Ξένη και ελληνική λογοτεχνία

• ΒΙΚΤΟΡ ΟΥΓΚΟ "Ο άνθρωπος που γελά" (μετάφραση - εισαγωγή Ντορέτα Πέππα, 688 σελ., 7.800 δρχ.). Ο "γίγας" των γαλλικών γραμμάτων του 19ου αιώνα, "οικοδόμος" του ποιητικού ρεαλισμού του κοινωνικού μυθιστορήματος, ποιητής, δραματουργός, ο δημιουργός των "Αθλίων", του "Ρουί Μπλας" και τόσων άλλων "θησαυρών" της παγκόσμιας λογοτεχνίας, το 1869 έγραψε τον "Ανθρωπο που γελά". Ενα μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στο Λονδίνο των μεγάλων κοινωνικών αντιθέσεων. Από τη μια οι αλαζόνες αριστοκράτες, οι πατρίκιοι του πλούτου και των αξιωμάτων, και από την άλλη οι εξαθλιωμένοι, τρομοκρατούμενοι, εκμεταλλευόμενοι πληβείοι. Ανάμεσα στους τελευταίους και ο κεντρικός ήρωας του έργου. Ενας άνθρωπος που φοράει τη μάσκα της αποτρόπαιης αυτής κοινωνίας για να αποκαλύψει την τραγική θέση της τάξης του, να κραυγάζει για την αδικία και αναλγησία των ισχυρών, πληρώνοντας σκληρά το τόλμημά του.
• ΑΝΡΙ ΜΠΑΡΜΠΙΣ "Η φωτιά (Το ημερολόγιο μιας ομάδας)" (439 σελ., 4.500 δρχ.). Ο επίσης μεγάλος Γάλλος συγγραφέας, ποθητής, δραματουργός, που πήγε εθελοντής στον Α παγκόσμιο Πόλεμο, για να αφυπνιστεί στο μέτωπο για το ποιοι και προς όφελος ποιων γίνεται ένας ιμπεριαλιστικός πόλεμος, έγραψε με συγκλονιστικό τρόπο το "ημερολόγιο" της ομάδας του στο μέτωπο, όπου ξεκληρίστηκαν αμάρτητα πλήθη του γαλλικού λαού, όπως και του αντίπαλου "εχθρού" λαού για αλλότρια συμφέροντα. Ο Μπαρμπίς, που στη συνέχεια ενστερνίστηκε τις ιδέες της Οχτωβριανής Επανάστασης και διαδραμάτισε μεγάλο ρόλο για τη δημιουργία ενός μεγάλου ευρωπαϊκού αντιιμπεριαλιστικού, φιλειρηνικού μετώπου, στο "μυθιστορηματικής δομής" ημερολόγιό του περιγράφει παραστατικά την καθημερινή φρίκη του πολέμου, αλλά και τη σταδιακή συνειδητοποίηση των ανοιχτόμυαλων στρατιωτών για τα "παιχνίδια" αυτών που κερδίζουν από τον πόλεμο.
• ΚΩΣΤΑ ΜΠΟΣΗ "...και το τρένο τραβούσε στα ξεχερσώματα" (616 σελ., 5.200 δρχ.). Βιωματικό μυθ-ιστόρημα που αφηγείται την υπό δραματικές συνθήκες πορεία εγκατάστασης των διωκόμενων αγωνιστών της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΔΣΕ σε μια πολιτεία στα νοτιοανατολικά της Σοβιετικής Ενωσης και τη νέα ζωή τους εκεί. Ζωή επούλωσης των "τραυμάτων", προσαρμογής σε νέο τόπο, σε νέες συνθήκες δουλιάς, αλλά και μόρφωσης και δημιουργίας. Προσαρμογή, η οποία για να επιτευχθεί είχε να αντιπαλέψει και μικροαστικές συνήθειες και προσωπικές αδυναμίες μιας πολυάριθμης ανθρώπινης τοιχογραφίας. Με μεγάλη αφηγηματική δύναμη ο συγγραφέας μεταπλάθει "μυθιστορηματικά" τα βιώματά του και μορφοποιεί συνθετικά με τα πρόσωπα του έργου του μια ποικιλία ανθρώπινων χαρακτήρων.
