Την περίοδο που διανύουμε χιλιάδες συμβάσεις εργαζομένων στην καθαριότητα των νοσοκομείων φτάνουν και πάλι στη λήξη τους. Πρόκειται για τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου (ΣΟΧ) που υπογράφει το προσωπικό καθαριότητας με τις διοικήσεις των ιδρυμάτων. Οι ολιγόμηνες παρατάσεις που έχουν δοθεί εκπνέουν στο τέλος του έτους, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται μια σειρά διαγωνισμοί προκειμένου να ανατεθεί το έργο της καθαριότητας σε εργολαβικά συνεργεία.

«Δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει», λένε οι εργαζόμενοι που δουλεύουν με το καθεστώς των ΣΟΧ τα τελευταία δύο χρόνια. Στα τέλη Σεπτέμβρη, όταν έληξαν οι συμβάσεις, βρέθηκαν για μια ακόμα φορά ξεκρέμαστοι, χωρίς να ξέρουν αν και για πόσο θα συνεχίσουν να έχουν δουλειά. Η δε αγωνία τους επιτείνεται από το ότι η ανεργία απειλεί να τους χτυπήσει την πόρτα μέσα στις συνθήκες της εκρηκτικής ακρίβειας.

Στο μεταξύ, ορισμένες διοικήσεις νοσοκομείων προσπαθούν να εμφανιστούν καθησυχαστικές, με τον ισχυρισμό ότι είναι πιθανό να δοθεί κι άλλη παράταση στις συμβάσεις. «Λες και το ζήτημα που μας καίει είναι αν θα πεταχτούμε στην ανεργία έναν - δυο μήνες αργότερα», σχολιάζουν εργαζόμενοι. Σε άλλες περιπτώσεις, οι διοικητές ξεκαθαρίζουν ότι εφόσον ολοκληρωθεί η ανάθεση στον εργολάβο οι εργαζόμενοι θα φύγουν μια ώρα αρχύτερα, ακόμα και πριν λήξει η σύμβασή τους. Μέρος του προσωπικού μετρά χρόνια προϋπηρεσίας, έχει περάσει από τους εργολάβους στις συμβάσεις με τα νοσοκομεία και σήμερα βρίσκεται ξανά «στον αέρα».

Σε μια σειρά νοσοκομεία το καθεστώς των ατομικών συμβάσεων με τις διοικήσεις των ιδρυμάτων ήδη συνυπάρχει με την εργολαβική εργασία, ενώ διοικητές και εργολάβοι «συναγωνίζονται» ο ένας τον άλλον στην καταπάτηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Η διαρκής αβεβαιότητα της εργολαβικής εργασίας έχει διατηρηθεί στις ολιγόμηνες συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Μάλιστα, οι αποφάσεις διοικήσεων νοσοκομείων για την τρίμηνη παράταση χαρακτηρίζουν «εποχικό προσωπικό» τους εργαζόμενους που καθαρίζουν τους θαλάμους νοσηλείας, τα χειρουργεία, τα εργαστήρια, τους κοινόχρηστους χώρους των νοσοκομείων! Τα Μέσα Ατομικής Προστασίας χορηγούνται με το σταγονόμετρο και πολλοί εργαζόμενοι διαπιστώνουν πως δουλεύουν «με την ίδια στολή» εδώ και δύο χρόνια, παρότι έχει πλέον αχρηστευτεί από τα απολυμαντικά που χρησιμοποιούν καθημερινά. Κοινός τόπος παραμένει και η εντατικοποίηση, καθώς το προσωπικό είναι λίγο σε σχέση με τις ανάγκες, με αποτέλεσμα τα ρεπό να «κόβονται» όταν δεν βγαίνει το πρόγραμμα και ο φόρτος εργασίας να καταπονεί ακόμα περισσότερο τους εργαζόμενους, που έτσι κι αλλιώς δουλεύουν σε ένα επάγγελμα βαρύ και ανθυγιεινό.

Μία από τις πρακτικές που εφαρμόζουν οι διοικήσεις σε αρκετά νοσοκομεία είναι να ασφαλίζουν το προσωπικό στην καθαριότητα με λιγότερα από τα προβλεπόμενα ένσημα κάθε μήνα. Συγκεκριμένα, σε μια σειρά περιπτώσεις οι εργαζόμενοι έχουν διαπιστώσει ότι ασφαλίζονται με 22 και όχι με 25 ένσημα κάθε μήνα. Μάλιστα, η πρακτική αυτή φαίνεται πως ακολουθείται και από εργοδότες όπως οι δήμοι. Για παράδειγμα, οι εργαζόμενες στην καθαριότητα των σχολικών κτιρίων στον δήμο Περιστερίου ανακάλυψαν ότι από το 2019 μέχρι σήμερα ασφαλίζονται επίσης με 22 αντί για 25 ένσημα.

