Φυλλάδια επί φυλλαδίων και χιλιάδες δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών αναφέρονται στην επικείμενη εισβολή του ευρώ στη ζωή μας. Ολα χρειάζονται, θα πει κανείς, ωστόσο η παράθεση δεκάδων σελίδων με τις τιμές διαφόρων προϊόντων και υπηρεσιών σε δραχμές και ευρώ, μάλλον στοχεύει περισσότερο στον εντυπωσιασμό, παρά έχει κάποια πρακτική σημασία. Κάθε τιμή σε δραχμές, γίνεται αυτόματα ευρώ με μια διαίρεση. Να καταγράψουμε τιμές στη φέτα, στο σπανάκι ή την αμοιβή του δικηγόρου και του υδραυλικού, μάλλον δεν έχει ιδιαίτερο νόημα.

Αλήθεια βέβαια είναι πως, ακόμα και σήμερα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που δεν έχουν ασχοληθεί καθόλου με το θέμα ΕΥΡΩ. Δε γνωρίζουν το πού, το πότε, το πώς σχετικά με την εισαγωγή του νέου νομίσματος και πολλών λεπτομερειών, που καλό θα ήταν να τις γνωρίζουμε πηγαίνοντας προς την 1η του Γενάρη. Δεν υπάρχει όμως κανένα πρόβλημα. Ας επιχειρήσουμε λοιπόν μια μικρή ανακεφαλαίωση...

-- Πόσο έχει ένα ευρώ;

-- Ενα ευρώ αντιστοιχεί σε 340,75 δραχμές.

-- Πότε θα μπει το ευρώ στη ζωή μας;

-- Το ευρώ, τυπικά, αποτελεί το επίσημο νόμισμα της χώρας από την 1η Γενάρη του 2001. Νόμισμα καθημερινής συναλλαγής θα είναι από την 1η Γενάρη του 2002.

-- Πότε θα κυκλοφορήσουν τα ευρώ;

-- Το νέο νόμισμα πρωτοκυκλοφόρησε στις 17 του Δεκέμβρη, σε «συσκευασίες γνωριμίας» αξίας 5.000 δραχμών. Πολλοί ενδιαφερόμενοι τις έχουν ήδη προμηθευτεί από τις τράπεζες. Συναλλαγές με αυτά τα κέρματα μπορούν να γίνουν μόνο από την 1η του Γενάρη.

-- Πώς θα προμηθευτούμε τα πρώτα μας ευρώ;

-- Με διάφορους τρόπους. Κατ' αρχήν από τα περισσότερα τραπεζικά μηχανήματα αυτόματων συναλλαγών (ΑΤΜ) από τα πρώτα λεπτά του επόμενου χρόνου, τα οποία θα είναι ήδη προεφοδιασμένα με ευρώ. Στη συνέχεια κάνοντας ανάληψη από οποιαδήποτε τράπεζα από την Τετάρτη, 2 του Γενάρη, και μετά. Τρίτον, από την πρώτη μισθοδοσία του Γενάρη.

-- Από την 1η του Γενάρη οι δραχμές μας θα είναι άχρηστες;

-- Οχι. Μέχρι το τέλος του Φλεβάρη μάλιστα, θα μπορούμε να πληρώνουμε για τις αγορές μας ή να πληρώνουμε για διάφορες υπηρεσίες και με δραχμές.

-- Και μετά;

-- Από την 1η του Μάρτη, οι δραχμές ΔΕΝ θα έχουν «πέραση» στις καθημερινές μας συναλλαγές. Οσες δραχμές όμως θα έχουμε και τότε στη διάθεσή μας, θα μπορούμε να τις παραδώσουμε στις τράπεζες και να τις ανταλλάξουμε με ευρώ.

-- Μέχρι πότε μπορούμε να αλλάξουμε τις δραχμές με ευρώ;

-- Η Τράπεζα της Ελλάδας και τα υποκαταστήματά της θα αλλάζουν τα χαρτονομίσματα των δραχμών με ευρώ, μέχρι και το Μάρτη του 2012. Τα κέρματα, θα ανταλλάσσονται μέχρι το Μάρτη του 2004, από την Τράπεζα Ελλάδας και τις Εφορίες.