• ΕΛΕΝΗ ΒΟΪΣΚΟΥ "Εφιάλτες και όνειρα (χρόνια δικτατορίας, μέρες της Νομικής και του Πολυτεχνείου)" (296 σελ., 3.320 δρχ.) Πρόκειται, επίσης, για μυθ-ιστόρημα της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας. Μια ευρηματική στη δομή της, πολυάνθρωπη, μυθιστορηματική "τοιχογραφία" με τους ταπεινούς και καταφρονεμένους, τους πεινασμένους, άνεργους και τους κυνηγημένους αγωνιστές της φτωχολογιάς, από τη μια. Κι από την άλλη, η "τοιχογραφία" της ηθικά και συνειδησιακά δύσμορφης αστικής τάξης και των έξωθεν πατρώνων της. Δυο διαφορετικοί "κόσμοι" και ο αγώνας του λαού από τα μεταπολεμικά χρόνια μέχρι και την εξέγερση του Πολυτεχνείου.
• ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΙΟΓΚΑΡΗΣ "Το μεγάλο δίλημμα" (290 σελ., 3.500 δρχ.). Ενα μυθιστόρημα λυρικοδραματικό, που αντλεί το "εύρημά" του από τον μπρεχτικό "Κύκλο με την κιμωλία" για να αποδώσει αληθινή δικαιοσύνη. Ενα μυθιστόρημα για την εμφυλιακή και μετεμφυλιακή τραγωδία του λαού μας, για τη στιγμή που κάθε άνθρωπος πρέπει να διαλέξει το καλό ή το κακό, που η συνείδησή του πρέπει να αποφασίσει και να πει, το μεγάλο ναι ή το μεγάλο όχι.
• ΠΕΠΗ ΔΑΡΑΚΗ "Ταξίδι μνήμης και ονείρου" (376 σελ., 4.470 δρχ.). Η πολυγραφότατη και πολύπλευρη συγγραφέας συνθέτει το "χρονικό" του πνευματικού, κοινωνικού και οικογενειακού βίου της και της πορείας της, στο νησί της, τη Μυτιλήνη, και στην Αθήνα. Αφηγείται παραστατικά, με χιούμορ και ευγένεια, όσα αγάπησε, όσα πίστεψε, όσα τη συγκίνησαν, όσα την πίκραναν, όσα την ενέπνευσαν, όσα τη συντρόφευσαν στην ΕΑΜική Αντίσταση, στα μετεμφυλιακά και μεταπολιτευτικά χρόνια. Θυμάται επώνυμα πρόσωπα, πολιτικά γεγονότα, τη δουλιά της σαν δημοσιογράφος, εκπαιδευτικός, δημοτική σύμβουλος Αθήνας, συγγραφέας, και μάνα.
• ΧΑΡΗΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ "Ψηλά το κεφάλι, δούλε!" (96 σελ., 1.560 δρχ.). Ο γνωστός φιλόλογος και συγγραφέας αντλεί από μια πραγματική, εξακριβωμένη ιστορία, άγνωστη όμως στον πολύ κόσμο, την υπόθεση της διδακτικής μυθιστορηματικής αλληγορίας του. Ηρωας του βιβλίου, που απευθύνεται σε μεγάλους και μικρούς, ο Αριστόνικος, ετεροθαλής αδελφός του Ατταλου Γ, νόθος γιος του βασιλιά Ευμένη και της όμορφης σκλάβας Φιλομήλας. Ο Αριστόνικος δημιούργησε και διατήρησε για τρία χρόνια ένα αληθινό κράτος δούλων.
• ΝΙΚΟΣ ΜΟΛΥΒΙΑΤΗΣ "Επικίνδυνες αποστολές",με σκίτσα του Κώστα Γρηγοριάδη (165 σελ., 2.500 δρχ.). Οικολογία, πολιτική και καυστικό χιούμορ λόγου και εικόνας. Τέτοιος "εκρηκτικός" συνδυασμός είναι το βιβλίο του Νίκου Μολυβιάτη, άριστου γνώστη των περιβαλλοντικών προβλημάτων του τόπου μας, αλλά και των αιτίων και των ντόπιων και ξένων υπαιτίων που τα προκαλούν. Γνώστης της ανάλγητης "περιβαλλοντικής" ασυδοσίας των πολυεθνικών, της αναισθησίας των αρμοδίων "Ευρωεπιτρόπων", της "ευαισθησίας" μόνο στα λόγια των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων και των μπιζναδόρων αρμοδίων και συναρμοδίων υπουργών, ο Ν. Μολυβιάτης "φωτογραφίζει" όλους τους δράστες του οικολογικού "θρίλερ".

