Χρονιά αγώνων και κινητοποιήσεων ήταν το 1999 για τους εικαστικούς δημιουργούς. Αντιστάθηκαν στην κυβερνητική πολιτική και κινητοποιήθηκαν για τη λύση πολλών και χρόνιων προβλημάτων τους. Σημαντικές και με θετικό αποτέλεσμα ήταν οι κινητοποιήσεις τους για την ακύρωση των Προγραμμάτων Σπουδών Επιλογής, ενώ σε συνεργασία με την Ενωση Καθηγητών Καλλιτεχνικών Μαθημάτων, αγωνίστηκαν κατά του εξοστρακισμού της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης από το σχολείο.

Δυναμικό «παρών» έδωσε το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας στις κινητοποιήσεις για τη σύλληψη του Οτσαλάν και στα παλλαϊκά συλλαλητήρια κατά της νατοϊκής επέμβασης στη Γιουγκοσλαβία. Ξεχωριστή «φωνή» διαμαρτυρίας για τα «ανυποψίαστα θύματα των μεγάλων του κόσμου», θύματα των νατοϊκών βομβαρδισμών, ήταν η μεγάλη έκθεση εικαστικών τεχνών στο Κτίριο «Κωστή Παλαμά» και το εικαστικό δρώμενο - κατασκευή έργου εικαστικών καλλιτεχνών στον περίβολο του κτιρίου. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε τον Ιούνη, μετά την αποστολή αντιπροσωπείας του ΕΕΤΕ στο Βελιγράδι. Η αποστολή μελών του Επιμελητηρίου στη βομβαρδισμένη Γιουγκοσλαβία, ήταν έκφραση αλληλεγγύης στο δοκιμαζόμενο γιουγκοσλαβικό λαό και μια απάντηση ζωής και δημιουργίας, στο θάνατο που σκόρπισαν τα γεράκια του ΝΑΤΟ.

Παράλληλα, το ΕΕΤΕ, αναπτύσσοντας σχέσεις φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των εικαστικών καλλιτεχνών, διοργάνωσε το 1999 μεγάλη έκθεση Σύγχρονης Ρουμάνικης Γλυπτικής, ενώ τον Ιούλη πραγματοποίησε με μεγάλη επιτυχία, στη Σαμοθράκη, το Β' Διαβαλκανικό Συμπόσιο Εικαστικής Δημιουργίας.

Σαν κέντρο περιοδικών εκθέσεων λειτούργησε και το 1999 η Εθνική Πινακοθήκη. Μεταθέτοντας για το 2000 την επανέκθεση τμήματος των μόνιμων συλλογών της, το 1999 παρουσίασε δύο μόνον εκδηλώσεις: τις αναδρομικές εκθέσεις του ακαδημαϊκού Παναγιώτη Τέτση και του Βλάσση Κανιάρη. Η έκθεση Γκρέκο, η οποία φιλοξενείται στους χώρους της, βρήκε μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό, αποδείχνοντας ότι το κοινό δε μένει αδιάφορο σε σοβαρές εκθεσιακές δραστηριότητες.

Δύο μεγάλες απώλειες σημάδεψαν το 1999. Δύο σημαντικές μορφές από το χώρο της γλυπτικής και ζωγραφικής, έφυγαν από κοντά μας. Ο γλύπτης Στέλιος Τριάντης, ο ακούραστος σύντροφός μας, ο ακέραιος άνθρωπος, πέρασε στον κόσμο της σιωπής, αφήνοντας μια πλούσια και σημαντική γλυπτική δημιουργία και τα οράματά του, για τα οποία πάλεψε αταλάντευτα μέχρι το τέλος της ζωής του μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ. Τη χρονιά αυτή, τελείωσε αιφνίδια και το ταξίδι της ζωής του αλησμόνητου Πάρι Πρέκα. Ο διακεκριμένος ζωγράφος, που με πυξίδα την ψυχή του μας έκανε κοινωνούς μιας τέχνης μεγάλης ομορφιάς, ο ασυμβίβαστος άνθρωπος που διακρινόταν για το ανθρώπινο και καλλιτεχνικό ήθος του, έφυγε στα 73 του χρόνια από κοντά μας, αφήνοντας φτωχότερη την εικαστική οικογένεια.

