ΣΟΜΑ.--

Ενα μόλις καταφύγιο διέθετε η ιδιοκτήτρια εταιρεία στο ορυχείο της Σόμα όπου απασχολούσε συνολικά 6.500 εργαζόμενους! Σ' αυτό το καταφύγιο, 14 από τους εργάτες, που μετά τη φονική έκρηξη της Τετάρτης συνειδητοποίησαν ότι δεν μπορούν να βγουν στην επιφάνεια, χρησιμοποίησαν κυκλικά τις ελάχιστες μάσκες οξυγόνου που βρήκαν, μέχρι να ξεψυχήσουν και να τους βρουν χτες τα σωστικά συνεργεία τον έναν πάνω στον άλλον.

Καθώς η επιχείρηση διάσωσης συνεχιζόταν (χτες πολλοί μιλούσαν για 100 ακόμα που έμεναν εγκλωβισμένοι στις στοές) και η οργή της εργατικής τάξης της Τουρκίας ξεχείλιζε, πλήθος στοιχείων έρχονταν στο φως για να βεβαιώσουν τις συνέπειες που έχει για την εργατική τάξη η καπιταλιστική ανάπτυξη. Χαρακτηριστικό ήταν και το δυστύχημα που έγινε προχτές σε παράνομο ορυχείο του Ζονγκουλντάκ (Μαύρη Θάλασσα), με νεκρό τον Μεχμέτ Αουγκιούν, έναν εργάτη ο οποίος υποχρεωνόταν να δουλεύει παρά το ότι είχε συνταξιοδοτηθεί, παλεύοντας να καλύπτει τα δίδακτρα για το πανεπιστήμιο των δυο κορών του με το μισθό των σχεδόν 700 ευρώ που έπαιρνε.

Σύμφωνα με στοιχεία που κατέθεσε πρόσφατα στη Βουλή κόμμα της αντιπολίτευσης, μόνο το 2013 έγιναν στην περιοχή της Σόμα 5.000 εργατικά «ατυχήματα», το 90% στα ορυχεία. Κι ενώ οι οικογένειες των μεταλλεργατών «κερδίζουν» σακατεμένα κορμιά και νεκρούς, ο μεγαλοεπιχειρηματίας Αλπ Γκιουρκάν, ιδιοκτήτης της «Soma Holding» στην οποία ανήκε το συγκεκριμένο ορυχείο, απολαμβάνει την ισχύ που του δίνει η θέση ενός από τους μεγαλύτερους παραγωγούς άνθρακα στη χώρα, με ετήσια συνολικά παραγωγή 5,5 εκατομμύρια τόνους. Ο συγκεκριμένος, που εκτός από την επαρχία της Μανίσα (όπου είναι και η Σόμα) έχει ακόμα επιχειρήσεις σε Αμάσεια, Μερσίν και Ζονγκουλντάκ, ανοιχτά στις συνεντεύξεις που έδινε τα τελευταία χρόνια ομολογούσε ότι η εταιρεία του εμφάνισε μεγάλη ανάπτυξη μετά τις ιδιωτικοποιήσεις (2005).

Χτες, τέσσερις συνδικαλιστικές οργανώσεις (μεταξύ αυτών και η DISK - Συνομοσπονδία Προοδευτικών Συνδικάτων), που καλύπτουν εργαζόμενους από βιομηχανικούς κλάδους, καλούσαν σε πανεθνική απεργία στη μνήμη των νεκρών εργατών και ενάντια στην κυβερνητική πολιτική που ευθύνεται για τους τόπους δουλειάς-κάτεργα. «Εκατοντάδες εργάτες αδέλφια μας στη Σόμα αφέθηκαν να πεθάνουν από την αρχή, εξαναγκασμένοι να δουλεύουν σε κτηνώδεις συνθήκες ώστε να επιτευχθούν τα μέγιστα κέρδη», αναφερόταν σε κοινή ανακοίνωση των συνδικάτων.

