Παρά τις προσπάθειες Δυτικοευρωπαίων (και όχι μόνον) αξιωματούχων να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις για την προώθηση της επέμβασης του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια, όλα δείχνουν πως το απόστημα της κρίσης, σύντομα ή αργά, θα σπάσει, προκαλώντας ολέθριες συνέπειες στην ευρύτερη περιοχή. Οι εστίες έντασης ετοιμάζονται μεθοδικά εδώ και καιρό στα στρατηγεία των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και φυσικά της ΕΕ... Από τις εξελίξεις των τελευταίων βδομάδων ξεχωρίζουμε μια οργανωμένη προσπάθεια, τεχνητής και μη, έντασης σε διάφορες περιοχές, εντός και εκτός Κοσσυφοπεδίου, με σκοπό την κλιμάκωση και επέκταση της σύρραξης, που ας μην ξεχνούμε, παρά τις διάφορες εκφάνσεις της κρίσης, ποτέ δεν τελείωσε!

Πρώτη - και εν δυνάμει από τις μεγαλύτερες...- εστία έντασης αποτελούν οι δήμοι του Πρέσεβο, Μεντέβα, Μπουγένοβατς της Νότιας Σερβίας στα όρια με το Κοσσυφοπέδιο. Στις περιοχές αυτές, που κατοικούνται από ένα σημαντικό αριθμό Αλβανών (ανεπίσημες εκτιμήσεις μιλούν για περίπου 75.000), έχει εμφανιστεί το παρακλάδι του «ΟΥΤΣΕΚΑ», με την επωνυμία «UCPMB». Διεκδικεί την προσάρτηση των παραπάνω σερβικών περιοχών στο «ανατολικό Κοσσυφοπέδιο», με επιχείρημα πως αυτές οι περιοχές πριν το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο αποτελούσαν τμήμα της επαρχίας. Αυτή η οργάνωση, που όπως φαίνεται εξοπλίζεται και «εξουσιοδοτείται» να δράσει υπό τις ίδιες δυνάμεις που κατασκεύασαν προ ετών τον «ΟΥΤΣΕΚΑ», έχει ήδη προβεί σε προκλήσεις, με στόχο την κλιμάκωση - έστω και προβοκατόρικων - επεισοδίων, προκειμένου να επέμβει το ΝΑΤΟ στην περιοχή, για να «προασπίσει» και εκεί... τα «ανθρώπινα δικαιώματα»!

Δεύτερη- για να μην πούμε «σταθερότερη» -εστία έντασης προβάλλει εδώ και πολύ καιρό το Μαυροβούνιο. Ο Αμερικανός στρατηγός και στρατιωτικός διοικητής του ΝΑΤΟ, Γουέσλεϊ Κλαρκ, «προειδοποίησε» την περασμένη Πέμπτη τη διεθνή κοινότητα πως ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς ετοιμάζει στρατιωτική επέμβαση στο Μαυροβούνιο, υπαινισσόμενος την πραγματοποίηση νέας επέμβασης. Το ΝΑΤΟ, είπε, παρακολουθεί με προσοχή και δε θα μείνει δίχως αντίδραση σ' μια τέτοια κίνηση. Προ βδομάδας, ο απεσταλμένος του ΟΗΕ Καρλ Μπιλντ είχε διατυπώσει ακριβώς την ίδια πρόβλεψη και εκτίμηση περί «ανησυχητικής» συγκέντρωσης δυνάμεων του γιουγκοσλαβικού στρατού στο Μαυροβούνιο, δίχως άλλο αποδεικτικό στοιχείο. Πάντως, ο Σέρβος στρατηγός Λαζάρεβιτς διέψευδε κατηγορηματικά τις κατηγορίες, χαρακτηρίζοντάς τες «αβάσιμες». Αλλο τώρα, εάν οι υπουργοί του φιλοδυτικού Μαυροβούνιου Προέδρου Μίλο Τζουκάνοβιτς κάνουν ό,τι δυνατόν για να υποδαυλίσουν την ένταση... ανάλογα, βέβαια, με τις επιταγές του Βερολίνου και της Ουάσιγκτον...