Μελωδικές «διαδρομές», αλλά και φτηνά «μουσικά» υποπροϊόντα, δημιουργικό μεράκι αλλά και ασφυξία δοκιμασμένων καλλιτεχνικών οργανισμών, απώλειες, παραιτήσεις αλλά και «χαμόγελα». Είναι τα μουσικά στοιχεία του 1999, αλλά και η παρακαταθήκη, θετική και αρνητική, της νέας χρονιάς. Από το ημερολόγιο του 1999 δεν μπορούμε να μη σημειώσουμε το θάνατο του Σίμωνα Καρά (26/1/99), του μεγάλου δασκάλου και ακούραστου επιστήμονα - ερευνητή του μουσικού μας πολιτισμού, που αφιέρωσε τη ζωή του στην καταγραφή χιλιάδων δημοτικών τραγουδιών (πάνω από 25.000) και αρκετών σελίδων εκκλησιαστικής μουσικής. Στις μεγάλες απώλειες και ο θάνατος του λυρικού τραγουδιστή και δασκάλου Φραγκίσκου Βουτσίνου, πάνω στην ακμή της ερμηνευτικής προσφοράς του (12/2). «Εφυγαν» ακόμη ο βαρύτονος Ντίνος Εγκολφόπουλος (Φεβρουάριο), ο Ζακύνθιος συνθέτης Διονύσιος Βισβάρδης (Μάρτιο), η λαϊκή τραγουδίστρια Ρίτα Σακκελαρίου (Αύγουστο), ο μεγάλος βιολονίστας Γιεχούντι Μενουχίν, η τραγουδίστρια των Πορτογαλικών «φάντο» Αμάλια Ροντρίγκες.

Το 1999 μπορεί να ήταν «Ετος Σκαλκώτα» (πενήντα χρόνια από το θάνατο του κορυφαίου συνθέτη), δίνοντας την ευκαιρία να ακουστεί περισσότερο ο μουσικός λόγος του αδικημένου δημιουργού, είδαμε όμως τα προβλήματα να περισσεύουν στους καλλιτεχνικούς οργανισμούς. Τα κρατικά μουσικά σύνολα παρέμειναν εγκλωβισμένα στις συμπληγάδες μιας πολιτικής που δε δημιουργεί τις απαραίτητες προϋποθέσεις και σταθερές βάσεις για τη σωστή λειτουργία τους. Η παραίτηση του Αλκη Μπαλτά από τη θέση του διευθυντή των Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ, συνοδευμένη με ανοιχτή επιστολή για τη στήριξη των Συνόλων, υπογράμμισε για μια ακόμη φορά τις κυβερνητικές ευθύνες για τον καλλιτεχνικό μαρασμό και τα οξύτατα προβλήματα των μουσικών και χορωδών. Οι συναυλίες διαμαρτυρίας της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ και της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών (για τις απαράδεκτες συνθήκες εργασίας στο «Παλλάς»), η παραίτηση του Γιώργου Κουρουπού από το «τιμόνι» της Ορχήστρας των Χρωμάτων, που ενώ ιδρύθηκε από τον Μάνο Χατζιδάκι «γεύεται» καθημερινά τους «καρπούς» μιας μίζερης πολιτικής, η πληθώρα προβλημάτων της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης, είναι ορισμένες από τις «πινελιές» αυτού του γκρίζου τοπίου, για το οποίο ολοκληρωτικά ευθύνεται η κυβερνητική πολιτική. Ολα αυτά τη στιγμή, που στους μεγιστάνες του πολιτισμού εκχωρούνται ολοένα και περισσότερα κονδύλια και αρμοδιότητες και το ΥΠΠΟ ασχολείται κυρίως με ωδές στην πανσέληνο και τις «Μιλένιουμ» βεγκιέρες.