Το ζήτημα έχει αναδείξει το Συνδικάτο Καθαριστριών - Καθαριστών Αττικής, το οποίο έχει δεχτεί ερωτήματα και καταγγελίες από δεκάδες συμβασιούχους στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία». Οι εργαζόμενοι έχουν προσληφθεί με συμβάσεις ορισμένου χρόνου και εργάζονται με καθεστώς 5ήμερης και 7ωρης εργασίας, αλλά ασφαλίζονται με 22 ένσημα. Το σωματείο και οι εργαζόμενοι έχουν κάνει επανειλημμένες παρεμβάσεις στα υπουργεία Υγείας και Εργασίας, στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ και της Επιθεώρησης Εργασίας, ζητώντας να δοθεί λύση στο ζήτημα. Μάλιστα, για το θέμα έχει γνωμοδοτήσει, με αφορμή συγκεκριμένη περίπτωση εργαζόμενης, ο «Συνήγορος του Πολίτη», εκτιμώντας ότι η πρακτική που ακολουθείται «παραβιάζει ευθέως το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο».

Ωστόσο, οι απαντήσεις που έχουν πάρει από τις αρμόδιες υπηρεσίες αποτελούν πραγματικό τραγέλαφο: Το υποκατάστημα Ζωγράφου του ΕΦΚΑ με απόφασή του στις 30/6/2021 είχε διορθώσει τον αριθμό των ημερών ασφάλισης από 22 σε 25 σε εργαζόμενη που κατέθεσε σχετικό αίτημα. Μετά από λίγους μήνες, όμως, τον Δεκέμβρη του ίδιου έτους, ανακάλεσε την απόφασή του και επανέφερε το καθεστώς ασφάλισης με λιγότερα ένσημα! Παράλληλα, το Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης (ΠΕΚΑ), στο οποίο οι εργαζόμενοι και το σωματείο έχουν καταθέσει μαζικά καταγγελίες, στέλνει αυτήν την περίοδο απορριπτικές αποφάσεις για το αίτημά τους. Στο μεταξύ ο διοικητής του νοσοκομείου δηλώνει «αναρμόδιος», ενώ στελέχη των αρμόδιων υπηρεσιών προτρέπουν τους εργαζόμενους ...να πάνε στα δικαστήρια προκειμένου να δικαιωθούν.

Οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα του νοσοκομείου είναι αποφασισμένοι να δώσουν συνέχεια στις πρωτοβουλίες τους. Ηδη, συσπειρωμένοι στο κλαδικό τους σωματείο καταθέτουν ενστάσεις στις αποφάσεις που «πετσοκόβουν» την ασφάλισή τους. Οπως εξηγούν, είναι αποφασισμένοι να παλέψουν για να μπει τέρμα στην αδικία που γίνεται σε βάρος τους. «Μας στερούν 36 ένσημα τον χρόνο, τη στιγμή που πολλοί συνάδελφοι προσπαθούν να συνταξιοδοτηθούν μετά από δεκαετίες σκληρής δουλειάς», σημειώνουν. Με οργή επισημαίνουν πως συνάδελφοί τους πασχίζουν να συμπληρώσουν λίγες δεκάδες ένσημα που τους λείπουν, ενώ τους έχουν άδικα στερήσει μέρες ασφάλισης που δικαιούνται. Οσο για τους υπόλοιπους, η επικείμενη λήξη της σύμβασής τους θα τους φέρει αργά ή γρήγορα στις ουρές του ΟΑΕΔ, όπου θα χρειαστούν όλα τους τα ένσημα προκειμένου να λάβουν έστω το επίδομα ανεργίας.

Οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα πληρώνουν βαρύ τίμημα με τη φθορά της υγείας τους και τα εργατικά «ατυχήματα» στον βωμό της εντατικοποίησης και των ελαστικών σχέσεων εργασίας. Στο ζήτημα αυτό είναι ενδεικτική η πείρα από το Νοσοκομείο Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού»: Στα τέλη Αυγούστου εργολαβική εργαζόμενη, που είχε προσληφθεί ως καθαρίστρια, κλήθηκε να εργαστεί στα πλυντήρια - σιδερωτήρια του νοσοκομείου, κατά την πάγια τακτική που θέλει τους εργαζόμενους να τρέχουν από πόστο σε πόστο για να καλύψουν τα μεγάλα κενά. Εκεί τραυματίστηκε πολύ σοβαρά, με αποτέλεσμα τον ακρωτηριασμό του χεριού της.

Με αφορμή το περιστατικό, τα σωματεία των καθαριστριών και των εργαζομένων στο νοσοκομείο κατήγγειλαν τις ελλείψεις προσωπικού, τις συνθήκες εντατικοποίησης, τα παλιά και υποσυντήρητα μηχανήματα, αλλά και την αυξημένη πίεση και εντατικοποίηση που υφίστανται οι εργολαβικοί εργαζόμενοι, αφού ζουν με την ανασφάλεια και την αγωνία αν θα συνεχίσουν να έχουν δουλειά. Παράλληλα, απαίτησαν μια σειρά μέτρα για τη στήριξη της συναδέλφου τους. Ωστόσο, η μόνη ενέργεια της διοίκησης μετά το «ατύχημα» ήταν να κλείσει τα πλυντήρια και να αναθέσει τη σχετική εργασία σε εργολάβο.

