Τα αδιέξοδα της κρίσης εκτοξεύουν στο απόγειο τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και τις αντιθέσεις

Η αντιπαράθεση εντοπίζεται ιδιαίτερα ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία, με τη μεν Γαλλία να απεύχεται το μεγαλύτερο «κούρεμα», καθώς οι τράπεζές της είναι περισσότερο εκτεθειμένες στο ελληνικό χρέος και θα υποστούν μεγαλύτερη ζημιά. Η Γαλλία ζητάει έντονα και την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου, για να στηρίξει τις τράπεζές της. Από την πλευρά της η Γερμανία, που τα χρηματοπιστωτικά της ιδρύματα έχουν «ξεφορτωθεί» το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους, ζητά μεγαλύτερο «κούρεμα» και αρνείται την αύξηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου, που θα σήμαινε και πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή της ίδιας στη ζημιά.

Σε αυτό το φόντο, χτες, ο οίκος αξιολόγησης «Moody's» προειδοποίησε ότι ενδέχεται να υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα και της Γαλλίας και προχωρά στην υποβάθμιση για τρίτη φορά από το 2010 της πιστοληπτικής ικανότητας της Ισπανίας.

Στο πλαίσιο των έντονων διεργασιών στην Ευρωζώνη και των αδιεξόδων στην αστική διαχείριση της κρίσης, ο Γάλλος Πρόεδρος, Νικολά Σαρκοζί, μετέβη χτες εκτάκτως στη Φρανκφούρτη προκειμένου να έχει άτυπη συνάντηση κορυφής με την Γερμανίδα καγκελάριο, Ανγκελα Μέρκελ. Η συνάντηση έγινε στο περιθώριο της «αποχαιρετιστήριας» εκδήλωσης της ΕΚΤ προς τον απερχόμενο πρόεδρό της, Ζαν - Κλοντ Τρισέ. Στη συνάντηση Σαρκοζί - Μέρκελ συμμετείχαν ακόμα ο Ζαν - Κλοντ Τρισέ, ο νέος πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ο πρόεδρος της ΕΕ, Χέρμαν Βαν Ρομπάι, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ.

Ενδεικτικές των παζαριών στην Ευρωζώνη είναι και οι αντικρουόμενες πληροφορίες γύρω από τις εκθέσεις της τρόικας για την Ελλάδα και το κατά πόσον καταλήγουν υπέρ της εκταμίευσης της έκτης δόσης του δανείου, με ορισμένα πρακτορεία να υποστηρίζουν ότι η τρόικα θα προτείνει την εκταμίευση της δόσης και άλλα να μιλούν για επιφυλακτικότητα του ΔΝΤ.

Δείχνοντας το βάθος των αντιθέσεων μεταξύ των διαφόρων μερίδων της πλουτοκρατίας, ο Ν. Σαρκοζί σε δηλώσεις του πριν ανακοινωθεί η συνάντηση στη Φρανκφούρτη, απευθυνόμενος ουσιαστικά στη Γερμανία, τόνισε: «Αν επιτρέψουμε την καταστροφή του ευρώ, αναλαμβάνουμε το ρίσκο καταστροφής στην Ευρώπη. Εκείνοι που θα καταστρέψουν την Ευρώπη και το ευρώ θα έχουν την ευθύνη για την αναβίωση συγκρούσεων και διχασμών στην ήπειρό μας».

Από την πλευρά της Γερμανίας ο εκπρόσωπος του υπουργείου οικονομικών, Μάρτιν Κότχαους, ξεκαθάρισε ότι «η χρηματοδοτική ικανότητα του Ευρωπαϊκού Ταμείου δε θα αυξηθεί πέρα από τα ήδη προβλεπόμενα 440 δισ. ευρώ, ούτε και πρόκειται να επεκταθεί η συμμετοχή της Γερμανίας πέρα από τα 211 δισ. ευρώ (σε εγγυήσεις) που έχει ήδη συμφωνηθεί».

