Με μια σεμνή και συγκινητική εκδήλωση η Οργάνωση Περιοχής Ηπείρου - Κέρκυρας - Λευκάδας της ΚΝΕ τίμησε το πρωί του Σαββάτου τους κομμουνιστές φαντάρους του Πειθαρχικού Ουλαμού Καλπακίου, πραγματοποιώντας την αποκατάσταση του μνημείου, που είχε καταστραφεί από φασιστοειδή.

Το μνημείο είχε τοποθετηθεί για πρώτη φορά τον Ιούλη του 2017, στο πλαίσιο του 26ου Αντιιμπεριαλιστικού Διημέρου της ΚΝΕ, και είναι αφιερωμένο στους φαντάρους που διώχθηκαν και βασανίστηκαν για την πολιτική τους δράση.

Στην εκδήλωση συμμετείχαν δεκάδες μέλη και φίλοι της ΚΝΕ από τα Γιάννενα, καθώς και κάτοικοι των γύρω χωριών του Πωγωνίου.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με σύντομο χαιρετισμό του Δημήτρη Ροσιλόβαλη εκ μέρους της Τομεακής Οργάνωσης Ιωαννίνων του ΚΚΕ, ο οποίος αναφέρθηκε στον τόπο μαρτυρίου και θυσίας, τον «τάφο των ζωντανών» όπως τον αποκαλούσαν οι ίδιοι οι φαντάροι, που υπέφεραν σωματικά και ψυχικά βασανιστήρια, όπως το «πότισμα των τηλεγραφόξυλων».

Ακολούθησε αφηγηματικό αφιέρωμα με αναφορές στις δίκες των κομμουνιστών φαντάρων του Καλπακίου, στα καταναγκαστικά έργα και στα βασανιστήρια που υπέστησαν, ενώ το αφιέρωμα ολοκληρώθηκε με απαγγελία του ποιήματος του Μπέρτολτ Μπρεχτ «Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου».

Την κεντρική ομιλία έκανε ο Γρηγόρης Μακρής, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ και Γραμματέας της ΟΠ Ηπείρου - Κέρκυρας - Λευκάδας. Υπενθύμισε ότι η ΟΚΝΕ, που έδρασε ανάμεσα στους δύο παγκόσμιους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, σε συνθήκες παρανομίας και ημιπαρανομίας, παράλληλα με τις δράσεις της στα εργοστάσια και στους χώρους νεολαίας είχε βασική προτεραιότητα την παρέμβαση των νέων κομμουνιστών μέσα στον στρατό. Απέναντι στα καψόνια, στα βασανιστήρια και τις βρισιές προς όλους τους φαντάρους, οι νέοι κομμουνιστές διακρίθηκαν για το ήθος τους και δεν υπέστειλαν στιγμή τη σημαία του αγώνα για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στον στρατό, ενάντια στον εθνικισμό, για την υπεράσπιση της ΕΣΣΔ και του σοσιαλισμού. Αναφέρθηκε ακόμα στο διαβόητο βασανιστήριο του «ποτίσματος του τηλεγραφόξυλου», που συνοδευόταν από την ειρωνική ρήση των βασανιστών «μόνο όταν ανθίσει το τηλεγραφόξυλο θα έρθει ο κομμουνισμός στην Ελλάδα». Οι φαντάροι - μέλη της ΟΚΝΕ δεν λύγισαν, τόνισε, υπερασπίστηκαν τις ιδέες τους με αυταπάρνηση, αποτελώντας παράδειγμα ανυποχώρητης ταξικής πάλης.

Επιπλέον ο Γρ. Μακρής θύμισε τα λόγια του Αρη Βελουχιώτη, τότε μέλους της ΟΚΝΕ, που κοσμούν και το μνημείο του Ουλαμού: «Οποιος κομμουνιστής στρατιώτης εκπληρώνει το καθήκον του, πρέπει κάθε στιγμή να είναι έτοιμος για το Καλπάκι». Λόγια που συνοψίζουν το ήθος, το κουράγιο και τη συνείδηση των αγωνιστών.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στη σημερινή πραγματικότητα, καταγγέλλοντας τη βαθύτερη εμπλοκή της Ελλάδας στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, όπως και τότε, την παρουσία σήμερα των βάσεων του ΝΑΤΟ και την πιθανότητα αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία. Τόνισε δε ότι το ΚΚΕ και η ΚΝΕ, αντλώντας έμπνευση και από τους ήρωες του παρελθόντος, παλεύουν σήμερα για την αποδέσμευση της χώρας από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση.

Κλείνοντας ο Γρ. Μακρής κάλεσε τη νεολαία και τους εργαζόμενους να μη σκύψουν το κεφάλι, να συνεχίσουν τον αγώνα με πίστη στο δίκιο, αντλώντας δύναμη από την ιστορική παρακαταθήκη των κομμουνιστών φαντάρων: «Ο μόνος δρόμος για να τελειώσει μια και καλή ο πόλεμος, ο δρόμος για την πραγματική ειρήνη είναι ένας. Είναι ο δρόμος για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, είναι ο δρόμος τη επαναστατικής ανατροπής. Αυτό είναι το μάθημα που μας διδάσκουν ακόμα και σήμερα οι σύντροφοί μας οι φαντάροι της ΟΚΝΕ».

