Νέο κύκλο απροκάλυπτων εκβιασμών, με επίκεντρο τα τοκογλυφικά επιτόκια στα δάνεια, ανοίγουν σε αυτή τη φάση οι τραπεζίτες. Σε αυτό το πλαίσιο ο πρόεδρος της Alpha Bank, Γ. Κωστόπουλος, η τράπεζα του οποίου είχε την πρωτιά στην αύξηση των επιτοκίων για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, διαμήνυσε χτες πως «δε θα είμαστε μόνοι μας για πολύ καιρό». Είναι δηλαδή φανερό ότι το τραπεζικό κεφάλαιο, στο σύνολό του και σε απόλυτα συντεταγμένη πορεία ασυδοσίας, θα γενικεύσει την καταλήστευση των εισοδημάτων των νοικοκυριών, που θα κληθούν να πληρώνουν σημαντικά μεγαλύτερα ποσά για τοκοχρεολυτικές δόσεις.

Ο εκβιασμός των τραπεζιτών δε σταματά εδώ: Ο πρόεδρος της Alpha σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου ισχυρίστηκε ότι τα σημερινά επίπεδα είναι πολύ χαμηλά(!), προσθέτοντας ότι κατά τη γνώμη του «δε θα ξαναδούμε» τόσο χαμηλά επιτόκια στα δάνεια...

Προέτρεψε, μάλιστα, τους δανειζόμενους να πάρουν «σταθερό επιτόκιο». Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη τράπεζα χορηγεί, σήμερα, το «σταθερό στεγαστικό» (για 10 ή 15 χρόνια) με 6,75% και το κυμαινόμενο με 6%. Με βάση, λοιπόν, τα λεγόμενα του μεγαλοτραπεζίτη προκύπτει ότι οι τράπεζες ετοιμάζονται να εντείνουν την τοκογλυφία και να τη φορτώσουν στα νοικοκυριά που κορόιδεψαν και παγίδευσαν στο παρελθόν με τις δήθεν φτηνές προσφορές.

Ο Γ. Κωστόπουλος, όπως και όλες οι διοικήσεις των τραπεζών, χρησιμοποιεί διαφορετικά «μέτρα και σταθμά» όταν πρόκειται για τα επιτόκια στις καταθέσεις. Οχι μόνο δεν πρόκειται να υπάρξει αύξηση (όπως στα δάνεια), αλλά, όπως ομολόγησε ο ίδιος, ακόμη και τα λεγόμενα νέα προϊόντα των τραπεζών «δεν εξασφαλίζουν τον πληθωρισμό». Πρόσθεσε ότι κάτι τέτοιο «είναι σχεδόν ακατόρθωτο ακόμη και για τα μεγάλα ποσά, πόσο μάλλον για τα μικρά».

Στο στόχαστρο του μεγαλοτραπεζίτη μπήκαν και τα επιχορηγούμενα δάνεια, αλλά και τα λεγόμενα λαϊκά ομόλογα, που, σύμφωνα με τον ίδιο, αποτελούν «εμβαλωματικές παρεμβάσεις» και δημιουργούν «κινδύνους στρεβλώσεων» στην ...ελεύθερη αγορά, δηλαδή στη συντελούμενη καταλήστευση των λαϊκών εισοδημάτων. Για το μέλλον της ντόπιας τραπεζικής αγοράς ανέφερε πως οι «πέντε μεγάλοι παίκτες θα παραμείνουν» και πως δε φαίνεται πια το ενδεχόμενο συγχωνεύσεων...

Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ «περί άλλα τυρβάζει». Ο υφυπουργός Οικονομίας Απ. Φωτιάδης, απαντώντας σε Ερώτηση βουλευτών, έλεγε ότι η ενέργεια του ομίλου Κωστόπουλου «αποτελεί μεμονωμένη πρακτική, η οποία έρχεται σε αντίθεση με την παρατηρούμενη διεθνή μείωση και αποκλιμάκωση των επιτοκίων».