Ζήσαμε, επίσης, τον εξοστρακισμό της Εθνικής Λυρικής Σκηνής από το επίσημο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών, τις παραιτήσεις του επιτυχημένου διευθυντή της Περικλή Κούκου και του Θάνου Μικρούτσικου από το Φεστιβάλ.

Μεγάλα γεγονότα - και από καλλιτεχνική άποψη - ήταν οι συναυλίες διαμαρτυρίας - συμπαράστασης στον κουρδικό λαό και τον Οτσαλάν (στα Προπύλαια και το Σύνταγμα), όπως και η μεγάλη αντιπολεμική συναυλία - γέφυρα ειρήνης με το βομβαρδισμένο από τις νατοϊκές βόμβες Βελιγράδι (Σύνταγμα, 24/4), με συμμετοχή περισσότερων από 100 καλλιτεχνών, όπως και η αντινατοϊκή συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη στο Βελιγράδι.

Η ασυνέπεια της κυβερνητικής πολιτικής σε όλα τα επίπεδα αποδείχτηκε και το 1999. Αποδείχτηκε και με τον τρόπο και χρόνο επιχορήγησης των θιάσων του ελεύθερου θεάτρου, αλλά και των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων. Σύμφωνα με την «πολιτική» του Ε. Βενιζέλου, (ανακοινώθηκε το Μάρτη του 1998), οι αιτήσεις των θιάσων ελεύθερου θεάτρου για επιχορήγηση «υποβάλλονται μέχρι τον Μάιο, ενώ η αρμόδια επιτροπή θα μελετήσει τους φακέλους και θα εισηγηθεί μέχρι τον Ιούνη». Αυτό όχι μόνο δεν ίσχυσε, αλλά η υπουργός Πολιτισμού, το 1999, απορροφημένη από τις τελευταίες πανσελήνους του αιώνα και τα «μιλένιουμ», δεν «πρόλαβε» να υπογράψει την προκήρυξη. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι τα ταμεία του ΥΠΠΟ είναι άδεια, αφού έχουν έξοδα για τις φιέστες.

Λίγο πριν το τέλος Αυγούστου, το ΥΠΠΟ ανακοίνωσε, ότι, μέχρι τις 30/9/1999 θα δεχόταν αιτήσεις για επιχορηγήσεις θιάσων του ελεύθερου θεάτρου για τη θεατρική περίοδο 1999 - 2000. Το 1999εξέπνευσε, αλλά οι επιχορηγήσεις ακόμη δεν ανακοινώθηκαν. Αλλά και η τελευταία δόση της περσινής επιχορήγησης δόθηκε μόλις το Νοέμβρη, ενώ έπρεπε να δοθεί την άνοιξη. Τμήμα, μικρότερο και του 1/3 των νέων επιχορηγήσεων θα δοθούν, πιθανόν, το Γενάρη. Οσο για τα ΔΗΠΕΘΕ και αυτά δεινοπάθησαν οικονομικά και το 1999 με καθυστέρηση των οικονομικών υποχρεώσεων του ΥΠΠΟ.

