Πώς να συνδέσει κανείς το παρελθόν, γραμμένο με αίμα και γι' αυτό ανεξίτηλο, με το παρόν και πώς να φωτίσει το μέλλον; Πώς να συμπυκνώσεις την περηφάνια ογδόντα χρόνων; Αυτή την ογδοντάχρονη νιότη πώς να την τραγουδήσεις;

Τα φώτα χαμήλωσαν, τα μεγάφωνα έκλεισαν στην αγκαλιά τους ήχους αιώνιους, ήχους της ψυχής... Και ο τρόπος βρέθηκε. Η εκδήλωση για τα 80 χρόνια του ΚΚΕ άρχισε με τα παιδιά. Τα παιδιά "μιλούν" για το αύριο. Η χορωδία του Δημήτρη Τυπάλδου τραγούδησε τον "Υμνο της Γ Διεθνούς".Ο κόσμος στάθηκε για λίγα λεπτά όρθιος με υψωμένες γροθιές. Πολλοί σιγοψιθύριζαν το σκοπό της. Ανάμεσά τους, την τραγούδησε και ο Μίκης Θεοδωράκης.Οι παιδικές φωνές επιζήτησαν ένα μέλλον καλύτερο "Εμπρός της Γης οι κολασμένοι, της πείνας σκλάβοι/ εμπρός εμπρός.../". Και θυμήθηκαν το "Γελαστό παιδί", υπό τη συνοδεία τηςΛαϊκής Ορχήστρας "Μίκης Θεοδωράκης".Ο κόσμος σιγοτραγουδούσε και ύστερα αφουγκραζόταν, όταν η Σωτηρία Λεονάρδου τραγούδησε "Θέλει αρετή και τόλμη η Ελευθερία".

Μα, οι χιλιάδες κομμουνιστές στο στάδιο είχαν κι ένα ρυθμό - χείμαρρο, που ξεχείλισε με τη φωνή του Κώστα Μακεδόνα "Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό... ".Χιλιάδες κόκκινα λάβαρα υψώθηκαν. Χιλιάδες φωνές τραγουδούσαν μαζί του "σώπα όπου να 'ναι θα σημάνουν οι καμπάνες".

Ξαφνικά, το στάδιο σίγησε. Ενας προβολέας έριξε φως κάπου κι ένας άνθρωπος έμοιαζε σαν να "μετεωρίζεται" μέσα σε λευκό φως. Ηταν ο Τίτος Βανδής, που δεν απήγγειλε κατά το συνήθη τρόπο των ηθοποιών. Μίλησε με τον κόσμο. Εκανε συναρπαστικό, αλλεπάλληλα καταχειροκροτούμενο, διάλογο το λόγο του ποιητή με τον κόσμο:

"ΚΚΕ/ τρία γράμματα/ χαραγμένα στους τοίχους των φυλακών... /

ΚΚΕ - / τρία κόκκινα γράμματα - / πολύ πονέσαμε σύντροφοι/ πολύ ξαγρυπνήσαμε/ πολύ μακριά κοιτάξαμε... /

ΚΚΕ - / πόσα συντροφικά χρόνια/ πόσοι αιώνες αντρώθηκες/ μπροστάρης στους αγώνες/ μπροστάρης στις θυσίες... /

Ω! σύντροφοι, σύντροφοι/ το πιο τρανό τραγούδι που έμαθα/ το πιο πλατύ τραγούδι που έπραξα/ το πιο βαθύ τραγούδι που τραγούδησα/ ήταν αυτό που τραγουδάω και τώρα/ αυτό που τραγουδάμε όλοι μαζί/ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΕΝΩΘΕΙΤΕ, / ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΕΝΩΘΕΙΤΕ".

Ηταν το ποίημα που είχε απαγγείλει ο ίδιος Γιάννης Ρίτσος,στην εκδήλωση για τα 10ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Αυτό το ποίημα ακούστηκε και χτες, στην εκδήλωση για τα 80 χρόνια του ΚΚΕ.

