Στη Μόσχα συναντήθηκαν Πούτιν, Πασινιάν και Αλίεφ
Τριμερείς συνομιλίες για το Ναγκόρνο Καραμπάχ είχαν χτες στη Μόσχα οι ηγέτες της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν και του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ, με πρωτοβουλία της πρώτης, περίπου δύο μήνες μετά την υπογραφή «ειρηνευτικής συμφωνίας» μεταξύ των τριών χωρών και την επιβολή εκεχειρίας στον αυτοανακηρυγθέντα αυτόνομο θύλακα. Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία προβλέπει την επ' αόριστον παραμονή στο Ναγκόρνο Καραμπάχ περίπου 2.000 Ρώσων στρατιωτικών.
Στο επίκεντρο των συνομιλιών βρέθηκαν η εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός, η αποσαφήνιση των συνοριακών γραμμών Καραμπάχ - Αζερμπαϊτζάν, αλλά και ενδεχόμενα μελλοντικά βήματα για τη «διευθέτηση» ζητημάτων συνολικά στην περιοχή του Νότιου Καυκάσου, ένα σταυροδρόμι συμφερόντων και συγκρούσεων πολλών ιμπεριαλιστικών «παικτών», στους οποίους συγκαταλέγονται η Τουρκία, το Ιράν, οι ΗΠΑ, η ΕΕ, αλλά και η Κίνα.
Σε μια προσπάθεια «σταθεροποίησης» της περιοχής και αύξησης της ήδη σημαντικής ρωσικής επιρροής, στην ατζέντα των τριών ηγετών ήταν η παροχή βοήθειας σε όσους επλήγησαν από τις σφοδρές δίμηνες εχθροπραξίες και η ομαλοποίηση και ενίσχυση των εμπορικών, οικονομικών και μεταφορικών δεσμών. Σηματοδοτώντας την προτεραιότητα που δίνει αυτήν τη στιγμή η Ρωσία στον Νότιο Καύκασο, η χτεσινή διεθνής συνάντηση ήταν η πρώτη της χρονιάς για τον Βλ. Πούτιν σε επίπεδο ηγετών.
«Η κατάσταση στην περιοχή είναι ήρεμη» και «περισσότεροι από 48.000 εκτοπισμένοι από τον πόλεμο Αρμένιοι έχουν επιστρέψει στα σπίτια τους στο Ναγκόρνο Καραμπάχ», τόνισε ο Πούτιν, συμπληρώνοντας πως με τη μεσολάβηση της Ρωσίας έγινε η ανταλλαγή αιχμαλώτων και σορών μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν.
Αναφερόμενος στους Ρώσους «ειρηνευτές» που βρίσκονται στην περιοχή, είπε ότι το διεθνές κέντρο ανθρωπιστικής απόκρισης λειτουργεί για να αντιμετωπίσει «κρίσιμα ζητήματα αποκατάστασης της ζωής σε πόλεις και κοινότητες, επισκευή κατεστραμμένων υποδομών και προστασία ιστορικών, θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων».
Η τριμερής ομάδα εργασίας για το Ναγκόρνο Καραμπάχ θα συγκεντρωθεί για την πρώτη της συνάντηση πριν από τις 30 Γενάρη, όπως προκύπτει από κοινή δήλωση των ηγετών των τριών χωρών.
Τηλεφωνική συνομιλία ενόψει της χτεσινής συνάντησης στη Μόσχα είχαν την Κυριακή ο Ρώσος Πρόεδρος και ο Γάλλος ομόλογός του Εμανουέλ Μακρόν. Η Ρωσία μαζί με τη Γαλλία και τις ΗΠΑ συμπροεδρεύουν στη διαπραγματευτική Ομάδα του Μινσκ του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) για το ζήτημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Κρεμλίνου, «ο Γάλλος Πρόεδρος εξέφρασε την υποστήριξή του στις προσπάθειες της Ρωσίας να διευκολυνθεί η διευθέτηση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ».
Στο μεταξύ, κατά τη διάρκεια της συνάντησης έγινε διαδήλωση διαμαρτυρίας από Αρμένιους στην αρμενική πρεσβεία στη Μόσχα, με βασικό αίτημα την παραίτηση Πασινιάν. Μετά την υπογραφή της «ειρηνευτικής συμφωνίας», η οποία σημαίνει εδαφικά οφέλη για το Αζερμπαϊτζάν στις περιοχές περιμετρικά του Ναγκόρνο Καραμπάχ, έχουν ξεσπάσει στην Αρμενία αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Ο Πρόεδρος της χώρας, Αρμεν Σαρκισιάν, με νέα του παρέμβαση ζήτησε πρόωρες εκλογές.