Και για να κλείσουμε τις προτάσεις μας με μια ισχυρή δόση τρυφερότητας και αισιοδοξίας, τρυφερότητα και αισιοδοξία που πηγάζει πάντα απ' τα παιδιά,αφήσαμε τελευταίο ένα βιβλίο υπέροχο, που απευθύνεται κατά κύριο λόγο στα παιδιά, μα ας το διαβάσουν κι οι μεγάλοι για να ευφρανθούν. Δημιουργός του η σπουδαία ποιήτρια και αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης Ρίτα Μπούμη - Παπά.Τίτλος του βιβλίου της "Θάλασσα γαλανομάτα (Διαλεχτά ποιήματα για παιδιά)".Ποιήματα θαλασσινής αύρας, φυσιολατρίας, πατριδογνωσίας, ευαισθησίας, απέραντης αγάπης για τα παιδιά. Η επιλογή των ποιημάτων έγινε από τον Σωκράτη Κωτολούλη και η όμορφη εικονογράφηση από τη Δώρα Κεπερτή.

Αρ. Ελ.

Ιστορικό - πολιτικό βιβλίο

• ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ "Το ξένο κεφάλαιο στην Ελλάδα" (376 σελ., 4.160 δρχ.). Η έκδοση αυτή, που αποτελεί φόρο τιμής στην ιερή μνήμη του Μπελογιάννη, στα πλαίσια των 80χρονων του ΚΚΕ και προλογίζεται από την Γενική Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα,αποκαλύπτει την ευμάθεια, την υψηλή αίσθηση κομμουνιστικής ευθύνης, την πρωτοπόρα, ερευνητική, ανήσυχη σκέψη που διέκρινε τον μεγάλο ήρωα - μάρτυρα. Ηταν μετά την απελευθέρωση που ο Μπελογιάννης συλλαμβάνει την ανάγκη να διερευνηθεί η δράση και η επίδραση του ξένου κεφαλαίου στις πολιτικές εξελίξεις του τόπου μας, από τα επαναστατικά κιόλας χρόνια με τα υποτιθέμενα "δάνεια" για την κατάκτηση της Ανεξαρτησίας του και εντεύθεν. Η ανέκδοτη μέχρι τώρα μελέτη του (φυλασσόταν στο αρχείο του ΚΚΕ), με τεκμηριωμένα στατιστικά στοιχεία και με τη μέθοδο συγκριτικών πινάκων - στοιχεία και πίνακες που εντυπωσιάζουν - καταγράφει, παρακολουθεί και αναλύει τις συνέπειες των ξένων κρατικών και ιδιωτικών δανείων σε βάρος του λαού και της ανεξαρτησίας του, και τη "διασύνδεση" και αντανάκλασή τους με "σταθμούς" της πολιτικής ιστορίας μας, λ. χ. όπως η μεταξική δικτατορία. Ο Μπελογιάννης, ερευνώντας, διαπίστωνε όλο και περισσότερο ότι "η ιστορία του ξένου κεφαλαίου είναι στενά δεμένη με την πολιτική ιστορία των 120 χρόνων της ελεύθερης ύπαρξης του έθνους μας" και "με πολλά από τα κυριότερα πολιτικά γεγονότα που ξετυλίχθηκαν στην Ελλάδα τούτα τα 120 χρόνια".
• "Η τρίχρονη εποποιία του ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ (1946-1949)" (712 σελ., 8.840 δρχ.). Μια ακόμη έκδοση αφιερωμένη στα 80χρονα του ΚΚΕ, που με ντοκουμέντα φιλοδοξεί να συμβάλει στην ιστορική αλήθεια. Αλήθεια που στρεβλώθηκε συστηματικά με την κατασυκοφάντηση των οραμάτων και των αγώνων του κομμουνιστικού και λαϊκού κινήματος στη χώρα μας και βέβαια με την ψευδολόγο παραπληροφόρηση και τη βεβήλωση του ηρωικού, βαθιά πατριωτικού, αγώνα του ΔΣΕ. Ο τρίχρονος εμφύλιος πόλεμος δεν ήταν επιλογή του λαού. Προκλήθηκε από τον αγγλοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό και τους ντόπιους αστούς "λακέδες" του, με σκοπό να υποταχθεί το λαϊκό και κομμουνιστικό κίνημα που πάλεψαν για λευτεριά και ανεξαρτησία. Για να μην ανεξαρτητοποιηθεί η Ελλάδα. Για να την κάνουν στρατιωτική βάση της επεκτατικής πολιτικής τους στις βαλκανικές σοσιαλιστικές χώρες, ώστε με το πρόσχημα του "από βορρά κινδύνου" να κατορθώσουν να βάλουν χέρι στη Σοβιετική Ενωση.