-- Ποια θα είναι τα νομίσματα ευρώ που θα κυκλοφορήσουν από την 1η του Γενάρη;

-- Τα ευρώ θα είναι σε κέρματα και σε χαρτονομίσματα. Ολα τα ευρώ, κέρματα και χαρτονομίσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλες τις χώρες της ΟΝΕ, ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσής τους. Το κάθε ευρώ έχει 100 λεπτά (σεντς). Μια από τις μεγαλύτερες αλλαγές, στις οποίες θα πρέπει να προσαρμοστούμε, είναι ότι ένας σημαντικός όγκος των καθημερινών μας συναλλαγών θα γίνεται από το Γενάρη με κέρματα. Αυτό θα συμβεί για δύο λόγους. Πρώτον, διότι το μικρότερο χαρτονόμισμα θα είναι των 5 ευρώ. Δεύτερον, επειδή η υποδιαίρεση των λεπτών θα αφορά σχεδόν το σύνολο των τιμών που θα υπάρχουν στην αγορά. Για να γίνει αυτό πιο κατανοητό, να αναφέρουμε ότι κάθε υπηρεσία ή εμπόρευμα που σήμερα κοστίζει λιγότερο από 1.703,75 δραχμές (δηλαδή 5 ευρώ) θα πληρώνεται με κέρματα. Ετσι, όλοι αυτοί που κάνουν από τώρα...«χονδρικούς» υπολογισμούς και μετατροπές, θα πρέπει να προετοιμαστούν, για το ότι θα κυκλοφορούν με κέρματα.

Το ευρώ θα κυκλοφορήσει σε 7 χαρτονομίσματα και 8 κέρματα. Πιο συγκεκριμένα τα κέρματα θα είναι:

• 1 λεπτό
• 2 λεπτά
• 5 λεπτά
• 10 λεπτά
• 20 λεπτά
• 50 λεπτά
• 1 ευρώ
• 2 ευρώ

Η μία πλευρά των κερμάτων θα έχει τα σύμβολα που αποφάσισαν τα κράτη - μέλη. Η άλλη όψη θα απεικονίζει το χάρτη της ΕΕ.

Τα χαρτονομίσματα θα είναι των:

• 5 ευρώ
• 10 ευρώ
• 20 ευρώ
• 50 ευρώ
• 100 ευρώ
• 200 ευρώ
• 500 ευρώ.

-- Τι θα απεικονίζουν τα ευρώ;

-- Τα χαρτονομίσματα στις δύο όψεις τους θα έχουν την ίδια ακριβώς απεικόνιση, τις ίδιες δηλαδή παραστάσεις, σε όλες τις χώρες της ζώνης. Σε όλα επίσης τα χαρτονομίσματα θα υπάρχουν οι λέξεις «EURO» και «ΕΥΡΩ», ενώ θα υπάρχουν και τα αρχικά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε πέντε γλώσσες, μεταξύ των οποίων και στα ελληνικά (ΕΚΤ).

Για τα ευρώ σε κέρματα, η μία τους όψη θα είναι κοινή για όλες τις χώρες - μέλη, ενώ στη δεύτερη, η κάθε χώρα έχει διαλέξει παραστάσεις που... τη «θυμίζουν». Για παράδειγμα τα κέρματα ευρώ που θα κυκλοφορήσουν στην Ελλάδα, στην «ελληνική» τους όψη έχουν:

