Ανασφάλιστη ή υποδηλωμένη δουλειά, απληρωσιά, εργοδοτική αυθαιρεσία που πολλαπλασιάστηκε μέσα στην πανδημία, με αξιοποίηση του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας, δουλειά σε ανθυγιεινούς και ακατάλληλους χώρους...

Τα παραπάνω συνοψίζουν την πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν χιλιάδες εργαζόμενοι, στη μεγάλη τους πλειοψηφία μετανάστες, στα φασονατζίδικα του Ιματισμού.

Οι παρεμβάσεις για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη της Ομοσπονδίας Εργαζομένων Κλωστοϋφαντουργίας - Ιματισμού - Δέρματος (ΟΕΚΙΔΕ), με περιοδείες, εξορμήσεις, συσκέψεις, παρεμβάσεις στην εργοδοσία και στην Επιθεώρηση Εργασίας.

«Ηδη από το πρώτο κύμα της πανδημίας και τα περιοριστικά μέτρα του περασμένου Μάρτη, η Ομοσπονδία μαζί με το κλαδικό Συνδικάτο της Αττικής οργάνωσε δεκάδες παρεμβάσεις, μετά από καταγγελίες που δέχτηκε για εργοδότες που απασχολούσαν εργαζόμενους δηλωμένους σε αναστολή», σημειώνει ο Βασίλης Σταμούλης, πρόεδρος της ΟΕΚΙΔΕ.

Η αυθαιρεσία των εργοδοτών δεν εξαντλείται στη συνέχιση της απασχόλησης των εργαζομένων που οι συμβάσεις τους έχουν ανασταλεί, αλλά επεκτείνεται και στο ποσό του επιδόματος. Ετσι, άλλοι «εκβιάζουν τους μετανάστες για να εισπράξουν το επίδομα ειδικού σκοπού, ή επιδιώκουν να το συμψηφίσουν με τα δεδουλευμένα που οφείλουν στους εργαζόμενους».

Ενδεικτικό παράδειγμα της «ζούγκλας» που επικρατεί στους συγκεκριμένους εργασιακούς χώρους αποτελεί η περίπτωση φασονατζίδικου στα Πατήσια. Τον περασμένο Δεκέμβρη η Ομοσπονδία και το Συνδικάτο προχώρησαν σε παρέμβαση, καθώς ο εργοδότης ανάγκαζε τους μετανάστες εργάτες να δουλεύουν, παρότι τους έχει βγάλει σε αναστολή, και παράλληλα δεν κατέβαλλε τα δεδουλευμένα τους. Απέναντι στην παρέμβαση των συνδικαλιστών ο εργοδότης έσπευσε να καλέσει την αστυνομία και να απειλήσει με μηνύσεις, με στόχο να τρομοκρατήσει τους μετανάστες και να βάλει «στον πάγο» τις διεκδικήσεις τους. Η αποφασιστική στάση των συνδικαλιστών όμως τον ανάγκασε να δεσμευτεί για την καταβολή των δεδουλευμένων και του Δώρου Χριστουγέννων. Η συνέχεια δόθηκε με τον εκδικητικό αποκλεισμό τριών εργαζομένων από τη δουλειά, την επιστροφή των οποίων στα πόστα τους συνεχίζουν να διεκδικούν Ομοσπονδία και Συνδικάτο.

Κατά κανόνα η εργοδοσία επιβάλλει τυπικά εργασία μερικής απασχόλησης, για λίγες μέρες και ώρες τη βδομάδα, στην πραγματικότητα όμως οι εργαζόμενοι δουλεύουν 8 έως 12 ώρες, για 6 μέρες τη βδομάδα, κάποιες φορές και τις Κυριακές. Επιπλέον, ένας σημαντικός αριθμός εργαζομένων είναι εντελώς ανασφάλιστοι. Ετσι, ακόμα κι όταν μισθοί, Δώρα και επιδόματα καταβάλλονται, δεν αντιστοιχούν στις πραγματικές ώρες και μέρες δουλειάς, αλλά σε αυτό που είναι δηλωμένοι.

Η πείρα της Ομοσπονδίας καταγράφει, δίπλα στη «μαύρη» ή υποδηλωμένη εργασία, μια σειρά από εκφράσεις της πιο ακραίας εργοδοτικής ασυδοσίας. «Εχουμε δεχτεί καταγγελίες για εργοδότες που μαζεύουν τις κάρτες και τα PIN των εργαζομένων για να κάνουν ανάληψη του επιδόματος ειδικού σκοπού απευθείας από τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους, για εργοδότες που βγαίνουν "γύρα" στα σπίτια για να εισπράξουν το ποσό», αναφέρει. Για να πετύχουν το σκοπό τους, επιστρατεύουν εκβιασμούς και απειλές ενάντια στους εργαζόμενους πως θα τους απολύσουν ή θα τους θέσουν σε άδεια άνευ αποδοχών, κοροϊδεύουν τους εργαζόμενους ότι το κρατικό επίδομα είναι υποτίθεται δική τους παροχή.