O όμιλος της Alpha, σύμφωνα με τον ισολογισμό για το 2002, πέτυχε να αυξήσει τα «καθαρά έσοδα τόκων» στα 732 εκατ. ευρώ (από 710 εκατ. ευρώ το 2001), δηλαδή πάνω από 3%. Παράλληλα, έχουν δρομολογήσει προγράμματα μείωσης του λειτουργικού κόστους, πρόγραμμα «εθελούσιας εξόδου προσωπικού» (για 450 εργαζόμενους μέσα στο 2003) και «πάγωμα» προσλήψεων καθώς και «συγχώνευση καταστημάτων σε 50 περιοχές». Τα καθαρά κέρδη του ομίλου, με διάφορες «λογιστικές προσαρμογές», που αφορούν στις αποσβέσεις για την εξαγορά της Ιονικής Τράπεζας και στη λογιστική απεικόνιση της αξίας των ακινήτων, έφτασαν το 2002 σε 172,5 εκατ. ευρώ από 207,7 εκατ. ευρώ το 2001. Με τις λογιστικές προσαρμογές η υποχώρηση των κερδών φτάνει σε 28%.

Η ακρίβεια που έχει γίνει καθεστώς πια στα οπωροκηπευτικά και πλήττει ανεπανόρθωτα τα λαϊκά νοικοκυριά, πιστοποιείται και από τις τιμές που έδωσε χτες στη δημοσιότητα η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Πωλητών Λαϊκών Αγορών. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση διά του αρμόδιου υπουργείου Ανάπτυξης εξαντλεί την πολιτική της απέναντι στο θέμα στην καταγραφή των τιμών, αφήνοντας στο απυρόβλητο την κερδοσκοπία, που εκτείνεται σε όλο το φάσμα της διακίνησης των προϊόντων.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το δελτίο της Ομοσπονδίας, οι πωλητές λαϊκών αγορών πωλούσαν χτες στις 9.30 το πρωί:

• Τα μήλα από 0,90 μέχρι και 1,40 ευρώ το κιλό.
• Τα κολοκυθάκια από 1,80-2,30 ευρώ το κιλό.
• Τις ντομάτες από 0,80-1,50 ευρώ το κιλό.
• Το λάχανο από 0,80-0,90 ευρώ το κιλό.
• Τα καρότα από 0,80-1,00 ευρώ το κιλό.
• Τα μαρούλια από 0,70-1,00 ευρώ το τεμάχιο.
• Τα φρέσκα κρεμμυδάκια από 2,20-2,50 ευρώ το κιλό.
• Τις πατάτες από 0,55-0,65 ευρώ το κιλό.
• Τα χόρτα και το σπανάκι 2,00 ευρώ το κιλό.

Το 2002 η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) χορήγησε συνολικά περίπου 1,1 δισεκατομμύριο ευρώ για επενδύσεις στην Ελλάδα. Για το 2003 προβλέπεται ότι η δανειοδότηση θα ανέλθει σε 1,5 δισ. ευρώ περίπου, ενώ για τον τρέχοντα χρόνο βρίσκονται σε εξέλιξη ή διαπραγμάτευση 10 μεγάλα έργα, από τα οποία το ένα, Μετρό Θεσσαλονίκης, αφορά στη Βόρεια Ελλάδα. Αυτά ανακοινώθηκαν προχτές από τους εκπροσώπους της Τράπεζας σε συζήτηση με εκπροσώπους των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας σε κεντρικό ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης.

Προτεραιότητα της ΕΤΕπ παραμένει η χρηματοδότηση μεγάλων έργων στις μεταφορές, συγκοινωνίες, τηλεπικοινωνίες, την ενέργεια και η αναβάθμιση αστικών περιοχών (όπως αποκαλούνται τουριστικές κυρίως εγκαταστάσεις και άλλα έργα στην περιοχή της Αθήνας, λόγω των αναγκών της Ολυμπιάδας).