Λίγο πιο πέρα, ο Βασίλης Κολοβός απήγγειλε το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου"Γράμμα στο Ζολιό":

"Βρισκόμαστε εδώ πέρα κάπου 3.000 άνθρωποι/ απλοί, βουλευτάδες, γραμματιζούμενοι/ με μια τρύπια κουβέρτα στον ώμο μας/ κι ένα κρεμμύδι/ πέντε ελιές/ κι ένα ξεροκόμματο φως στο ταγάρι μας/ Ανθρωποι απλοί σαν τα δέντρα μπροστά στον ήλιο/ άνθρωποι που δεν έχουμε άλλο κρίμα στο λαιμό μας/ εξόν μονάχα που αγαπάμε/ όπως και εσείς/ τη Λευτεριά και την Ειρήνη".

Υστερα, την ποίηση διαδέχτηκε το τραγούδι. Εκείνο που κάποτε ένωσε ανθρώπους και καημούς και που σήμερα ενώνει γενιές και κρατάει ζωντανά τα όνειρα. Ο Γιώργος Νταλάρας ανέβηκε στη σκηνή με τη "Δραπετσώνα" του Μίκη Θεοδωράκη,"Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου/ εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί" και της "Δικαιοσύνης Ηλιε Νοητέ",από το "Αξιον Εστί" του Οδυσσέα Ελύτη,"... μη παρακαλώ σας μη/ μη λησμονάτε τη χώρα μου". Ασυγκράτητο ποτάμι οι φωνές όσων βρέθηκαν χτες στο στάδιο συνόδευαν τον Γιώργο Νταλάρα στο τραγούδι. Κι εκείνος τελειώνοντας είπε στον κόσμο: "Σήμερα είναι μέρα γιορτής και μνήμης και να μου επιτρέψετε να αφιερώσω αυτά τα δύο συμβολικά τραγούδια που είπα, σε όλους αυτούς που εδώ και 80 χρόνια, παρά τις δυσκολίες, κατάφεραν να βρουν από δω και από κει ερείσματα και να σταθούν στην πρώτη γραμμή. Κυρίως όχι στους επώνυμους, όσο τους ανώνυμους. Αυτά τα παιδιά και τους άνδρες και τις γυναίκες που βγήκαν μέσα από την ελληνική λαϊκή οικογένεια και παρά τις δυσκολίες καταφέρνουν πάλι να βρίσκουν ερείσματα και να βρίσκονται και σήμερα στην πρώτη γραμμή. Για όλους αυτούς αξίζει η τιμή και πρέπει να σκύβουμε ταπεινά το κεφάλι στον ανώνυμο αγωνιστή αυτού του τόπου".

Και ύστερα οι νεότεροι σκύψαμε ταπεινά το κεφάλι μπροστά σε όλους εκείνους που σήκωσαν ψηλά το κεφάλι και έγραψαν με το αίμα τους την 80χρονη ιστορία του ΚΚΕ και τη σύγχρονη του τόπου. Ηταν η στιγμή που οι οθόνες πρόβαλλαν εικόνες από τις μεγάλες στιγμές της ηρωικής πορείας του Κόμματος. Με το ντοκιμαντέρ, που δημιουργήθηκε ειδικά για τη μεγάλη αυτή επέτειο, γύρισε ο χρόνος πίσω, εκεί όπου η θεμέλια λίθος προμήνυε την αλλαγή του κόσμου.

"Στις 25 Οκτώβρη του '17 μπήκε η σφραγίδα του μέλλοντος. Οι μπολσεβίκοι του Λένιν απέδειξαν ότι η "έφοδος στον ουρανό" που προετοίμασε η Παρισινή Κομμούνα, δεν ήταν μια ουτοπία, αλλά μια αδήριτη, νομοτελειακή, κοινωνική αναγκαιότητα.Η Οχτωβριανή Επανάσταση έφερε στο προσκήνιο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής τους αληθινούς δημιουργούς της ζωής. Η νίκη του Οχτώβρη υπήρξε η επαλήθευση του μαρξισμού - λενινισμού. Ο μαρξισμός - λενινισμός επαληθεύτηκε μέσα από τη μετατροπή του, από θεωρητική, σε υλική δύναμη γέννησης ενός νέου κόσμου...". Και οι λαοί... "με μια γροθιά/ σπάζουνε τα δεσμά/ τα κάστρα καταργούνε των αστών"... Κάθε βήμα του κομμουνιστικού κινήματος συνοδευόταν από την υμνολογική διάθεση του λαού μας, που κάθε όνειρο, κάθε αγωνιστική του στιγμή την έκανε τραγούδι. "Τούτο το χώμα είναι δικό μας" και ποτέ δε θα επιτρέψουν "της Γης οι κολασμένοι" να τους "δέσουνε τα μάτια", γιατί είναι "ήρωες με δώδεκα ζωές" και με χίλιες ζωές, αν χρειαστεί, αφού, όσο υπάρχει ζωή, θα υπάρχει αγώνας και όνειρο. Το Νοέμβρη του 1918, αρχίζει η συνένωση του εργατικού κινήματος της χώρας μας με τον επιστημονικό σοσιαλισμό. Στο σοσιαλιστικό συνέδριο δημιουργείται το "Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας",το ΣΕΚΕ, που 6 χρόνια αργότερα μετονομάζεται σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας ".

