Στο γνωστό, σύντομο βιογραφικό του σημείωμα, ο ίδιος αναφέρει: «Εγεννήθην εν Σκιάθω τη 4η Μαρτίου 1851. Εβγήκα από το Ελληνικόν Σχολείον εις τα 1863, αλλά μόνον τω 1867 εστάλην εις το Γυμνάσιον Χαλκίδος, όπου ήκουσα την Α' και Β' τάξιν. Την Γ' εμαθήτευσα εις Πειραιά, είτα διέκοψα τας σπουδάς μου και έμεινα εις την πατρίδα. Κατά Ιούλιον του 1872 υπήγα εις το Αγιον Ορος χάριν προσκυνήσεως, όπου έμεινα ολίγους μήνας. Τω 1873 ήλθα εις Αθήνας και εφοίτησα εις την Δ' του Βαρβακείου. Τω 1874 ενεγράφην εις την Φιλοσοφικήν Σχολήν, όπου ήκουα κατ' εκλογήν ολίγα μαθήματα φιλολογικά, κατ' ιδίαν δε ησχολούμην εις τας ξένας γλώσσας. Μικρός εζωγράφιζα Αγίους, είτα έγραφα στίχους, και εδοκίμαζα να συντάξω κωμωδίας. Τω 1868 επεχείρησα να γράψω μυθιστόρημα. Τω 1879 εδημοσιεύθη "Η Μετανάστις" έργον μου εις τον "Νεολόγον Κωνσταντινουπόλεως". Τω 1881 εν θρησκευτικόν ποιημάτιον εις το περιοδικόν "Σωτήρα". Τω 1882 εδημοσιεύθη "Οι έμποροι των Εθνών" εις το "Μη χάνεσαι". Αργότερα έγραψα περί τα εκατόν διηγήματα, δημοσιευθέντα εις διάφορα περιοδικά και εφημερίδας».
Στο επίκεντρο του έργου του Παπαδιαμάντη είναι ο λαϊκός άνθρωπος όπως τον γνώρισε στη Σκιάθο, όχι όμως «ωραιοποιημένος», αλλά με έναν τρόπο που θα δώσει νέα πνοή στην ηθογραφία. Με την πένα του στηλιτεύει τα αστικά «ήθη» με τρόπο που παραμένει τραγικά επίκαιρος: «(...) Η πλουτοκρατία γεννά την αδικίαν, αύτη τρέφει την κακουργίαν, αύτη φθείρει σώματα και ψυχάς. Αύτη παράγει την κοινωνική σεπηδόνα». Και όλα αυτά μέσα από ένα ακατέργαστο αλλά σαφές ταξικό ένστικτο: «Αφότου ηλευθερώθημεν, αφότου δηλαδή μετηλλάξαμεν τυράννους (...)». Ενώ στο διήγημα «Βενέτικα»: «(...) Για ν' αποκτήσει κανείς γρόσια (...) πρέπει να φάη σπίτια, να καταπιή χωράφια, να βουλιάξη καράβια».
Ξεσκεπάζει και στηλιτεύει «(...) τους τοκογλύφους, αιματοφάγους, πολιτικάντηδες, ρουσφετολόγους, λαοπλάνους, τυχοδιώκτες» και εκτιμά ότι με την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους «την πλιατσικολογία διεδέχθη η φορολογία και έκτοτε ο περιούσιος λαός εξακολουθεί να δουλεύει διά την μεγάλην κεντρικήν γαστέραν την ώτα ουκ έχουσαν (...)».
Την έκθεση διοργανώνει το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (ΕΕΤΕ) σε συνεργασία με τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) και τα εγκαίνιά της θα γίνουν την Τρίτη 24 Γενάρη, στις 7.30 μ.μ.
Μετά τις εκθέσεις «Εικαστικές τέχνες και Αντίσταση 1936 - 1949», που διοργάνωσε το ΕΕΤΕ το 2014 - 2015 σε Αθήνα και Πάτρα, στο πλαίσιο της ίδιας απόφασης της Γενικής του Συνέλευσης, το ΕΕΤΕ προχωρά στη δεύτερη φάση της μελέτης που περιλαμβάνει την περίοδο από το 1950 μέχρι και το 1974.
«Η περίοδος την οποία εξετάζουμε τώρα σημαδεύτηκε από σημαντικά γεγονότα, που καθόρισαν τη ζωή στη μεταπολεμική Ελλάδα», σημειώνει σχετικά το ΕΕΤΕ. Τα έργα που παρουσιάζονται φιλοτεχνήθηκαν κατά την περίοδο 1950 - 1977.
Το ΕΕΤΕ απευθύνθηκε σε συλλογές και μουσεία καθώς και σε ιδιώτες, για έργα καλλιτεχνών που πια δεν βρίσκονται στη ζωή, καθώς και με ανοιχτή πρόσκληση στα μέλη του.