• ΘΑΝΑΣΗ ΑΝΑΓΝΟΥ "Στα κάστρα του αγώνα με το ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ ΕΛΛΑΔΑΣ (Το ημερολόγιο ενός αγωνιστή)" (184 σελ., 2.800 δρχ.). Μαχητής του ΔΣΕ ο συγγραφέας ιστορεί τις πρώτες ομάδες καταδιωκομένων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, τη συγκρότηση του Αρχηγείου του ΔΣΕ στα Πιέρια και τις εκεί επιχειρήσεις τον Ιούνιο του '47. Το ημερολόγιο παρακολουθεί τη σκληρή για τους αγωνιστές καθημερινότητα στην πορεία τους προς το Γράμμο, τις ηρωικές μάχες εκεί με κορυφαία τον ελιγμό των μαχητών με πορεία προς το Βίτσι, από όπου επανέκαμψε ο ΔΣΕ, ανακαταλαμβάνοντας το Γράμμο και την πτώση του Βίτσι, τον Αύγουστο του 1949.
• ΤΑΚΗ ΨΗΜΜΕΝΟΥ "Αντάρτες στ' Αγραφα (1946-1950)" (τρίτη έκδοση συμπληρωμένη, 512 σελ., 3.950 δρχ.). Μαχητής επίσης του ΔΣΕ ο Τ. Ψημμένος "ζωντανεύει" λεπτομερειακά, με άμεσο λόγο και περηφάνια τις άνισες μάχες του ΔΣΕ με τον πάνοπλο και ύπουλο εχθρό, από κορφή σε κορφή των Αγράφων. Το ντοκουμενταρισμένο υλικό του, πλουτισμένο και με φωτογραφίες, αποκαλύπτει την αναμφισβήτητη αλήθεια ότι ο εμφύλιος ήταν εγκληματική επιλογή του αγγλοαμερικάνικου ιμπεριαλισμού και του ελληνικού δοσιλογικού κράτους και όχι των διωκόμενων αγωνιστών της ΕΑΜικής Αντίστασης.
• ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗ "Η Αριστερή παράταξη των δασκάλων στο μεσοπόλεμο" (136 σελ., 1.660 δρχ.) Βιωματικής αφετηρίας, αλλά και αποδεικτική με φωτογραφίες και άλλα ντοκουμέντα η μελέτη αυτή ιστορεί το πολύ μαχητικό κίνημα των αριστερών δασκάλων, της "Αριστερής Παράταξης Δασκάλων", στα πλαίσια της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας. Ενα κίνημα, χάρη στο οποίο κατακτήθηκαν πολλά δικαιώματα και για τη μόρφωση του λαού και τη βελτίωση της ζωής και των αθλιέστατων συνθηκών εργασίας των παιδαγωγών. Κίνημα, που ανέδειξε μεγάλους και ηρωικούς αγωνιστές κατά του βενιζελικού Ιδιώνυμου, των δικτατορικών καθεστώτων, της ιταλογερμανικής και αγγλοαμερικάνικης κατοχής, μεταξύ των οποίων και ο Νίκος Πλουμπίδης.
• ΓΙΩΡΓΗ ΤΡΙΚΑΛΙΝΟΥ "Ανασκαλεύοντας τη χόβολη της μνήμης (Οδοιπορικό μιας ζωής)" (216 σελ., 3.100 δρχ.). Ο αξέχαστος Γ. Τρικαλινός μέσα από τα βιώματα, τις αναμνήσεις του από πρόσωπα και γεγονότα, τις σκέψεις και εξομολογήσεις του "βιογραφεί" όχι μόνο τη δική του αγωνιστική "Οδύσσεια", αλλά και της γενιάς του 1914, που έζησε τη φρίκη δύο παγκόσμιων πολέμων, δικτατορίες, την παγκόσμια οικονομική κρίση, την Εθνική Αντίσταση, τη Δεκεμβιανή αγγλοαμερικάνικη επέμβαση, τον εμφύλιο πόλεμο, τα "πέτρινα χρόνια" με εκτελέσεις αγωνιστών και κολαστήρια, την απριλιανή χούντα, αλλά και τη σημερινή Ελλάδα των Βρυξελλών...
