-- Το αφιέρωμα «Μπρεχτ και κινηματογράφος» εντάσσεται σε έναν ευρύ κύκλο πολιτιστικών δραστηριοτήτων από το Δεκέμβρη του 2012 έως τον Απρίλη του 2013, που εκτός από κινηματογραφικές προβολές, περιλαμβάνουν συναυλίες και μουσικοθεατρικές παραστάσεις. Οι δραστηριότητες αυτές θα κορυφωθούν με το επιστημονικό συνέδριο που διοργανώνει η ΚΕ του ΚΚΕ στις 27-28 Απρίλη 2013, για να τιμήσει και να αναδείξει το έργο του μεγάλου αυτού μαρξιστή δημιουργού και στοχαστή.

Το κινηματογραφικό αφιέρωμα θα συνεχιστεί - παράλληλα με τις υπόλοιπες εκδηλώσεις - και τους επόμενους μήνες, με σπάνιες ταινίες και ντοκιμαντέρ, που με δυσκολίες και αρκετά εμπόδια συγκεντρώνονται από την ομάδα εργασίας του συνεδρίου και την εταιρεία διανομής «New Star». Κι αυτό γιατί μια άτυπη λογοκρισία ασκείται στις μέρες μας απέναντι στις πιο συνεπείς προς το μπρεχτικό πνεύμα παραγωγές, όπως οι κινηματογραφημένες παραστάσεις της σοσιαλιστικής περιόδου του «Μπερλίνερ Ανσάμπλ» - θιάσου που δημιούργησε ο ίδιος ο Μπρεχτ - και γενικότερα οι κινηματογραφικές παραγωγές της πρώην Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας.

-- Γιατί τελικά ο Μπρεχτ είναι επίκαιρος για τους εργάτες και επικίνδυνος για τους αστούς;

-- Γι' άλλη μια φορά αποδεικνύεται πως η στράτευση του Μπρεχτ με την πλευρά της επανάστασης, η βαθιά πεποίθησή του ότι οι ρεφορμιστικές μεταρρυθμιστικές συνταγές για τη διάσωση του καπιταλισμού δεν μπορούν να βελτιώσουν την κατάσταση της εργατικής τάξης και γενικότερα των λαϊκών στρωμάτων, ενώ παράλληλα την παραπλανούν και την εμποδίζουν να παλέψει για να νικήσει, εξακολουθεί να ενοχλεί και να φοβίζει την αστική εξουσία και τους μηχανισμούς της.

Για τη μεγάλη όμως λαϊκή πλειονότητα η σκέψη και η τέχνη του Μπρεχτ γίνεται κάθε μέρα και πιο πολύτιμη. Οχι μόνο γιατί τα θέματα που πρωταγωνίστησαν στο έργο του, όπως η καπιταλιστική κρίση, ο πόλεμος ή ο εκφασισμός της κοινωνικής ζωής επανέρχονται με σφοδρότητα στη ζωή μας, αποδείχνοντας πως το σύστημα που τα γεννά, ούτε αλλάζει, ούτε εξανθρωπίζεται. Ο άλλος και ο σημαντικότερος λόγος που ο Μπρεχτ γίνεται στις μέρες μας επίκαιρος όσο ποτέ, είναι γιατί σταθερό μέλημα και φροντίδα της τέχνης του ήταν να βοηθήσει τους καταπιεσμένους να οδηγηθούν μέσα από τη δική τους πνευματική προσπάθεια στα σωστά συμπεράσματα για τις αιτίες των προβλημάτων τους και τον τρόπο εξάλειψής τους.

Αυτό το ρόλο άλλωστε έχουμε ανάγκη να παίξει η τέχνη σήμερα. Να μας ταρακουνήσει, να μας διδάξει, να οργανώσει τις διαθέσεις μας για ν' ανατρέψουμε την άθλια και ξεπεσμένη κοινωνική πραγματικότητα κι όχι απλά να μας παρηγορεί, να μας βοηθά να ξεχαστούμε, ή να χαϊδεύει τις μικροαστικές ψευδαισθήσεις μας, όπως τη θέλει η κυρίαρχη τάξη. Και χαιρόμαστε γιατί την επικαιρότητα του Μπρεχτ συμμερίζονται τελευταία περισσότεροι δημιουργοί και καλλιτέχνες, όπως δείχνει και η αυξημένη παρουσία του μπρεχτικού δραματολογίου στις θεατρικές σκηνές το φετινό χειμώνα.