Τρίτη εστία έντασης, όπως αυτή αναδεικνύεται από τις εξελίξεις του τελευταίου μήνα, αποτελούν οι προσπάθειες της «ΚΦΟΡ» για τον τερματισμό της άτυπης διχοτόμησης της Κοσόβσκα Μιτροβίτσα μέσω των προσπαθειών που καταβάλλει η πολυεθνική δύναμη για την «επιστροφή» περίπου 150 οικογενειών Κοσσοβάρων Αλβανών στο σερβικό τομέα της πόλης. Το εάν θα πετύχει αυτό το σχέδιο, που έχει επεξεργαστεί και προτείνει στο ΝΑΤΟ ο διοικητής της «ΚΦΟΡ», Κλάους Ράινχαρντ, δεν είναι ακόμη σαφές. Αυτό γιατί, σύμφωνα με πληροφορίες της ΓΚΑΡΝΤΙΑΝ (2 Μάρτη), αρκετές από τις χώρες - μέλη που συμμετέχουν στην πολυεθνική δύναμη παίρνουν ενίοτε τις «δικές» τους πρωτοβουλίες, αγνοώντας σε ορισμένες περιπτώσεις τις οδηγίες του Γερμανού διοικητή Ράινχαρντ.

Η τέταρτη εστία έντασης, που ετοιμάζεται εδώ και πολύ καιρό προσεκτικά, δίχως ωστόσο άμεσο και «απτό» αποτέλεσμα, βρίσκεται εντός της Σερβίας... Ακούει στο όνομα του αντιπολιτευτικού μπλοκ «Συμμαχία για την Αλλαγή». Χρηματοδοτείται και καθοδηγείται από ΗΠΑ, Γερμανία και άλλες χώρες της ΕΕ, με στόχο την - ανάλογα με τις συνθήκες και τις κατάλληλες εξελίξεις - ανατροπή της σημερινής σερβικής ηγεσίας, του Γιουγκοσλάβου Προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και την οριστική διάλυση της τόσο εύθραυστης Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας Γιουγκοσλαβίας (που απαρτίζουν οι δύο εναπομείναντες εταίροι, Σερβία και Μαυροβούνιο).

Σε εξέλιξη βρίσκεται ένας νέος κύκλος εμπλοκής της Ελλάδας στα πολεμικά παιχνίδια των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια. Η χώρα συμμετέχει ενεργά στις πολεμικές προετοιμασίας των στρατευμάτων κατοχής της νέας τάξης στα Βαλκάνια, με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο.

Η ελληνική συμμετοχή συνίσταται στα εξής:

- Διάθεση του ελληνικού εδάφους για τη διέλευση και τον ανεφοδιασμό των ΝΑΤΟικών στρατευμάτων.

- Αμεση συμμετοχή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων με την ελληνική ταξιαρχία που βρίσκεται στο Κοσσυφοπέδιο, με ανοιχτό το ενδεχόμενο για αποστολή και άλλων δυνάμεων.

- Συμμετοχή και συνυπογραφή της Ελλάδας στα διάφορα κέντρα των αποφάσεων, είτε στο ΝΑΤΟ είτε στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου αποφασίζονται οι πολεμικές ενέργειες.

Η κυβέρνηση Σημίτη, παρ' όλες τις ανησυχίες της για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στο προεκλογικό κλίμα η εξέλιξη της κατάστασης στο Κοσσυφοπέδιο και γενικότερα στη Γιουγκοσλαβία, δηλώνει έτοιμη να παράσχει οποιαδήποτε εξυπηρέτηση στις ΝΑΤΟικές δυνάμεις, που ετοιμάζονται να ξαναφουντώσουν τη φωτιά του πολέμου. Ωστόσο, ανήσυχοι είναι και οι Αμερικανοί για τις πιθανές επιπτώσεις στην ελληνική πολιτική σκηνή μιας ενδεχόμενης θερμής εξέλιξης στο Κοσσυφοπέδιο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, που κυκλοφόρησαν σε έκθεση της αμερικάνικης πρεσβείας προς το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, μαζί με την ανησυχία για τις εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο, διατυπώνεται η εκτίμηση ότι το πολιτικό περιβάλλον στην Ελλάδα ευνοεί μια εκλογική επικράτηση του ΠΑΣΟΚ, εάν, ωστόσο, το σκηνικό δεν αλλάξει, εξαιτίας μιας γενικότερης ανάφλεξης στο Κοσσυφοπέδιο.

