«Τέτοια κοινωνία δεν τη θέλουμε και τη χαρίζουμε σε αυτούς που την έφτιαξαν»! Αυτή η φράση βγήκε από τα στόματα δυο άνεργων νέων που αυτές τις μέρες τις περνούν ψάχνοντας για δουλιά. «Για κανένα μεροκάματο, δεξιά και αριστερά», όπως είπε χαρακτηριστικά ο ένας από τους δυο. Είναι δυο από τα πολλά παιδιά του Πειραιά που δεν έχουν δουλιά, δε χάνουν όμως το κουράγιο τους. Αυτό, όταν κάποιοι αυτές τις μέρες προσπαθούν να μας πείσουν, με τραγούδια και χορούς, με φαντασμαγορικές εκδηλώσεις ότι όλα πάνε καλά, σε μια πόλη που η ανεργία ξεπερνά το 20%.

Ο Ηλίας Βάσσης, 24 χρονών, είναι μηχανικός αυτοκινήτων. Είναι άνεργος δυόμισι μήνες, ευτυχώς όμως, όπως ο ίδιος είπε, μένει με τους γονείς του. Ο Παντελής Κυριακού πηγαίνει σε νυχτερινό Τεχνικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτήριο, είναι 24 χρονών και άνεργος περίπου ενάμιση μήνα. Δυστυχώς όμως, μένει μόνος του και τα πράγματα - όπως είπε - είναι πολύ δύσκολα.

Η εμπειρία του Ηλία από την τελευταία του δουλιά δεν ήταν η καλύτερη. «Δούλευα - τόνισε - σε ένα συνεργείο φρένων. Εργαζόμασταν δυο Σαββατοκύριακα το μήνα, ενώ καθημερινά τη μια δουλεύαμε 8ωρο και την άλλη 10ωρο. Ολα αυτά για 140.000 δρχ. το μήνα. Οποτε ήθελε βέβαια ο εργοδότης και είχε κέφια, μπορεί να έδινε κάποια χρήματα παραπάνω».

Ο Παντελής με τη σειρά του, μας είπε ότι ούτε η δική του εμπειρία ήταν καλύτερη. «Τον τελευταίο χρόνο - συνέχισε - έχω αλλάξει πέντε δουλιές. Σε όλες τις δουλιές, εκτός από μία, με εκμεταλλεύτηκαν. Αλλά όταν μένεις μόνος σου δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς. Για παράδειγμα, εργαζόμουν σε ένα μαγαζί και έκανα δουλιά γραφείου. Δούλευα όλη τη μέρα και όταν ζήτησα να μειωθούν οι ώρες για να μπορέσω να πάω σχολείο, το αρνήθηκαν. Πριν λίγους μήνες, για μικρό διάστημα δούλεψα κούριερ. Η δουλιά ήταν εξαντλητική και δε μου κολλούσαν ένσημα. Από τότε ψάχνω μεροκάματο δεξιά και αριστερά και πότε - πότε βάφω κανένα σπίτι».

Ο Ηλίας που αυτούς τους δυόμισι μήνες ψάχνει συνεχώς για δουλιά, μας είπε ότι στα περισσότερα μαγαζιά που έχει απευθυνθεί τού ζητούν να τους πει για την προσωπική του ζωή. «Ρωτούν - συνέχισε - αν μένω μόνος μου, αν είμαι παντρεμένος ή αν έχω κοπέλα. Πιστεύω πως αυτό το κάνουν για να ξέρουν πόσο ανάγκη έχω τη δουλιά και να μπορέσουν έτσι να με εκμεταλλευτούν για να γλιτώσουν χρήματα». Επιπλέον μάς είπε ότι, εκτός των άλλων, όπου έχει πάει, του ζητούν προϋπηρεσία. «Πώς να έχεις προϋπηρεσία - τόνισε - όταν έχεις τελειώσει τη σχολή και δεν έχεις κάνει μεροκάματο;». Στην ερώτηση πώς τα βγάζει πέρα, ο Ηλίας είπε ότι «προς το παρόν τρώω τις οικονομίες που πρόλαβα να κάνω από την προηγούμενη δουλιά».

«Εγώ περίμενα τη μάνα μου - είπε χαρακτηριστικά ο Παντελής - να μου αγοράσει ρούχα για τα Χριστούγεννα, γιατί όταν είσαι άνεργος και έχεις να πληρώσεις, νοίκι, ρεύμα, φαΐ, τα ρούχα είναι πολυτέλεια. Πώς μπορεί σήμερα ένας νέος που μένει μόνος του και παίρνει 140.000 δρχ. το μήνα, να τα φέρει βόλτα, όταν τα πάγια έξοδα, σπίτι, φαΐ, είναι 100.000 δρχ.; Αν δε, χρειαστεί να πας σε κανένα νοσοκομείο, τότε την πάτησες. Αυτά, όταν παίρνεις ένα μεροκάματο. Πόσο μάλλον όταν είσαι άνεργος».

Οσο για το πώς θα περάσουν την Πρωτοχρονιά, ο Παντελής δε μίλησε, πήρε το στυλό και το χαρτί και έγραψε: «Οπως και νά 'ναι ο κόσμος, όσα και αν έχει στραβά, όσο και αν μένω πια μόνος, πάντα θα φεύγω μπροστά». Με αυτό συμφώνησε και ο Ηλίας.

