Αποφασισμένη να βάλει πόδι στο γεωστρατηγικό Κέρας της ανατολικής Αφρικής -και όχι μόνον- με τη μάσκα της ήρεμης και «φιλάνθρωπης» ισλαμικής δύναμης εμφανίζεται η Τουρκία, με τον πρωθυπουργό της Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να γίνεται από προχτές ο πρώτος Τούρκος ηγέτης που επισκέπτεται τη Σομαλία μετά από πολλές δεκαετίες.

Ο Ερντογάν μετέβη στο Μογκαντίσου, συνοδευόμενος από τη σύζυγο και την κόρη του, τον υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου και άλλους τρεις υπουργούς, από κλιμάκιο επιχειρηματιών με επικεφαλής την πρόεδρο του Συνδέσμου Τούρκων Βιομηχάνων και Επιχειρηματιών Αμίτ Μπόινερ, τουρκικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις αρωγής, ενώ πρόσκληση για συμμετοχή στην πολυμελή αποστολή πήρε έως και η δημοφιλής 65χρονη Τουρκάλα ηθοποιός - τραγουδίστρια Αϊντα Πεκάν...

Ο Τούρκος ηγέτης, που έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από τους τοπικούς αξιωματούχους, ανακοίνωσε το άνοιγμα τουρκικής πρεσβείας στο Μογκαντίσου, την κατασκευή οδικής αρτηρίας από το αεροδρόμιο ως το κέντρο της σομαλικής πρωτεύουσας, διάνοιξη πηγαδιών και γεωτρήσεις νερού, και κατασκευή δεκάδων σπιτιών και σχολείων...

Δίχως άλλο η πολυμελής τουρκική αποστολή έκλεψε περισσότερα φώτα δημοσιότητας από τα ανάλογα ρεσιτάλ υποκρισίας «ανθρωπισμού» που έδωσαν προ ημερών στη Σομαλία ο Βρετανός υπουργός Διεθνούς Ανάπτυξης Αντριου Μίτσελ και στο σομαλικό προσφυγικό καταυλισμό της βορειοανατολικής Κένιας, Ντάανταμπ, η σύζυγος του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, Τζιλ.

Ωστόσο, ο Τούρκος πρωθυπουργός δεν περιορίστηκε μόνο σε εκδηλώσεις δημοσίων σχέσεων και σε συνομιλίες αμοιβαίων φιλοφρονήσεων με το μεταβατικό Σομαλό Πρόεδρο σεΐχη Αχμέντ Σαρίφ.

Εδώ και βδομάδες η Τουρκία έχει αποστείλει διά αέρος και θαλάσσης δεκάδες τόνους βοήθειας όχι μόνον σε τρόφιμα, αλλά και σε φάρμακα, ιατροφαρμακευτικό εξοπλισμό, κινητή νοσοκομειακή μονάδα και ομάδα Τούρκων γιατρών και νοσηλευτών, προκειμένου να βοηθηθούν τα 3,5 εκατομμύρια λιμοκτονούντων Σομαλών. Επιπλέον, η Αγκυρα διοργάνωσε μεσοβδόμαδα έκτακτη σύγκλιση του 57μελούς Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας στην Κωνσταντινούπολη, όπου δόθηκαν διαβεβαιώσεις για τη χορήγηση βοήθειας στη Σομαλία ύψους περίπου 350.000.000 δολαρίων (με προοπτική να φθάσουν τα 500.000.000 μέσα στους επόμενους μήνες). Το αποτέλεσμα της διάσκεψης θεωρείται, εν πολλοίς, προσωπική επιτυχία του Τούρκου πρωθυπουργού καθώς κατάφερε να κινητοποιήσει και να συγκινήσει δεκάδες άλλες μουσουλμανικές χώρες μπροστά στο σομαλικό δράμα, έχοντας προηγουμένως επικρίνει τη Δύση για την υποκριτική πολιτική της και παίζοντας, αφ' ετέρου, πειστικά το ρόλο του πρωθυπουργού μίας χώρας που μπορεί να ηγηθεί μεταξύ των μουσουλμανικών χωρών της ευρύτερης περιοχής. Σε κάθε ευκαιρία, ο Ερντογάν εμφάνισε την Τουρκία σαν πλούσια χώρα, που θέλει και μπορεί να βοηθήσει τις φτωχότερες, παίζοντας ενδοϊμπεριαλιστικά το ρόλο αντίβαρου απέναντι στην κατά τα άλλα σύμμαχό της, Δύση.