Η πολεμική προετοιμασία του ΝΑΤΟ και η ελληνική εμπλοκή σε αυτή αποτυπώνεται και στις ασκήσεις που ετοιμάζει το ΝΑΤΟ για το επόμενο διάστημα στην περιοχή. Ενα πρώτο δείγμα είναι η άσκηση «Δυναμική Απάντηση 2000» . Θα ξεκινήσει με απόβαση στο Λιτόχωρο που θα πραγματοποιήσουν Αμερικανοί πεζοναύτες στις 19 του Μάρτη. Η άσκηση θα διεξαχθεί στο έδαφος του Κοσσυφοπεδίου και θα ολοκληρωθεί στις 10 Απρίλη. Στο Λιτόχωρο θα αποβιβαστούν 1.200 Αμερικανοί πεζοναύτες και 115 οχήματα, κυρίως τεθωρακισμένα. Η δύναμη θα εξέλθει από τα ελληνικά σύνορα σε φάλαγγες τμηματικά και μέχρι τις 22 του Μάρτη, η διάρκεια μετακίνησης της κάθε μίας από αυτές θα είναι 3 ώρες. Σκοπός της άσκησης είναι η «επίδειξη αποφασιστικότητας του ΝΑΤΟ για την επίτευξη περιβάλλοντος ασφαλείας στην Ευρώπη ».

Εκτός από την αμερικανική ταξιαρχία πεζοναυτών, από την Ελλάδα θα διέλθουν και δυνάμεις άλλων χωρών, κάνοντας χρήση της σιδηροδρομικής γραμμής. Πρόκειται για τις εξής δυνάμεις: 120 άνδρες και 31 οχήματα από τη Ρουμανία, 208 άνδρες και 63 οχήματα από την Ολλανδία, 196 άνδρες και 26 οχήματα από την Πολωνία. Η είσοδός τους στο ελληνικό έδαφος θα γίνει από τη Βουλγαρία και θα ακολουθήσουν χωρίς στάση τη διαδρομή Προμαχώνας - Κιλκίς - Θεσσαλονίκη - Ειδομένη, διάρκειας 12 ωρών. Οι δυνάμεις αυτές, σύμφωνα με το σχεδιασμό που υπάρχει, θα αποχωρήσουν από τις 2 έως τις 4 του Απρίλη.

Τα σενάρια για νέες επεμβάσεις επεξεργάζονται τα επιτελεία του ΝΑΤΟ και της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) και με τη μορφή ασκήσεων επί χάρτου για τον «Χειρισμό Κρίσεων». Η πρώτη κοινή άσκηση των δύο αυτών οργανισμών με την ονομασία «CRISEX 2000», ολοκληρώθηκε προ ημερών και σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ελληνικού ΓΕΕΘΑ, σκοπός της είναι «να ενισχυθεί περαιτέρω η ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ασφάλειας και αμυντικής ταυτότητας στο πλαίσιο της Συμμαχίας». Η άσκηση ήταν βασισμένη σε ένα σενάριο αποστολής τύπου «Αποστολή Υποστήριξης Ειρήνης», σύμφωνα με το οποίο η ΔΕΕ αναλαμβάνει τις επιχειρήσεις χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες και τα μέσα του ΝΑΤΟ. Ελαβε χώρα στα στρατηγεία της ΔΕΕ και του ΝΑΤΟ, στις Στρατηγικές Διοικήσεις του ΝΑΤΟ, στα Στρατηγεία Ευρώπης και Ατλαντικού και στις πρωτεύουσες των 30 χωρών - μελών των δύο Οργανισμών.

