Πόσο έχουν προχωρήσει τα μέτρα στήριξης και αποκατάστασης των πληγέντων;

Τι θα γίνει με την επόμενη δυνατή νεροποντή; Πόσο προστατευμένος είναι ο λαός της περιοχής;

Με αυτά τα ερωτήματα ο «Ριζοσπάστης» βρέθηκε ξανά στη Θεσσαλία για να καταγράψει τα προβλήματα, να συζητήσει με τους πλημμυροπαθείς σχετικά με τις αγωνίες τους και το πώς οργανώνουν τη δράση τους ώστε να ορθοποδήσουν.

Σε πολλά σημεία της Θεσσαλίας φαίνεται σαν να μην πέρασε μια μέρα. Εκατοντάδες γκρεμισμένα σπίτια περιμένουν τους ιδιοκτήτες να βγάλουν άκρη με τις δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες για να αρχίσει όχι η αποκατάσταση, αλλά η απομάκρυνση των μπάζων.

Τα αναχώματα στην καλύτερη περίπτωση έχουν στρωθεί με χαλίκι στα σημεία όπου έσπασαν, εγκυμονώντας νέους κινδύνους μπροστά στην επόμενη κακοκαιρία.

Τα ρέματα εξακολουθούν να είναι ακαθάριστα, ενώ πολλά είναι τα χωράφια που έμειναν ακαλλιέργητα. Σε πολλά χωριά οι χωματερές, με τις σαπισμένες οικοσκευές του κόσμου, στέκουν μάρτυρες της μεγάλης καταστροφής.

Μάρτης 2024

Με αυτά τα λόγια περιέγραψε στον «Ριζοσπάστη» την κατάσταση που επικρατεί στον Παλαμά Καρδίτσας ο Κώστας Τζέλλας, πρόεδρος της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Καρδίτσας.

«Ανασφάλεια, αγωνία, χρέη που αυξάνονται. Είμαστε χειρότερα από πέρυσι. Τα χάσαμε όλα. Τα ζώα, παραγωγές, χωράφια, μηχανήματα, αποθηκευμένα προϊόντα, σπίτια. Ολα χάθηκαν. Δεν ξεκινάμε από το μηδέν, αλλά από το μείον. Και το πιο μεγάλο πρόβλημα, που δεν φαίνεται, είναι το ψυχολογικό.

Υπάρχουν έναν χρόνο μετά άνθρωποι οι οποίοι έχασαν τα σπίτια και δεν έχουν πάρει επιδότηση ενοικίου, δεν δόθηκαν τα χρήματα για να γίνουν τα σπίτια, δεν δόθηκαν καν τα 6.600 ευρώ της "πρώτης αρωγής" σε κάποιους ακόμα. Υπάρχουν χωράφια που παραμένουν μπαζωμένα και δεν καλλιεργούνται, και ο κόσμος δεν έχει πάρει χρήματα.

Οι αποζημιώσεις που δόθηκαν για τις καλλιέργειες που χάθηκαν (βαμβάκι, καλαμπόκι κ.λπ.), αλλά και στους κτηνοτρόφους, δεν καλύπτουν τη ζημιά που πάθαμε. Από την άλλη, έχουμε πάρει μόλις το 35% της αποζημίωσης για τον εξοπλισμό. Υπάρχουν εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες στρέμματα που δεν έχουν καλλιεργηθεί φέτος στην Καρδίτσα. Παραμένουν μπαζωμένα. Σπείραμε δυο και τρεις φορές, ενώ οι αποδόσεις είναι πολύ χαμηλότερες από πέρυσι. Στο σιτάρι που αλωνίσαμε τον Ιούνη ήταν χαμηλότερη η παραγωγή. Στα τριφύλλια το ίδιο, στο καλαμπόκι μέχρι και 50% κάτω, και περιμένουμε να φάμε τη μεγαλύτερη σφαλιάρα με το βαμβάκι, βλέποντας και τις πολύ χαμηλές τιμές. Μέσα μπαίνουμε.