ΑΓΚΥΡΑ - ΤΡΙΠΟΛΗ.--
Η Τουρκία επιμένει πως θα διατηρήσει την παροχή «στρατιωτικής εκπαίδευσης και συμβουλών» προς τις ένοπλες δυνάμεις ισλαμιστών που στηρίζουν την κυβέρνηση «Γενικής Συμφωνίας» του απερχόμενου πρωθυπουργού, Φαγιέζ Σάρατζ, παρά τη συμφωνία εκεχειρίας του περασμένου Οκτώβρη που προβλέπει την απομάκρυνση όλων των ξένων στρατευμάτων (και των μισθοφόρων) από το λιβυκό έδαφος.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μ. Τσαβούσογλου, μιλώντας την Κυριακή μετά από την τουρκο-λιβυκή συνάντηση στην Αττάλεια, υποστήριξε πως η Αγκυρα θα συνεχίσει την παροχή στρατιωτικής «βοήθειας» στην κυβέρνηση Σάρατζ, πως κατά τ' άλλα στηρίζει την «εκεχειρία» και την πολιτική διαδικασία από τον ΟΗΕ για νέα κυβέρνηση, εκφράζοντας την ελπίδα πως «δεν θα επιτραπεί ποτέ να συμβεί ξανά» αποσταθεροποίηση στη Λιβύη. Πρόσθεσε πως χάρη στην τουρκική επέμβαση ο ενδολιβυκός διάλογος «σταθεροποίησε την κατάσταση στο έδαφος» και ότι η ειρηνευτική διαδικασία στη Λιβύη απαιτεί τον αφοπλισμό ή την «αναδιάταξη» των ενόπλων του «Λιβυκού Εθνικού Στρατού» του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ. Πρότεινε δε τη θέσπιση των ενόπλων δυνάμεων της Λιβύης «υπό πολιτικό έλεγχο».
Εξέφρασε ζωηρές επιφυλάξεις για την ειλικρινή στάση στελεχών του «Λιβυκού Εθνικού Στρατού» στις κατά καιρούς διαπραγματεύσεις φέρνοντας ως παράδειγμα την επίθεση σε θέση του στρατού που στηρίζει την κυβέρνηση του δοτού πρωθυπουργού Φαγιέζ Σάρατζ στην πόλη Ούμπαρι τον περασμένο Δεκέμβρη. Επανέλαβε πως το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο που υπογράφηκε το Νοέμβρη του 2019 είναι «αναφαίρετο δικαίωμα δύο κυρίαρχων χωρών όπως προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο».
Το Σάββατο συναντήθηκε με τον Λίβυο ομόλογό του, Σαλαχουντίν αλ Ναμρούς, ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Χουλούσι Ακάρ, στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος επανέλαβε τα περί στήριξης της Τουρκίας στην «ειρήνη και σταθερότητα».
Ο Λίβυος υπουργός Εσωτερικών, Φάθι Μπασάγκα, εκτίμησε, μιλώντας την Παρασκευή στο πρακτορείο «Ασοσιέιτεντ Πρες», πως δεν αποκλείεται «μεγάλη επίθεση» από τις ένοπλες δυνάμεις που στηρίζουν την (υποστηριζόμενη από την Αγκυρα) «Κυβέρνηση Γενικής Συμφωνίας» στην Τρίπολη κατά του «Λιβυκού Εθνικού Στρατού» (LNA) ώστε ...«να τελειώσει». Εξέφρασε επίσης ικανοποίηση για τη νίκη του Τζο Μπάιντεν στις αμερικανικές εκλογές του Νοέμβρη λέγοντας πως «η Λιβύη θα χρειαστεί τη βοήθειά του».
Κοινοβουλευτικές εκλογές έγιναν και στο Καζακστάν
ΜΠΙΣΚΕΚ.--
Ο εθνικιστής Σαντίρ Ζαπάροφ αναδείχθηκε Πρόεδρος του Κιργιστάν με ποσοστό 79,2%, όπως ανακοίνωσε χτες η εκλογική επιτροπή της χώρας. Συνολικά στις πρόωρες προεδρικές εκλογές της Κυριακής συμμετείχαν 17 υποψήφιοι, ενώ δεν σημειώθηκαν επεισόδια ή άλλες παραβιάσεις της διαδικασίας, σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών. Πάντως η συμμετοχή κινήθηκε σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, γύρω στο 40%.
Ταυτόχρονα με τις προεδρικές εκλογές διεξήχθη και το δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, με στόχο την αλλαγή του πολιτεύματος σε προεδρική δημοκρατία, ενισχύοντας τις εξουσίες του Προέδρου. Η πρόταση φαίνεται ότι εγκρίνεται με ποσοστό άνω του 80%.
Ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, συγχάρηκε χτες τον Ζαπάροφ και εξέφρασε την ελπίδα ότι οι δύο χώρες θα συνεχίσουν να καλλιεργούν στενούς δεσμούς.
Τον περασμένο Οκτώβρη ξέσπασαν στο Κιργιστάν βίαιες διαδηλώσεις με κατάληψη κυβερνητικών κτιρίων, ενώ η κυβέρνηση είχε εξωθηθεί σε παραίτηση. Στη συνέχεια αναδείχθηκε μια προσωρινή κυβέρνηση και προσωρινός Πρόεδρος τέθηκε ο Σ. Ζαπάροφ, ο οποίος αποφυλακίστηκε τον Οκτώβρη από διαδηλωτές. Ο Ζαπάροφ, ο οποίος είχε καταδικασθεί σε μακροχρόνια ποινή φυλάκισης για την απαγωγή ενός κυβερνήτη επαρχίας στο πλαίσιο μιας διαμαρτυρίας, είδε την καταδίκη του να ακυρώνεται εν μέσω της αναταραχής του Οκτώβρη και κατέγραψε ευρύ προβάδισμα έναντι των 16 αντιπάλων του στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.
Ο ίδιος έχει επανειλημμένα δεσμευθεί να διατηρήσει στενή σχέση με τη Ρωσία, την οποία χαρακτήρισε «στρατηγικό εταίρο» της χώρας, όπως δήλωσε αφού ψήφισε σε προάστιο της πρωτεύουσας, Μπισκέκ. Εκτός των άλλων, η Ρωσία διατηρεί στρατιωτική αεροπορική βάση στη χώρα και είναι επίσης ο κύριος προορισμός εκατοντάδων χιλιάδων εργατών από το Κιργιστάν.
Η γειτονική Κίνα είναι ένας άλλος σημαντικός εμπορικός εταίρος και επενδυτής στη φτωχή αυτή και κυρίως μουσουλμανική χώρα.
Επίσης, βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν την Κυριακή στο Καζακστάν με τη συμμετοχή 5 κομμάτων. Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, το κυβερνών κόμμα Nur Otan (Φως της Πατρίδας) αναμένεται να συγκεντρώσει γύρω στο 72% των ψήφων, ακολουθούμενο από το Δημοκρατικό Κόμμα (Ak Zhol) και το Λαϊκό Κόμμα Καζακστάν, που φέρεται να λαμβάνουν πάνω από το όριο του 7% για την είσοδό τους στη Βουλή. Η διαδικασία θα ολοκληρωθεί στις 17 Γενάρη.
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.--
Αντιδράσεις από την ηγεσία των Σιιτών αντικαθεστωτικών Χούτι στην Υεμένη προκάλεσε η χτεσινή ανακοίνωση του απερχόμενου υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, για τον χαρακτηρισμό «ξένος τρομοκρατικός οργανισμός». Ο Πομπέο έσπευσε να διευκρινίσει ότι έδωσε εντολή στις υπηρεσίες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να ενημερώσουν το Κογκρέσο για την απόφαση αυτή προκειμένου να ενισχυθεί «η αποτροπή των τρομοκρατικών δραστηριοτήτων» των Χούτι και της «ανάμειξης του ιρανικού καθεστώτος».
Η απόφαση του Πομπέο κατά των Χούτι της Υεμένης, τους οποίους έχει κατηγορήσει στο παρελθόν πως συνεργάζονται και εξοπλίζονται από το Ιράν, αναμένεται να τεθεί σε ισχύ στις 19 Γενάρη. Πάντως, το Ιράν καταδίκασε την απόφαση του Πομπέο επισημαίνοντας πως ο αμερικανικός κατάλογος των τρομοκρατικών οργανώσεων είναι «μια διαδικασία που έχει χάσει την αξιοπιστία της (...) Τέτοιες ενέργειες αντανακλούν την πολύ δυσμενή κατάσταση των Ηνωμένων Πολιτειών» στη Μέση Ανατολή.
Στο «αντιτρομοκρατικό» του κρεσέντο ο Πομπέο δηλώνει ότι έχει ξεκινήσει πρωτοβουλίες για να επαναφέρει την Κούβα... στη λίστα των «κρατικών χορηγών τρομοκρατίας».
Το περασμένο Σάββατο ο Πομπέο προκάλεσε την οργή της Κίνας μετά την ανακοίνωσή του για ακύρωση των περιοριστικών μέτρων στις επαφές Αμερικανών διπλωματών με Ταϊβανέζους ομολόγους τους.