Ωστόσο, το ενδιαφέρον της Αγκυρας για τη λιμοκτονία στη Σομαλία δεν είναι καθόλου πρόσφατο. Αποτελεί μέρος μίας μακροπρόθεσμης πολιτικής ιμπεριαλιστικού ανοίγματος στην Αφρική, όπου ήδη υπάρχει έντονος ανταγωνισμός και ζωηρότατο ενδιαφέρον για τον πλούτο που διαθέτει το έδαφος και το υπέδαφος της λεγόμενης «Μαύρης Ηπείρου», όχι μόνον από τις πρώην αποικιοκρατικές δυνάμεις της Δύσης (ΗΠΑ, Βρετανία, ΕΕ) αλλά και από ανερχόμενες οικονομικές υπερδυνάμεις όπως η Κίνα και η Ινδία.

Το έντονο ενδιαφέρον της σημερινής τουρκικής ηγεσίας για την Αφρική καταγράφηκε πρώτη φορά στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ανάπτυξη εμπορικών και οικονομικών σχέσεων με τις αφρικανικές χώρες» που τέθηκε σε εφαρμογή το 2003 και είχε ως άμεσο σκοπό τη βελτίωση των οικονομικών σχέσεων και την εντατικοποίηση του εμπορίου με την αφρικανική ήπειρο, σε μία προσπάθεια να ανοίξουν νέες αγορές για τα τουρκικά προϊόντα και νέα περιθώρια κέρδους και δραστηριοτήτων για το τουρκικό κεφάλαιο.

Ωστόσο, πολλοί αναλυτές συμφωνούν πως ο «έρωτας» της Αγκυρας με τη «Μαύρη Ηπειρο» επισημοποιήθηκε πριν περίπου έξι χρόνια, όταν το 2005 αναγορεύτηκε «Ετος Αφρικής» και έγιναν δεκάδες εκδηλώσεις και αποστολές σε αφρικανικές χώρες με ισχυρές μουσουλμανικές κοινότητες με απώτερο στόχο το άνοιγμα των εκεί αγορών στα τουρκικά προϊόντα.

Το 2010 πραγματοποιήθηκε η σύνοδος Τουρκίας - Αφρικής με πρωτοβουλία του Τούρκου Πρόεδρου Αμπντουλάχ Γκιούλ στην οποία παραβρέθηκαν πρόεδροι, πρωθυπουργοί και υπουργοί από περίπου 50 αφρικανικές χώρες.

Οι δραστηριότητες αυτές έφεραν σύντομα απτό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με την τουρκική ειδησεογραφική ιστοσελίδα TRT.NET (www.trt.net.tr), ενώ το 2000 πραγματοποιούνταν εξαγωγές ύψους 1,373 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς την Αφρική το 2008 η Τουρκία κατάφερε να το ανεβάσει αυτό στα 9,062 δισεκατομμύρια! Την περίοδο Ιανουάριος-Μάιος 2009, οπότε σημειώθηκαν μεγάλες πτώσεις στα δεδομένα εξαγωγών με όλες τις υπόλοιπες χώρες, ανοδική τάση υπήρξε μόνο με την Αφρική. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 18% αγγίζοντας τα 4,574 δισεκατομμύρια δολάρια, κάτι που δείχνει άλλωστε και το νέο εξαγωγικό στόχο της Τουρκίας.

Η Τουρκία για το 2012 στοχεύει εμπορικό όγκο ύψους 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τις αφρικανικές χώρες, ενώ Τούρκοι επιχειρηματίες έχουν ήδη κάνει επενδύσεις ύψους άνω των 500.000.000 δολαρίων σε χώρες της περιοχής.

Γι' αυτό και κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι το γεγονός πως η κυβέρνηση Ερντογάν άνοιξε μέσα στον τελευταίο ένα με ενάμιση χρόνο 14(!) νέες πρεσβείες σε (κυρίως πετρελαιοφόρες...) αφρικανικές χώρες όπου ποτέ άλλοτε δεν είχε διπλωματική παρουσία (π.χ. Αγκόλα, Μπουρκίνα Φάσο, Τσαντ, Ακτή Ελεφαντοστού, Γκάνα, Γουινέα, Καμερούν, Μαδαγασκάρη, Μαυριτανία).

Ιδιαίτερα όσον αφορά στην περίπτωση της Σομαλίας, η Αγκυρα έχει εμπλακεί -τουλάχιστον την τελευταία διετία- και στην εκπαίδευση των σομαλικών στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων (με την υπογραφή στρατιωτικής συνεργασίας το Μάη του 2010 από τον Τούρκο στρατηγό Μεχμέτ Τσετίν και τον Σομαλό πρέσβη στην Αγκυρα Χιλάλ Μοχάμεντ Αντεν), ενώ συμμετέχει και στη διεθνή ιμπεριαλιστική δύναμη που πλέει ανοιχτά του Κόλπου του Αντεν με πρόσχημα την καταπολέμηση των Σομαλών πειρατών που επιτίθενται τα τελευταία χρόνια στα μεγάλα εμπορικά δεξαμενόπλοια δεκάδων χωρών διεκδικώντας τεράστια λύτρα.

Ολα δείχνουν πως η Τουρκία ήρθε στο Κέρας της Αφρικής για να μείνει...