Παρά τα οικονομικά προβλήματα οι θίασοι παρήγαγαν και το 1999 πολλές και αρκετές πολύ καλές παραστάσεις. Κάποιες μάλιστα βραβεύτηκαν από την Ενωση Κριτικών Θεάτρου. Το βραβείο «Θέσπις» για προσωπικότητα διεθνούς κύρους απονεμήθηκε στην διάσημη Γαλλίδα ελληνίστρια, Ζακλίν Ντε Ρομιγί. Το Βραβείο Σκηνοθεσίας Ελληνικού Εργου «Κάρολος Κουν» απονεμήθηκε στον Λευτέρη Βογιατζή για την εξαιρετική σκηνοθεσία της «Νύχτας της κουκουβάγιας» του Γιώργου Διαλεγμένου. Το Βραβείο Ερμηνείας Ελληνικού Εργου «Κάρολος Κουν» δόθηκε στον Περικλή Καρακωνσταντόγλου για τις μεταμορφώσεις του σε αρκετούς ρόλους στο έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Μια συνάντηση κάπου αλλού». Το Βραβείο Ελληνικού Εργου «Κάρολος Κουν» δόθηκε στον Γιάννη Χρυσούλη για το έργο του «Η επιστροφή των Τσε». Το νέο Βραβείο που καθιέρωσε η ΕΘΜΚ για Θεατρολογικό Σύγγραμμα, στον Βάλτερ Πούχνερ, για το βιβλίο του «Κείμενα και Αντικείμενα», σε ένδειξη τιμής για την παραγωγικότατη και πρωτότυπη συγγραφική εργασία του για το ελληνικό θέατρο. Το Μεγάλο Βραβείο Θεάτρου 1999, της ΕΘΜΚ, απονεμήθηκε στον Αλέξη Σολομό. Η Τιμητική Διάκριση σε Νέο Ηθοποιό στον Γεράσιμο Γεννατά για την ερμηνεία του στον « Υπηρέτη δύο αφεντάδων».Τιμητική Διάκριση σε θεατρικό οργανισμό της περιφέρειας δεν απένειμε η κριτική επιτροπή της ΕΘΜΚ, θέλοντας έτσι να επισημάνει την απροσχημάτιστη πλέον παρέμβαση, αλλά και οικονομική εγκατάλειψη από την ΤΑ και το ΥΠΠΟ των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων.

Το 1999, τα δραματικά πολιτικά γεγονότα συσπείρωσαν και τους ανθρώπους του θεάτρου σε μαζικές κινητοποιήσεις, για τον Οτσαλάν, για τη νατοϊκή εισβολή στη Γιουγκοσλαβία και για την επίσκεψη Κλίντον.

Και στον κινηματογραφικό τομέα, όμως, οι αποφάσεις του ΥΠΠΟ δεν ήταν οι πλέον εποικοδομητικές. Κατάργησε, κατά κάποιο τρόπο, αφού δεν επέτρεψε εγγραφές για το 1999 - 2000, τις ιδιωτικές σχολές κινηματογραφικής εκπαίδευσης, χωρίς να τις αντικαταστήσει με άλλη εκπαιδευτική προοπτική. Εξακολουθεί να παίζει το ρόλο της «υπνωτισμένης» πολιτείας και να αδιαφορεί για τη θέσπιση μέτρων (νομοθετικών και άλλων) για την καλλιτεχνική παιδεία. Η πολιτεία αρνείται την κινηματογραφική - τηλεοπτική παιδεία, επικαλούμενη τη δική της παράλειψη να εκδώσει σχετικό Προεδρικό Διάταγμα, παρότι παρήλθαν 20 χρόνια από τη σύνταξη του νομοθετικού πλαισίου λειτουργίας των ιδιωτικών σχολών κινηματογράφου. Και το χειρότερο, «ξέχασε» ακόμη και ως «διακήρυξη» την ίδρυση Ανώτατης Σχολής Κινηματογράφου, που αποτελεί επιτακτική ανάγκη και χρόνιο αίτημα.

Ελπιδοφόρο ήταν το γεγονός ότι οι κινηματογραφικές παραγωγές του 1999 ξανάφεραν τους θεατές στις αίθουσες. Πολλές ελληνικές ταινίες, λίγο - πολύ, «ανάβουν» μια σπίθα ελπίδας για τον ελληνικό κινηματογράφο.

