αφού οι δήμοι ήδη δεν μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά στις αρμοδιότητες που τους ανατέθηκαν χωρίς τα αντίστοιχα κονδύλια.

Χαρακτηριστικό είναι, επίσης, ότι το «ολοήμερο σχολείο» έγινε ο Δούρειος Ιππος για ακόμα μεγαλύτερη ιδιωτικοποίηση, με τους γονείς να πληρώνουν κέτερινγκ και με τις προοπτικές δυσοίωνες μετά τη λήξη της χρηματοδότησης του προγράμματος, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι δήμοι αναγκάστηκαν να καθιερώσουν «παιδόσημο» στο λογαριασμό της ΔΕΗ για να καλύψουν ανάγκες.

Ο απολογισμός της κυβερνητικής πολιτικής στο χώρο της Παιδείας, την οποία η Νέα Δημοκρατία δηλώνει έτοιμη να συνεχίσει και να προχωρήσει παραπέρα, δεν είναι αρνητικός για το λαό μόνο γιατί είναι μια Παιδεία ακριβοπληρωμένη. Αλλά και γιατί στρέφεται συγχρόνως ενάντια στο δικαίωμα στη μόρφωση, στην ολόπλευρη μόρφωση, στην αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών. Αυτήν ακριβώς που δε θέλει το μεγάλο κεφάλαιο για τους αυριανούς εργαζόμενους - απασχολήσιμους, γιατί κάτι τέτοιο θα αποτελούσε βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια του συστήματος. Γι' αυτό το λόγο παρεμβαίνει στη συνείδηση των νέων ανθρώπων, ώστε να προσαρμόζονται και να μην αμφισβητούν την κοινωνία της εκμετάλλευσης.

Ετσι, η «νέα δυναμική», που θεμελίωσε η κυβέρνηση στην εκπαίδευση, συνίσταται, ανάμεσα σε άλλα, σε εκτίναξη του λειτουργικού αναλφαβητισμού, σε συνεχή μορφωτική υποβάθμιση του σχολείου, παπαγαλία για τις εξετάσεις, προσαγωγή χιλιάδων μαθητών στην πρόωρη κατάρτιση, εξοντωτικό πρόγραμμα για τους μαθητές. Σε ένα τέτοιο σχολείο, δε χωρά η μόνιμη και σταθερή δουλιά του εκπαιδευτικού, που, μετά την κατάργηση της επετηρίδας, θα πρέπει να περάσει από διαγωνισμό, με αβέβαιο το διορισμό, με διεύρυνση του απαράδεκτου θεσμού του ωρομισθίου και τη χειραγώγηση μέσω της «αξιολόγησης».

Δραματική υποχρηματοδότηση, ιδιωτικοποίηση και διαρκής υποβάθμιση είναι και τα στοιχεία, που μπορούν να περιγράψουν ολοκληρωμένα την κυβερνητική πολιτική στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης κι αυτήν την εικόνα, που τη γνωρίζει από πρώτο χέρι ο λαός και η νεολαία, δεν μπορεί να την ανατρέψει κανένα ψευτο-ανανεωτικό σύνθημα.

Τα νούμερα για τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων είναι αμείλικτα: Στο διάστημα 1993 - 2002, οι δαπάνες υποδομών ανά Τμήμα μειώθηκαν κατά 16,75%, οι λειτουργικές δαπάνες ανά φοιτητή μειώθηκαν κατά 25,59%, η χρηματοδότηση υποδομών μειώθηκε κατά 57,33% και το σύνολο των δαπανών ανά εισαγόμενο φοιτητή παρουσιάζει μείωση κατά 43,37%!

Παράλληλα, οι σπουδές σήμερα απέχουν πολύ από το να είναι δωρεάν, αφού, με συντηρητικούς υπολογισμούς, ένας φοιτητής που σπουδάζει μακριά από την οικογένειά του χρειάζεται περίπου 800 με 1.000 ευρώ το μήνα, για να τα βγάλει πέρα, δηλαδή ένα μισθό και πάνω! Απέναντι σ' αυτήν την κατάσταση, η κυβέρνηση έρχεται να απαντήσει με το επίδομα των 1.000 ευρώ ετησίως, δηλαδή με ελεημοσύνη 83 ευρώ το μήνα σε κάποιους φοιτητές, αφού μπαίνουν προϋποθέσεις.

Ετσι ...πάει περίπατο η δωρεάν εκπαίδευση, που θα έπρεπε να είναι ευθύνη του κράτους, να εξασφαλίζει πραγματικά δωρεάν σπουδές, φοιτητικές εστίες χωρίς ενοίκια για όλους τους φοιτητές (και όχι για περίπου το 8% που καλύπτουν σήμερα). Θα έπρεπε, επίσης, να εξασφαλίζονταν δωρεάν και καλής ποιότητας σίτιση, δωρεάν συγγράμματα και όλο το απαραίτητο διδακτικό υλικό, δωρεάν συγκοινωνίες από και προς τη σχολή, αλλά και το μόνιμο τόπο κατοικίας των φοιτητών. Ταυτόχρονα, φυσικά, να εξασφαλίζονταν σπουδές πραγματικά ανώτατες και ολοκληρωμένες, που να μη χρειάζεται να συμπληρώνονται από φροντιστήρια, σεμινάρια και υποβαθμισμένα ακριβά μεταπτυχιακά.

Ολα αυτά αποτελούν ευθύνη για το κράτος και δικαίωμα για τους φοιτητές, για το λαό κι αυτά τα δικαιώματα του λαού δεν μπορούν να ικανοποιούνται μερικώς με επιδόματα, ούτε μπορεί να ξεχνιούνται μπροστά στην κάλπη. Γι' αυτό και η πολιτική στην Παιδεία πρέπει να αποτελέσει κριτήριο ψήφου, καταδίκης του δικομματισμού και ενίσχυσης του ΚΚΕ, που με συνέπεια παλεύει για μια Παιδεία στην υπηρεσία των λαϊκών συμφερόντων.