Αναλυτική τηλεφωνική συνομιλία είχαν χτες ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντ. Τραμπ, και ο Ρώσος ομόλογός του, Βλ. Πούτιν, στο επίκεντρο της οποίας - μεταξύ άλλων θεμάτων στα οποία οξύνονται οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί - βρέθηκαν η σύγκρουση στην Ουκρανία και η δρομολόγηση διαπραγματεύσεων για μια ενδεχόμενη «διευθέτησή» της, με φόντο την προέλαση του ρωσικού στρατού στο πεδίο και τις επισημάνσεις της Ουάσιγκτον ότι η «ευρωπαϊκή ασφάλεια» δεν αποτελεί πλέον την «κορυφαία προτεραιότητα» για τις ΗΠΑ, καθώς αυτές εστιάζουν στην αντιπαράθεση με την Κίνα για τη διεθνή πρωτοκαθεδρία.

Η πρώτη δημόσια ανακοινωμένη επικοινωνία μεταξύ Προέδρων των ΗΠΑ και της Ρωσίας από τον Φλεβάρη του 2022 διήρκεσε 90 λεπτά, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, ενώ ο Αμερικανός Πρόεδρος έγραψε σε ανάρτησή του ότι «συζητήσαμε για την Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή, την Ενέργεια, την Τεχνητή Νοημοσύνη, τη δύναμη του δολαρίου» - θέματα δηλαδή γύρω από τα οποία διεξάγεται σφοδρή ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση με όλα τα μέσα, στρατιωτικά, οικονομικά, πολιτικά, με τους όποιους «συμβιβασμούς» να είναι όλο και πιο εύθραυστοι και πρόσκαιροι.

Ειδικά σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Ντ. Τραμπ ανέφερε ότι «όπως συμφωνήσαμε και οι δύο, θέλουμε να σταματήσουμε τους εκατομμύρια θανάτους που λαμβάνουν χώρα».

Σε αυτό το πλαίσιο, πρόσθεσε ότι «συμφωνήσαμε επίσης οι αντίστοιχες ομάδες μας να ξεκινήσουν αμέσως διαπραγματεύσεις», ενώ ανέφερε πως ζήτησε να ηγηθούν σε αυτές από την πλευρά των ΗΠΑ ο ΥΠΕΞ, Μ. Ρούμπιο, ο διευθυντής της CIA, Τζον Ράτκλιφ, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Μ. Γουόλτς, και ο ειδικός απεσταλμένος, Στιβ Γουίτκοφ.

Ουάσιγκτον και Μόσχα επιβεβαίωσαν ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να ανταλλάξουν επισκέψεις, ενώ ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου δήλωσε ότι ο Πούτιν κάλεσε τον Αμερικανό ομόλογό του να επισκεφθεί τη Ρωσία. Πρόσθεσε ότι ο Ρώσος Πρόεδρος είπε στον Τραμπ πως θέλει να βρεθεί μια «μακροπρόθεσμη λύση» στο θέμα της Ουκρανίας, μέσω «ειρηνευτικών συνομιλιών», αντιμετωπίζοντας «τις βαθύτερες αιτίες της σύγκρουσης».

Μετά την επικοινωνία Τραμπ - Πούτιν ακολούθησε τηλεφωνική επικοινωνία του Αμερικανού Προέδρου με τον Ουκρανό ομόλογό του, Β. Ζελένσκι.

Σε ανάρτησή του ο Ζελένσκι ανέφερε μεταξύ άλλων ότι ενημερώθηκε από τον Ντ. Τραμπ για τη συνομιλία με τον Πούτιν και ότι «μαζί με τις ΗΠΑ, καταγράφουμε τα επόμενα βήματά μας για να σταματήσουμε τη ρωσική επιθετικότητα και να εξασφαλίσουμε μια διαρκή, αξιόπιστη ειρήνη. Οπως είπε ο Πρόεδρος Τραμπ, ας το κάνουμε».