• Ι. Β. ΣΤΑΛΙΝ "Οικονομικά προβλήματα του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ" (128 σελ., 2.080 δρχ.). Το έργο αυτό του Στάλιν περιλαμβάνει τις παρατηρήσεις του κατά τη διαδικασία συγγραφής του "Εγχειριδίου της Πολιτικής Οικονομίας στην ΕΣΣΔ", στις αρχές της δεκαετίας του '50. Παρατηρήσεις που χωρίζονται σε τέσσερα μέρη: 1) Παρατηρήσεις του για μια συζήτηση για οικονομικά θέματα το Νοέμβρη του 1951. 2) Απάντησή του στον Αλεξάντερ Ιλίτς Νότκιν στις 21/4/1952. 3) Κείμενό του για τα λάθη του Δ. Λ. Γιαροσένκο, με ημερομηνία 22/5/1952. 4) Απάντησή του στους Α. Β. Σάνινα και Β. Γ. Βένζερ, στις 28/9/1952. Να σημειώσουμε ότι το έργο αυτό πρωτοεκδόθηκε στα ελληνικά από τις "Πολιτικές Εκδόσεις" της ΚΕ του ΚΚΕ το 1952. Η παρούσα έκδοση, σε νέα μετάφραση και επιμέλεια, προλογίζεται εκτενώς από την υπεύθυνη της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ, Ελένη Μπέλλου.
• CHE Ο Ηρωϊκός Αντάρτης (39 χρόνια μιας έντονης και γεμάτης αρετές ζωής)" (μετάφραση Δέσποινας Μάρκου,72 σελ., 1.560 δρχ.) Το βιβλίο είναι ιστορικό βιογραφικό ντοκουμέντο, γραμμένο συλλογικά από συντρόφους του για τον άνθρωπο, τον επιστήμονα, τον τρυφερό πατέρα, τον μαρξιστή, τον υποδειγματικό κομμουνιστή, τον κορυφαίο, σκληραγωγημένο και τολμηρό επαναστάτη Τσε, στην Κούβα, στο Κονγκό, στη Βολιβία. Το βιβλίο, που περιέχει πλήθος φωτογραφιών του προσωπικού βίου και των αγώνων του Τσε, εκδόθηκε πέρσι από το εκδοτικό του ΚΚ Κούβας και παρουσιάστηκε με την ευκαιρία της ταφής των οστών του ήρωα στην Κούβα.

Εθιμο των γιορτινών ημερών, πολύ περισσότερο των Χριστουγεννιάτικων, είναι να κάνουμε δώρα στους αγαπημένους μας - μεγάλους και μικρούς - σε συγγενείς, φίλους και συναδέλφους, ή και το αντίστροφο να μας κάνουν εκείνοι δώρο, ρωτώντας μας, ίσως, τι θα επιθυμούσαμε να είναι αυτό. "Εθιμο" και του"Ρ" είναι κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, να προτείνει στους αναγνώστες του βιβλία γνώσης απαραίτητης στους καιρούς μας, βιβλία διαχρονικής αξίας - εθνικής και οικουμενικής - βιβλία ψυχ-αγωγίας, με την έννοια και της καλλιέργειας και της ευφροσύνης. Βιβλία, που μπορούν να μας βγάλουν για κάποιες ώρες ή ημέρες από τη διάσπαρτη παντού, ασφυκτική ασχημία της εποχής μας. Να μας "ταξιδέψουν" σε αλλοτινές εποχές. Να μας ανυψώσουν σε "πεδία" ανυπέρβλητων, ανέκπτωτων - και μέσα στην έκπτωτη εποχή μας - αξιών. Να δυναμώσουν το "ανοσοποιητικό σύστημα" της νόησης, της συνείδησης και της ψυχής μας, ώστε να αντέχουν, να αντιπαλεύουν τους φανερούς και ύπουλους κοινωνικούς "ιούς". Να κάνουν πιο ευχάριστες τις ώρες της γιορτινής ξεκούρασης.

Τέτοια είναι, πάντα, τα βιβλία που εκδίδει η "Σύγχρονη Εποχή".Βιβλία διαχρονικής αξίας και παράλληλα πολύ προσιτά για τα φτωχά βαλάντια. Γι' αυτό, μπορούμε να διαλέξουμε για δώρα εκδόσεις της, παλιότερες και φετινές. Στις τελευταίες θα σταθούμε, κατατοπίζοντας τον αναγνώστη συνοπτικά για το περιεχόμενό τους.