Η κυβέρνηση επιβεβαίωσε από τη μεριά της ότι τάσσεται απέναντι στους εργάτες, όταν έστειλε τις δυνάμεις καταστολής να διαλύσουν με δακρυγόνα μια σειρά απεργιακές διαδηλώσεις. Μεταξύ αυτών και η μαζική κινητοποίηση που έγινε στη Σμύρνη (πηγές μιλούσαν για 20.000 διαδηλωτές). Αρκετοί τραυματίστηκαν, ενώ στο νοσοκομείο μεταφέρθηκε και ο πρόεδρος της DISK Κανί Μπεκό.

Οι διαδηλώσεις εξέπεμπαν την οργή που προκάλεσαν και οι προχτεσινές δηλώσεις του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος αφού αναφέρθηκε σε μια σειρά πολύνεκρα δυστυχήματα του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού αιώνα, είπε στη συνέχεια ότι «τέτοια πράγματα συνηθίζονται», επιμένοντας μάλιστα ότι το συγκεκριμένο ορυχείο είναι από «τα ασφαλέστερα στην Τουρκία». Καθόλου δεν ταλαντεύτηκε η κυβέρνηση ως προς το πώς θα «αντιμετωπίσει» την αγανάκτηση του απλού κόσμου για το φονικό, όταν, προχτές ακόμα, «υποδέχτηκε» με αντλίες νερού διαδηλωτές σε Αγκυρα και Κωνσταντινούπολη. Ο σύμβουλος του Ερντογάν Γιουσούφ Γερκέλ εμφανίζεται σε φωτογραφία να κλωτσά διαδηλωτή και φέρεται να δηλώνει μετά: «Με προσέβαλε όπως και τον πρωθυπουργό, θα 'πρεπε να μείνω σιωπηλός;».

Τη λαϊκή οργή μεγαλώνουν και πληροφορίες που μιλούν για ισχυρές διασυνδέσεις του κυβερνώντος κόμματος με τη διεύθυνση του ορυχείου, σχέση που συνέβαλε να ...«θαφτούν» πάνω από δέκα περιπτώσεις παραβιάσεων των κανονισμών ασφαλούς λειτουργίας του ορυχείου, όπως μαρτυρούν ισάριθμα πρόστιμα που επιβλήθηκαν τα τελευταία χρόνια.

Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές είχαν ανασυρθεί 282 νεκροί. Τοπικοί βουλευτές της αντιπολίτευσης μιλούσαν για 350 νεκρούς. Την Τετάρτη το βράδυ, μέλη σωστικών συνεργείων έλεγαν ότι στις στοές βρίσκονται ακόμα 200-250 πτώματα. Η μεταφορά τους γίνεται όλο και πιο δύσκολη καθώς όσο περνούν οι ώρες τα άψυχα κορμιά πρήζονται και βαραίνουν, εξηγούσαν...

Ενδεικτικό των δυσκολιών είναι και η προσωρινή διακοπή, χτες το πρωί, της επιχείρησης, λόγω της συνεχιζόμενης πυρκαγιάς που έθετε σε κίνδυνο τη ζωή των διασωστών.

Αν και οι αρχές ανέφεραν ότι την ώρα που έγινε η έκρηξη ήταν μέσα 787 άτομα, ωστόσο δεν αποκλείεται να ήταν πολύ περισσότεροι, αφού ήταν αμέτρητες οι εργολαβίες και υπεργολαβίες στις οποίες κατά πάγια τακτική απασχολούνται πολλοί εντελώς «μαύρα».

Χτες, οι γονείς του Κεμάλ Γιλντίζ (του οποίου το πτώμα ανασύρθηκε από τις στοές) δήλωσαν ότι ο γιος τους ήταν 19 χρονών και όχι 15 και ότι ο θείος του που δήλωσε μικρότερη ηλικία μπερδεύτηκε επειδή ο Κεμάλ φαινόταν μικρότερος.

Στη Σόμα βρέθηκε χτες και ο Τούρκος πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ, που δέχτηκε κι αυτός την οργή του κόσμου, με συγγενείς εργατών να φωνάζουν ότι πρέπει να μπει τέλος στο καθεστώς των υπεργολαβιών. «Δυστυχώς, η απώλειά μας είναι μεγάλη. Πρέπει να επιδείξουμε τεράστια αλληλεγγύη για να δέσουμε τις πληγές μας», δήλωσε μεταξύ άλλων.