Λίγες ώρες πριν από την ανακοίνωση των παραπάνω, ο νέος υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, κατά το πρώτο του ταξίδι στις Βρυξέλλες ξεκαθάρισε ότι η «ευρωπαϊκή ασφάλεια» δεν αποτελεί πλέον «κορυφαία προτεραιότητα» για τις ΗΠΑ, τονίζοντας πως «η σκληρή στρατηγική πραγματικότητα εμποδίζει τις ΗΠΑ να επικεντρωθούν κυρίως στην Ευρώπη» και τις αναγκάζει να αντιμετωπίσουν «απειλές για την πατρίδα μας», συμπεριλαμβανομένης της Κίνας.

Τα λόγια του Χέγκσεθ επιβεβαιώνουν τη γεωπολιτική στροφή των ΗΠΑ προς την περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία, για την αντιμετώπιση της Κίνας.

Απευθυνόμενος στους ομολόγους του στο ΝΑΤΟ, στην «Ομάδα Επαφής» που συντονίζει τις αποστολές όπλων στην Ουκρανία, ξεκαθάρισε ότι στο εξής τα ευρωπαϊκά κράτη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να «παρέχουν το συντριπτικό μερίδιο» της βοήθειας στο Κίεβο και να προετοιμάσουν τους πολίτες τους «για την απειλή που αντιμετωπίζει η Ευρώπη».

Υπενθυμίζεται εξάλλου ότι την προηγούμενη μέρα είχε επισκεφτεί τα αμερικανικά στρατεύματα στη Στουτγάρδη, επισημαίνοντας: «Η ευρωπαϊκή ήπειρος αξίζει να είναι προστατευμένη από κάθε επίθεση, όμως οι γειτονικές χώρες (της Ρωσίας) είναι αυτές που θα πρέπει να επενδύουν περισσότερο σε αυτήν την ατομική και συλλογική Αμυνα».

Ενόψει της σημερινής Συνόδου των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, ο Χέγκσεθ σκιαγράφησε το «όραμα» της Ουάσιγκτον για μια «διευθέτηση» του πολέμου στην Ουκρανία.

Είπε ότι η επιστροφή στα προ του 2014 σύνορα της Ουκρανίας είναι ένας μη ρεαλιστικός στόχος, υποδηλώνοντας πως από την όποια διαπραγμάτευση θα απουσιάζει η Κριμαία, αλλά και μεγάλο τμήμα του Ντονμπάς.

Ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας τόνισε παράλληλα ότι η Ουάσιγκτον δεν βλέπει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ως μέρος ενός «ειρηνευτικού σχεδίου» για τον «τερματισμό» του πολέμου. Αντ' αυτού, «οποιαδήποτε εγγύηση ασφάλειας πρέπει να υποστηρίζεται από ικανά ευρωπαϊκά και μη ευρωπαϊκά στρατεύματα. Εάν αυτά τα στρατεύματα αναπτυχθούν ως ειρηνευτικά στην Ουκρανία σε οποιοδήποτε σημείο, θα πρέπει να αναπτυχθούν ως μέρος μιας αποστολής εκτός ΝΑΤΟ και δεν θα πρέπει να καλύπτονται από το άρθρο 5».

Ο Χέγκσεθ είπε ότι οι ΗΠΑ δεν προτίθενται να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία.

Οπως αναμενόταν, αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη οι Ευρωπαίοι να αναλάβουν μεγαλύτερο βάρος των στρατιωτικών δαπανών του ΝΑΤΟ. Επέμεινε ότι οι ΗΠΑ παραμένουν προσηλωμένες στο ΝΑΤΟ, αλλά «δεν θα ανέχονται πλέον μια ανισόρροπη σχέση που ενθαρρύνει την εξάρτηση».

Αναγνώρισε πως έχουν γίνει ορισμένες ενέργειες από Ευρωπαίους «συμμάχους», όπως η Σουηδία και η Πολωνία, αλλά «πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερα».

«Οι εγγυήσεις ασφαλείας χωρίς την Αμερική δεν είναι πραγματικές εγγυήσεις ασφαλείας», τόνισε μεταξύ άλλων ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, σε συνέντευξή του στον «Guardian» γύρω από την εξέλιξη της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία και το παζάρι που έχει ανοίξει για μια «διευθέτηση».