Την εικόνα συμπληρώνουν μια σειρά παράγοντες που δυσκολεύουν τους εργαζόμενους να διεκδικήσουν το δίκιο τους. «Προκειμένου να αποφεύγουν τις παρεμβάσεις της Ομοσπονδίας και του Συνδικάτου, τυχόν ελέγχους από τους αρμόδιους μηχανισμούς, τα φασονατζίδικα στεγάζονται κατά κανόνα σε ακατάλληλους χώρους, σε νοικιασμένα υπόγεια και δώματα, μετακινούνται συχνά και αλλάζουν χώρους», σημειώνει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας. Προσθέτει δε ότι ιδιαίτερα στις συνθήκες της πανδημίας πολλαπλασιάζονται οι κίνδυνοι για την υγεία των εργαζομένων, καθώς δουλεύουν 10 και 12 ώρες τη μέρα σε χώρους όπου είναι πολύ δύσκολο να τηρηθούν αποστάσεις, με άθλιες εγκαταστάσεις υγιεινής, χωρίς καθαριότητα και εξαερισμό. Επιπλέον, οι δηλωμένοι στα χαρτιά ως ιδιοκτήτες τους είναι πολλές φορές «μετανάστες που έχουν φύγει από τη χώρα, ή ακόμα και άτομα που έχουν φύγει από τη ζωή». Με τον τρόπο αυτό χάνουν ένσημα και δεδουλευμένα, καθώς «δεν μπορεί να γίνει καταγγελία ενάντια σε "ανύπαρκτο" εργοδότη»...

«Πίσω από τις άθλιες αυτές εργασιακές συνθήκες και πρακτικές των φασονατζίδων, διαχρονικά και με κάθε κυβέρνηση, πίσω από τις συνθήκες της άγριας εκμετάλλευσης, βρίσκονται εταιρείες του Ιματισμού, μεγάλες και συχνά γνωστές επιχειρήσεις ένδυσης», ξεκαθαρίζει ο Β. Σταμούλης.

«Δεν μιλάμε για μικρές βιοτεχνίες. Ενας φασονατζής μπορεί να έχει 4 - 5 φασονατζίδικα και να απασχολεί συνολικά πάνω από 100 άτομα», σημειώνει.

Οπως εξηγεί, μοιράζοντας την παραγωγή τους στα φασονατζίδικα οι επιχειρήσεις υπηρετούν την κερδοφορία και την ανταγωνιστικότητά τους. «Εξασφαλίζουν την παραγωγή των προϊόντων που φιγουράρουν σε "λαμπερές" διαφημίσεις και βιτρίνες με το ελάχιστο δυνατό εργατικό "κόστος". Για παράδειγμα, η μεγάλη εταιρεία ένδυσης BSB, με κύκλο εργασιών 76 εκατ. ευρώ με βάση τον ισολογισμό του 2018, πραγματοποιεί την παραγωγή της σε αρκετά φασονατζίδικα του κλάδου. Δηλαδή, τα ρούχα της ράβονται από εκατοντάδες εργαζόμενους που δεν φαίνονται πουθενά», υπογραμμίζει. Ανάλογες συνθήκες, προσθέτει, υπάρχουν για μετανάστες και Ελληνες εργάτες και σε άλλους υποκλάδους, όπως στην υποδηματοποιία, στη στρωματοποιία και στα βιομηχανικά πλυντήρια.

«Τα νέα σχέδια της κυβέρνησης για κατάργηση του 8ωρου και νομοθέτηση των "ανατροπών του αιώνα" προς όφελος των επιχειρηματικών ομίλων έρχονται να επεκτείνουν σε όλους τους κλάδους και χώρους δουλειάς τη βαρβαρότητα που ήδη κυριαρχεί στα φασονατζίδικα», διαπιστώνει ο Β. Σταμούλης.

«Η απάντηση πρέπει να είναι μία από Ελληνες και μετανάστες, να δοθεί με τον κοινό αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση, με την πάλη για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, με το άνοιγμα του δρόμου για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών, για την ανατροπή της βαρβαρότητας», συμπληρώνει.