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η δήλωση των εκπροσώπων της ΕΤΕπ ότι υπάρχουν κάποιοι τομείς (κυρίως Υγεία - Ενέργεια) όπου η Τράπεζα θα επιθυμούσε να χρηματοδοτήσει έργα στην Ελλάδα, αλλά η έλλειψη του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου δεν επιτρέπει την ανάπτυξη της επιθυμητής επενδυτικής δραστηριότητας. Οπως αφέθηκε να εννοηθεί, η διαδικασία της ιδιωτικοποίησης στον τομέα της υγείας δεν έχει ακόμα προχωρήσει αρκετά στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τη Βρετανία, όπου ο ιδιωτικός τομέας δραστηριοποιείται ήδη στην παροχή υποδομών υγείας. Ετσι αφού οι ιδιώτες κατασκευάζουν και συντηρούν τα νοσοκομεία, είναι πολύ πιο εύκολα για την ΕΤΕπ να χρηματοδοτεί έργα ιδιωτών.

Επίσης, η ΕΤΕπ, υλοποιώντας τις οδηγίες της ΕΕ για την ιδιωτικοποίηση της ενέργειας με τη χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τη μέθοδο του φυσικού αερίου ή των Αιολικών Πάρκων (θεωρούνται οι πλέον συμφέρουσες από τους ιδιώτες μορφές επενδύσεων), επιδιώκει παρόμοιες επενδύσεις στην Ελλάδα. Καθώς όμως η κατάσταση δεν επιτρέπει, προς το παρόν, επενδύσεις αυτού του είδους, αυτός είναι ίσως ο λόγος που η κυβέρνηση καταβάλλει κάθε προσπάθεια για την αλλαγή του «θεσμικού πλαισίου» με την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, προσβλέποντας στο να λυθούν τα χέρια της ΕΤΕπ για κατακόρυφη αύξηση των χρηματοδοτήσεων για ιδιωτικές επενδύσεις στον ευαίσθητο αυτόν τομέα.

Εξάλλου η επενδυτική δραστηριότητα της ΕΤΕπ στα Δυτικά Βαλκάνια, σε πλήρη συνεργασία με την Επιτροπή Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων, αυξήθηκε το 2002 στα 425 εκατ. ευρώ, από 320 εκατ. ευρώ το 2001!

Σε σχετικά χαμηλά επίπεδα κινήθηκε η ζήτηση για τους ετήσιους αποταμιευτικούς τίτλους (τα λεγόμενα λαϊκά ομόλογα). Το τελικό ποσό, μετά την ολοκλήρωση, χτες, της δημόσιας εγγραφής, έφτασε τα 817,9 εκατ. ευρώ και ήταν μικρότερο από το το 1 δισ. ευρώ που διέθετε το υπουργείο Οικονομίας. Ετσι οι ενδιαφερόμενοι θα πάρουν ολόκληρο το ποσό για το οποίο είχαν εγγραφεί. Σύμφωνα με αρκετές μαρτυρίες, οι τράπεζες σαμποτάρισαν την έκδοση, παρά το γεγονός ότι πληρώθηκαν από το Δημόσιο με προμήθειες 0,10% πάνω στα ποσά που διέθεταν. Οι τίτλοι αυτοί είναι άμεσα ρευστοποιήσιμοι, ενώ αντίστοιχη έκδοση, σύμφωνα με τις πληροφορίες, θα γίνει και μέσα στον ερχόμενο Μάη. Σε περίπτωση ρευστοποίησης πριν από τη λήξη (Φλεβάρης του 2004) οι τόκοι θα φορολογούνται με 10%, γεγονός που σημαίνει ότι οι αποδόσεις θα διαμορφωθούν (σε ετήσια βάση) στο 3,24% από 3,6% που είναι το επιτόκιο της έκδοσης.