• Το 1 λεπτό, μία τριήρη, το κυριότερο πλοίο του στόλου της Αθήνας των κλασικών χρόνων.
• Τα 2 λεπτά, μία κορβέτα, που είναι ένας από τους τύπους των πλοίων που χρησιμοποιήθηκαν στη διάρκεια της Επανάστασης του '21.
• Τα 5 λεπτά, ένα δεξαμενόπλοιο, που υποτίθεται πως συμβολίζει το επιχειρηματικό πνεύμα στην ελληνική ναυτιλία.
• Τα 10 λεπτά, το Ρήγα Φεραίο.
• Τα 20 λεπτά, τον Ιωάννη Καποδίστρια.
• Τα 50 λεπτά, τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
• Το κέρμα του 1 ευρώ, απεικονίζει αντίγραφο όψης αθηναϊκού τετράδραχμου του 5ου αιώνα π.Χ., με την παράσταση της γλαύκας, που είναι το σύμβολο της θεάς Αθηνάς.
• Το κέρμα των 2 ευρώ, απεικονίζει την απαγωγή της Ευρώπης από το μεταμορφωμένο Δία, από ψηφιδωτό του 3ου αιώνα π.Χ. που βρέθηκε στη Σπάρτη.

Η αναστάτωση και τα μπερδέματα που θα υπάρξουν τις πρώτες μέρες της κυκλοφορίες του νέου νομίσματος, θα ενταθούν ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι μέχρι και το τέλος του Φλεβάρη θα ισχύουν και τα ευρώ και οι δραχμές. Επιπλέον, ο καθένας μας θα έχει πρόβλημα από την προσπάθεια που θα καταβάλει να μετατρέπει στο μυαλό του κάθε τιμή που βλέπει από δραχμές σε ευρώ και το ανάποδο. Να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τα όσα ισχύουν οι μετατροπές του συνόλου των τιμών από δραχμές σε ευρώ, πρέπει να γίνονται με ακρίβεια δεύτερου δεκαδικού, δηλαδή, με ακρίβεια λεπτού. Για τις μετατροπές και τις στρογγυλοποιήσεις υπάρχει επίσημος πίνακας, ο οποίος δημοσιεύεται σε διπλανή στήλη.

Από εκεί και πέρα καλό είναι να έχουμε υπόψη μας ορισμένα ζητήματα. Κατ' αρχήν, σύμφωνα με τα όσα έχουν πει μέχρι σήμερα οι αρμόδιοι, κατά τη μετατροπή των τιμών από δραχμές σε ευρώ, δεν επιτρέπεται να γίνουν ανατιμήσεις. Η μετατροπή πρέπει να είναι μια απλή αριθμητική πράξη και τίποτα παραπάνω. Αυτό βέβαια καθόλου δε σημαίνει ότι στο μεταξύ, και στο διάστημα που έχει μεσολαβήσει, πολλοί επιχειρηματίες δεν άρπαξαν την ευκαιρία να φουσκώσουν τις υπό μετατροπή τιμές, ούτε ότι και αυτό δεν πρόκειται να συμβεί τις επόμενες μέρες. Ελεύθερη αγορά έχουμε, ελεύθερη είναι στην πραγματικότητα και κάθε κερδοσκοπική επιδίωξη των επιχειρηματιών, ανεξάρτητα από τα όσα λέγονται επίσημα είτε από την κυβέρνηση, είτε από τους επιχειρηματίες.

-Πώς γίνεται η μετατροπή δραχμών σε ευρώ και το αντίστροφο;

-Για να μετατρέψουμε δραχμές σε ευρώ και το αντίστροφο χρειάζεται να έχουμε υπόψη μας την ισοτιμία ευρώ/ δραχμής και να γνωρίζουμε πολλαπλασιασμό και διαίρεση. Η γενική αρχή είναι ότι για να μετατρέψουμε δραχμές σε ευρώ διαιρούμε, ενώ για να πάμε από το ευρώ σε δραχμές πολλαπλασιάζουμε.

Η ισοτιμία που ισχύει, και πρέπει ήδη να τη συγκρατούμε, είναι 1 ευρώ = 340,75 δραχμές

Ετσι, αν πρέπει 15 ευρώ να τα μετατρέψουμε σε δραχμές, η πράξη είναι: 15χ340,75 =5.111 δρχ.

Αν θέλουμε να μετατρέψουμε σε ευρώ 500 δραχμές, κάνουμε την πράξη: 500:340,75 = 1,46735 ευρώ.

