Με αφορμή το πρόσφατο πόρισμα - καταπέλτη του Συνήγορου του Πολίτη για το πολύνεκρο ναυάγιο - προδιαγεγραμμένο έγκλημα κυβέρνησης και ΕΕ ανοιχτά της Πύλου τον Ιούνη του 2023, όπου πάνω από 600 άνθρωποι, πρόσφυγες και μετανάστες, άντρες, γυναίκες και παιδιά, χάθηκαν μαζί με το αλιευτικό σαπάκι «Adriana», που κατέληξε στον βυθό της θάλασσας μετά από ενέργειες του Λιμενικού, συζητάμε με την Κατερίνα Γεράκη, υπεύθυνη της Διατμηματικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ για τα δικαιώματα των Μεταναστών και Προσφύγων.

-- Πριν λίγες μέρες ο Συνήγορος του Πολίτη ανακοίνωσε ότι ολοκλήρωσε την έρευνά του για το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου και ότι παρέδωσε το σχετικό πόρισμά του στο υπουργείο Ναυτιλίας και στην Εισαγγελία του Ναυτοδικείου Πειραιά. Το ΚΚΕ μίλησε για ένα «πόρισμα - κόλαφο, που εκθέτει ανεπανόρθωτα την κυβέρνηση της ΝΔ». Ποια ακριβώς είναι τα συμπεράσματα του πορίσματος;

-- Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου του Συνηγόρου του Πολίτη, το πόρισμα μιλά για σοβαρές παραλείψεις ανώτερων αξιωματικών του Λιμενικού Σώματος στα καθήκοντα έρευνας και διάσωσης, που παραβίασαν τη Διεθνή Σύμβαση για την Ερευνα και Διάσωση. Οι παραλείψεις αυτές θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν τα εγκλήματα της θανατηφόρου έκθεσης και της έκθεσης σε κίνδυνο ζωής, υγείας και σωματικής ακεραιότητας σε βάρος των επιβαινόντων στο μοιραίο αλιευτικό. Είναι ένα πόρισμα 148 σελίδων, που στηρίζεται σε αποδεικτικό υλικό 5.000 σελίδων. Εχει ενδιαφέρον ότι γίνεται λόγος για ρητή άρνηση πειθαρχικής διερεύνησης από το ίδιο το Λιμενικό Σώμα, παρά το σχετικό αίτημα του Συνηγόρου, καθώς και για κρίσιμο αποδεικτικό υλικό που «δεν υπάρχει» και «αγνοείται», όπως οι συνομιλίες του πλοιάρχου με το Λιμενικό και το καταγραφικό υλικό από τις κάμερες του σκάφους. Τέλος, είναι αποκαλυπτικό ότι πλέον δεν αμφισβητείται ουσιαστικά ο αριθμός των επιβαινόντων. Ηταν περίπου 750 άνθρωποι. Πάνω από 600 άνθρωποι βρήκαν βασανιστικό θάνατο και πνίγηκαν. Μιλάμε δηλαδή για το πιο θανατηφόρο ναυάγιο μεταναστών και προσφύγων στις θάλασσες της Μεσογείου.

-- Οπως ήταν φυσιολογικό το πόρισμα ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, με αίτημα να αποδοθούν οι ευθύνες και να τιμωρηθούν οι ένοχοι. Εργατικά σωματεία προχώρησαν σε παράσταση διαμαρτυρίας στο Λιμεναρχείο Καλαμάτας. Ποια ήταν η αντίδραση της κυβέρνησης;

-- Καταρχάς χρειάζεται - νομίζω - να πούμε ότι όλο αυτό το διάστημα, περίπου ενάμιση χρόνο τώρα, γύρω από το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου έχει επιβληθεί μια εκκωφαντική σιωπή. Παρεμβάσεις φορέων, κινητοποιήσεις του λαϊκού κινήματος, παρεμβάσεις και Ερωτήσεις του ΚΚΕ τόσο στη Βουλή όσο και στην Ευρωβουλή, εκδηλώσεις κ.ά., πραγματικά έχουν «θαφτεί» από τη συντριπτική πλειοψηφία των ΜΜΕ, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Καμία επίσημη κρατική ενημέρωση δεν υπάρχει ούτε για τις ποινικές έρευνες που υποτίθεται ότι συνεχίζονται, ούτε για την προστασία και την αναγκαία αρωγή στους ανθρώπους που διασώθηκαν. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε, σε πολλούς απ' αυτούς τους ανθρώπους χορηγήθηκε τελικά άσυλο πριν λίγες μέρες, μετά από προσφυγές στις αρχικές απορριπτικές αποφάσεις και μετά από μεγάλη ταλαιπωρία.