«Εντατικοποίηση της εργασίας, εναλλαγές πόστων, ωραρίων, ειδικοτήτων, απλήρωτη εργασία, πιέσεις, υπερωριακή απασχόληση άνευ αποδοχών, τρομοκρατία και φόβος απόλυσης είναι μόνο κάποια από αυτά που μαστίζουν τους χώρους εργασίας μας», τονίζει το Συνδικάτο Καθαριστριών - Καθαριστών Αττικής. Αναφερόμενο στα εργατικά «ατυχήματα», ξεκαθαρίζει ότι αυτά οφείλονται «σε υποστελεχώσεις, ελλείψεις προσωπικού, εγκληματικές παραλείψεις εργολάβων και διοικήσεων». Καλεί τους εργαζόμενους σε συμμετοχή στην απεργία στις 9 Νοέμβρη και διεκδικεί: Μόνιμη και σταθερή δουλειά. Συλλογική Σύμβαση που να κατοχυρώνει μισθούς και επιδόματα. Αυξήσεις στους μισθούς με βάση τον πληθωρισμό. Μείωση και πλαφόν στις τιμές βασικών ειδών διατροφής, ρεύματος, φυσικού αερίου. «Στις 9 Νοέμβρη απεργούμε και ενώνουμε τις φωνές μας», καταλήγει.

Στην κινητοποίηση παρευρέθηκαν με αποφάσεις τους μέλη του ΔΣ της Ενωσης Γονέων Μαθητών Δήμου Ιωαννιτών και του 4ου Δημοτικού Σχολείου Ανατολής. Οι φορείς επέδωσαν στον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου πάνω από 400 υπογραφές γονιών και εκπαιδευτικών από 12 σχολεία του δήμου Ιωαννιτών, ανάμεσα στους οποίους και πολλοί διευθυντές σχολικών μονάδων. Πρόκειται για κείμενο που διακινήθηκε από την Επιτροπή Αγώνα των σχολικών καθαριστριών με το άνοιγμα των σχολείων τον Σεπτέμβρη και υπογράφεται και από τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του 1ου Δημοτικού Περάματος και τα 5μελή και 15μελή του 6ου ΕΠΑΛ Ιωαννίνων.

Οπως αναδεικνύουν οι φορείς, από τις 170 καθαρίστριες με πλήρη απασχόληση πέρυσι, φέτος απασχολούνται μόλις 101 πλήρους και 25 μερικής συμβασιούχες, για 140 σχολικές μονάδες με 18.300 μαθητές και 2.000 εκπαιδευτικούς. Παράλληλα, πολλές είναι οι περιπτώσεις όπου καθαρίστριες ακόμη και 3ωρης απασχόλησης εξαναγκάζονται να μετακινούνται σε περισσότερες από μία σχολικές μονάδες, ενώ υπάρχουν διαρκώς τριβές για το ωράριο εργασίας τους. Μάλιστα, τα σοβαρά προβλήματα που παρουσιάζονται σε όλα τα νηπιαγωγεία, όπου οι ανάγκες καθαριότητας είναι αυξημένες και απαιτείται η παρουσία της καθαρίστριας την ώρα λειτουργίας, ώθησαν τους εκπαιδευτικούς να μπουν μπροστά στη συλλογή των υπογραφών, όπως έγινε στα Νηπιαγωγεία Μαρμάρων 1ο και 3ο.

Σχολικές καθαρίστριες, εκπαιδευτικοί και γονείς καταγγέλλουν ότι η δημοτική αρχή, υλοποιώντας την κατεύθυνση της κυβέρνησης για μείωση των λειτουργικών δαπανών στα σχολεία, έχει «σφυρίξει λήξη» κάθε υγειονομικού μέτρου απέναντι στην πανδημία, τη στιγμή μάλιστα μου μεγαλώνουν οι ανησυχίες για διπλό κύμα γρίπης και πανδημίας χωρίς να έχει ληφθεί κανένα μέτρο για την προστασία μαθητών και εκπαιδευτικών με υποκείμενα νοσήματα.

«Η απαράδεκτη απόφαση της δημοτικής αρχής αποτελεί υγειονομική βόμβα για τις σχολικές μονάδες της πόλης μας, ενώ σηματοδοτεί χειρότερες συνθήκες παιδαγωγικής και υγειονομικής λειτουργίας των σχολείων», υποστηρίζεται στο κείμενο υπογραφών, για να τονιστεί ότι «η διασφάλιση της καθαριότητας, της υγείας και της ασφάλειας των παιδιών μας δεν παζαρεύεται».

Στο αίτημα άμεσης επαναπρόσληψης του συνόλου των εργαζομένων της προηγούμενης χρονιάς, αυξημένων κατά τέτοιο αριθμό ώστε να καλύπτονται και τα ολοήμερα της πόλης, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου επανέλαβε την απόφαση για αύξηση μόλις κατά 10% των ωρών εργασίας ώστε να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες από την επέκταση του ωραρίου λειτουργίας των ολοήμερων σχολείων. Ωστόσο αναγκάστηκε να δεσμευτεί ότι θα επαναφέρει το θέμα στο επόμενο Δημοτικό Συμβούλιο αναγνωρίζοντας ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην καθαριότητα των σχολικών μονάδων.