Η γέφυρα Μακρυράχης όπως είναι σήμερα

Τον ρωτάμε για την πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Θεσσαλία και ο Κ. Τζέλλας αγανακτεί: «Εντάξει τώρα, αυτό ήταν μια φιέστα! Τη χαλάσαμε όμως με την κινητοποίησή μας εδώ στον Παλαμά. Βγήκαν στην επιφάνεια τα πραγματικά προβλήματα. Προσπάθησαν να δείξουν ότι φτιάξανε το Κέντρο Υγείας επειδή το βάψανε, ενώ δεν υπάρχουν προσωπικό και μηχανήματα. Ηταν πολύ σημαντικό που κάναμε την κινητοποίηση, χάλασε το αφήγημα το κυβερνητικό ότι όλα πάνε καλά. Ο πρωθυπουργός άκουσε τις φωνές μας, κι ας μη δέχτηκε να μας συναντήσει.

Δες τώρα πόσο βοηθάει η κάθε διαμαρτυρία, γιατί και το αυτονόητο πρέπει να το κερδίσεις κι αυτό με αγώνα. Την επόμενη μέρα της περιοδείας ανακοινώθηκε ότι θα ανοίξει γραφείο για την αρωγή εδώ στον Παλαμά, που έπρεπε να είχε γίνει από πέρυσι τον Δεκέμβρη, για να μπορεί ο κόσμος να κάνει τις αιτήσεις, που είναι μια διαδικασία πολύ περίπλοκη και χρονοβόρα. Τελικά αποδεικνύεται ότι δεν θέλουν, όχι ότι δεν μπορούν, εξωθώντας τον κόσμο στα βουλευτικά γραφεία για να υπάρχει πελατεία».

Οπως σημειώνει ο Κ. Τζέλλας, ο λαός της περιοχής θα συνεχίσει να αγωνίζεται και να διεκδικεί να ζήσει στον τόπο του με αξιοπρέπεια. «Το Σάββατο στη ΔΕΘ θα συμμετάσχουμε μαζί με τους εργαζόμενους. Ολοι μαζί πρέπει να διεκδικήσουμε λύσεις στα προβλήματά μας. Να δώσουμε ένα μήνυμα στον πρωθυπουργό και στην κυβέρνηση, και στις πολιτικές τους. Πιστεύω θα γίνει ένα μεγάλο, μαζικό συλλαλητήριο για να πάρει το μήνυμα η κυβέρνηση ότι δεν μπορεί να εμπαίζει και να κοροϊδεύει τον κόσμο. Και έπεται συνέχεια, φυσικά».

Χωματερή στη Φαρκαδόνα

«Το μόνο θετικό εκείνες τις μέρες ήταν ότι βγήκε όλη η Ελλάδα, ο λαός και οι εργαζόμενοι μας στήριξαν για αρκετό διάστημα, στέλνοντας πράγματα από το υστέρημά τους. Ηρθαν οι εργαζόμενοι με τα σωματεία και βοήθησαν τον κόσμο να πετάξουνε τα χαλασμένα πράγματα, που μέσα βρωμούσαν τα σπίτια. Δεν ξεχνιούνται αυτά. Δεν είχαμε φαγητό, δεν είχαμε νερό, δεν είχαμε τίποτα. Με αυτούς και μεταξύ μας σταθήκαμε τότε, στήσαμε τα Στέκια Αλληλεγγύης. Αυτό ήταν το θετικό, η αλληλεγγύη του κόσμου».

Επόμενος σταθμός του οδοιπορικού ο Κοσκινάς. Εκεί ο Δημήτρης Καρράς μάς έδειξε την τεράστια χωματερή δίπλα στο χωριό, στοίβες από πράγματα που σαπίζουν. Κάποτε ήταν το νοικοκυριό του κόσμου. Τώρα είναι μια υγειονομική βόμβα. Δείχνοντας το σπίτι του, μας εξήγησε ότι πολλά σπίτια πλημμυροπαθών είναι στην ίδια κατάσταση, καθώς δεν έχουν λάβει αποζημιώσεις για να τα αποκαταστήσουν. Μέσα στην υγρασία, όσα πράγματα περισώθηκαν βρίσκονται σε στοίβες σε διάφορα δωμάτια. Το κρεβάτι είναι στον διάδρομο, ενώ η κουζίνα έχει φτιαχτεί με πρόχειρη κατασκευή.

