Η Βρετανίδα πρωθυπουργός υπογράφει την επιστολή για την ενεργοποίηση του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας για την αποχώρηση από την ΕΕ

Η πρώτη, επίσημη, κίνηση για την εκκίνηση της διαδικασίας αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ (Brexit) ξεκίνησε χτες με την επίδοση στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, εξασέλιδης επιστολής της Βρετανίδας πρωθυπουργού, Τερέζα Μέι, στην οποία εξηγεί πως προχωρά στην ενεργοποίηση του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας.

«Κατανοούμε και σεβόμαστε τη θέση σας, ότι οι τέσσερις ελευθερίες της ενιαίας αγοράς είναι αδιαίρετες και δεν μπορεί να υπάρξει επιλεκτική εφαρμογή», αναφέρει η Μέι στην επιστολή της, προσθέτοντας: «Γνωρίζουμε ότι οι βρετανικές εταιρείες, στις συναλλαγές τους με την ΕΕ, θα πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες που έχουν συμφωνηθεί από τους θεσμούς στους οποίους δεν θα μετέχουμε πλέον, όπως κάνουν και σε άλλες αγορές».

Η εξέλιξη πραγματοποιείται σε ένα ιδιαίτερα ρευστό διεθνές περιβάλλον, με βασικό χαρακτηριστικό, μεταξύ άλλων, την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, τις δυσκολίες για δυναμική ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας. Γι' αυτό και εμφανίζει αυξητική τάση το ρεύμα του αστικού ευρωσκεπτικισμού και του προστατευτισμού, ως επιλογής τμημάτων της αστικής τάξης. Η αβεβαιότητα των εξελίξεων αφορά την ίδια τη συνοχή της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, δεδομένων των φυγόκεντρων κινήσεων από Σκοτία και Βόρεια Ιρλανδία. Η τοπική Βουλή της Σκοτίας προχτές αποφάσισε να διεξαγάγει νέο δημοψήφισμα, το φθινόπωρο του 2018 ή στις αρχές του 2019, για το ζήτημα της παραμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Σε κάθε περίπτωση, οι κόντρες ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και τα άλλα μέλη της ΕΕ αναμένεται να οξυνθούν ιδιαίτερα σε τομείς όπως είναι η μετανάστευση, το εμπόριο, η πρόσβαση ή όχι των βρετανικών και άλλων μονοπωλίων που δρουν στο Ηνωμένο Βασίλειο στην ενιαία αγορά της ΕΕ, και κυρίως το «κόστος» του «διαζυγίου» που κατά τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της ΕΕ, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, δεν αναμένεται λιγότερο από 60 δισεκατομμύρια ευρώ.

Τα επόμενα πρώτα στάδια της μακράς διαδικασίας διαπραγμάτευσης προβλέπουν την Παρασκευή 31 Μάρτη να αποστείλει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντ. Τουσκ, προσχέδιο με τις κατευθυντήριες γραμμές για τη διαπραγμάτευση, το οποίο θα συζητήσουν οι ηγέτες σε Σύνοδο Κορυφής αποκλειστικά για το Brexit, που θα γίνει στις 29 Απρίλη.

Οι πρώτες αντιδράσεις ηγετών και αξιωματούχων της ΕΕ και ισχυρών χωρών - μελών όπως η Γερμανία ήταν ενδεικτικές των σκληρών παζαριών που αναμένεται να ξεκινήσουν το επόμενο διάστημα.

Πρώτη από όλους, η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να ικανοποιήσει την απαίτηση της Μέι να γίνουν παράλληλα οι διαπραγματεύσεις αφενός του διαζυγίου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, αφετέρου των μελλοντικών σχέσεων των δύο πλευρών. Ειδικότερα, η Μέρκελ εκτίμησε ότι οι συζητήσεις όσον αφορά τις σχέσεις που θα έχουν στο μέλλον η Βρετανία και η ΕΕ, δεν θα μπορούσαν να διεξαχθούν παρά μόνο όταν ολοκληρωθούν εκείνες σχετικά με τους όρους υπό τους οποίους θα γίνει το Brexit. «Θα πρέπει καταρχάς να ξεκαθαριστεί στις διαπραγματεύσεις με ποιον τρόπο θα επιτευχθεί η αποδέσμευση από τους στενούς δεσμούς», μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Βρετανίας, τόνισε από το Βερολίνο η Γερμανίδα καγκελάριος. Πρόσθεσε ακόμη ότι οι Ευρωπαίοι θα αναζητήσουν «την ισορροπία μεταξύ των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων», όταν το Brexit πάρει σάρκα και οστά, εκφράζοντας την ελπίδα πως «η Βρετανία και η ΕΕ θα παραμείνουν στενοί εταίροι», επισημαίνοντας ότι για εκείνη «η Βρετανία παραμένει τμήμα της Ευρώπης με την οποία μοιραζόμαστε πολλά, αρχής γενομένης των κοινών μας αξιών». Διαβεβαίωσε πως η ΕΕ «αποτελεί ιστορική επιτυχία χωρίς προηγούμενο και θα παραμείνει το ίδιο μετά την αποχώρηση της Βρετανίας» με «πολυάριθμα σημαντικά καθήκοντα» να φέρει εις πέρας, όπως τη μάχη εναντίον της «τρομοκρατίας», την προσφυγική κρίση και την κλιματική αλλαγή...

Ο Ντ. Τουσκ σχολίασε πως «δεν υπάρχει λόγος να προσποιούμαστε πως πρόκειται για μία ευτυχισμένη μέρα»...

Διεθνή πρακτορεία, επικαλούμενα προσχέδιο εγγράφου του Ευρωκοινοβουλίου, μετέδωσαν πως εκτιμάται πως το διαζύγιο Βρετανίας - ΕΕ μπορεί να ακυρωθεί μόνο με τη σύμφωνη γνώμη των άλλων χωρών - μελών. Σημειώνεται ότι θα πρέπει να υπάρξουν «μεταβατικές διευθετήσεις ώστε να εξομαλυνθεί η διαδικασία του διαζυγίου, αλλά όχι για περισσότερο από τρία χρόνια», καθώς και ότι οι υπηρεσίες της ΕΕ οι οποίες εδρεύουν στο Λονδίνο, δηλαδή η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, θα πρέπει να μετακινηθούν.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της ΕΕ σε ανακοίνωσή του σημείωσε πως η ΕΕ «θα δράσει με ενιαίο τρόπο και θα διαφυλάξει τα συμφέροντά της» στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, εκφράζοντας λύπη για την απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να εγκαταλείψει την ΕΕ.

Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαγόρευσε χτες σχέδιο συγχώνευσης των εταιρειών λειτουργίας των χρηματιστηρίων του Λονδίνου και της Φρανκφούρτης, LSE και Deutsche Borse, στο όνομα του «να μην πληγεί ο ανταγωνισμός με τη δημιουργία μονοπωλίου».