Στην έκθεση θα παρουσιαστούν έργα:
1. Εικαστικών καλλιτεχνών της περιόδου 1950 - 1974 που να έχουν ζήσει οι ίδιοι στα γεγονότα και έχουν φιλοτεχνήσει εκείνη την εποχή έργο με βάση τα γεγονότα αυτά (πολιτικές διώξεις, εκτελέσεις, φυλακές, εξορία, πολιτική προσφυγιά, κ.ά.).
2. Εικαστικών καλλιτεχνών αυτής της περιόδου (1950 - 1974) που να έχουν ζήσει οι ίδιοι στα γεγονότα, αλλά για λόγους φυλακίσεων, εξοριών κ.λπ., δεν κατάφεραν να έχουν εικαστικό έργο μέσα σε αυτή την περίοδο αλλά αργότερα.
3. Εικαστικών καλλιτεχνών που για κάποιο λόγο δεν ήταν στην Ελλάδα τη συγκεκριμένη περίοδο (που ζούσαν στην πολιτική προσφυγιά, εξορία ή και αυτοεξορία), αλλά έχουν δημιουργήσει έργο μέσα σε αυτήν την περίοδο, που να αφορά τα γεγονότα 1950 - 1974.
Παράλληλα με την έκθεση θα λειτουργεί στο χώρο «εργαστήριο Ιστορίας της Τέχνης», όπου σε μια βάση δεδομένων κατατίθενται στοιχεία γύρω από τους καλλιτέχνες στην περίοδο 1936 - 1974.
Αξίζει να σημειωθεί πως κατά τη διάρκεια της θεατρικής περιόδου 2015-2016, η «Αθηνά Χατζηεσμέρ, ετών 17» ξεπέρασε τις 100 παραστάσεις τόσο στην Αθήνα όσο και σε άλλα σημεία της Ελλάδας (Ρέθυμνο, Χανιά, Ικαρία, Κω, Πάτρα κ.α.), ενώ κορυφαία στιγμή ήταν η παράσταση που δόθηκε στον ιστορικό χώρο εκτέλεσης της ίδιας της Αθηνάς Χατζηεσμέρ και χιλιάδων άλλων αγωνιστών, στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Παιδί προσφύγων από την Ιωνία, η Αθηνά Χατζηεσμέρ ή Εσμερίδου γεννήθηκε το 1927 και έζησε στον Ταύρο. Εφηβη ακόμα, οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ και αγωνίστηκε μαζί με χιλιάδες άλλους νέους για μια ελεύθερη από τους φασίστες κατακτητές Ελλάδα και μια πιο δίκαιη κοινωνία. Στις 2 Οκτώβρη 1944, στα 17 της χρόνια, και αφού βασανίστηκε αρνούμενη να καταδώσει τους συναγωνιστές της, εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, λίγες μέρες πριν την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων από την Αθήνα.
Στην παράσταση, μέσα από τη μνήμη, τις αισθήσεις και τους ήχους της μουσικής, παρακολουθούμε τις άχρονες στιγμές που συνθέτουν το ψυχικό και πνευματικό τοπίο της Αθηνάς τη στιγμή της εκτέλεσής της: «Ερχεται η απελευθέρωση, σιμώνει! Και τότε στα γαλάζια ταμπελάκια των δρόμων θα μπουν τα ονόματα των δικών μας ηρώων. Οδός Ηλέκτρας Αποστόλου, οδός Ναπολέοντα Σουκατζίδη, οδός Γιάννη Ιωακειμίδη ετών 17. Και σαν περάσει λίγος καιρός ακόμη, θ' αλλάξουν κι αυτά μαζί μ' ολάκερο τον κόσμο. Ανάγκη για ήρωες δε θα υπάρχει πια. Τα παιδιά θα παίζουν μπάλα στη συμβολή των δρόμων Ευτυχίας και Λαού».
Το ρόλο της Αθηνάς ερμηνεύει η Ηλιάνα Μαυρομάτη, μαζί της στη σκηνή ο μουσικοσυνθέτης Ισίδωρος Πάτερος. Κείμενο: Θαλασσιά Αντωνοπούλου. Σκηνοθετική επιμέλεια - Φωτισμοί: Σάββας Στρούμπος. Πρωτότυπη Μουσική: Ισίδωρος Πάτερος. Επιμέλεια Κίνησης: Φαίδρα Σούτου.
Παραστάσεις: Κάθε Σάββατο στις 6.30 μ.μ. έως το Σάββατο 18 Μάρτη. Τιμές εισιτηρίων 12 ευρώ, 8 ευρώ (φοιτητικό, ανέργων) Προπώληση μέχρι 27 Γενάρη, στο viva.gr, 8 ευρώ.