Ενδεικτικό της στάσης της Γερμανίας είναι το ότι, σύμφωνα με το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Μελετών (DIW), ένα «κούρεμα» του ελληνικού χρέους είναι φθηνότερο για τη Γερμανία απ' ό,τι τα δάνεια προς την Ελλάδα, καθώς η συνέχιση της καταβολής δανείων στην Ελλάδα θα κόστιζε μέχρι το 2020 στη Γερμανία 49 δισ. ευρώ, ενώ ένα «κούρεμα» του ελληνικού χρέους της τάξεως του 60% θα κόστιζε το ίδιο διάστημα 45,9 δισεκατομμύρια ευρώ.

Παράλληλα, η Α. Μέρκελ μιλάει για τη δημιουργία ενός «τείχους προστασίας» απέναντι στην κρίση, σημειώνοντας ότι συζητιέται να υπάρχει ένα είδος «διαρκούς τρόικας» στις υπερχρεωμένες χώρες, οι οποίες θα τελούν υπό «μόνιμη επιτήρηση». Τα παραπάνω ανέφερε η Α. Μέρκελ σε σύσκεψη της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματός της, και σύμφωνα με συμμετέχοντες στη σύσκεψη, υπάρχει η θέση σε νευραλγικούς τομείς της δημόσιας διοίκησης και κυρίως στο πεδίο των δημοσιονομικών και των ιδιωτικοποιήσεων να υπάρχουν ομάδες τεχνοκρατών, που θα βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τις Βρυξέλλες.

Στο ίδιο μήκος κύματος, το πρακτορείο «Ρόιτερς» ισχυρίζεται ότι ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης προωθούν σχέδια ώστε η ομάδα «τεχνικής στήριξης» της Ευρωζώνης για την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων και των αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα να αποκτήσει διευρυμένες αρμοδιότητες, που θα προκύπτουν «από την παραχώρηση μέρους των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας». Δεν είναι, άλλωστε, η πρώτη φορά που ακούγεται κάτι τέτοιο, καθώς ήδη εκπρόσωποι της ολλανδικής κυβέρνησης έχουν προτείνει μια μορφή «κηδεμονίας» για τα κράτη - μέλη που καταφεύγουν σε δανειακά προγράμματα.

Χαρακτηριστικό των αντιπαραθέσεων στο εσωτερικό της Ευρωζώνης είναι το γεγονός ότι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Γερμανίας, Στέφεν Ζάιμπερτ, αναφερόμενος στη Σύνοδο Κορυφής που θα διεξαχθεί το Σαββατοκύριακο, διευκρίνισε πως «τα όνειρα που έχουν ορισμένοι ότι τώρα θα υπάρξει ένα πακέτο που θα δώσει λύσεις στα πάντα και ότι όλα θα έχουν τελειώσει τη Δευτέρα, απλώς δε θα πραγματοποιηθούν», αλλά η αναζήτηση λύσεων για την κρίση «θα επεκταθεί οπωσδήποτε και στην επόμενη χρονιά».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, ξεκαθάρισε ότι η ΕΕ βρίσκεται «σε μια κρίσιμη στιγμή, μια στιγμή που μπορεί να είναι αποφασιστική για το μέλλον της Ευρώπης» και σημείωσε ότι «εργάζομαι ώστε να έχει επιτυχία» η Σύνοδος Κορυφής, αλλά «δεν μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα έρθει η λύση όλων μας των προβλημάτων». Παράλληλα, ένα σχέδιο που φέρεται να επεξεργάζεται η Deutsche Bank χαρτογραφεί το πώς μπορούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες να διαχειριστούν τις απώλειες που θα δεχθούν από το «κούρεμα» ύψους 40% του ελληνικού χρέους.

Πάντως, ο Μάρκους Κραλ της «Roland Berger», που επεξεργάστηκε το σχέδιο «Εύρηκα» για την Ελλάδα, μιλώντας στο «Dow Jones Newswires», εκτίμησε ότι ένα «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων μεγαλύτερο του 21% θα έχει ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες και δε θα οδηγούσε στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών. Ο ίδιος υπερασπίζεται το σχέδιο «Εύρηκα», σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα θα τοποθετήσει όλα τα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου - που υπολογίζονται βάσει του σχεδίου σε 125 δισ. ευρώ - σε μια εταιρεία με έδρα το Λουξεμβούργο, η οποία θα δρομολογήσει τις ιδιωτικοποιήσεις και με αυτά τα χρήματα η Ελλάδα θα αποπληρώσει το χρέος της με ορίζοντα το 2025. Ο Μ. Κραλ δρομολογεί αυτές τις μέρες επαφές με κυβερνητικά στελέχη για να παρουσιάσει το σχέδιο «Εύρηκα».