Ειδικότερα, για το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη η αντίδραση της κυβέρνησης της ΝΔ περιορίστηκε σε μια απαράδεκτη ανακοίνωση του υπουργείου Ναυτιλίας. «Το πόρισμα αντικειμενικά επιχειρεί να μεταθέσει τη συζήτηση από τα εγκληματικά δίκτυα των διακινητών στα στελέχη του Λιμενικού Σώματος», αναφέρεται στην ανακοίνωση, ενώ ακόμα πιο προκλητικά δηλώνεται ότι «η κυβέρνηση παραμένει αταλάντευτα προσηλωμένη σε μια αυστηρή αλλά δίκαιη πολιτική φύλαξης των συνόρων της χώρας». Δηλαδή η κυβέρνηση δηλώνει με κυνισμό ότι θα εξακολουθήσει να εφαρμόζει την ίδια άγρια πολιτική της καταστολής, που διαμορφώνει το έδαφος για τη δράση των κυκλωμάτων διακινητών και φέρνει τα αμέτρητα ναυάγια στις θάλασσες του Αιγαίου και της Μεσογείου.

-- Ωστόσο, αυτό που προβάλλουν οι κυβερνήσεις και η ΕΕ είναι ότι τα κυκλώματα των διακινητών συνεχίζουν να δρουν ανεξέλεγκτα και πρέπει να «παταχθούν». Ποιος είναι ο ρόλος της Frontex σε αυτό; Εχει ευθύνες η Frontex για το ναυάγιο της Πύλου;

-- Στο όνομα των κυκλωμάτων διακινητών και της «παράτυπης» μετανάστευσης, διαμορφώνεται από την ΕΕ και τα αστικά κράτη μια πολιτική άγριας και επικίνδυνης καταστολής σε βάρος των μεταναστών και προσφύγων, καταστρατηγείται συστηματικά η Συνθήκη της Γενεύης για τους Πρόσφυγες. Πάνω σ' αυτό το έδαφος δρουν τα εγκληματικά κυκλώματα και εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο. Μετά από το απαράδεκτο νέο Σύμφωνο της ΕΕ για τη Μετανάστευση και το Ασυλο, στις διαπραγματεύσεις του οποίου συμμετείχε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και το ψήφισε η κυβέρνηση ΝΔ, σήμερα η συζήτηση στην ΕΕ αφορά τους λεγόμενους «κόμβους επιστροφής» σε τρίτες χώρες, στα πρότυπα της εκτρωματικής συμφωνίας της ακροδεξιάς κυβέρνησης Μελόνι με την Αλβανία, που αφορά την ενίσχυση των απελάσεων. Η Frontex, που αποτελεί τον μεγαλύτερο οργανισμό της ΕΕ, με πάνω από 10.000 υπαλλήλους, διπλασιάζεται! Μάλιστα, το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου αποτελεί τη χαρακτηριστική απόδειξη του πραγματικού ρόλου της Frontex. Ο ίδιος ο οργανισμός σε έκθεσή του για το ναυάγιο επιρρίπτει τις ευθύνες στο ελληνικό Λιμενικό για να αποσείσει τις δικές του τεράστιες ευθύνες. Το αεροπλάνο της Frontex που εντόπισε το αλιευτικό και την επικίνδυνη πορεία του, όμως, δεν εξέδωσε σήμα κινδύνου για τη διάσωσή του και δεν έκανε οποιαδήποτε ενέργεια για την αποτροπή του ναυαγίου, γιατί «δεν το επέτρεπε η εντολή» της Frontex. Ετσι, βλέπουμε για άλλη μια φορά να παίζεται το παιχνίδι των αρμοδιοτήτων, ο ένας να πετάει το μπαλάκι της ευθύνης στον άλλον. Η Frontex είναι ένας στρατιωτικός - κατασταλτικός οργανισμός, που εφαρμόζει την άγρια πολιτική της καταστολής, των επαναπροωθήσεων και των απελάσεων.

-- Μπορούμε επομένως να μιλήσουμε για συγκάλυψη στο έγκλημα του ναυαγίου της Πύλου; Πώς τελικά θα αποδοθεί το δίκαιο;