Πολλοί οι σταθμοί, πολλοί οι αγώνες, πολλές οι νίκες που ακολούθησαν, καθώς η εργατική τάξη και το ΚΚΕ σηκώνουν τη σημαία του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, καθώς το ΚΚΕ γίνεται ο κύριος αιμοδότης της Εθνικής Αντίστασης, ενώ στη συνέχεια χιλιάδες μέλη και στελέχη του ρίχνονται στις φυλακές και τις εξορίες. Και οι αγώνες συνεχίζονται. Οι εργάτες... "σηκώνουν τα πανό και ξεκινάνε"... για κάθε νέο αγώνα, εναντίον των συνταγματαρχών, για ψωμί, παιδεία, ελευθερία. Ενώ η ίδρυση της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας, το 1968, θα είναι αυτή που θα στέκεται "μπροστάρης των αγώνων της νεολαίας στο πλευρό της εργατικής τάξης, διαπαιδαγωγώντας χιλιάδες και χιλιάδες νέους στην υπόθεση του σοσιαλισμού και της προσέγγισής τους με την πολιτική του ΚΚΕ".

Σ' αυτή τη νεολαία, που ήταν δυναμικά παρούσα, απευθύνθηκε ο Νίκος Λυκομήτρος,ερμηνεύοντας τον οδηγητικό λόγο του Κώστα Βάρναλη "Δεν είμαι εγώ σπορά της τύχης/ ο πλαστουργός της νιας ζωής/ εγώ είμαι τέκνο της ανάγκης/ και ώριμο τέκνο της οργής...".

Η 30μελής ορχήστρα,που διηύθυνε ο Γρηγόρης Λαμπριανίδης, συνέχισε το μουσικό ταξίδι στα άξια χρόνια του λαού και του Κόμματος, που θα τιμούν πάντα την ιστορία μας. Η Γιώτα Βέη,ο Λάκης Χαλκιάς,ο Γιάννης Θωμόπουλος,ο Δημήτρης Καλογερόπουλος,ο Παναγιώτης Καραδημήτρης,ο Γιάννης Λάρδης,ο Κώστας Μάντζιος,ο Στέφανος Ψαραδάκος,η Ελένη Φειδάκη,η Κατερίνα Ζωγράφου,η Δώρα Παπανικολάου (ήρθε από τη Ρουμανία ειδικά για την εκδήλωση) παρέσυραν τους χιλιάδες παρευρισκόμενους να συντραγουδούν κι άλλους να χορεύουν. Απών από τη γιορτή ο Αντώνης Καλογιάννης, παρά την αρχική του υπόσχεση.

Η ερμηνεία από τον Φοίβο Ταξιάρχη του ποιήματος του Γιάννη Ρίτσου "Τρία μεγάλα γράμματα γραμμένα με ασβέστη στη ραχοκοκαλιά της Μακρόνησος. Α Τάγμα, Β Τάγμα, Γ Τάγμα. Μακρόνησος..." έδινε συνέχεια στο χορό από μνήμες που"ξεσπάθωναν". Η Αφροδίτη Μάνου,η Μαρία Δημητριάδη και ο Μίλτος Πασχαλίδης έκλεισαν τη γεμάτη μνήμες γιορτή, υπογραμμίζοντας πως "τίποτε δεν πάει χαμένο"."Σαν τον αϊτό φτερούγαγε στη στράτα/ τον καμαρώνει η γειτονιά στα παραθύρια" κι εμείς καμαρώναμε το αύριο που βρίσκεται στα δικά μας χέρια, γιατί "όπως και να 'ναι τούτη η γη/ θα 'μαι στην πρώτη τη γραμμή/ όπως και τώρα που είναι δύσκολοι καιροί".