Δυστυχώς, όμως, πολλές ήταν οι ανθρώπινες απώλειες το 1999, καθώς «έφυγαν» σημαντικοί άνθρωποι του θεάτρου και του κινηματογράφου: Μίνως Βολανάκης, Λίντα Αλμα - Κατράκη, Βασίλης Διαμαντόπουλος, Φρέντυ Γερμανός, Νίκος Ρίζος, Γιώργος Κάπης, Μάκης Δεμίρης, Τζένη Καλύβα, Βασίλης Μπουγιουκλάκης, Βάσος Ανδριανός.

Η πρόκληση να κάνεις τον ετήσιο απολογισμό για όσα συνέβησαν στο χώρο του πολιτισμού και ειδικότερα όσα συνέβησαν με αφετηρία το υπουργείο Πολιτισμού, συχνά γίνεται δυσεπίλυτη σπαζοκεφαλιά καθώς αυτά που δεν έγιναν είναι τελικά πολλαπλάσια αυτών που έγιναν. Αναγκαστικά ξεκινάς ανάποδα και δυσάρεστα, αφού δυσάρεστα είναι τα «λιμνάζοντα ύδατα» στο έργο του υπουργείου.

Τρεις μήνες μετά την είσοδο του 1999, υπό τη θλιβερή σκιά της υπόθεσης Οτσαλάν, το ΥΠΠΟ βρέθηκε στο μέσον της «καραμπόλας» του μικρού ανασχηματισμού, προκειμένου να συγκαλυφτούν κυβερνητικές ευθύνες. Ετσι μετά από δύο χρόνια, άλλαξε η πολιτική ηγεσία και ανέλαβαν τα ηνία η Ελισάβετ Παπαζώη και η Λίνα Μενδώνη ως γενική γραμματέας. Ανέλαβαν όμως τα ηνία; Συχνά η εικόνα του υπουργείου ήταν εικόνα ακυβέρνητου καραβιού. Αλλωστε και μόνο η αλλαγή προσώπων σημαίνει καθυστέρηση μηνών μέχρις ότου ενημερωθούν.

Η καθυστέρηση ήταν ουσιαστική και αφορούσε στα έργα και τις οικονομικές υποχρεώσεις του ΥΠΠΟ, αφού οι διάδοχοι του Ε. Βενιζέλου παρέλαβαν άδεια ταμεία. Εξάλλου το γεγονός ότι για την κυβέρνηση τον τελευταίο χρόνο, ΥΠΠΟ σημαίνει σχεδόν αποκλειστικά «Ολυμπιακοί Αγώνες», περιέπλεξε και σίγουρα δυσκόλεψε την κατάσταση.

Παρ' ότι το «μεγάλο κεφάλαιο» στον Πολιτισμό είναι η Πολιτιστική Κληρονομιά, στο τέλος του χρόνου διαπιστώνουμε ότι οι ανακοινώσεις, τα δελτία Τύπου και οι εξαγγελίες ήταν παραπλανητικά σε σχέση με το πραγματικό έργο. Γι' αυτό άλλωστε και στον απολογισμό που ήδη έκανε η υπουργός Πολιτισμού συμπεριέλαβε ακόμα και μια αυτονόητη υποχρέωση που δε στοιχειοθετεί απολογισμό: τα εγκαίνια μουσείων και εκθέσεων. Και ενώ εγκαινίαζαν μουσεία, δε βρήκαν λύση για τη χωροθέτηση του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης που περιφέρεται ως μεγαλόπνοο έργο από χρόνο σε χρόνο.

Πρώτο μέλημα της νέας ηγεσίας του ΥΠΠΟ ήταν να ξεμπλοκάρει έργα, για τα οποία εκκρεμούσαν κονδύλια του Β` ΚΠΣ. Πρέπει να σημειώσουμε άλλη μια φορά ότι τα κοινοτικά χρήματα για αρχαιολογικό έργο, έγιναν η «δαμόκλειος σπάθη», αφού η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί πλέον νέο πρόσφορο έδαφος για ιδιώτες μελετητές και εργολάβους και με πολλές συνέπειες για τα ίδια τα μνημεία.

