Οι άνθρωποι του θεάτρου, εκείνοι που διψούσαν για το καινούριο και το προοδευτικό, εκείνοι που λαχταρούσαν τη γνωριμία με πρωτοπόρες τάσεις και ανήσυχους δημιουργούς του παγκόσμιου θεάτρου, που πάλευαν για θέατρο ουσιαστικό, υψηλής ποιότητας, κοινωνικής χρησιμότητας, χρωστούν πολλά στον παλαίμαχο δημοσιογράφο, τον αγωνιστή Κώστα Νίτσο.Συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι τού χρωστούν την καταξίωσή τους. Το θέατρο "Στοά",(τη Μ. Δευτέρα) διοργάνωσε μια εκδήλωση τιμής για την προσφορά του Κ. Νίτσου.Του δημοσιογράφου με τη διορατικότητα και την αυστηρότητα, την επαγγελματική γενναιοδωρία, τη συναδελφικότητα και τη συνδικαλιστική συνέπεια. Του πνευματικού ανθρώπου, που μέσα από τα "Νέα",και κυρίως το σπουδαίο περιοδικό "Θέατρο",έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για τη σήψη, την επερχόμενη διάλυση, τις απαράδεκτες μεθόδους, που χρησιμοποιούν οι πνευματικοί άνθρωποι για να ανέλθουν. Του ανθρώπου που βροντοφώναξε για την έλλειψη πολιτιστικής πολιτικής.

Για τον αγωνιστή Κώστα Νίτσο μίλησε ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Δημοσιογράφων Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης 1941 - '44,Νίκος Καραντηνός."Στη μεγάλη μας απεργία, ο Κώστας Νίτσος είπε το μεγάλο ΝΑΙ, όταν πολλοί άλλοι λέγανε το ΟΧΙ", επισήμανε ο Νίκος Καραντηνός."Ο Κώστας στάθηκε δίπλα μας, το 1975. Ο Κώστας είναι μάχιμος. Πάντα στο σωματείο είναι παρών. Είναι δικό μας θρέμμα, της Εθνικής Αντίστασης, μέλος του Συνδέσμου μας. Σκεφτήκαμε τι να του φέρναμε απόψε. Οχι λόγια. Του φέρνουμε κάτι άγιο, δικό μας. Ενα πορτρέτο του Κώστα Βιδάλη, έργο του Αντώνη Πρωτοπάτση".

Οι "Αστερίσκοι" του Κώστα Νίτσου,που διαβάστηκαν από την Λήδα Πρωτοψάλτη,έλαμψαν στην ουσιαστική αυτή εκδήλωση. Ουσιαστικοί, καθώς οι ομιλητές (Θανάσης Παπαγεωργίου, Γιώργης Χριστοφιλάκης, Μάριος Βαλινδράς, Καίτη Ιμπροχώρη, Ασημάκης Γιαλαμάς, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Νίκος Κοϊνης, Κώστας Γεωργουσόπουλος) δεν έμειναν στα καλά και "ευλογημένα", αλλά, αναφερόμενοι στην προσφορά του Κ. Νίτσου για την επίλυση προβλημάτων του παρελθόντος, έθιξαν τα προβλήματα του σήμερα. Μίλησαν για κατακτήσεις, αλλά και για χαμένα βήματα. Ο Θανάσης Παπαγεωργίου (οργανωτής της εκδήλωσης), είχε ζητήσει από τους ομιλητές, διαβάζοντας έναν "αστερίσκο" - καταγγελία του Κώστα Νίτσου, να μιλήσουν για το ίδιο θέμα σε σχέση με το τι έχει γίνει μέχρι σήμερα. Ετσι, οι ομιλητές τίμησαν τον Κ. Νίτσο αναφερόμενοι σε σοβαρά θέματα και συγκρίνοντας εκείνα που ο Νίτσος πρότεινε τότε με όσα έγιναν ή δεν έγιναν και εξακολουθούν να προβληματίζουν, χωρίς να υπάρχει σήμερα μια δυνατή φωνή καταγγελίας, όπως των "Αστερίσκων".