Σε αυτό το κλίμα, σημειώνεται νέα παρέμβαση του πρώην προέδρου της Κομισιόν, Ζακ Ντελόρ, ο οποίος μιλώντας στη γαλλική «Le Monde» υπογράμμισε ότι «η σωτηρία της Ελλάδας αποτελεί προϋπόθεση για τη σωτηρία του ευρώ». Ο ίδιος εκτιμά ότι σε τρία χρόνια η Ελλάδα θα έχει χάσει το 10% του ΑΕΠ της και προτείνει: «Να θέσουν τις ελληνικές δημόσιες επιχειρήσεις σε μια τάξη, να τις αναπτύξουν με λογικό κόστος, να αποδώσουν στους Ελληνες τον πλούτο που τους αντιστοιχεί, να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους βάση και να τις πουλήσουν την κατάλληλη στιγμή. Αυτό λέει η κοινή λογική».

Παράλληλα, τάσσεται υπέρ μιας αλλαγής στην ευρωσυνθήκη, ώστε να προβλέπεται η εκδίωξη μιας χώρας από το ευρώ και εκτιμά ότι κάτι τέτοιο θα πρέπει να αποφασίζεται με αυξημένη πλειοψηφία του 75% των κρατών - μελών της Ευρωζώνης. Ωστόσο, ο Ζ. Ντελόρ διευκρινίζει ότι δεν είναι υπέρ της αποβολής της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, αλλά υπέρ της αποβολής κρατών που «δεν επιδεικνύουν κοινοτικό πνεύμα», όπως είναι η Φινλανδία και η Σλοβακία.

Σε εξέλιξη βρίσκεται από χτες η ΝΑΤΟική 17η Ασκηση Χειρισμού Κρίσεων «CMΧ-11» (Crisis Management Exercises), που θα διαρκέσει μέχρι τις 26 Οκτώβρη και αποτελεί μια γενική δοκιμή λειτουργίας του πολιτικοστρατιωτικού συστήματος του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ, η συγκεκριμένη άσκηση διεξάγεται σε ετήσια βάση από το 1992 και έχει ως σκοπό «την εξάσκηση του προσωπικού (στρατιωτικού και πολιτικού) σε διαδικασίες διαχείρισης κρίσεων σε στρατηγικό επίπεδο». Στην άσκηση συμμετέχουν τα 28 κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ, το Στρατηγείο του ΝΑΤΟ με τις Στρατηγικές του Διοικήσεις, η Φινλανδία με τη Σουηδία από τις χώρες Partnerfor Peace (PfP), καθώς και παρατηρητές από ΟΗΕ, ΕΕ, ΟΑΣΕ και Ερυθρό Σταυρό.

Από ελληνικής πλευράς συμμετέχει το προσωπικό του ΓΕΕΘΑ και των τριών Γενικών Επιτελείων, καθώς και επιτελείς από τα υπουργεία Εθνικής Αμυνας, Εξωτερικών, Προστασίας του Πολίτη με Εκπροσώπους από ΕΛ.ΑΣ, Λιμενικό Σώμα, Πυροσβεστικό Σώμα, Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και ΕΥΠ. Επίσης η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης, το υπουργείο Οικονομίας - Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας, το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το υπουργείο Υποδομών - Μεταφορών και Δικτύων. Είναι φανερό ότι το σύνολο των εμπλεκόμενων φορέων, αλλά και η συγκυρία, προδίδουν σενάρια και ασκήσεις επί χάρτου για καταστάσεις που ξεπερνούν τα όρια μιας ενδεχόμενης στρατιωτικής εμπλοκής.