Ας δούμε όμως πώς προχώρησαν κορυφαία θέματα αυτού του τομέα.

Η εξέλιξη με το Νέο Μουσείο Ακρόπολης ήταν το αναμενόμενο αποτέλεσμα μιας ανεύθυνης πολιτικής όλων των κυβερνήσεων απέναντι σε ένα σοβαρό και γιατί όχι εθνικό θέμα. Η ψευδής, πριν από χρόνια, διαβεβαίωση ότι το οικόπεδο Μακρυγιάννη «δεν κρύβει αρχαία», οδήγησε την υπόθεση στην τωρινή κατ' οικονομία λύση, όπου περιορίζονται το μουσείο και η ανασκαφή (αποκαλύφθηκε μια ολόκληρη αρχαία πόλη) για να «βολευτούν» και τα δύο, σε μια νέα μελέτη ύστερα από νέο διαγωνισμό, αφού δε θα υλοποιηθεί στο σχέδιο των Ιταλών αρχιτεκτόνων, που ήδη κόστισε 500 εκατ. Φυσικά το Νέο Μουσείο Ακρόπολης παραπέμπεται στο Γ` ΚΠΣ.

Για το αναστηλωτικό έργο της Ακρόπολης υπογράφτηκε Προεδρικό Διάταγμα και συστήθηκε η Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ), για χάρη της οποίας επανήλθε ως διευθυντής ο πρόσφατα παραιτηθείς μηχανικός Κώστας Ζάμπας. Στην ΕΣΜΑ (Επιτροπή Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης) με την εκλογή της Εφόρου Ακρόπολης, Ισμήνης Τριάντη, ως προέδρου της επιτροπής, εγκαινιάστηκε μια νέα περίοδος, αφού πλέον προΐσταται η ίδια η αρμόδια Υπηρεσία. Μέσα στο 1999 το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ενέκρινε τη μελέτη για τη συντήρηση της Δυτικής Ζωφόρου, που φυλάσσεται στο Μουσείο Ακρόπολης και τη μελέτη για τη διάλυση και επανασύνθεση του ναού της Αθηνάς Νίκης.

Το 1999 ήταν ίσως η μοναδική χρονιά, στη διάρκεια της οποίας το θέμα των Μαρμάρων του Παρθενώνα βρέθηκε πολλές φορές στα πρωτοσέλιδα των ελληνικών και βρετανικών εφημερίδων. Οι βρετανικές εφημερίδες αξιοποιούσαν το θέμα καλλιεργώντας το μεταξύ τους ανταγωνισμό, η ελληνική πλευρά απαντούσε σε κάθε μικρό ή μεγάλο άρθρο, ενώ την ίδια στιγμή η Βρετανική Κυβέρνηση απείχε δηλώνοντας, εμμέσως πλην σαφώς, τις αποφάσεις της. Ανάμεσα σε αυτά πρωταγωνιστικό ρόλο πήραν η υπόθεση του καθαρισμού των Μαρμάρων από τη δεκαετία του '30 και εντεύθεν, το πόρισμα των Ελλήνων επιστημόνων και το τελικό φιάσκο του υποτιθέμενου «επιστημονικού» Συμποσίου στο Βρετανικό Μουσείο. Ωστόσο η πραγματική διεκδίκηση «παίζεται» στο θέμα της αρπαγής των γλυπτών. Ως προς αυτό δεν υπάρχει εξέλιξη, αφού στο πολύ σοβαρό ζήτημα της διαχείρισης πολιτιστικών αγαθών, η Ελλάδα φωνάζει «τα θέλουμε πίσω», ενώ η Βρετανία απαντάει «δεν τα δίνουμε». Δύο χώρες μέλη της ΕΕ, η οποία συνειδητά δεν παίρνει θέση.