Ο Μάριος Βαλινδράς αναφέρθηκε στα σημερινά προβλήματα του Θεατρικού Μουσείου και το χρόνιο, άλυτο ακόμα πρόβλημα της μεταστέγασής του. Η Καίτη Ιμπροχώρη,από μέρους του ΣΕΗ, στις κατακτήσεις του κλάδου των ηθοποιών, αλλά και στα άλυτα σημερινά προβλήματα. Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος,αναφερόμενος στη συμβολή του "Θεάτρου" του Κ. Νίτσου για υψηλής ποιότητας μεταφράσεις των έργων του αρχαίου δράματος και του ξένου ρεπερτορίου, μνημόνευσε μεταφραστές που ήταν επιφανείς φιλόλογοι και ποιητές, σε αντιδιαστολή με σημερινές αμφίβολης αξίας μεταφράσεις έργων από μεταφράσεις τους και όχι από το πρωτότυπό τους.

Ολοι οι ομιλητές αναφέρθηκαν σ' εκείνο το πρώτο περιοδικό με τη χάλκινη μάσκα, όπου η πρώτη φράση ήταν "Δημιουργήσαμε ένα καινούριο όραμα στην υπηρεσία του θεάτρου".Ο Κώστας Νίτσος μάς γνώρισε άγνωστα θεατρικά κείμενα, νέους θεατρικούς συγγραφείς, σκηνοθέτες, Ελληνες και ξένους. Υπερασπίστηκε με πάθος το σύγχρονου προβληματισμού ελληνικό θεατρικό έργο. Διαφώνησε, χωρίς φόβο αλλά με πάθος, για τον τρόπο λειτουργίας του Εθνικού Θεάτρου και με τις επιλογές του. Χτύπησε τη λογοκρισία, στηλίτευσε τα στραβά κι ανάποδα της πνευματικής - καλλιτεχνικής ζωής και τους συμβιβασμούς ανθρώπων της Τέχνης. Υπερασπίστηκε αληθινές αξίες.

Οι προβληματισμοί και οι θέσεις του Κώστα Νίτσου μπορεί να μην έχουν πια μόνιμη στέγη, αλλά με κάθε ευκαιρία διατυπώνονται. Οπως συνέβη στο συμπόσιο που πρόσφατα πραγματοποιήθηκε από την Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση (ΠΑΠΟΚ): "Τα δεκάδες θέατρα που ξεφύτρωσαν στην Αθήνα δεν προοιωνίζονται πολιτιστική άνοιξη, δεν είναι υγιής ανάπτυξη, είναι κατάρα, είναι πολιτιστικός καταποντισμός. Τι είναι αυτό που με τρομάζει τόσο; Τελευταία όλο και περισσότερο διαπιστώνω ότι διάφοροι, που δύσκολα θα μπορούσαν να σταθούν ως ηθοποιοί και στους μικρότερους θιάσους, αυτοανακηρύσσονται πρωταγωνιστές και θιασάρχες, βαφτίζουν θέατρα τους πιο ακατάλληλους χώρους και συχνά με την οικονομική ενίσχυση ενός αδαούς κράτους παρουσιάζουν όχι μη καλά ή κακά θεατρικά έργα, αλλά ποικίλα ακαθορίστου είδους θεάματα",επισήμανε ο Κ. Νίτσος, και ακόμα:

"Θέλω να πω στους θεατρικούς συγγραφείς ότι βλέπω έναν κατήφορο. Ολοι έχετε χαράξει ένα δρόμο. Μην παρασυρθείτε τώρα στις ευκολίες των κακών καιρών. Ατσαλωθείτε και γράψτε νέα έργα. Καθαρόαιμα θεατρικά έργα. Κι όχι δήθεν προχωρημένες αρλούμπες".Ετσι τελείωσε ο Κώστας Νίτσος την ομιλία του στο συμπόσιο της ΠΑΠΟΚ.

"Η κακοδαιμονία του Εθνικού Θεάτρου δεν οφείλεται μόνο στην ακαταλληλότητα των προσώπων. Οφείλεται κυρίως στο γενικότερο πνεύμα της ευνοιοκρατίας. Για να γίνει κανένας διευθυντής του Εθνικού πρέπει να έχει την εύνοια της καταστάσεως. Οπότε μπορεί να καταργεί τους πάντες και τα πάντα χωρίς να φοβάται κανέναν".Αυτά έγραφε ο Κ. Νίτσος το 1963.