«Αν ο Ντόναλντ Τραμπ αποσύρει την υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, η Ευρώπη από μόνη της δεν θα μπορέσει να καλύψει το κενό», είπε ο Ζελένσκι. «Υπάρχουν κάποιοι που λένε ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να προσφέρει εγγυήσεις ασφαλείας χωρίς τους Αμερικανούς, και εγώ πάντα απαντάω όχι», δήλωσε.

Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, έχει διατυπώσει την ιδέα μιας ευρωπαϊκής «ειρηνευτικής» δύναμης που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στην Ουκρανία μετά από μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, ενώ υπέρ έχουν ταχθεί και άλλα κράτη της ΕΕ, όπως η Γερμανία, η Ιταλία, αλλά και η Βρετανία.

Ο Ζελένσκι είπε επίσης ότι μια τέτοια αποστολή θα λειτουργούσε μόνο εάν αναπτυσσόταν σε μεγάλη κλίμακα, «100.000 - 150.000 Ευρωπαίων στρατιωτών», αλλά «ακόμη και τότε δεν θα ήμασταν στο ίδιο επίπεδο στρατευμάτων με τον ρωσικό στρατό».

«Είμαστε υπέρ ενός ειρηνευτικού αποσπάσματος εάν αυτό αποτελεί μέρος μιας εγγύησης ασφαλείας και θα ήθελα να τονίσω και πάλι ότι χωρίς την Αμερική αυτό είναι αδύνατο», πρόσθεσε.

Ο Ουκρανός Πρόεδρος θα συμμετάσχει στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια που αρχίζει αύριο, Παρασκευή, όπου αναμένεται να συναντηθεί με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς. Ο Ζελένσκι σχεδιάζει επίσης να συναντηθεί με άλλα μέλη της ομάδας του Τραμπ καθώς και με γερουσιαστές με «επιρροή».

Από τα βασικά θέματα που θα συζητηθούν είναι και η προτεραιότητα των ΗΠΑ και των αμερικανικών επιχειρηματικών ομίλων στην πρόσβαση στις σπάνιες γαίες και σε άλλα στρατηγικά ορυκτά της Ουκρανίας.

Ο Ζελένσκι υπενθύμισε ότι παρουσίασε αυτήν την ιδέα στους «συμμάχους» τον Σεπτέμβρη, συμπεριλαμβανομένου του υποψηφίου τότε Τραμπ, όταν οι δύο τους συναντήθηκαν στη Νέα Υόρκη, και σκοπεύει να επιστρέψει με «ένα πιο λεπτομερές σχέδιο» σχετικά με τις «ευκαιρίες» για τις αμερικανικές εταιρείες τόσο στην ανοικοδόμηση όσο και στην εξόρυξη των ουκρανικών ορυκτών πόρων.

Χτες, ο Β. Ζελένσκι συναντήθηκε στο Κίεβο με τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, με τον Ουκρανό Πρόεδρο να δηλώνει ότι ελπίζει να καταλήξει σε συμφωνία για τα κρίσιμα ορυκτά με τις ΗΠΑ στις επαφές που θα γίνουν στο Μόναχο αργότερα αυτήν τη βδομάδα, αφού ο Αμερικανός υπουργός τού παρουσίασε χτες ένα πρώτο σχέδιο συμφωνίας.

Στο μεταξύ, σε ενδεχόμενη έναρξη διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, ο Β. Ζελένσκι δήλωσε ότι σχεδιάζει να προσφέρει στη Ρωσία ανταλλαγή εδαφών, παραχωρώντας εδάφη που κατέχει το Κίεβο στη ρωσική περιφέρεια Κουρσκ, μετά την αιφνιδιαστική ουκρανική επίθεση τον περασμένο Αύγουστο.