-- Πιο συγκεκριμένα τι περιλαμβάνει το αφιέρωμα;

-- Σ' αυτήν την πρώτη ενότητα του κινηματογραφικού μας αφιερώματος στον Μπρεχτ οι ταινίες επιλέχτηκαν με κριτήριο την προσωπική - σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό - ανάμειξη του Μπρεχτ στη συγγραφή των σεναρίων. Η θεματολογία τους θεωρούμε ότι αγγίζει ορισμένα από τα πιο επείγοντα σύγχρονα προβλήματα. Οι δύο πρώτες ταινίες, «Η Οπερα της Πεντάρας» και «Κούλε Βάμπε ή Σε ποιον ανήκει ο κόσμος;», γυρίστηκαν την περίοδο της μεγάλης καπιταλιστικής κρίσης του 1929 -1933 ασκώντας καταλυτική κριτική στο αστικό σύστημα, η μεν πρώτη («Η Οπερα της Πεντάρας») με τη σατιρική καταγγελία της σήψης και της διαφθοράς της κυρίαρχης τάξης, η δε δεύτερη («Κούλε Βάμπε ή Σε ποιον ανήκει ο κόσμος;») με την ανάδειξη των τραγικών συνεπειών της κρίσης στη ζωή της εργατικής τάξης και την αφύπνιση του πρωτοπόρου τμήματός της. Ο φασισμός είναι το θέμα της τρίτης ταινίας «Και οι δήμιοι πεθαίνουν», σε σκηνοθεσία του Φριτς Λανγκ - δημιουργού της συγκλονιστικής ταινίας «Μετρόπολις» - όπου ο Μπρεχτ επιχειρεί, μέσα στο αντίξοο χολιγουντιανό περιβάλλον, να αναδείξει τον επαναστατικό - αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα του γνήσιου αντιφασιστικού αγώνα. Η τέταρτη ταινία «Ο Αφέντης Πούντιλα και ο υπηρέτης του Μάττι» αποτελεί μια απολαυστική καλλιτεχνική έκφραση της ταξικής αντίθεσης και συνειδητοποίησης.

Η μουσική της ταινίας «Η Οπερα της Πεντάρας» είναι του Κουρτ Βάιλ, ενώ στις άλλες τρεις ταινίες του κομμουνιστή συνθέτη Χανς Αϊσλερ. Αξίζει να σημειώσουμε ακόμη ότι στην ταινία «Η Οπερα της Πεντάρας» πρωταγωνιστούν ορισμένοι από τους μεγαλύτερους ερμηνευτές του Μπρεχτ και στενοί συνεργάτες του, όπως ο Ενρστ Μπους, η Κάρολα Νέχερ και η Λότε Λένια, σύζυγος του Κουρτ Βάιλ, ενώ οι δύο τελευταίες ταινίες του αφιερώματος «Και οι δήμιοι πεθαίνουν» και «Ο αφέντης Πούντιλα και ο υπηρέτης του Μάττι» θα προβληθούν σε πρώτη πανελλήνια προβολή.

Επειδή όμως η τέχνη χρειάζεται γνώση και προσπάθεια, ειδικά όταν παρουσιάζεται σε κοινό ασυνήθιστο σε αυτού του είδους τις πρωτοποριακές κινηματογραφικές τεχνικές, όπως στην ταινία «Κούλε Βάμπε» - των οποίων το ρήγμα που προκάλεσαν στον καιρό τους δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί - εκδώσαμε ειδικό φυλλάδιο που θα μοιραστεί στο κοινό τις μέρες προβολής των ταινιών, που πιστεύουμε ότι θα διευκολύνουμε στην κατανόηση και την απόλαυσή τους.

Με την επισήμανση του Μπρεχτ ότι «η παρατήρηση της τέχνης μπορεί να οδηγήσει στην πραγματική απόλαυση, μόνον όταν υπάρχει η τέχνη της παρατήρησης» ευχόμαστε στους θεατές Καλή... Παρατήρηση!».