"Αυτά ζούμε τώρα εμείς το 1998" - είπε ο Στέφανος Ληναίος στην ομιλία του. "Με μια διαφορά: η εύνοια τότε ήταν ψόγος. Τώρα είναι νόμος. Καταργημένα όλα με νόμο: ΔΣ, καλλιτεχνικές επιτροπές, εισηγητές ρεπερτορίου, υποδιευθυντές. Ο διευθυντής είναι πλέον και επισήμως ένας "συνταγματικός δικτάτωρ"".Ο Στέφανος Ληναίος μίλησε επίσης για το Φεστιβάλ Αθηνών του "σκόντου και της τσόντας", όπως έγραφε σε "αστερίσκο" του ο Κώστας Νίτσος το 1961 και το οποίο "τώρα ιδιωτικοποιείται. Δηλαδή, ξενοπουλιέται".

Διαβάζοντας "αστερίσκους" και όλα όσα έχει γράψει ο Νίτσος για το νεοελληνικό έργο, διαπιστώνεις πόσο πίσω πήγαμε τα τελευταία 40 χρόνια.

Οι "αστερίσκοι", συμφώνησαν όλοι οι ομιλητές, "λείπουν σήμερα, ώστε να γίνουν ασπίδες της πολιτιστικής μας ταυτότητας στην επελαύνουσα εκδυτικοποίησή της. Να αποκαλύπτουν συνεχώς όλα όσα προφήτευσε ο Νίτσος και να βοηθούν συνεχώς και συνεπώς το καλό θέατρο, όπως το βοήθησε ο Κώστας Νίτσος".

"Ευτυχώς γι' αυτούς", επισήμανε ο Στέφανος Ληναίος,"δυστυχώς για μας, φοβάμαι ότι τελείωσε πια το είδος Κ. Νίτσου. Τα πάντα, πλέον, χρήμα, πληροφόρηση, μηχανισμοί, πετρέλαια, βαπόρια, εφημερίδες, ραδιοτηλεόραση, ανήκουν σε μερικές ομάδες. Στους μικρούς πλανητάρχες που έχουν τη δύναμη να πνίγουν, να περιθωριοποιούν, να καταντούν γραφικούς ή ακόμη και να εξαγοράζουν αυτούς που τολμούν να υψώσουν τη φωνή τους.Οι "Αστερίσκοι" του Νίτσου, όπως οι αστερίσκοι των μαχόμενων πολιτών, μοιάζουν, όπως λέει ένας σοφός, σα να είναι κλεισμένοι σε μια εφτασφράγιστη φιάλη πεταμένη στον ωκεανό. Δεν μπορεί... κάποιοι κάποτε θα βρουν αυτή την εφτασφράγιστη φιάλη".

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΜΟΥΣΕΙΑ

Εκτιθέμενες και... εκτεθειμένες αρχαιότητες

Η εικόνα και λειτουργία των ελληνικών μουσείων είναι αντιστρόφως ανάλογη της σπουδαιότητας που έχουν τα εκτιθέμενα σε αυτά αντικείμενα

ΣΕΛΙΔΕΣ 2 - 3

ΓΥΝΑΙΚΑ

Μήνυμα από το Διεθνές Συνέδριο της Αβάνας

Οι γυναίκες θα αντιπαραθέσουν τη δική τους ενότητα και διεθνή αλληλεγγύη απέναντι στην "παγκοσμιοποίηση" που επιβάλλει το κεφάλαιο και σέρνει όλο και περισσότερες γυναίκες στην έσχατη φτώχεια και στο πισωγύρισμα...

ΣΕΛΙΔΑ 7

ΑΡΤΑ

"Ψύλλοι"... στον "κόρφο του Θεού"

Εκεί που τον πλούτο του κάμπου της Αρτας παράγουν πάρα πολλοί και καρπώνονται ελάχιστοι. Εκεί, που μετράνε τα σχολειά που κλείνουν και τον καιρό που έχουν να δουν γιατρό...

ΣΕΛΙΔΕΣ 8 - 9

ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΒΟΛΕΪ

Σε κόκκινο και πράσινο φόντο

Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός οι πολυνίκες του πρωταθλήματος, με 16 και 12 τίτλους αντίστοιχα

ΣΕΛΙΔΑ 30

Ο Ν. Καραντηνός πρόσφερε στον Κ. Νίτσο το πορτρέτο του Κώστα Βιδάλη, έργο του Αντώνη Πρωτοπάτση