«Θα ανταλλάξουμε το ένα έδαφος με το άλλο», είπε, προσθέτοντας ότι δεν γνωρίζει ποιο τμήμα της κατεχόμενης από τη Ρωσία γης θα ζητήσει η Ουκρανία ως αντάλλαγμα. «Δεν ξέρω, θα το δούμε. Αλλά όλα τα εδάφη μας είναι σημαντικά, δεν υπάρχει προτεραιότητα», πρόσθεσε.

Το Κρεμλίνο απέρριψε την ιδέα μιας ανταλλαγής κατεχόμενων εδαφών μεταξύ Κιέβου και Μόσχας.

«Είναι αδύνατο. Η Ρωσία ουδέποτε συζήτησε και ουδέποτε θα συζητήσει μια ανταλλαγή που να εμπλέκει το έδαφός της», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, διαβεβαιώνοντας ότι οι ουκρανικές δυνάμεις που κατέχουν ένα τμήμα της ρωσικής περιφέρειας του Κουρσκ, «θα εκμηδενισθούν» ή «θα εκδιωχθούν».

Η Ρωσία ελέγχει λίγο λιγότερο από το 20% της Ουκρανίας, δηλαδή περισσότερα από 112.000 τ. χλμ., ενώ η Ουκρανία ελέγχει μόλις 450 τ. χλμ. περίπου της ρωσικής περιφέρειας του Κουρσκ.

«Η Ρωσία έχει δείξει ότι μπορεί να επιτύχει την ειρήνευση μέσω της ισχύος», σχολίασε ο αντιπρόεδρος του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, Ντμ. Μεντβέντεφ.

Η αύξηση των «αμυντικών» δαπανών είναι ένα από τα βασικά θέματα που θα απασχολήσουν το σημερινό Συμβούλιο Υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, δήλωσε χτες ο γγ του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε.

Οπως ανέφερε, ενόψει της Συνόδου Κορυφής του Ιούνη, θα πρέπει να συμφωνηθούν νέοι φιλόδοξοι στόχοι για την «αμυντική» ικανότητα των Συμμάχων.

«Αυτό απαιτεί από πολλούς Συμμάχους - ειδικά στην Ευρώπη και στον Καναδά - να επενδύσουν πολύ περισσότερα στην Αμυνα», είπε ο Ρούτε, τονίζοντας παράλληλα ότι οι στρατιωτικές δαπάνες ενισχύονται τα τελευταία χρόνια.

Οπως ανέφερε, το 2024 τα μέλη του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη και ο Καναδάς επένδυσαν 485 δισ. δολάρια στην Αμυνα, ετήσια αύξηση κατά 20% και πλέον τα 2/3 των μελών ξοδεύουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ τους για στρατιωτικούς σκοπούς.

«Πρέπει επίσης να παράγουμε περισσότερα, μαζί», πρόσθεσε ο γγ του ΝΑΤΟ, τονίζοντας ότι σήμερα οι υπουργοί Αμυνας θα συζητήσουν πώς θα ενισχυθεί η διατλαντική «αμυντική» βιομηχανική ικανότητα, συμπεριλαμβανομένου ενός επικαιροποιημένου Σχεδίου Δράσης Αμυντικής Παραγωγής.

Ο Ρούτε δήλωσε, επίσης, ότι συμφωνεί με τον Αμερικανό Πρόεδρο πως είναι ανάγκη να υπάρξει μεγαλύτερος επιμερισμός βαρών μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαίων «συμμάχων» για τη βοήθεια προς το Κίεβο.

Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, επισκέφθηκε τη Ρωσία και εξασφάλισε την απελευθέρωση του Μαρκ Φόγκελ, ενός Αμερικανού λέκτορα που είχε συλληφθεί και κρατούνταν από τον Αύγουστο του 2021, ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος, «σε μια ένδειξη ότι οδεύουμε προς τη σωστή κατεύθυνση για να τερματιστεί ο βάναυσος και φρικτός πόλεμος στην Ουκρανία».

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου δήλωσε ότι ο Φόγκελ αφέθηκε ελεύθερος με αντάλλαγμα έναν Ρώσο πολίτη που φυλακίστηκε στις ΗΠΑ.