Ακολούθησε κατάθεση λουλουδιών στο μνημείο από τις Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, καθώς και από το Παράρτημα Ιωαννίνων της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την ανάγνωση όλων των γνωστών ονομάτων των κομμουνιστών στρατιωτών που πέρασαν από τον Ουλαμό. Ο κατάλογος αυτός δεν είναι πλήρης, καθώς δεκάδες αγωνιστές δεν έχουν καταγραφεί σε ιστορικά ντοκουμέντα, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις δεν έχουν διασωθεί ούτε τα μικρά ονόματα των φαντάρων, μόνο τα επώνυμά τους. Οι διοργανωτές κάλεσαν όσους γνωρίζουν επιπλέον ονόματα να τα γνωστοποιήσουν στις αντίστοιχες Οργανώσεις του ΚΚΕ ή της ΚΝΕ, ώστε να συμπληρωθεί η ιστορική μνήμη.

Τα μέχρι στιγμής γνωστά ονόματα είναι τα εξής:

Αβραμόπουλος, Αθανασίου, Αλεξάνδρου Μάριος, Αποστόλου, Βαρβαρέτο, Βλαντάς Δημήτριος, Βλάχος Αγησίλαος, Γαμβέτας Κώστας, Γαργαλιάνος, Γεωργόπουλος, Δημητρίου, Καπέτας, Καραγιώργης Κώστας, Καραφύλας Βαγγέλης, Κάρτος, Κλάρας Θανάσης, Κουμουντούρος, Κριθαρέζης, Κωνσταντανέλης, Κωστούλα, Λαουτατζής Ιωάννης, Λιακάνη, Μαγετός, Μακρυγιάννης Σωτήριος, Μαρινέτης, Μαυροκεφαλίδης, Μέλης, Μπενής, Μυκονιάτης Μιχάλης, Ντάκος, Ντούσκας Γιώργος, Ορφανάκος, Πάης, Παπακώστας Στέφανος, Παπανικολάου, Πέτσικος Χαράλαμπος, Ρώσσης, Σκανδάλης Στυλιανός, Σορμπανέλης ή Ζορπανέλης Δημήτριος, Σούλης, Σταματέλος, Στάμος, Σταμούλης Δημήτριος, Στρακόπουλος, Ταλαμάγκος Κώστας, Τέσας, Τουγιουμεζής, Τραβουδάκης, Τσικαλιώτης, Υψηλάντης, Φιλίππου Ανδρέας, Φλώκος, Χρυσός Χρήστος.

Ιστορικό περίπατο στα χνάρια του καπνεργατικού κινήματος στο Αγρίνιο πραγματοποίησε πρόσφατα η Τομεακή Οργάνωση Αιτωλοακαρνανίας της ΚΝΕ.

Η περιήγηση έγινε από τον Βασίλη Θεοδωρόπουλο, μέλος της Επιτροπής Περιοχής Δυτικής Ελλάδας του ΚΚΕ, ο οποίος τόνισε τη σημασία της καλλιέργειας του καπνού στην ευρύτερη περιοχή του Αγρινίου και τις απάνθρωπες συνθήκες υπό τις οποίες δούλευαν οι καπνεργάτες και οι καπνεργάτριες, που ανάμεσά τους ήταν και πολλά παιδιά.

Αναφέρθηκε στις μεγάλες κινητοποιήσεις των καπνεργατών το 1926 και το 1929, με τις τεράστιες απεργιακές συγκεντρώσεις, που πήραν και οξυμένες μορφές πάλης, καθώς επίσης στη βία και την καταστολή που γνώρισε το καπνεργατικό κίνημα από το αστικό κράτος, με διώξεις, εξορίες, ξυλοδαρμούς και επιθέσεις στις εργατικές τους λέσχες, με αποκορύφωμα τις δολοφονίες της εγκύου Βασιλικής Γεωργαντζέλη και του Θεμιστοκλή Καρανικόλα.

Ο ιστορικός περίπατος είχε σταθμούς διάφορα σημεία στην πόλη (πρώην καπναποθήκες, πλατεία Χατζοπούλου και Σουλίου, πρώην σταθμός τρένων, πάρκο), με τελευταίο την προσφυγική συνοικία του Αγίου Κωνσταντίνου. Πρόκειται για γειτονιά με μεγάλη αγωνιστική παράδοση, όπου στα γραφεία της Κομματικής Οργάνωσης πέρυσι η Τομεακή Επιτροπή Αιτωλοακαρνανίας έστησε μαρμάρινο μνημείο αφιερωμένο στον αγώνα του καπνεργατικού κινήματος, με την επιγραφή «Στους ξεσηκωμένους του πικρού καπνού... που ψήλωσαν το μπόι της τάξης μας».