«Πολλοί φίλοι μου και κόσμος που συναναστρέφομαι, αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα», σημείωσε ο Ηλίας. Μάλιστα μάς είπε πως οι περισσότεροι συμφοιτητές του από τη σχολή είτε δε δουλεύουν, είτε κάνουν άσχετες με το επάγγελμά τους δουλιές για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν. Το πρόβλημα της ανεργίας είναι το νούμερο 1 πρόβλημα, μας είπε ο Παντελής και εκτός από τον ίδιο, το αντιμετωπίζουν έτσι και οι άνθρωποι που συναναστρέφεται. «Και πού - διέκοψε ο Ηλίας - να σκεφτείς να κάνεις οικογένεια και παιδιά με αυτές τις συνθήκες. Σήμερα με ένα μισθό, όταν βέβαια έχεις δουλιά και παίρνεις κανονικό μεροκάματο, πρέπει να το σκεφθείς πολύ σοβαρά πριν αποφασίσεις να κάνεις οικογένεια. Ζούμε καθημερινά με την αβεβαιότητα της απόλυσης».

Με αγανάκτηση οι δυο άνεργοι νέοι περιέγραψαν την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι ίδιοι, αλλά και οι περισσότεροι συνομήλικοί τους σήμερα, στην προσπάθειά τους να βρουν ένα μεροκάματο. «Τα πράγματα σήμερα - είπε ο Ηλίας - για κάποιο νέο που ψάχνει να βρει δουλιά, είναι από γκρίζα ως μαύρα. Ειδικά στο χώρο μου, για να πεις ότι θα βρεις κάπου μεροκάματο, πρέπει εκ των προτέρων να ξέρεις ότι θα κάνεις υπερωρίες και δε θα τις πληρώνεσαι, θα δουλεύεις χωρίς ένσημα και πολλές φορές χωρίς καν να πληρώνεσαι, με το πρόσχημα ότι εκπαιδεύεσαι. Αυτό που βλέπω είναι ότι σήμερα ελάχιστες είναι οι οικογένειες που δεν έχουν τουλάχιστον έναν άνεργο, ή κάποιον που να δουλεύει κάτω από άθλιες συνθήκες και τα χρήματα να του φτάνουν μόνο και μόνο για να επιβιώνει στοιχειωδώς. Ολες οι άλλες του ανάγκες, π.χ. ψυχαγωγία, έρχονται σε τελευταία μοίρα».

«Εγώ τη ζωή δεν την ονειρευόμουν έτσι. Εχω αξιοπρέπεια και αρχές - είπε ο Παντελής - και έτσι θέλω να με αντιμετωπίζουν. Βλέπω και βιώνω καθημερινά ότι αυτό που έχει αξία είναι να τρέχεις αριστερά και δεξιά, να κάνεις συνεχώς σεμινάρια, αν έχεις βέβαια τα λεφτά, για κάτι που δεν ξέρεις αν έχει ανταπόκριση και μπορέσεις να δουλέψεις. Μπορείς βέβαια και με το νέο αντιεκπαιδευτικό σύστημα, να μείνεις αμαθής και να γίνεσαι έρμαιο του κάθε εργοδότη που θα σε εκμεταλλεύεται και θα βγάζει χρήματα από τον ιδρώτα σου. Σήμερα θεωρείται βασική προϋπόθεση για να βρεις δουλιά, να κάνεις υποχωρήσεις από στοιχειώδη δικαιώματά σου. Για παράδειγμα εμένα με έχουν ρωτήσει πολλοί: "Μήπως είσαι γραμμένος σε κανένα σωματείο;"».

Στην ερώτηση, τι μπορεί να κάνει ένας νέος σήμερα, ο Ηλίας μάς είπε: «Δυστυχώς μόνος σου δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Ο νέος σήμερα πρέπει κατά τη γνώμη μου, μέσα από το σωματείο του, να παλέψει για ν' αλλάξει η κατάσταση. Είναι απαραίτητο να γνωρίζει τα δικαιώματά του και νομίζω πως μόνο συλλογικά μπορούμε να κάνουμε κάτι. Αυτοί που είναι στη ΓΣΕΕ και υπερασπίζονται υποτίθεται τους εργάτες, δεν κάνουν τίποτα για τους νέους εργαζόμενους και άνεργους, ούτε και για κανένα. Πρέπει λοιπόν να πάρουμε την υπόθεση στα χέρια μας, γιατί πρόκειται για τη ζωή μας και δεν μπορούμε να είμαστε απλοί παρατηρητές».

«Δεν μπορεί σήμερα - τόνισε ο Παντελής- να μας μιλούν για εκσυγχρονισμό, για Ευρωπαϊκή Ενωση και άλλα φανφαράδικα, όταν ούτε δουλιά δεν μπορείς να βρεις. Δεν μπορεί σήμερα - όταν ούτε τη βασική περίθαλψη δεν μπορούν να μας προσφέρουν στα νοσοκομεία - να μας χορηγούν σε αυτά ηρωίνη, να θέλουν δηλαδή να μας μετατρέψουν σε μαστούρηδες για να μη μιλάμε και πολύ. Αυτό δε θα περάσει και αργά ή γρήγορα θα το καταλάβουν».