Οι εξελίξεις ωστόσο στο Κοσσυφοπέδιο επιταχύνουν και τις διαδικασίες για τη δημιουργία του λεγόμενου Ευρωπαϊκού Στρατού, απόφαση που αρχικά πάρθηκε το Δεκέμβρη στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης του Ελσίνκι. Η δύναμη αυτή, στην οποία θα συμμετέχει και η Ελλάδα, θα συγκροτηθεί στα πλαίσια της ΕΕ και σε πρώτη φάση θα αποτελείται από 60.000 στρατιώτες, ενώ όταν θα αναπτυχθεί πλήρως, θα φτάνει τους 200.000 στρατιώτες.

Η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Στρατού, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο, απασχόλησε πριν μια βδομάδα και τη Σύνοδο των Υπουργών Αμυνας των χωρών - μελών της ΕΕ στην πόλη Σίντρα της Πορτογαλίας, που ήταν προπαρασκευαστική της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, που θα γίνει στις 23-24 Μάρτη στη Λισαβόνα, με τη συμμετοχή και των υπουργών Αμυνας και Εξωτερικών, όπου θα ληφθούν και οι τελικές αποφάσεις για την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Αμυνας της ΕΕ.

Στη θερμή ζώνη της Μιτροβίτσα , μετά το ξέσπασμα των τελευταίων ταραχών, βρίσκεται εκ περιτροπής και σχεδόν σε μόνιμη βάση, ένας ελληνικός μηχανοκίνητος λόχος του 501 μηχανοκίνητου τάγματος πεζικού της ελληνικής στρατιωτικής δύναμης που εδρεύει στο Ουρόσεβατς του Νότιου Κοσσυφοπεδίου. Ενδεικτικές όμως του ρόλου και της αποστολής της ελληνικής δύναμης, που βρίσκεται στο Κοσσυφοπέδιο, είναι οι δηλώσεις του υπουργού Τύπου Δ. Ρέππα, ο οποίος, όταν ρωτήθηκε για το πού βρίσκεται η ελληνική δύναμη και ποια αποστολή έχει αναλάβει, δήλωσε άγνοια και αναρμόδιος να απαντήσει, αφού, όπως είπε, «η Ελλάδα δε διοικεί τις δυνάμεις αυτές». Ούτε λίγο - ούτε πολύ, είπε ότι... εμείς τους έχουμε παραδώσει στο ΝΑΤΟ και από κει και πέρα αυτό είναι αρμόδιο για την τύχη τους.

Ενδεικτικό ακόμα της κλιμάκωσης της ελληνικής εμπλοκής είναι ότι την Τετάρτη ρίχτηκαν και τα πρώτα πυρά από Ελληνες στρατιώτες που υπηρετούν στη ΝΑΤΟική δύναμη της «KFOR». Οι πυροβολισμοί έπεσαν προκειμένου να εκφοβιστούν Σέρβοι επιβάτες ενός τρένου, οι οποίοι, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, επιτέθηκαν κατά του Αλβανού οδηγού της αμαξοστοιχίας. Ο συρμός συνοδευόταν από ελληνική δύναμη, που την αποτελούσαν ένας ανθυπολοχαγός και 8 στρατιώτες. Το επεισόδιο συνέβη στο σιδηροδρομικό σταθμό της περιοχής Λέτσα, 25 χιλιόμετρα βόρεια της πόλης Κοσόβσκα Μιτροβίτσα.

Στο μεταξύ ανοιχτό άφησε ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Α. Τσοχατζόπουλοςτο ενδεχόμενο για παραπέρα ελληνική στρατιωτική εμπλοκή στα ΝΑΤΟικά σχέδια για τη Γιουγκοσλαβία. Οταν, δε, ρωτήθηκε για το αν θα αλλάξουν τα καθήκοντα που εκτελεί η Ελληνική Δύναμη στο Κόσσοβο, απάντησε με ένα «δε νομίζω» και ουσιαστικά παρέπεμψε στο ΝΑΤΟ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι από εκεί περιμένει εντολές. «Δε νομίζω, είπε, μέχρι στιγμής. Πρόσφατα, είχα μια επαφή με τον επικεφαλής της KFOR και δε βλέπω τέτοια πράγματα».