Οπως φαίνεται και από το παραπάνω παράδειγμα, όταν μετατρέπουμε δραχμές σε ευρώ, μετά τον ακέραιο αριθμό των ευρώ προκύπτουν πολλοί δεκαδικοί αριθμοί. Εδώ μπαίνει σε εφαρμογή στο ...σχέδιο στρογγυλοποίησης. Για ποσά σε ευρώ κρατάμε μόνο, αλλά πάντα, τα δύο δεκαδικά που ανταποκρίνονται στα λεπτά του ευρώ. Η στρογγυλοποίηση γίνεται με τους κλασικούς κανόνες της αριθμητικής, δηλαδή:

• αν το τρίτο δεκαδικό είναι ίσο ή μεγαλύτερο από το 5 στρογγυλοποιούμε προς τα πάνω, δηλαδή το δεύτερο δεκαδικό αυξάνει κατά μία μονάδα.
• αν το τρίτο δεκαδικό είναι μικρότερο του 5 στρογγυλοποιούμε προς τα κάτω, δηλαδή το δεύτερο δεκαδικό παραμένει το ίδιο.

Στο παράδειγμα που αναφέρεται παραπάνω και με δεδομένο ότι το τρίτο δεκαδικό είναι ο αριθμός 7, κατά τη στρογγυλοποίηση οι 500 δραχμές μας δίνει αποτέλεσμα 1,47 ευρώ.

Αν όμως είχαμε να μετατρέψουμε 5.000 δραχμές σε ευρώ, από την πράξη μας θα προέκυπτε το εξής αποτέλεσμα. 5.000: 340,75 = 14,67351 και άρα μετά τη στρογγυλοποίηση το ποσό σε ευρώ θα ήταν 14,67 ευρώ.

-Υπάρχουν κάποιες λεπτομέρειες, που θα βοηθούσαν να κάνουμε υπολογισμούς για τις μετατροπές;

-Στις μετατροπές ποσών από το ένα νόμισμα στο άλλο, πρέπει πάντα να έχουμε υπόψη μας ότι ανάμεσα στις δραχμές και το ευρώ υπάρχει μια σημαντική διαφορά. Το ένα νόμισμα, η δραχμή, εμφανίζεται πάντα σε ακέραια ποσά, ενώ το ευρώ έχει πάντα δεκαδικά. Αυτό σημαίνει ότι κατά τις μετατροπές, πρέπει να εφαρμόζονται πάντα οι κανόνες στρογγυλοποίησης. Αυτοί ακριβώς οι κανόνες είναι ταυτόχρονα και περιοριστικοί, αφού ποτέ δεν πρέπει να κάνουμε μετατροπές αθροισμάτων. Αν προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι τέτοιο, είναι φανερό πως δε θα εφαρμόσουμε τους κανόνες στρογγυλοποίησης. Αυτό όμως, όταν πρόκειται για πολλά σε όγκο και μεγάλα σε αξία ποσά, είναι δυνατόν να οδηγήσει σε εντελώς εσφαλμένα αποτελέσματα. Ας το δούμε αυτό με το παράδειγμα των 500 και των 1.000 δραχμών σ' έναν ενιαίο λογαριασμό.

Οι 500 δραχμές (500:340,75=1,46735) είναι, βάσει των κανόνων στρογγυλοποίησης, 1,47 ευρώ. Φαινομενικά οι 1.000 δραχμές θα μπορούσαν να είναι (2Χ1,47) 2,94 ευρώ, όμως προσοχή ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ. Οι 1.000 δραχμές είναι (1.000:340,75= 2,93470) βάσει των κανόνων στρογγυλοποίησης, 2,93 ευρώ! Οταν ο λόγος αφορά αγοραστές και πωλητές, από την πιστή τήρηση των παραπάνω κανόνων φαίνεται πότε να κερδίζει ο ένας και πότε ο άλλος. Εκείνο που στο παράδειγμά μας φαίνεται να είναι φραγκοδίφραγκα (1 λεπτό ή 3,4 δραχμές), όταν αφορά πολλούς και μεγάλους υπολογισμούς, μπορεί να αποδειχτεί λογαριασμός και μάλιστα σημαντικός.