Ακαθάριστο ρέμα στον Παλαμά

Ατυπη χωματερή από τις μέρες της πλημμύρας υπάρχει και στη Φαρκαδόνα, όπου ο «Ριζοσπάστης» συνάντησε την Αθηνά Μπαλάφα και την Βαγγελιώ Στεργίου, μέλη της Επιτροπής Πλημμυροπαθών Φαρκαδόνας.

Οπως είπαν, παρά το γεγονός ότι συμπληρώνεται ένας ολόκληρος χρόνος από τις πλημμύρες, οι αποζημιώσεις παραμένουν ...άφαντες. «Στο χωριό μας περίπου 150 αιτήσεις από τις 500 που κατατέθηκαν δεν έχουν πληρωθεί ακόμα για την "πρώτη αρωγή", για τις οικοσκευές, ενώ αρκετοί ήταν αυτοί που δεν κατάφεραν καν να κάνουν αίτηση. Συναντάμε συνεχώς "κόφτες" και "παρακόφτες", τους οποίους έχουμε δει και στις φωτιές και στους σεισμούς. Τα ίδια προβλήματα που αντιμετώπισαν οι σεισμοπαθείς πριν 3 χρόνια, πέρυσι οι πυρόπληκτοι, τώρα τα αντιμετωπίζουμε και εμείς.

Χωματερή στον Κοσκινά

Οι «κόφτες» εντοπίζονται σε κάθε βήμα της δαιδαλώδους διαδικασίας για τις αιτήσεις αποζημιώσεων. «Οι Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριοτήτων (ΚΑΔ) για τις επιχειρήσεις είναι πολύ περιορισμένοι. Για παράδειγμα, αν είχες παράρτημα στο χωριό και πλημμύρισε, δεν αποζημιώνεσαι. Είσαι αγρότης και είχες και μια βαμβακοσυλλεκτική μηχανή και παρείχες υπηρεσίες; Δεν αποζημιώνεσαι.

Δεν είσαι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης; Κόβεσαι. Οι περισσότεροι αγρότες είχαν τρακτέρ παλιά, που θεωρήθηκε ότι είχαν αποσβέσει την αξία τους και δεν αποζημιώνονταν. Για παράδειγμα, οικογένεια κατέθεσε φάκελο με τιμολόγια ύψους 40.000 ευρώ για αγροτικά μηχανήματα κ.λπ., και αποζημιώθηκε για τα 12.000 ευρώ. Τα υπόλοιπα θεωρήθηκε ότι έχουν αποσβέσει».

Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και για τις αποκαταστάσεις των κτισμάτων, που στο σύνολό τους παραμένουν γκρεμισμένα, χωρίς να έχει γίνει το παραμικρό. «Εχουμε καταθέσει φακέλους, πληρώνοντας μηχανικούς φυσικά από την τσέπη μας, και μας τους γύρισαν 2-3 φορές πίσω ζητώντας ξανά τα ίδια δικαιολογητικά, όπως Κτηματολόγιο ή το Ε9, που η πολυδιαφημισμένη διασύνδεση της εφορίας ή του Κτηματολογίου θα έπρεπε να είχε λύσει με δύο κλικ! Οπως κάνουν τις κατασχέσεις και τα υπόλοιπα, να είχαν κάνει και τις αποζημιώσεις!».

Ακαθάριστο ρέμα στα Μεγάλα Καλύβια

«Οι πλημμυροπαθείς μόνοι τους, με δικά τους χρήματα, έχουν κάνει τις όποιες μικρές ή μεγαλύτερες αποκαταστάσεις. Ο,τι μπορούσε ο καθένας. Ομως, αν κάποιος ξεκίνησε να το φτιάχνει επειδή δεν είχε πού να μείνει, και τα τιμολόγια εκδόθηκαν πριν από την έκδοση της άδειας της ΓΔΑΕΦΚ, αυτό σημαίνει πως θα πάρει μόνο το 70% της αποζημίωσης που δικαιούται! Ως αποτέλεσμα, πολλοί ζούμε στην αναμονή. Καταθέτουμε φακέλους και δεν ξέρουμε τι ποσά θα πάρουμε. Και την ίδια ώρα η κυβέρνηση παραδέχεται ότι δεν υπάρχει προσωπικό για να προχωρήσουν οι φάκελοι.

