ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 27 Φλεβάρη 2000
Σελ. /56
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Περί «λαϊκού καπιταλισμού»...

Είναι γνωστό ότι η ανάπτυξη του Χρηματιστηρίου Αξιών συσχετίζεται με την εμφάνιση των Μετοχικών Εταιριών, οι οποίες αποτελούν την κυρίαρχη οργάνωση των μεγάλων επιχειρήσεων, το κεφάλαιο των οποίων κυρίως αντλείται από την πώληση των μετοχών. Πέρα από την πάγια τάση του καπιταλισμού για συγκέντρωση και συγκεντροποίηση της παραγωγής και του κεφαλαίου στα χέρια της χρηματιστικής ολιγαρχίας, οι καπιταλιστές επιδιώκουν να εμφανίσουν τις μετοχικής μορφής επιχειρήσεις σαν «δημοκρατικοποίηση του κεφαλαίου», επικεντρώνοντας αυτόν τον προπαγανδιστικό μηχανισμό στην αύξηση του αριθμού των μικρομετόχων.

Κατά τα τελευταία μάλιστα χρόνια, το σύστημα της διανομής μετοχών στα ευρύτερα λαϊκά στρώματα και ιδιαίτερα στους μισθωτούς, διαδίδεται με ταχύτατους ρυθμούς, έχοντας την τάση να θεσμοθετηθεί. (Βλέπε πρόταση του υφυπουργού κ. Χριστοδουλάκη, της συνδικαλιστικής παράταξης της ΝΔ, στη ΓΣΕΕ).

Ηθεσμοθέτηση της σύνδεσης μισθών - παραγωγικότητας - μέρους αμοιβής με μετοχές της επιχείρησης έχει πολύπλευρες οικονομικές, πολιτικές και ιδεολογικές διαστάσεις. Αποσκοπεί:

1. Στην άμβλυνση των αντιδράσεων σε κάθε περιοριστική εισοδηματική πολιτική, σε κάθε πολιτική αντιδραστικής αλλαγής των εργασιακών σχέσεων, στο πέρασμα νέων μεθόδων εντατικοποίησης. Στη σύνδεση της αμοιβής εργασίας με την παραγωγικότητα της εργασίας. Η διανομή μετοχών στο ευρύ κοινό και ιδιαίτερα στους εργαζόμενους, εντάσσεται στο πλαίσιο της δημιουργίας κινήτρων εργασίας, με το μικρότερο δυνατό κόστος για την επιχείρηση, λαμβάνοντας υπόψη και την ύπαρξη φορολογικών κινήτρων (φοροαπαλλαγές του ειδικού αποθεματικού κεφαλαίου για συμμετοχή κ.ά.), σε συνδυασμό και με την απόκτηση μετοχών μέσω δανείου, όπως συμβαίνει, π.χ., στην Εθνική Τράπεζα (ΕΤΕ).

2. Στη χειραγώγηση των εργαζομένων με νέους μηχανισμούς που δένουν τους εργαζόμενους με την επιχείρηση, με την έννοια της συμμετοχής τους στο κεφάλαιο της επιχείρησης και της διανομής των κερδών της. Ετσι δημιουργείται στους εργαζόμενους η ψευδαίσθηση του «συνιδιοκτήτη» της επιχείρησης, του κοινού και αμοιβαίου οφέλους από την ανάπτυξη της κερδοφορίας της επιχείρησης. Απώτερος σκοπός είναι να μπουν οι εργαζόμενοι στην τροχιά της ταξικής συνεργασίας.

3. Στην ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς/χρηματαγοράς και ειδικότερα της χρηματιστηριακής αγοράς, μέσω του εθισμού των εργαζομένων στον τζόγο και στην κερδοσκοπία σαν σκοπό και τρόπο ζωής. Ομως το «σύστημα της συμμετοχής» είναι γνωστό ότι δεν αποσκοπεί μόνο στην αύξηση της εξουσίας των μονοπωλίων (συγχωνεύσεις, εξαγορές, κ.ά.), αλλά επιτρέπει να σκαρώνεται ατιμώρητα οποιαδήποτε σκοτεινή υπόθεση και να καταληστεύεται το κοινό, οι εργαζόμενοι. Δηλαδή, με τις διάφορες μηχανορραφίες στο χρηματιστήριο, με την τεχνητή μείωση ή ύψωση της αξίας των μετοχών, οι μεγαλομέτοχοι πλουτίζουν και οι μικρότεροι καταστρέφονται, αγνοώντας παράλληλα και την πραγματική κατάσταση της αγοράς λόγω έλλειψης πληροφόρησης.