-- Οπωσδήποτε διεξάγεται μια επιχείρηση συγκάλυψης στο έγκλημα του ναυαγίου της Πύλου. Ως ΚΚΕ είχαμε μιλήσει από την αρχή γι' αυτήν την προσπάθεια, για συγκάλυψη τόσο των επιχειρησιακών συνθηκών και ευθυνών, όσο και της πολιτικής που «νομιμοποιεί» αυτές τις μεθόδους και προκαλεί τα ναυάγια και τις τραγωδίες. Θυμίζω ότι λίγες μόλις ημέρες μετά το ναυάγιο, το ΚΚΕ με ανοιχτή επιστολή του Γραφείου Τύπου έθετε συγκεκριμένα ερωτήματα: Γιατί δεν καταρτίστηκε σχέδιο διάσωσης, γιατί δεν κλήθηκαν ναυαγοσωστικά μέσα, γιατί επιχειρήθηκε πρόσδεση του σκάφους που ήταν σε κίνδυνο με σκοινί, κ.ά. Τα ερωτήματα αυτά ακόμα δεν έχουν απαντηθεί. Ωστόσο, δεν μείναμε σε αυτά. Μιλήσαμε για ένα προδιαγεγραμμένο έγκλημα, που προκλήθηκε από τη βάρβαρη πολιτική ΕΕ και αστικών κρατών. Ενάντια σ' αυτό το προδιαγεγραμμένο έγκλημα, με σύνθημα «Εκαναν τη Μεσόγειο υγρό νεκροταφείο, δεν θα συνηθίσουμε ποτέ μας το σφαγείο», ήταν που χιλιάδες λαού και νεολαίας βγήκαν στον δρόμο εκείνες τις μέρες, όπως και σε πολλές ακόμα κινητοποιήσεις όλο αυτό το διάστημα. Γι' αυτό και σήμερα έχει μεγάλη σημασία να αναδεικνύουμε την υποκρισία όλων αυτών που ορκίζονται στο «κράτος δικαίου» αλλά δεν λένε κουβέντα για την ιμπεριαλιστική συμμαχία της ΕΕ, τη βάρβαρη και ρατσιστική πολιτική της σε βάρος των μεταναστών και των προσφύγων. Με τη βούλα του «νόμου» και μέσα στο πλαίσιο αυτού του εχθρικού για τους λαούς «κράτους δικαίου»: Ξοδεύονται πακτωλοί δισεκατομμυρίων για τις εξοπλιστικές δαπάνες και την εμπλοκή στους πολέμους που προκαλούν τα κύματα των προσφύγων. Στήνονται τα σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης από τη Μόρια και την Ειδομένη μέχρι την απαράδεκτη κλειστή σήμερα δομή - «πρότυπο» της Σάμου, με στοιβαγμένα ασυνόδευτα παιδιά γεμάτα ψώρα και ανεμοβλογιά. Νομιμοποιείται ο ενταφιασμός της Συνθήκης της Γενεύης για τους Πρόσφυγες, με τις απαράδεκτες λίστες των «ασφαλών χωρών» ή κατάπτυστες συμφωνίες όπως η Συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας. Ενισχύονται οι απελάσεις και οι επαναπροωθήσεις σε «κόμβους επιστροφών». Διατηρούνται υποστελεχωμένες όλες οι κρατικές υπηρεσίες για την προστασία των μεταναστών και προσφύγων, για να ξεκοκαλίζουν τα διάφορα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά πακέτα ΜΚΟ και ιδιώτες, κ.ά.

-- Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν για να τιμωρηθούν οι ένοχοι και να δικαιωθούν τα θύματα;

-- Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει τεράστια ευθύνη για την επιτάχυνση όλων των σχετικών πειθαρχικών και ποινικών ερευνών. Η προσπάθειά της να βρει «αποδιοπομπαίους τράγους» σε ορισμένους από τους διασωθέντες, που συνελήφθησαν ως διακινητές, έπεσε στο κενό και οι συλληφθέντες αθωώθηκαν. Οι ένοχοι πρέπει να τιμωρηθούν, όσοι είχαν ευθύνη να ενεργήσουν για τη διάσωση των επιβαινόντων στο σκάφος αλλά δεν έκαναν τα αναγκαία σ' αυτήν την κατεύθυνση. Πραγματική δικαίωση για τα θύματα είναι να δυναμώσει η πάλη ενάντια σ' αυτήν την άγρια πολιτική, που προκαλεί τα ναυάγια και στερεί από τους ξεριζωμένους πρόσφυγες και μετανάστες τη στοιχειώδη προστασία τους, να δυναμώσει η πάλη ενάντια στον πόλεμο. Η αλληλεγγύη των λαών, η σύγκρουση με την ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, των πολέμων και της φτώχειας, αποτελούν τη μόνη πραγματική διέξοδο από το σκοτάδι που ζούμε. Το ΚΚΕ δίνει όλες του τις δυνάμεις σε αυτόν τον σκοπό. Ειδικά μάλιστα για το ναυάγιο της Πύλου θα συνεχίσουμε, όπως κάναμε από την πρώτη στιγμή, να διεκδικούμε την πλήρη διαλεύκανση του εγκλήματος και την απόδοση όλων των ευθυνών, όσο ψηλά κι αν φτάνουν.