Το 1999 στη Δήλο συντελέστηκε η μεταφορά των Λεόντων στο Μουσείο του αρχαιολογικού χώρου, ενώ από το Νοέμβριο σε χώρο της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαιοτήτων ετοιμάζονται τα αντίγραφα. Το 1999, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, και οι τοιχογραφίες της Σαντορίνης που βρίσκονταν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, μεταφέρθηκαν στον τόπο τους για να εκτεθούν στο ανακαινισμένο Μουσείο Σαντορίνης.

Ο χρόνος έκλεισε αφήνοντας τα τραύματα από το σεισμό στις 7 Σεπτεμβρίου. Ενα γεγονός που έφερε στην επιφάνεια τη χρόνιαανεπάρκεια και αδυναμία του ΥΠΠΟ να ανταποκριθεί και στις ανάγκες των μνημείων και δυστυχώς και στις ανάγκες των Υπηρεσιών του. Χώροι που ανήκουν στο ΥΠΠΟ, προστατεύονται από τον αρχαιολογικό νόμο και στεγάζουν Υπηρεσίες του υπουργείου, έγιναν ακατάλληλοι (Α` ΕΒΑ, Διεύθυνση Συντήρησης, Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων), αφού κανείς ποτέ δε φρόντισε στο παρελθόν για την αποκατάστασή τους. Οσο για τα μνημεία, πολλά υπέστησαν ζημιές. Και βέβαια η «ετοιμότητα» του ΥΠΠΟ καθρεφτίζεται στη Μονή Δαφνίου. Το μνημείο χτυπήθηκε όσο κανένα άλλο κι όμως τα συνεργεία για την αποκατάστασή του ακόμα δεν έφτασαν εκεί... Οπως δεν έφτασαν ούτε στο παρελθόν, παρ' ότι οι ανάγκες της Μονής ήταν γνωστές πολλά χρόνια. Βεβαίως, κανείς και ποτέ δεν ασχολήθηκε με το Κάστρο της Φυλής, το οποίο η Αρχαιολογική Υπηρεσία το θυμήθηκε μετά το σεισμό.

Στο χώρο του βιβλίου μια ξαφνική εξέλιξη στην εκπνοή του 1999 αποκάλυψε τι είδους «Εθνική Πολιτική Βιβλίου» ασκείται από το υπουργείο και τους φορείς του. Η σύγκρουση μεταξύ της υπουργού και της πρώην διευθύντριας του ΕΚΕΒΙ, Μυρσίνης Ζορμπά, οδήγησε στην παραίτηση της δεύτερης και του Διοικητικού Συμβουλίου. Αιτία της σύγκρουσης είναι προφανώς ο ίδιος ο χαρακτήρας του ΕΚΕΒΙ, που στήθηκε ως μια ομάδα «ημετέρων» που εναλλάσσονταν μεταξύ τους, ξοδεύοντας δεκάδες εκατομμύρια για αποσπασματικές, χωρίς συνέχεια και συνάφεια δραστηριότητες, αφού ποτέ δε χαράχτηκε στρατηγική για πραγματική και ουσιαστική στήριξη του βιβλίου. Η κεφαλή του ΕΚΕΒΙ άλλαξε, διευθυντής ορίστηκε ο Χρήστος Λάζος, τίποτε όμως μέχρι τώρα δε φάνηκε να αλλάζει.

Κι ενώ το 1999 τέλειωσε χωρίς να έχουν λυθεί προβλήματα και εκκρεμότητες, το κλείσιμο του χρόνου από την πλευρά του υπουργείου γιορτάστηκε με ένα δαπανηρότατο (1 δισ.) πανηγύρι γύρω από την Ακρόπολη, για το περιβόητο και ψευδεπίγραφο «Μιλένιουμ»...