Θα πρέπει ιδιαίτερα να σημειωθεί ότι η διανομή μετοχών στους εργαζόμενους συνοδεύει τη διαδικασία των εκτεταμένων ιδιωτικοποιήσεων δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών, γίνεται το δόλωμα για τη χειραγώγηση των αντιδράσεων του εργατικού και συνδικαλιστικού κινήματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το κοινωνικό σύνολο.

4. Τέλος, είναι μια μορφή εγκλωβισμού των εργαζομένων στα σχέδια της «αυτοχρηματοδότησης» της επιχείρησης στην οποία εργάζονται. Είναι προφανείς οι επιπτώσεις μιας τέτοιας πολιτικής στη μισθολογική πολιτική της επιχείρησης, αλλά και της αλλαγής της μορφής της αποταμίευσης των εργαζομένων, που προωθείται τόσο με πρωτοβουλία των επιχειρήσεων όσο και του κράτους, μέσω της κυβερνητικής πολιτικής (σταδιακή μείωση της αποδοτικότητας των καταθέσεων ταμιευτηρίου κλπ.), στοχεύοντας βέβαια στην αύξηση της κερδοφορίας τους μέσω της μείωσης των μισθολογικών δαπανών, των ασφαλιστικών εισφορών, εφ' όσον η διανομή μετοχών και μερισμάτων στους εργαζόμενους δε θεωρούνται ότι εμπίπτουν στις μισθολογικές δαπάνες της επιχείρησης.

Το σύστημα της διανομής μετοχών στους εργαζόμενους ανάγεται στη θεωρία του αποκαλούμενου «λαϊκού καπιταλισμού», θιασώτης του οποίου είναι τόσο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ όσο και το κόμμα της ΝΔ. Μια αστικής προέλευσης θεωρία που προσπαθεί να θεμελιώσει την ιδέα της «μεταμόρφωσης» του καπιταλισμού σε ένα νέο σύστημα με «κοινωνικό πρόσωπο». Η θεωρία αυτή δεν είναι καινούρια, αλλά αναζωπυρώθηκε τα τελευταία χρόνια, δεδομένου ότι υπάρχει ίσως και η σκέψη εμπλοκής της στο ζήτημα της απασχόλησης, μέσω της διεύρυνσης του θεσμού κατοχής μετοχών από εργαζόμενους (αυτοαπασχόληση διά της αγοραπωλησίας μετοχών). Επίσης, οι θιασώτες αυτής της αντίληψης παρουσιάζουν την κατοχή μικρής ποσότητας μετοχών από εργαζόμενους σαν «εκδημοκρατισμό» του κεφαλαίου, η οποία μπορεί να οδηγήσει δήθεν στην εξάλειψη, στην άμβλυνση των κοινωνικο-οικονομικών αντιθέσεων.

Το σύστημα της διανομής των μετοχών στους μισθωτούς εργαζόμενους πρέπει να συναντήσει την καθολική αρνητική αντίδραση, δεδομένου ότι πέραν των παραπάνω αναφερομένων και της δημιουργίας πεδίων αναδιανομής των εισοδημάτων υπέρ του κεφαλαίου, που ουσιαστικά συνεπάγεται η πολιτική του αποκαλούμενου λαϊκού καπιταλισμού, ελλοχεύει και ο κίνδυνος εμπλοκής του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας, ενδεχομένως μέσω της παραχώρησης τμήματος των συντάξεων υπό μορφή μετοχών, σε ενδεχόμενη εισαγωγή των ασφαλιστικών φορέων στο χρηματιστήριο στα πλαίσια του αποκαλούμενου εκσυγχρονισμού και της αξιοποίησης τής τεράστιας περιουσίας τους, αξίας σύμφωνα με εκτιμήσεις 3 τρισ. δραχμών.


Μιχάλης ΚΑΧΡΗΣ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