Οταν πρόκειται να πληρώσουμε, να χαρατσωθούμε, να μπει φορολογία, εκεί εξελίσσονται όλα ταχύτατα. Απλοποιούνται οι διαδικασίες, βρίσκεται το προσωπικό, γίνονται οι πλατφόρμες και περνάει η νομοθεσία. Οταν πρόκειται να πάρουμε αυτό που δικαιούμαστε, ή μέρος αυτών, γιατί δεν καλύπτουν το σύνολο της ζημιάς, αυτά τα ψίχουλα δεν τα δίνουν!», λένε οι συνομιλήτριές μας.

Κατεστραμμένο σπίτι στον Κοσκινά

Και φέτος τα περισσότερα σχολεία δεν θα λειτουργήσουν. Το Τεχνικό Λύκειο και το Γυμνάσιο αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στατικότητας. Τα παιδιά του παιδικού σταθμού, όπου με ευθύνη της Περιφέρειας δεν έχει μπει ούτε καρφί, θα μεταφέρονται στο διπλανό Γριζάνο. Πέρυσι, από τα 25 παιδιά που πήγαιναν στον παιδικό στη Φαρκαδόνα, μόλις τα 10 οι γονείς τους κατάφεραν να τα στέλνουν στο Γριζάνο. Οι μαθητές των 2 Δημοτικών και του Γυμνασίου θα μεταφέρονται στα αντίστοιχα σχολεία της Οιχαλίας, και οι μαθητές του Τεχνικού Λυκείου, όπως και πέρυσι, θα παρακολουθούν μαθήματα στο κτίριο του Γενικού Λυκείου, σε απογευματινή βάρδια.

«Απέναντι στα αιτήματά μας βρήκαμε ΟΠΚΕ και ΜΑΤ, η κυβέρνηση θέλει μονάχα πρόθυμους "συνομιλητές"», σημείωσαν η Αθηνά και η Βαγγελιώ. «Δηλαδή να αποδεχτούμε ως κανονικότητα ότι θα πλημμυρίζουμε επειδή έχουν ενταθεί τα φυσικά φαινόμενα, λένε. Πώς είναι φυσικό φαινόμενο όταν δεν έχεις καθαρίσει χαντάκια, κανάλια, ποτάμια επί δεκαετίες; Τους βολεύει να το βαφτίζεις φυσικό φαινόμενο».

Σεπτέμβρης 2024, Μεγάλα Καλύβια

«Εδώ και έναν χρόνο δεν μας επιτρέπεται να τα καθαρίσουμε, γιατί δεν έχουν έρθει οι φάκελοι! Και αυτό είναι υγειονομική βόμβα. Δυσοσμία, ποντίκια, φίδια, δεν φαντάζεσαι!», λέει στον «Ριζοσπάστη» η Μαριλένα Χαχάμη από τον Σύλλογο Πλημμυροπαθών Μεγάλων Καλυβίων. «Οι φάκελοι για να αρχίσουμε τις αποκαταστάσεις έρχονται ένας ανά 20 με 25 μέρες, και κατά κύριο λόγο ζητάνε εκ νέου χαρτιά».

Καμία μέριμνα δεν έχει υπάρξει για τη θωράκιση της περιοχής σε ενδεχόμενο νέας μεγάλης νεροποντής. «Τριγυρνάμε στα ποτάμια με κάθε βροχή, αυτό έχει γίνει καθημερινότητα», αναφέρει χαρακτηριστικά. «Επίσημα η Περιφέρεια σε όσες κινητοποιήσεις έχουμε κάνει έχει παραδεχτεί ότι αντιπλημμυρικά δεν έχουν γίνει, πέρα από κάποιες πολύ μικρές αποκαταστάσεις.

Και η τελευταία συνάντηση που είχαμε με την αντιπεριφερειάρχη μέσα στο καλοκαίρι ήταν αποκαλυπτική, καθώς μας είπε ότι η Περιφέρεια δεν έχει λεφτά και δεν μπορεί να προχωρήσει, και ό,τι έχει γίνει είναι μπάλωμα: Χαλίκια στα αναχώματα και κάποια καθαρίσματα στα ποτάμια».

Σπίτι στον Κοσκινά

Σαν να μην πέρασε μια μέρα στη Φαρκαδόνα

Αδεια κοντέινερ στη Φαρκαδόνα